برابر ماده 22 قانون حمایت خانواده 1391، جرم ندادن مهریه از طرف مرد، مشمول مقررات ماده 2 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی محسوب می شود در این خصوص باید گفت به درخواست زوجه، حکم جلب و زندان برای زوج صادر می شود؛ ولی اگر میزان مهریه بیشتر از 110 سکه باشد درخصوص مازاد، فقط ملائت زوج ملاک پرداخت قرار می گیرد.

 

   

عناوین اصلی این مقاله

• مهریه زن
• پرداختن مهریه زن
• جرم نپرداختن مهریه
سوالات متداول

از جمله مهترین حقوق مالی زنان که به موجب عقد ازدواج به آنها تعلق می گیرد، مهریه است. بعد از وقوع رابطه زناشویی میان زوجین، زن مستحق تمام مهریه است. براساس قانون، هیچ امری از جمله عدم تمکین یا خیانت از جانب زن هم سبب از بین رفتن حق مهریه وی نمی شود؛ مگر این که خود زن، اقدام به بخشیدن مهریه کند.

با توجه به اهمیت بحث مهریه، قانونگذار به تصوب قوانین مختلفی در این حوزه پرداخته و به سوالاتی مانند این که ندادن مهریه چه حکمی دارد پاسخ داده است. پرداخت و مطالبه مهریه تا جایی اهمیت داشته که قانون گذار برای نپرداختن آن  برای زوج مشمول ضمانت اجرا می شود. از این رو آشنایی با قوانین مربوط به مهریه برای زوجین اهمیت به سزایی دارد.

از این رو در این مقاله قصد داریم به بررسی مهریه زن و پرداختن آن را توضیح داده و در آخر جرم نپرداختن مهریه را مورد بررسی قرار خواهیم داد. مطالعه این مقاله به علاقه مندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص جرم ندادن مهریه و پاسخ به این پرسش که ندادن مهریه چه حکمی دارد با ما همراه باشند.

مهریه زن

بر اساس ماده 1082 قانون مدنی: "به مجرد عقد، زن مالک مهریه می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن ینماید." این ماده بیانگر مالکیت زن بر مهریه و حق مهریه زن است که هم بر اساس اسلام و هم بر اساس قانون به وی تعلق گرفته است، می تواند در آن هر دخل و تصرفی را بنماید.

سوالی که در این جا مطرح می شود این است که مهریه زن چیست؟ و چه چیزی می تواند مهریه قرار بگیرد؟ در پاسخ به این سوال بهتر است که بگوییم مهریه زن هر چیزی که مالیت داشته باشد است، یعنی قابلیت تملک داشته باشد، یعنی بتواند در اختیار بگیرد مانند زمین و سکه و پول نقد و غیره اما هوا یا چیزهایی که قابلیت تملک ندارند و در تملک شخص قرار نمی گیرند، مانند اراضی ملی و یا مکان های عمومی و یا هوا یا آسمان که در تملک شخص نمی توانند باشند، مهر قرار نمی گیرند و جایز نمی باشد. 

بنابراین، مهریه زن هر آنچه که قابل تملک باشد و زوجین بر آن توافق کرده باشند است و زمانی که عقد نکاح جاری می گردد در مالکیت زن قرار می گیرد و زن می تواند هر طور که صلاح بداند یا آن را ببخشد و یا آن را از مرد که بر ذمه او می باشد، مطالبه کند و این مطالبه کردن مهریه ارتباطی به عدم تمکین از سوی زن و ناشزه بودن وی ندارد. درخصوص جرم ندادن مهریه در این مقاله بیان شده است.

پرداختن مهریه زن

براساس فلسفه اولیه تعیین مهریه، مهر نوعی هبه، هدیه و پیش کش و اعطای بدون عوض می باشد که از طرف زوج به زوجه در هنگام عقد، چه دائم و چه موقت پرداخت می گردد، هنگامی که عقد نکاح جاری می گردد در ذمه مرد می باشد و زمانی که زن آن را مطالبه کند مرد باید آن را بپردازد.

