انواع تمکین اعم از تمکین عام و تمکین خاص

انواع تمکین اعم از تمکین عام و تمکین خاص می باشد. زن و شوهر باید در طول زندگی مشترک از یکدیگر تمکین کرده و به نوعی وظایف شرعی و قانونی خود را انجام دهند. تمکین عام به معنای انجام وظایف و تمکین خاص به معنای انجام رابطه زناشویی می باشد.

خانواده و حفظ بنیان خانواده از نگاه دین مبین اسلام همواره مورد تاکید بوده است. در این راستان قانونگذار اقدام به وضع قوانین و مقررات مختلفی در راستای حفظ نظام خانواده نموده است. از جمله این موارد موضوع تمکین زن و شوهر می باشد. تمکین در واقع به معنای انجام وظایف قانونی زوجین در مقابل یکدیگر می باشد.

از جمله وظایفی که بر اساس شرع و قانون بر عهده زن و مرد قرار دارد، تمکین کردن می باشد. تمکین، تکلیفی دو جانبه است که بر عهده زن و مرد قرار دارد. با دقت در مواد قانون مدنی و مقررات شرعی، می توانیم انواع تمکین را شامل تمکین عام و تمکین خاص بدانیم. تمکین عام ناظر بر ریاست و مدیریت مرد در خانواده است و تمکین خاص در خصوص وظایف زناشویی است. عدم تمکین با رعایت شرایطی می تواند منجر به صدور حکم نشوز بشود.

به همین دلیل، در مقاله پیش رو قصد داریم به ارائه توضیحاتی در خصوص انواع تمکین پرداخته و در ادامه تمکین عام و تمکین خاص را مورد بررسی قرار دهیم. در صورت تمایل به آشنایی بیشتر با تمکین حالت های مختلف تمکین اعم از خاص و عام با ما همراه باشید.

انواع تمکین

یکی از تکالیف زوجین در مقابل یکدیگر این است که از هم تمکین کنند. تمکین در لغت به معنی الزام و اجبار است. نقطه مقابل تمکین زن، نشوز است که به معنای آن است که زن و مرد در مقابل یکدیگر تمکین نکرده باشند. البته اصطلاح نشوز را بیشتر در مورد زنان به کار می برند، اما از آن رو که هر دوی زن و مرد موظف به تمکین در برابر هم هستند، عدم تمکین از جانب هر دوی آنها نشوز نام دارد. تفاوت بارز در این رابطه عدم تعلق نفقه به زن ناشزه است.

در عرف حقوقی و قانونی ما، تمکین در دو معنای تمکین عام و تمکین خاص به کار برده می شود که معانی متفاوتی هم دارند. از همین رو شناخت انواع تمکین اعم از تمکین عام و تمکین خاص و مصادیق آنها موضوع بسیار مهمی است. نکته قابل توجه این است که در انواع تمکین، تشخیص اموری که مرد می تواند از همسر خود انتظار داشته باشد، بستگی به عرف و آداب و رسوم اجتماعی دارد و نمی توان محدوده خاصی را برای آن قائل شد. در ادامه به بررسی این امر که تمکین عام و خاص چیست پرداخته ایم.

نکته ای که در این خصوص حائز اهمیت می باشد این است که در صورتی که مرد یا زن بدون داشتن دلیل موجه قانونی در انجام وظایف قانونی خود کوتاهی کنند، پیامد ها و عواقبی به دنبال خواهد داشت. در صورت تمایل به آشنایی بیشتر با این موضوع مطالعه مقاله زیر توصیه می گردد.

تمکین عام

همانطور که گفتیم تمکین عبارت است از تمکین عام و خاص. تمکین عام در اصطلاح حقوقی به معنای اطاعت از مرد در امور زندگی می باشد. مانند سکونت در منزلی که شوهر انتخاب کرده، عدم خروج از منزل بدون اجازه از شوهر و حسن معاشرت با شوهر که عبارتست از خوش رفتاری با شوهر و رعایت نظافت و آرایش خود برای شوهر؛ به نحوی که زمان، مکان و شرایط خانوادگی به آنها اجازه داده است.

قانون مدنی تمکین عام را به وظایف زوجیت مذکور در ماده 1108 تفسیر کرده است. بر اساس این ماده، "هر گاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند، مستحق نفقه نخواهد بود". بنابراین، در صورتی که زن از تمکین عام در قبال شوهر امتناع کرده و بدون دلیل موجه از انجام وظایف قانونی امتناع کند، مرد موظف به پرداخت نفقه به وی نخواهد بود.

در واقع باید بگوییم زمانی زوجه مستحق نفقه نیست که حکم قطعی ناشزه بودن وی صادر شده باشد، در غیر این ورت مادامی که حکم عدم تمکین یا عدم نشوز صادر نشده باشد مرد موظف به پرداخت نفقه زوجه خود می باشد. برای اشنایی بیشتر با ارتباط عدم تمکین و نفقه مطالعه مقاله زیر پیشنهاد می گردد.

تمکین خاص

 برای پاسخ به پرسش تمکین خاص یعنی چه باید بگوییم تمکین خاص ناظر بر روابط زناشویی بین زوجین است. در واقع زن باید زمینه بر طرف کردن همه نیازهای متعارف و ممکن برای زناشویی را فراهم کند. البته تمکین خاص ، امر مطلقی نیست و زن موظف به انجام این امر بر طبق زمان و مکان و عرف می باشد. به همین دلیل مواردی که زن مجاز است تمکین نکند نیز وجود دارند.

مثلا در شرایطی که شوهر مبتلا به یکی از بیماری های مقاربتی جنسی باشد ، زن می تواند از تمکین امتناع کند و همزمان از نفقه نیز استفاده کند. قانون مدنی نیز در ماده 1085 تمکین به معنای خاص را به معنای وظایف زن در برابر شوهر دانسته است ، اما برای انجام این وظیفه حق حبس برای زن را مطرح کرده است

بر اساس این ماده، "زن می تواند تا مهر به او تسلیم نشده ، از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد ، امتناع کند مشروط به اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود ". همانطور که از این ماده مشخص است، زن می تواند تا مهریه خود را نگرفته است از تمکین خاص خودداری نماید و همچنان نفقه اش را بگیرد که این عمل اصطلاحا حق حبس نام دارد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد انواع تمکین اعم از تمکین عام و تمکین خاص در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون انواع تمکین اعم از تمکین عام و تمکین خاص پاسخ دهند.