توقیف خودرو

مراحل قانونی توقیف خودرو با حکم قضایی، در ماده 6 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مشخص گردیده و در قوانین و آیین نامه های دیگر نیز بطور پراکنده ذکر شده است. صدور دستور توقیف خودرو با توجه به اینکه خودرو بابت چه مساله ای توقیف شود، از سوی شورای حل اختلاف، دادسرا، دادگاه حقوقی و کیفری، اجرای ثبت و پلیس راهنمایی و رانندگی انجام  می گیرد.

گاهی در شرایطی خاص،مامورین راهنمایی و رانندگی اقدام به توقیف یک خودور نموده و آن خودرو را به پارکینگ انتقال می دهند. توقیف خودرو توسط مامورین راهنمایی رانندگی از شرایط و ضوابط خاصی تبعیت کرده که در قوانین و آیین نامه های مصوب مشخص گردیده و بنابراین این مامورین نمی توانند در خارج از این موارد، اقدام به توقیف خودرو نمایند. 

موارد توقیف خودرو به طور کلی به موجب ماده 6 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مشخص گردیده که طبق آن : «ماموران راهنمایی و رانندگی به جز در موارد مصرح قانونی و موارد تصادفات منجر به جرح و قتل مجاز به توقیف وسیله نقلیه موتوری نمی‌ باشند» علاوه بر این ماده قانونی، برخی از قوانین و آین نامه های موجود نیز به بیان موارد توقیف خودرو پرداخته اند؛ به نحوی که باید گفت در خارج از چهارچوب این موارد، توقیف خودرو برای هیچ مقامی امکان پذیر نمی باشد.

به همین دلیل، در این مقاله به بررسی مساله مراحل قانونی توقیف خودرو با حکم قضایی پرداخته، ابتدا موارد توقیف خودرو برطبق قانون و آیین نامه های موجود، توسط اجرای احکام و سایر موارد را توضیح داده و در بخش دوم، صدور دستور توقیف خودرو و مقام صلاحیت دار برای صدور این دستور صحبت خواهیم کرد. 

موارد توقیف خودرو برطبق قانون

توقیف خودرو، مانند ترخیص خودرو از پارکینگ، توسط مامورین راهنمایی رانندگی، تابع شرایط و ضوابط خاص مقرر در قوانین و  آیین نامه های مصوب بوده و بنابراین این مامورین نمی توانند در خارج از این موارد، اقدام به توقیف خودرو نمایند. 

به موجب ماده 6 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب 1389 :«ماموران راهنمایی و رانندگی به جز در موارد مصرح قانونی و موارد تصادفات منجر به جرح و قتل مجاز به توقیف وسیله نقلیه موتوری نمی‌ باشند»

همانطور که ملاحظه می شود، موارد توقیف خودرو برطبق قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، شامل موارد مصرح قانونی و تصادفات منجر به جرح یا فوت می باشد. در نتیجه با نگاهی به این ماده و سایر مواد قانونی که به طور پراکنده در قوانین و آیین نامه های مختلف راهنمایی و رانندگی ذکر گردیده، می توان گفت که موارد توقیف خودرو برطبق قانون، شامل موارد زیر می باشد:

۱تصادفات منجر به جرح یا فوت

۲اجرای حکم دادگاه یا اجرای اجراییه ثبتی و وصول محکوم به یا موضوع اجراییه ثبتی و طرح شکایت قضایی خودرو

۳ دستور خاص مقام قضایی مانند دستور توقیف که از سوی دادسرا  در رابطه با یک جرم خاص مانند آتش سوزی عمدی خودرو صادر می شود.

۴نداشتن بیمه نامه شخص ثالث

۵نپرداختن جریمه خودرو حداقل به مبلغ ده میلیون ریال با انقضای مهلت یک ماهه پس از ابلاغ به مالک

۶ارتکاب همزمان دو تخلف با وسیله نقلیه ، که شامل موارد زیر می باشد:

انجام حرکات نمایشی مانند تک چرخ زدن

تجاوز از سرعت مجاز (بیش از ۵۰ کیلومتر بر ساعت)

سبقت غیر مجاز در راه‌ های دو طرفه

عبور از چراغ قرمز 

حرکت به صورت مارپیچ

تجاوز به چپ از محور راه

توقف در محل پارک ممنوع (در صورت عدم حضور راننده)

توقف داخل پیاده رو

۷مستی راننده یا مصرف مواد مخدر و روان گردان

۸استفاده از پلاک فاقد مجوز قانونی

۹رانندگی با خودرو بدون همراه داشتن مدارک قانونی شامل گواهینامه، کارت خودرو و بیمه‌ نامه معتبر شخص ثالث و برگه معاینه فنی صرفا برای خودرویی که بیش از پنج سال از تولید آن گذشته است

