رای وحدت رویه دیوان عالی کشور در خصوص اعتراض ثالث به احکام کیفری

دادگاه صالح برای رسیدگی به ورشکستگی وفق ماده یک دستورالعمل رسیدگی به دعاوی ورشکستگی در تهران با مجتمع قضایی رسیدگی به دعاوی تجاری و در حوزه های قضایی فاقد مجتمع قضایی رسیدگی به دعاوی تجاری در صلاحیت شعب خاص رسیدگی به ورشکستگی می باشد.

تاجران گاهی در معاملات خود با شرایط غیرقابل پیش بینی ای رو به رو می شوند که با پیش بینی اقتصادی آنها در تعارض است و منجر به بهم ریختگی نظم مالی آنها می شود و بعضا منجر به ورشکستگی می شود. البته در قانون انواع ورشکستگی شناخته شده است که به ترتیب ورشکستگی به تقصیر، ورشکستگی به تقلب و ورشکستگی عادی می باشند.

اینکه تاجر مشمول کدام یک از این سه نوع ورشکستگی می شود با توجه به مقررات قانون تجارت مشخص می شود. اما موضوع دیگری که غیر از شرایط تاجر در ورشکستگی مطرح است، بدهکارانی هستند که قصد شکایت از تاجر را دارند و خواهان پول خود هستند. اولین مساله ای که بدهکاران با آن رو به رو هستند این است از تاجر ورشکسته کجا باید شکایت کرد؟ دادگاه مرجع برای رسیدگی به ورشکستگی کجاست؟

از این رو در این مقاله به بررسی رسیدگی به دعوای ورشکستگی و پاسخ به پرسش رسیدگی به دعوای ورشکستگی در صلاحیت کدام دادگاه است؟ می پردازیم. در صورت تمایل به آشنایی با دادگاه صالح برای رسیدگی به ورشکستگی باما همراه باشید.

رسیدگی به دعوای ورشکستگی

در راستای رسیدگی به دعاوی ورشکستی، دستور العمل رسیدگی به دعاوی ورشکستگی در هفده ماده مورخ دهم مهر ماه 1403 به تصویب رسیده است. به موجب این قانون رسیدگی به دعوای ورشکستگی با رعایت صلاحیت ذاتی در حوزه قضایی تهران، در مجتمع قضایی صالح به رسیدگی به دعاوی تجاری، و در حوزه های قضایی که فاقد مجتمع قضایی رسیدگی به دعاوی تجاری هستند در شعبه یا شعبی که به این منظور تخصیص داده می شود، می باشد.

دعاوی مرتبط با دعوای ورشکستی با رعایت قوانین و مقررات در شعبه صادر کننده حکم ورشکستگی شرکت یا شخص حقیقی یا شعبه ای که رسیدگی به دعوای ورشکستگی در آن جریان دارد مطرح شده و مورد رسیدگی قرار می گیرد. دعوای ورشکستگی در زمره دعاوی مرتبط با دادستان نبوده و دادستان ذی نفع آن نمی باشد بنابراین الزامی به طرح شکایت به طرفیت دادستان وجود ندارد. 

چنانچه متقاضی صدور حکم ورشکستگی خود شخص تاجر یا شرکت تجاری باشد باید مطابق با مواد 413 و 414 قانون تجارت فهرستی از اموال و دارایی های منقول و غیر منقول خود به همراه فهرستی از قروض و مطالبات خود را به دادگاه مرجع رسیدگی کننده به پرونده ورشکستگی ارائه نماید. در راستای رسیدگی به دعوی ورشکستگی دادگاه مرجع می تواند برای پیشگیری از اختفا اموال و نقل و انتقال آن توسط تاجر از اموال وی صورت برداری نماید.

رسیدگی به دعوای ورشکستگی در صلاحیت کدام دادگاه است؟

پیش از این به بیان این موضوع پرداختیم که، دستور العمل رسیدگی به دعاوی ورشکستگی به بیان نحوه رسیدگی به این دعاوی پرداخته است. اکنون در این قسمت از مقاله، به این پرسش پاسخ داده می شود که رسیدگی به دعوای ورشکستگی در صلاحیت کدام دادگاه است؟ مرجع رسیدگی به دعاوی ورشکستگی در تهران، در صلاحیت مجتمع های قضایی رسیدگی به دعاوی تجاری در تهران می باشد.

وفق ماده یک دستور العمل مذکور: «رسیدگی به دعاوی ورشکستگی اقامه شده با رعایت صلاحیت ذاتی در حوزه قضایی تهران، در مجتمع قضایی رسیدگی به دعاوی تجاری و در حوزه‌ های قضایی فاقد مجتمع قضایی رسیدگی به دعاوی تجاری در شعبه یا شعبی که به این منظور تخصیص داده می‌ شود صورت خواهد گرفت. با توجه به تعداد پرونده‌ ها، در حوزه‌ هایی که رسیدگی به دعاوی تجاری مستلزم تشکیل مجتمع است، رئیس‌کل دادگستری استان مراتب را جهت تصویب به رئیس قوه‌ قضاییه اعلام می‌ کند.»

در صورتی که ورشکستگی رخ داده یکی از دو ورشکستگی به تقلب و ورشکستگی به تقصیر باشد، صلاحیت ذاتی آن در حوزه دادگاه کیفری دو است. اما از نظر محلی باید به کدام دادگاه مراجعه کرد؟ در ماده 21 قانون ایین دادرسی مدنی آمده است که: "دعوای راجع به توقف یا ورشکستگی باید در دادگاهی اقامه شود که شخص متوقف یا ورشکسته، در حوزه آن اقامت داشته است و چنانچه در ایران اقامت نداشته باشد، در دادگاهی اقامه می شود که متوقف یا ورشکسته در حوزه آن برای انجام معاملات خود شعبه یا نمایندگی داشته یا دارد".

این ماده اشاره به این دارد که دادگاه صالح برای رسیدگی به ورشکستگی، دادگاه مرجع حوزه ای است که تاجر ورشکسته در آنجا اقامت داشته است. در صورتی هم که ورشکستگی عادی باشد، اقامه دعوی علیه تاجر در دادگاه حقوقی مرجع محل اقامت خوانده خواهد بود.

به هنگام صدور حکم ورشکستگی یک شخص توسط دادگاه تعیین می شود تا وظایف و مسئولیت های نظارتی بر روند و سرعت و رسیدگی به امور ورشسکستگی توسط مدیر تصفیه را انجام بدهد. به این شخص عضو ناظر ورشکستگی گفته می شود که وظیفه مهمی در خصوص روند ورشکستگی دارد.

در خصوص دستور العمل رسیدگی به دعاوی ورشکستگی همچنین باید بگوییم در صورت تعارض مفاد این دستورالعمل با سایر بخشنامه ‌های داخلی قوه ‌قضائیه، در مورد دعوای ورشکستگی مفاد این دستورالعمل لازم ‌الاجرا است. همچنین، حکم ورشکستگی نیز مانند سایر ارای قضایی قابل اعتراض بوده و افراد می توانند در مواعد قانونی اعتراض خود را با ارائه مدارک به رای اعلام نمایند. برای آشنایی بیشتر با این امر مطالعه مقاله زیر توصیه می گردد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد دادگاه صالح برای رسیدگی به ورشکستگی در کانال تلگرام موضوعات حقوقی مراجعه شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون دادگاه صالح برای رسیدگی به ورشکستگی پاسخ دهند.