امکان بهره مندی نامادری شهید از حقوق کارکنان دولت

ضمانت، یکی از عقود پیش بینی شده در قانون مدنی است که به موجب آن، شخصی تحت عنوان ضامن، پرداخت مالی که بر عهده دیگری است، بر عهده می گیرد و ضامن، مضمون له (طلبکار) و مضمون عنه (بدهکار) از ارکان این عقد هستند. چنانچه عقد ضمانت، به موجب سند عادی یا رسمی، مکتوب گردد، به آن، ضمانت نامه می گویند و اطلاعات ضامن، مضمون له و مضمون عنه، همچنین، موضوع و شرح موضوع، از ارکان آن، هستند.

 

طلب در فارسی، به معنای خواست است و در حقوق و عرف، یعنی اینکه پولی به عنوان قرض، به کسی داده باشند که در چنین شرایطی، یک نفر طلبکار و یک نفر بدهکار است. بدهکار باید، در مهلتی که متعهد شده است، پول طلب را به طلبکار بدهد. اما، گاهی پیش می آید که بدهکار، از پرداخت طلب خود امتناع می کند و طلبکار را با مشکلاتی رو به رو می نماید و این امر، یعنی عدم بازپرداخت قرض، یکی از نگرانی های همیشگی طلبکاران است.

قانون گذار، برای رفع این نگرانی، نهاد حقوقی ضمانت را پیش بینی کرده و بدین ترتیب، طلبکاران می توانند، از بازگشت پول خود، تا حد زیادی، اطمینان خاطر داشته باشند و اهرم فشاری برای تادیه به موقع بدهی بدهکار، در دستشان باشد. اما، استفاده از این نهاد حقوقی، مستلزم رعایت قواعد و قوانین آن و انعقاد عقد ضمانت است.

از این رو، در مقاله حاضر، قصد داریم در خصوص چیستی و مفهوم ضمانت، صحبت کرده و بگوییم که ارکان ضمان و ضمانت نامه چیست. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این موضوع می توانند، در ادامه مقاله، همراه ما باشند.

ضمانت چیست ؟

برای پاسخ به این پرسش که ضمانت چیست و ارکان آن، چه می باشد؟ باید به قانون مدنی، مراجعه کرد. "ضمانت" که در اصطلاح حقوقی، به آن عقد ضمان گفته می شود، در ماده 684 قانون مدنی تعریف شده است. این ماده، در خصوص عقد ضمان، مقرر می دارد:

"عقد ضمان، عبارت است از اینکه شخصی، مالی را که بر ذمه دیگری است، به عهده بگیرد. متعهد را ضامن، طرف دیگر را مضمون‌ له و شخص ثالث را مضمون‌ عنه یا مدیون اصلی می گویند." با توجه به این تعریف، در پاسخ به این پرسش که مقصود از ضمانت چیست؟ می توان گفت؛

عقد ضمانت، عمدتا به منظور ایجاد اطمینان خاطر طلبکار در عقد قرض، منعقد می گردد و هدف از آن این است که طلبکار، از اهرم فشاری برای بازگرداندن مال یا پولی که به دیگری قرض داده، برخوردار باشد و در صورت لزوم، بتواند از آن، استفاده کند. بنابراین در در واقع، عقد ضمانت، بین طلبکار و ضامن (شخص ثالثی غیر از بدهکار) بسته می شود، بر خلاف عقد قرض که بین طلبکار و بدهکار منعقد می گردد.

حتما بخوانید: ضامن شدن یعنی چی

ارکان عقد ضمان

پس از توضیح درباره اینکه مقصود از عقد ضمانت چیست و بررسی آن، از منظر ماده 684 قانون مدنی، در این بخش از مقاله، قصد داریم تا در خصوص ارکان عقد ضمان، صحبت کنیم و بگوییم که ارکان عقد ضمان چه مواردی هستند. ارکان ضمانت، عبارتند از:

 ضامن: اولین رکن از ارکان ضمانت، ضامن است و کسی است که پرداخت دین مدیون به طلبکار را در صورت استنکاف مدیون از پرداخت آن، می پذیرد. ضامن باید دارای اهلیت باشد، یعنی از نظر قانونی، از عقل و بلوغ و رشد، برخوردار بوده و سفیه نباشد.

مضمون له: رکن بعدی از ارکان ضمانت، مضمون له است. مضمون له، طرف مقابل ضامن، در عقد ضمانت می باشد؛ مضمون له در واقع، همان طلبکار است. 

 مضمون عنه: آخرین رکن از ارکان ضمانت، مضمون عنه است که همان مدیون اصلی می باشد و ضامن، به طرفیت از او، پرداخت دین را پذیرفته است. البته، برای اینکه عقد ضمانت، بین ضامن و طلبکار منعقد شود، نیازی به رضایت مدیون اصلی نیست. 

حتما بخوانید: صندوق ضمانت صادرات ایران

ارکان ضمانت نامه

پس از توضیح ارکان عقد ضمان، در این بخش از مقاله، قصد داریم تا درباره ارکان ضمانت نامه توضیح دهیم و بگوییم که ارکان ضمانت نامه چیست. برای بررسی ارکان ضمانت نامه، لازم است تا ابتدا، اندکی در خصوص مفهوم حقوقی ضمانت نامه، توضیح دهیم.

چنانچه عقد ضمانت، به موجب سند عادی یا رسمی، مکتوب گردد، به آن، ضمانت نامه می گویند و بدین ترتیب، به موجب ضمانت نامه، ضامن، ضمانت خود از دیگری را مکتوب و اعلام می دارد و با وجود آن، طلبکار، می تواند، مستقیما، برای دریافت طلب خود، به ضامن، مراجعه نماید و از او، اجرای موضوع ضمانت نامه را بخواهد. ارکان ضمانت نامه عبارتند از: 

اطلاعات ضامن، اطلاعات مضمون له و اطلاعات مضمون عنه که شامل نام، نام خانوادگی، شماره ملی، نام پدر، آدرس و شماره تلفن آن ها می باشد.

اطلاعات موضوع ضمانت که در آن، عبارت "ضمانت" به همراه امر یا موضوعی که ضامن، ضمانت آن را بر عهده گرفته است، درج می گردد. نظیر پرداخت ... میلیون تومان قرض آقای ....، به موجب عقد قرض منعقد شده در تاریخ ../.../....

توضیحات که در آن، در خصوص جزئیات موضوع ضمانت و شرایطی که ضامن، در صورت محقق شدن آن، موظف به انجام یا پرداخت موضوع ضمانت، از جانب مضمون عنه می باشد، صحبت شده است.

در ادامه بخوانید: انواع ضمانت نامه بانکی

برای مطالعه بیشتر درباره ضمانت و ارکان آن​ در کانال تلگرام حقوق قراردادها و عقود عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون ضمانت و ارکان آن​ پاسخ دهند.