دینا / آشنایی با مراجع دادگستری / آشنایی با مراجع غیر قضایی / مراجع و دادگاه های اختصاصی اداری

مراجع و دادگاه های اختصاصی اداری

ارتباط با ما

درصورتی که برای مشاوره در تمامی زمینه های ذکر شده در سایت، به دانش چندین ساله ما در این زمینه نیاز داشتید می توانید با شماره تلفن 9099075303 ( تماس با تلفن ثابت از سراسر کشور و به ازای هر دقیقه 180000 ریال ) در ارتباط باشید. سایت مشاوره دینا یک مرکز خصوصی و غیرانتفاعی است و به هیچ ارگان دولتی و خصوصی دیگر اعم از قوه قضاییه ، کانون وکلا ، کانون کارشناسان رسمی دادگستری و .... هیچگونه وابستگی ندارد.
جهت ارئه انتقادات، پیشنهادات و شکایات با شماره تلفن 54787900-021 تماس حاصل فرمایید.

logo-samandehi

تمامی حقوق این سایت متعلق به دینا می باشد ©

تماس از کل کشور : ۳ ۰ ۳ ۵ ۷ ۰ ۹ ۹ ۰ ۹
همه روزه حتی ایام تعطیل از :  ۸ صبح   الی ۱  شب

در این مقاله به بررسی مراجع اداری و دادگاه‌های اختصاصی اداری می پردازیم .

 

در گذشته ، حاکمیت دولت در حقوق ، عام و مطلق تصور می شد و در نتیجه ، هیات حاکمه از تعقیب و تفتیش و بازخواست ، مصون می ماند تا آن که اصل حاکمیت و تفوق قانون در حقوق اداری نیز اعمال شد و از این راه مراقبت و نظارت در اعمال و اقدامات اعمال دولت از حیث ارتباط با حقوق اشخاص خصوصی و نیز در جهت اجراء صحیح قانون و منع تجاوز از صلاحیت و نقض قانون یا سوء استفاده از قدرت و . . . ضروری تشخیص شد و این نظارت از سه طریق اداری و سیاسی و قضائی ، عملی است . 
رسیدگی به اختلافات اداری ، در ابتدا در اختیار همان مقامات اداری بود و نظارت قضائی جزئی از نظارت اداری شمرده می شد بعدها برای مقامات اداری که به اختلافات اداری رسیدگی اجرائی ، مستقل و جدا شد که بنا بر اصل ، قاضی و داور باید بی طرف باشد . 
لذا حق قضا به سازمان هایی داده شد که در برابر دستگاه اجرائی از استقلال بهره مند باشند و پس از چندی مقام کنترل قضائی از دستگاه قضائی اخص ( دادگستری ) نیز مستقل شد ، مانند : دیوان عدالت اداری . به همین دلیل 
در این مقاله به بررسی مراجع اداری و دادگاه‌های اختصاصی اداری می پردازیم .

دیوان عدالت اداری و صلاحیت و اختیارات آن

بر اساس اصل 159 قانون اساسی ایران ، مرجع رسمی تظلمات و شکایات ، دادگستری است . تشکیل دادگاه ها و تعیین صلاحیت آنها منوط به حکم قانون است و در کنار این محاکم ، محاکم اختصاصی با صلاحیت ذاتی وجود دارد از جمله محاکم نظامی ، انتظامی و دیوان عدالت اداری . علاوه بر محاکم فوق ، مراجع شبه قضایی ( دادگاه های اختصاصی اداری ) که از نهادهای قوه مجریه است و جزء سازمان های دولتی می باشد ، صلاحیت رسیدگی به برخی اختلافات مردم با دولت را دارا می باشد مانند دیوان عدالت اداری . طبق ماده 13 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 85 ، اختیارات دیوان بشرح ذیل است:


1 ) رسیدگی به شکایات و تظلمات و اعتراضات اشخاص حقیقی یا حقوقی از :
الف ) تصمیمات و اقدامات واحدهای دولتی
ب ) تصمیمات و اقدامات واحدهای مذکور در امور راجع به وظایف آن‌ها


