کیفری

ازدواج دائم، حقوق و تکالیف مختلفی را برای زوجین ایجاد می کند و به همین دلیل ، قانون گذار، شوهر را موظف به ثبت عقد نکاح دائم در دفاتر ازدواج نموده است و برای عدم ثبت ازدواج دائم، مجازات نیز در نظر گرفته است. مجازات عدم ثبت ازدواج دائم، شامل جریمه نقدی، حبس و الزام به ثبت ازدواج دائم، توسط شوهر می باشد .

خانواده، مقدس ترین نهادی است که در اسلام به تشکیل و حفظ آن تاکید فراوان شده است. پیامبر اکرم ( ص ) می فرمایند : "در اسلام، هیچ بنیانی نزد خداوند، محبوب تر از بنیان ازدواج نیست . " از آنجا که آثار فردی ، اجتماعی و حقوقی این نهاد را نمی توان نادیده گرفت، این نهاد، مورد حمایت قانون گذار نیز قرار گرفته است.

یکی از مسائل مهم در این خصوص، لزوم ثبت ازدواج است که سبب بهره مندی زوجین، از برخی مزایای قانونی و اجتماعی خواهد شد و از آنجایی که عدم ثبت ازدواج، مشکلاتی برای طرفین و بی نظمی هایی را در جامعه به وجود می آورد، قانون گذار، مجازات هایی را برای عدم ثبت آن، پیش بینی کرده است.

بنابراین، با توجه به اهمیت این موضوع، در این مقاله، قصد داریم در ابتدا، لزوم ثبت ازدواج دائم را بررسی کرده و در ادامه، مجازات عدم ثبت آن را توضیح دهیم، اگر در خصوص ثبت ازدواج دائم و مجازات عدم ثبت آن، سوالاتی دارید، در این مقاله، همراه ما باشید.

لزوم ثبت ازدواج دائم

مطابق قانون مدنی ، عقد ازدواج، هیچگونه تشریفاتی ندارد و می تواند بدون تنظیم سند رسمی انجام شود ؛ اما قانونگذار به دلیل برخی مصالح اجتماعی، بر لزوم ثبت ازدواج دائم، در دفتر رسمی ازدواج تاکید نموده است. به موجب ماده 20 قانون حمایت از خانواده مصوب سال 1391: " ثبت عقد نکاح دائم، فسخ و انفساخ آن، طلاق، رجوع و اعلام بطلان نکاح یا طلاق، الزامی است." 

با ثبت ازدواج، در صورت بروز اختلاف ، اثبات آن به آسانی امکان پذیر خواهد بود . علاوه بر این ، با استناد به ازدواجی که ثبت نشده است ، نمی توان در دادگاه درباره مسائل مربوط به آن ازدواج، دعوایی مطرح کرد. مگر آن که ازدواج دائم در دادگاه اثبات بشود، که فرآیند اثبات آن بسیار دشوار و زمان بر می باشد. مساله مهم دیگری که می توان از آن به عنوان، دلایل ثبت نکاح دائم اشاره کرد؛ بحث حقوق فرزندان حاصل از ازدواج است. مواردی مانند نفقه، حضانت، ارث و غیره منوط به ثبت نام فرزند در شناسنامه والدین است که عدم ثبت ازدواج والدین، این موضوع را با دشواری های زیادی مواجه خواهد کرد.

به همین دلیل ، قانون گذار، لزوم ثبت ازدواج دائم را پیش بینی نموده است و برای عدم انجام این تکلیف ، مجازات هایی نیز در نظر گرفته که در ادامه، آن را بیان می نماییم . همچنین، گفتنی است که در کنار ثبت ازدواج ، ثبت طلاق و ثبت رجوع از طلاق نیز به عنوان نوعی تکلیف ، الزامی شده است ؛ چرا که طلاق زوجین و یا رجوع مرد از طلاق نیز آثار و پیامدهای حقوقی مهمی را به دنبال خواهد آورد که عدم ثبت کردن این وقایع ، ممکن است بی نظمی هایی را در زمینه حقوق اشخاص به ویژه زوجه و فرزندان حاصل از ازدواج به وجود بیاورد.

مجازات عدم ثبت ازدواج دائم

 در بخش قبل گفتیم که ازدواج دائم باید ثبت بشود؛ سوالی که در این قسمت قصد داریم به آن پاسخ دهیم، این است که آیا در قانون، مجازات عدم ثبت ازدواج دائم، پیش بینی شده است ؟ و در صورتی که پاسخ به این سوال مثبت است ، مجازات ثبت نکردن عقد نکاح دائمی چیست ؟

 بر اساس ماده 49 قانون حمایت از خانواده مصوب سال 1391 : " چنانچه مردی، بدون ثبت در دفاتر رسمی، اقدام به ازدواج دائم نماید و از ثبت آن خودداری کند ، علاوه بر اینکه ملزم به ثبت ازدواج می شود ، به پرداخت جریمه نقدی ( از 80 میلیون ریال تا 180 میلیون ریال ) و حبس ( از 91 روز تا 6 ماه ) محکوم خواهد شد." با تصویب این قانون، مجازات پیش بینی شده در ماده 645 قانون مجازات اسلامی در مورد عدم ثبت ازدواج ( یک سال حبس ) کاهش یافته است. 

بنابراین، در حال حاضر، مطابق مقررات قانونی ، مجازات جرم عدم ثبت ازدواج دائم برای مردان، مجازات پیش بینی شده در قانون حمایت از خانواده، یعنی الزام به ثبت ازدواج دائم و جریمه نقدی و حبس می باشد. این مجازات می تواند در خصوص افرادی که اقدام به ازدواج سفید کرده اند نیز به دلیل عدم ثبت رسمی ازدواج خود اجرا شود. البته، این حکم، مختص عقد نکاح دائم است . یعنی در ازدواج موقت ، شوهر، موظف به ثبت کردن عقد نکاح نیست ؛ مگر در شرایط خاصی که در قانون بیان شده است.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد ثبت ازدواج دائم و مجازات عدم ثبت آن در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون ثبت ازدواج دائم و مجازات عدم ثبت آن پاسخ دهند.