زن ناشزه کیست

در پاسخ به این سوال که زن ناشزه کیست و معنی نا شزه یعنی چه؟ باید گفت زن ناشزه، زنی است که از تمکین عام یا تمکین خاص و یا هر دو نوع تمکین در برابر شوهر خودداری می نماید. همچنین شرایط نفقه و مهریه زن ناشزه، به این صورت است که به زن ناشزه نفقه تعلق نمی گیرد، اما مهریه تعلق می گیرد.

با وقوع عقد نکاح، زوجیت میان زن و شوهر ایجاد شده و حقوق و وظایف قانونی آن ها در مقابل یکدیگر برقرار می گردد. این حقوق و وظایف در اکثر موارد، دارای ضمانت اجرای قانونی بوده، بنابراین عدم رعایت آن ها این حق را به طرف مقابل داده که از طریق مجاری قانونی برای احقاق حق خود اقدام نماید.

یکی از این تکالیف، تکلیف به تمکین می باشد. بر اساس قانون مدنی ، بعد از عقد نکاح زن موظف است که از شوهر خود تمکین کند . تمکین از همسر دارای دو معنای عام و خاص می باشد . تمکین عام به معنای پذیرش ریاست شوهر در امور کلی زندگی خانوادگی می باشد ؛ اما تمکین خاص را بیشتر در مورد ارتباط زناشویی میان زوجین به کار می برند . به هر حال، تمکین عام و خاص از شوهر به عنوان تکلیفی برای زن شناخته شده و در صورتی که عدم تمکین از سوی زن بدون دلیل قانونی و شرعی باشد، زن عنوان ناشزه خواهد گرفت.

با توجه به اینکه ناشزه بودن زن، آثار مهمی را بر حقوق مالی وی داشته، در این مقاله،ابتدا به این سوالات پاسخ می دهیم که زن ناشزه کیست و معنی نا شزه یعنی چه؟ سپس، شرایط نفقه و مهریه زن ناشزه را بررسی کرده و به این دو سوال پاسخ خواهیم داد که آیا به زن ناشزه نفقه تعلق می گیرد؟ و هم چنین، آیا به زن ناشزه مهریه تعلق می گیرد؟

زن ناشزه کیست

یکی از مفاهیمی که در حقوق خانواده مطرح شده، مفهوم زن ناشزه می باشد. همچنین، در پرونده های قضایی مطرح شده در دادگاه خانواده به ویژه در دعوی تمکین و نفقه مفهوم زن ناشزه به کرات شنیده می شود، بنابراین ممکن است این سوال مطرح شود که زن ناشزه کیست؟ و معنی نا شزه یعنی چه؟ 

برای پاسخ دادن به این سوال که زن ناشزه کیست؟ ابتدا باید به این سوال پاسخ داده که تمکین چیست و عدم تمکین به چه معناست ؟ و سپس، با استفاده از این مفهوم، به این سوال پاسخ دهیم که نشوز یعنی چه ؟ و اینکه زن ناشزه کیست. به همین دلیل، در این بخش، به بررسی و تحلیل مفهوم تمکین می پردازیم و در ادامه زن ناشزه را نیز تعریف خواهیم کرد. 

هنگامی که در قانون حمایت خانواده و سایر قوانین مرتبط با حقوق خانواده با مفهوم تمکین و معنای تمکین عام و تمکین خاص مواجه می شویم، باید دانست که تمکین زن از شوهر، به طور کلی شامل دو مورد می شود:

تمکین عام

تمکین عام، خود شامل موارد زیر می گردد:

مطابق ماده 1114 قانون مدنی، زن باید در منزلی که از سوی شوهر تعیین می شود، سکونت نماید و در این حالت، گفته می شود که زن از شوهر خود تمکین کرده است. استثنای این مساله آن است که اگر حق تعییین منزل به زن داده شده باشد، او می تواند بدون اجازه شوهر مسکن متفاوتی را انتخاب کرده و این انتخاب، به معنای عدم تمکین زن نخواهد بود.