2 ) رسیدگی شکلی نسبت به آرای صادره از سوی مراجع اختصاصی : یعنی این‌که طبق قانون ، مراجع مختلف اداری هنگامی که حکمی صادر می‌کنند ، آراء این مراجع از حیث مباینت با قوانین کشوری ، قابل تجدیدنظر در دیوان است و دیوان پس از نقض آراء ، آن‌ها را به شعبات دیگری از همین مراجع می‌فرستد .
مراجع اداری مذکور عبارتند از : دادگاه‌های اداری یا انتظامی ، هیأت‌های بازرسی ، کمیسیون‌های مالیاتی ، شورای کارگاه ، هیأت‌های حل اختلاف کارگر و کارفرما ،‌ کمیسیون موضوع ماده 100 شهرداری‌ها ، کمیسیون موضوع ماده 56 قانون حفاظت و بهره‌ برداری از جنگل‌ها و منابع طبیعی و اصلاحات بُعد آن از حیث نقض قوانین و مقررات یا مخالفت با آن‌ها .


3 ) رسیدگی به شکایات قضات دادگستری و مستخدمین اداری در مورد تضییع حقوق استخدامی آن‌ها .
تصمیمات اداری وقتی قابل شکایت خواهند بود که از مقامات اداری داخلی صادر شده باشد . احکام قضائی و اعمال قانون‌گذاری و اعمال مقامات خارجی و بین‌المللی و عهدنامه‌های بین المللی ، خارج از کنترل دیوان عدالت اداری است . طبق ماده 12 این قانون اجرای احکام این دیوان به‌ عهده واحد اجرای احکام دیوان است .


برای تظلم‌خواهی از دستگاه‌های اداری و مقامات اجرائی ،‌ غیر از دیوان عدالت اداری مراجع دیگری نیز وجود دارد ؛ و مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی و سازمان بازرسی کل کشور و بازرسی‌های وزارتخانه‌ها ، البته کار این مراجع جنبۀ تحقیق و بازرسی دارد و حق صدور حکم قضائی ندارند و در عمل این مراجع غالباً پرونده‌ها را بعد از تکمیل ،‌ تسلیم مراجع قضائی می‌کنند .
« هر کسی شکایتی از طرز کار مجلس یا قوه مجریه یا قضائیه داشته باشد ، می‌تواند شکایت خود را کتباً به مجلس شورای اسلامی عرضه کند . مجلس موظف است به این شکایات رسیدگی و پاسخ کافی دهد ؛ و در مواردی که شکایت به قوۀ مجریه یا قضائیه مربوط است ، رسیدگی و پاسخ کافی را از آن‌ها بخواهد و در مدت متناسب ، نتیجه را اعلام نماید و در موردی که مربوط به عموم باشد به اطلاع عموم برساند . » ( مفاد اصل 90 قانون اساسی )

علل موجهه وجود دادگاه های اختصاصی و کمیسیون ها

علل موجهه وجود دادگاههای اختصاصی و کمسیون ها :

1 . بروز و ایجاد روابط حقوقی جدید در زندگی صنعتی .

2 . لزوم آگاهی فنی و اطلاعات تخصصی ، برای اخذ تصمیم شایسته در مورد بعضی دعاوی که نوعاً با اطلاعات و تحصیلات قضات دادگستری بی ارتباط است .

3 . لزوم سرعت و قاطعیت در اخذ تصمیم . 

4 . رهایی از اصول قانون مدنی و توجه به مقتضیات اداری

لیست کمیسیون های قضایی اداری از قبیل زیر است :

کمیسیون های دائمی :

1 . مرجع رسیدگی به شکایت های استخدامی

2 . شورای کارگاه و هیئت حل اختلاف

3 . کمیسیون گمرک

4 . کمیسیون های شهرداری

5 . کمیسیون تشخیص مالیات 

6 . شورای عالی مالیاتی

7 . دادگاههای انضباطی 

8 . کمیسیون تشدید مجازات وزارت کشور

کمیسیون های فصلی :

1 . دعاوی راجع به خالصه

2 . اداره محاکمات مالیه 

3. دیوان دادرسی دارایی

4 . کمیسیون اراضی متصرفی راه آهن

5 . کمیسیون پنج نفری 

6 . کمیسیون حل اختلاف معادن

7 . کمیسیون احداث سدها

8 . کمیسیون مرتع و جنگل

9 . کمیسیون انحلال بنگاه خالصه

10 . کمیسیون ملی شدن آب

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص مراجع اداری و دادگاه‌های اختصاصی اداری ، به کانال تلگرام حقوق کیفری مراجعه نمایید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مراجع اداری و دادگاه‌های اختصاصی اداری پاسخ دهند .