عرضه اولیه بوعلی

واخواهی یک روش اعتراض به حکم دادگاه است که صرفا در خصوص احکام غیابی صادر شده از دادگاه ها امکان پذیر می باشد و باید ظرف مهلت بیست روز از تاریخ صدور رای مطرح شود .

از جمله احکامی که توسط دادگاه ها صادر می شوند ، احکام غیابی هستند . احکام غیابی در شرایطی صادر می شوند که خوانده دعوا در ضمن فرایند دادرسی توسط دادگاه حضور نداشته و لایحه ای هم نفرستاده باشد و یا اینکه اخطاریه دادگاه به او ابلاغ نشده باشد تا بتواند در دادگاه حضور پیدا کرده و از خود دفاع کند .

بنابراین ، قانونگذار به کسی که در این دعوا محکوم می شود حق داده است تا در صورت تمایل ، نسبت به دعوا واخواهی کند . مطابق قانون آیین دادرسی مدنی ، درخواست واخواهی تنها در خصوص احکامی که غیابی صادر شده اند امکان پذیر است و در خصوص احکام حضوری کاربردی نخواهد داشت . به همین دلیل ، در این مقاله ابتدا اینکه واخواهی چیست را بررسی کرده و در ادامه به توضیح واخواهی از رأی غیابی می پردازیم .

تعریف واخواهی چیست

یکی از روش های اعتراض به حکم دادگاه ، واخواهی از احکامی است که در دادگاه به صورت غیابی صادر شده اند . در آیین دادرسی مدنی هرجا که صحبت از واخواهی باشد ، شکایت یا اعتراض نسبت به حکم غیابی مد نظر است . برای اینکه با مفهوم واخواهی آشنا شویم ، لازم است تا ابتدا حکم غیابی را بشناسیم . مطابق قانون آیین دادرسی مدنی ، حکمی غیابی محسوب می شود که :

هیچ یک خوانده ، وکیل یل قائم مقام او در هیچکدام از جلسات دادگاه حضور نیافته باشند ؛ 

هیچ یک از خوانده ، وکیل یا قائم مقام او لایحه ای به دادگاه نفرستاده باشند ؛

و در نهایت اینکه اخطاریه دادگاه جهت حضور طرفین دعوا در دادگاه ، ابلاغ واقعی نشده باشد .

بنابراین ، در صورتی که حکمی بصورت غیابی صادر شد ، می توانیم در مهلت تعیین شده برای واخواهی ، به دادگاه اعتراض کنیم . بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی ، مهلت واخواهی برای اشخاصی که مقیم ایران هستند بیست روز و برای اشخاص مقیم خارج از کشور دو ماه از تاریخ ابلاغ حکم غیابی است .

واخواهی از رای غیابی

همانگونه که گفتیم واخواهی یکی از روش های اعتراض به احکامی است که بصورت غیابی صادر شده اند . لذا احکام ذیل را می توان مورد درخواست واخواهی قرار داد :

الف ) احکام غیابی صادر شده از دادگاه بدوی نخستین

واخواهی تنها نسبت به احکام غیابی امکانپذیر است و نسبت به احکام حضوری نمی توان واخواهی کرد . لذا تمامی احکام غیابی که در دادگاه های عمومی و دادگاه انقلاب در دعاوی حقوقی صادر شده اند را می توان مورد درخواست واخواهی قرار داد . 

ب ) آراء غیابی صادر شده توسط شورای حل اختلاف

به موجب قانون شوراهای حل اختلاف ، معیار حضوری یا غیابی بودن آراء قاضی شورای حل اختلاف همان است که در مورد احکام دادگاه نخستین وجود دارد . محکوم علیه غایب می تواند در مهلت مقرر برای واخواهی نسبت به آن اقدام کند که به چنین اعتراضی نیز واخواهی گفته می شود . 

ج ) احکام غیابی صادره از دادگاه تجدیدنظر

احکام غیابی صادر شده از دادگاه تجدیدنظر نیز در مهلت مقرر قابل واخواهی هستند . این واخواهی در همان دادگاه تجدیدنظر به عمل می آید . به علاوه اینکه اعتراض نسبت به حکم غیابی صادر شده از دادگاه تجدیدنظر استان نیز مشابه واخواهی از حکم غیابی دادگاه نخستین است .

مرجع واخواهی کجاست

در قسمت قبل به بررسی اینکه واخواهی از رای غیابی به چه معناست و اینکه واخواهی از رای چه مراجعی امکان پذیر است پرداختیم ؛ با این حال سوال مهمی که در مورد واخواهی وجود دارد آن است که مرجع واخواهی رای غیابی کجاست و به عبارت دیگر ، در صورتی که محکوم علیه حکم غیابی قصد داشته باشد واخواهی نماید ، باید به کدام مرجع قضایی رجوع کند ؟

در پاسخ به این سوال می توان گفت که به طور کلی مرجع تقدیم دادخواست واخواهی ، همان دادگاه یا مرجعی است که حکم غیابی را صادر کرده است ؛ فلذا اگر حکم غیابی توسط شورای حل اختلاف صادر شود ، اعتراض واخواهی نیز به شورای حل اختلاف ارائه می شود . همچنین ، واخواهی از رای غیابی دادگاه بدوی در دادگاه بدوی و اعتراض واخواهی از رای دادگاه تجدیدنظر ، در دادگاه تجدید نظر مطرح خواهد شد .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد واخواهی از رأی غیابی به کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا مراجعه کنید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون واخواهی از رأی غیابی پاسخ دهند .