به موجب ماده 1102، با جاری شدن عقد نکاح، رابطه زوجیت میان زن و شوهر برقرار گردیده و تکالیف و حقوق آن دو نیز در برابر یکدیگر آغاز می شود. بنابراین، انجام وظایفی که بر اساس قانون بر عهده زوجه بوده، مصداقی از تمکین عام می باشد.

بر اساس ماده 1117 قانون مدنی: « شوهر می‌ تواند زن خود را از حرفه یا صنعتی که منافی مصالح خانوادگی یا حیثیات خود یا زن باشد منع کند. » بنابراین اشتغال به شغلی که موافق مصالح خانوادگی و حیثیت و آبرو زن بوده و مورد موافقت شوهر می باشد، نیز نمونه دیگری از تمکین عام محسوب شده و عدم انجام این تکلیف، عدم تمکین زوجه محسوب می گردد.

تمکین خاص

منظور از تمکین خاص، روابط زناشویی در معنای خاص آن یعنی برقراری رابطه جنسی در حدود متعارف می باشد. بنابراین چنانچه زن از رابطه جنسی در حدود متعارف خودداری نماید، حکم بر عدم تمکین وی صادر می شود.

با توجه به آنچه در مورد معنای تمکین گفته شد، می توان گفت که عدم تمکین زن یا نشوز زن، شامل یکی از چهار مورد زیر بوده و چنانچه زنی، به یکی از موارد زیر اقدام نماید، زن ناشزه محسوب می گردد:

زن بدون عذر موجه از سکونت در منزل تعیین شده توسط شوهر خودداری می کند.

زن، از انجام وظایف و تکالیفی که به موجب قانون بر عهده وی قرار گرفته، خودداری می ورزد.

زن علی رغم عدم رضایت شوهر به شغلی اشتغال داشته که مخالف مصالح خانوادگی یا حیثیت خود وی می باشد.

زن بدون عذر موجه و وجود موارد مجاز عدم تمکین، از برقراری رابطه جنسی در حدود متعارف خودداری می ورزد.

شرایط نفقه زن ناشزه

در بخش قبل به توضیح مفهوم تمکین و انواع تمکین اعم از تمکین عام و تمکین خاص پرداختیم. همچنین به این سوال پاسخ دادیم که زن ناشزه کیست؟ و معنی نا شزه یعنی چه؟ و اینکه در چه شرایطی نشوز محقق شده و یک زن ناشزه محسوب می گردد.

اما مساله مهمی که در رابطه با زن ناشزه وجود دارد، این مساله است که آثار نشوز زن بر روابط وی با شوهر از جمله اقامتگاه زن ناشزه چیست؟ به عبارت دیگر، زن ناشزه مشمول کدام احکام قانونی قرار گرفته و نشوز زن کدام حقوق قانونی وی را تحت تاثیر قرار می دهد؟ به عنوان مثال، شرایط نفقه زن ناشزه چیست؟ 

نکته ای که باید به آن توجه شود آن است که مرد تنها در صورتی می تواند به استناد ناشزه بودن زن خود از پرداخت نفقه به وی امتناع نماید، که ابتدا به دادگاه خانواده مراجعه کرده و با طرح دعوای الزام به تمکین، حکم عدم تمکین همسر خود را اخذ نموده و به طریق رسمی، ناشزه بودن زن خود را اثبات نماید.

شرایط مهریه زن ناشزه

در بخش قبل به این سوال پاسخ دادیم که شرایط نفقه زن ناشزه چیست؟ و توضیح دادیم که به زن ناشزه نفقه تعلق نمی گیرد. اما یکی از حقوق مهم دیگری که به موجب عقد نکاح برای زن برقرار می شود، حق مهریه بوده که ماده 1082 قانون مدنی در توضیح این حق مقرر داشته :« بمجرد عقد زن مالک مهر می‌ شود و می‌ تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.»

بنابراین ممکن است همانند آنچه در مورد نفقه زن ناشزه گفتیم، در مورد مهریه زن ناشزه نیز این سوال مطرح شود که شرایط مهریه زن ناشزه چیست؟ و اینکه حکم مهریه زن ناشزه به چه صورت می باشد؟

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد زن ناشزه در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون زن ناشزه​ پاسخ دهند .