سوالی که در این جا مطرح می شود این است که نحوه پرداختن مهریه زن چگونه است؟ در پاسخ به این سوال که پرداختن مهریه زن به چه صورت می باشد بهتر است که بگوییم هر زمانی که زن مهریه خود را مطالبه کند، مرد باید آن را بپردازد و این ربطی به این موضوع نخواهد داشت که آیا تمکین و روابط زناشویی انجام شده است یا خیر زیرا مهریه، به محض جاری شدن عقد در مالکیت زن می باشد.

بنابراین مهریه حق قانونی زن می باشد و هر زمان که بخواهد می تواند اقدام به مطالبه مهریه خود نماید، بر این اساس مرد نیز موظف است که مهریه را به زن بپردازد. چرا که در حین عقد نکاح، پرداخت مهریه به زن را پذیرفته و با منعقد شدن عقد این تکلیف بر عهده او مستقر شده است.

نکته مهمی که در این خصوص وجود دارد آن است که اگر مرد مهریه ندهد چه می شود، یا ندادن مهریه چه حکمی دارد، در این صورت اگر مرد از دادن مهریه به زن خوداری نماید. مطابق ماده 22 قانون حمایت خانواده 1391: "تا 110 سکه، مشمول مقررات ماده 2 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی می شود و قابل بازداشت است. حال درصورت مازاد بر مهریه براساس استطاعت مالی مرد"، مهریه تقسیط می شود.

جرم نپرداختن مهریه

پس از ارائه توضیحاتی در خصوص جرم ندادن مهریه در این قسمت قصد داریم به بررسی پرداخت مهریه در موعد معین و پاسخ به این پرسش ها بپردازیم که آیا ندادن مهریه جرم است؟ یا اینکه جرم نپرداختن مهریه چه مجازاتی دارد؟ در پاسخ باید بگوییم نپرداختن مهریه جرم نیست؛ اما قانون گذار اقدام به در نظر گرفتن ضمانت اجرای قانونی برای عدم پرداخت آن، نموده است. ضمانت اجرای نپرداختن مهریه وفق ماده 2 و 3 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی اعمال می شود. به موجب ماده مذکور در صورت نپرداختن مهریه، زوجه می تواند اقدام به درخواست توقیف اموال زوج بنماید. 

سوالی که در این جا مطرح می شود این است که آیا نپرداختن مهریه، جرم محسوب می شود؟ جرم ندادن مهریه چیست؟ یا اگر مرد مهریه ندهد چه می شود؟ در پاسخ به این سوال بهتر است که بگوییم عدم پرداخت مهریه جرم نیست و فقط در هنگام وصول مهریه، هرگاه مهریه زن در زمان وقوع عقد نکاح تا 110 سکه بهار آزادی یا معادل آن باشد مشمول مقررات ماده 2 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی می شود و قابل بازداشت دارد.

درخصوص نحوه تقسیط مهریه باید گفت که در مازاد بر مهریه، باید استطاعت مالی مرد مورد توجه قرار بگیرد، یعنی توانایی پرداخت مهریه را داشته باشد و یا اموال و دارائی های او علاوه بر اینکه کفاف زندگی اش را می دهد، توان پرداخت مهریه زوجه را نیز داشته باشد، که برای مازاد بر 110 سکه حکم جلب و زندان صادر نمی شود و فقط براساس استطاعت مرد امکان تقسیط مهریه وجود دارد.

پس هرگاه مرد، مهریه زن را نپردازد، در این حالت زن می تواند برای مطالبه مهریه، ابتدا به اداره ثبت مراجعه کرده و اگر نتیجه ای از آن حاصل نگردید برای مطالبه مهریه دادخواستی به دادگاه ارائه می دهد که وصول آن مشمول مقررات ماده 2 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی می باشد که می تواند منجر به صدور حکم جلب مرد شود. 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد جرم ندادن مهریه در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون جرم ندادن مهریه پاسخ دهند.

سوالات متداول

1- جرم ندادن مهریه چیست؟

2- اگر مرد مهریه ندهد چه می شود؟

3- مهریه چیست؟