ارث فرزند نامشروع

زنازاده، بر اساس قانون، ارث نخواهد برد، مگر در صورت داشتن شرایط ارث فرزند نامشروع. شرایط وراثت ولدالزنا، عبارت است از اینکه رابطه زنا، نسبت به یکی از والدین طفل، اثبات شده و نسبت به والد دیگر، به دلیل اینکه زنا، به اکراه بوده یا شبهه در آن وارد است، اثبات نگردد. در این شرایط، رابطه توارث، میان زنازاده و والدی که زنا، نسبت به او، ثابت نیست، برقرار خواهد بود.

هر فردی، در طول زندگی خود، دستاوردهای مادی و معنوی ای داشته که بعد از مرگ، تحت عنوان ارث، به وراث وی، خواهد رسید. توارث، در فقه و قانون مدنی، به رابطه ای گفته می شود که میان شخص متوفی و خویشان او، وجود دارد و سبب می شود که بازماندگان شخص، بعد از فوت وی، از او، ارث ببرند. 

به طور کلی، ارث، به خویشاوندان نسبی و خویشاوندان سببی شخص تعلق خواهد گفت. خویشاوندان نسبی، آن دسته از وراث بوده که به واسطه خون، با متوفی، نسبت داشته و خویشاوندان سببی، کسانی هستند که به واسطه پیوندی نظیر ازدواج، با فرد فوت شده، نسبت دارند. با وجود اینکه فرزند حاصل رابطه نامشروع یا فرد زنازاده، به واسطه خون، با متوفی، ارتباط دارد، اما، ارث فرزند نامشروع یا زنازاده، قواعد مخصوص به خود را داشته و شرایط ارث بری وی، مانند سایر وراث نسبی نیست.

از این رو، در این مقاله، قصد داریم، ارث فرزند نامشروع یا زنازاده را مورد بررسی قرار داده و سپس، شرایط وراثت ولدالزنا را بر اساس احکام و قواعد شرع و قوانین قانون مدنی، توضیح دهیم. جهت کسب اطلاعات بیشتر و پاسخ به این پرسش که آیا فرزند نامشروع ارث می برد، با ما همراه باشید.

ارث فرزند نامشروع

برای اینکه بتوانیم، ارث فرزند نامشروع یا زنازاده را توضیح داده و بگوییم آیا فرزند نامشروع ارث می برد؟ ابتدا، باید، توارث و موانع ارث در قانون مدنی را بررسی کرده و اشاره کنیم، در شرع و قانون، به چه کسی، زنازاده می گویند؛ سپس، در خصوص ارث فرزند نامشروع و شرایط وراثت ولدالزنا، صحبت نماییم. 

توارث، در لغت، به معنای از یکدیگر، ارث بردن است و در حقوق، به رابطه ای گفته می شود که میان متوفی و وراث قانونی و شرعی وی، وجود دارد. خویشاوندان نسبی و سببی، کسانی هستند که به واسطه توارث، از فرد فوت شده، ارث خواهند برد. کسانی که به واسطه خون، با متوفی، نسبت داشته، خویشاوند نسبی محسوب می شوند و کسانی که به سببی مانند عقد نکاح، با متوفی ارتباط و رابطه دارند، خویشاوند سببی می باشند. 

گاهی، علی رغم رابطه خویشاوندی، به دلیل وجود داشتن موانع ارث، افراد، از یکدیگر، ارث نمی برند. موانع ارث در قانون مدنی، مشخص شده است. بر اساس قانون مدنی، کفر، لعان، قتل مورث (متوفی)، جنین، غایب مفقود الاثر و زنازاده بودن، از موانع ارث، در قانون مدنی می باشند و در صورت وجود آن ها، ارث بری، وجود ندارد. البته، قانون گذار، برای برخی از موانع ارث، شرایطی را در نظر گرفته که در صورت وجود آن ها، با وجود مانع ارث، ارث بری، وجود خواهد داشت.

همانطور که گفتیم، یکی از موانع ارث بری، زنازاده بودن می باشد. ماده 884 قانون مدنی نیز حکم قانونی فرزند زنازاده در خصوص ارث را ذکر کرده است. این ماده، در خصوص ارث فرزند نامشروع، مقرر می دارد: "ولدالزنا، از پدر و مادر و اقوام آنان، ارث نمی برد". بنابراین، شخصی که حاصل رابطه نامشروع بوده، نه تنها از والدین خود، که از اقوام آنان نیز ارث نخواهد برد. اما، قانون گذار، در ارث فرزند نامشروع، استثنائاتی قائل شده و شرایط وراثت ولدالزنا، را پیش بینی کرده که در صورت وجود آن، شرایط، ارث بری، جایز می باشد.

شرایط ارث بردن فرزند نامشروع

در قسمت قبل، در خصوص حکم قانونی فرزند زنازاده در ارث، توضیح دادیم و گفتیم که زنازاده، صرفا، در صورت وجود برخی شرایط، ارث خواهد برد. لذا، در این قسمت از مقاله، قصد داریم، شرایط وراثت ولدالزنا را از منظر قانون مدنی، مورد بررسی قرار دهیم و بگوییم که زنازاده، در چه صورتی، ارث خواهد برد. برای بررسی شرایط وراثت ولدالزنا، باید، به قانون مدنی، رجوع کرد.

ماده 884 قانون مدنی، در خصوص شرایط وراثت ولدالزنا، مقرر می دارد:" ولدالزنا، از پدر و مادر و اقوام آنان، ارث نمی برد؛ لکن، اگر حرمت رابطه ای که طفل، ثمره آن است، نسبت به یکی از ابوین، ثابت و نسبت به دیگری، به واسطه اکراه یا شبهه، زنا نباشد، طفل فقط، از یک طرف و اقوام او ارث می برد و بالعکس ".

 بر اساس ماده فوق، شرایط وراثت ولدالزنا، عبارت است از اینکه : رابطه زنا، نسبت به یکی از والدین طفل، اثبات شده و نسبت به والد دیگر، به دلیل اینکه زنا، به اکراه بوده یا شبهه در آن وارد است و به عبارتی، فرزند ناشی از آن، ولد به شبهه می باشد، اثبات نگردد. در صورتی که مرتکب فعل زنا، هنگام ارتکاب آن، در اشتباه باشد و نداند عمل ارتکابی، نسبت به او ممنوع است، زنا واقع نشده و در این صورت، طفل متولد از این رابطه، ولد به شبهه، نامیده می شود. 

در چنین حالتی ، فرزند ناشی از این رابطه، با شخصی که در شبهه یا اشتباه بوده است یا زنا نسبت به او، با اکراه صورت گرفته، نسب قانونی خواهد داشت و از او ارث می برد. اگر هم، هر دوی زن و مرد، در شبهه باشند، عمل انجام شده، نسبت به هیچ کدام از آن ها، زنا نیست و طفل متولد شده، دارای نسب قانونی با هر دوی آن ها خواهد بود و بدین ترتیب، توارث، میانشان، برقرار می گردد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد ارث فرزند نامشروع در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون ارث فرزند نامشروع پاسخ دهند.