۱۰رانندگی در صورت نداشتن گواهینامه

صدور دستور توقیف خودرو

پس از اینکه در بخش قبل، در مورد موارد توقیف خودرو برطبق قانون صحبت کردیم، در این بخش به این سوال پاسخ می دهیم که صدور دستور توقیف خودرو از سوی چه مرجع، نهاد و یا مقامی امکان پذیر می باشد؟ و مراحل قانونی توقیف خودرو با حکم قضایی، از جمله توسط اجرای احکام، به چه صورت می باشد؟

به طور کلی، پاسخ به این سوال که صدور دستور توقیف خودرو از سوی چه مرجع، نهاد و یا مقامی امکان پذیر می باشد؟ و مراحل قانونی توقیف خودرو با حکم قضایی، از جمله توسط اجرای احکام، به چه صورت می باشد؟ بستگی به این عامل دارد که خودرو در چه موردی و بابت چه مساله ای توقیف شود. با این توضیح که:

در مواردی که خودرو بابت اجرای یک سند لازم الاجرا مانند عدم پرداخت مالیات خودرو توقیف می شود، صدور دستور توقیف خودرو از سوی رییس واحد ثبتی انجام می گیرد که اجراییه از سوی آن واحد صادر گردیده و در حال اجرا است.

در مواردی که خودرو بابت اجرای یک حکم حقوقی یا تامین خواسته در یک پرونده حقوقی توقیف می شود، صدور دستور توقیف خودرو و مراحل قانونی توقیف خودرو با حکم قضایی، از سوی دادگاه حقوقی یا شورای حل اختلاف انجام می گیرد.

در مواردی که خودرو در رابطه با وقوع یک جرم در یک پرونده کیفری مانند کشف حجاب در خودرو توقیف می شود، صدور دستور توقیف خودرو از سوی دادگاه کیفری یا دادسرا انجام می گیرد.

در مواردی که خودرو بابت اجرای یک تخلف راهنمایی و رانندگی توقیف می شود، صدور دستور توقیف خودرو از سوی پلیس راهنمایی و رانندگی انجام می گیرد.

نحوه درخواست توقیف خودرو

در بخش های قبل، موارد توقیف خودرو، برطبق قانون را مورد بررسی قرار داده و به این سوال پاسخ دادیم که صدور دستور توقیف خودرو، توسط چه مقام یا مقاماتی انجام می گیرد و مراحل قانونی توقیف خودرو با حکم قضایی، از جمله توسط اجرای احکام، به چه صورت می باشد؟ همچنین، گفتیم که پاسخ به این سوال که صدور دستور توقیف خودرو از سوی چه مقام یا مقاماتی امکان پذیر می باشد، بستگی به این عامل دارد که خودرو در چه موردی و بابت چه مساله ای توقیف می گردد. 

اما سوال مهم دیگری که در رابطه با توقیف خودرو و مراحل قانونی توقیف خودرو با حکم قضایی، از جمله توسط اجرای احکام، مطرح می گردد، این مساله است که نحوه درخواست توقیف خودرو به چه صورت می باشد؟ به عبارت دیگر، اگر در هر یک از موارد قانونی، شخصی، خواهان توقیف یک خودرو باشد، به چه صورت و طبق چه روندی، باید برای درخواست توقیف خودرو و در مراحل بعد، استعلام شکایت از پلاک خودرو اقدام نماید؟

در پاسخ به این سوال که نحوه درخواست توقیف خودرو  و مراحل قانونی توقیف خودرو با حکم قضایی،به چه صورت می باشد؟ باید گفت، نحوه درخواست توقیف خودرو، همچون مقام صادرکننده دستور توقیف خودرو، به این عامل بستگی دارد که خودرو، بابت چه مساله توقیف می گردد؛ با این توضیح که نحوه درخواست توقیف خودرو، در اجرای ثبت و در دعاوی حقوقی در دادگاه، کاملا متفاوت با یکدیگر است. به همین دلیل، در ادامه به بررسی نحوه درخواست توقیف خودرو، در موارد مختلف می پردازیم که طبق توضیحات زیر می باشد:

نحوه درخواست توقیف خودرو در اجرای ثبت

نحوه درخواست توقیف خودرو در اجرای ثبت، به این صورت بوده، که طلبکاری که برای اجرای سند لازم الاجرا از طریق ثبت اقدام نموده، پس از ثبت پرونده و ارجاع آن به مامور ثبت، باید با تنظیم یک لایحه و با ارائه شماره پلاک خودرو، درخواست خود را به اجرای ثبت، ارائه نماید. البته، در صورتی که امکان اعلام شماره پلاک، برای متقاضی توقیف خودرو وجود نداشته باشد، وی می تواند با درخواست از اجرای ثبت، برای استعلام پلاک های به نام مدیون، از طریق پلیس راهور اقدام نماید.

نحوه درخواست توقیف خودرو از طریق دادگاه حقوقی

توقیف خودرو و مراحل قانونی توقیف خودرو با حکم قضایی، از طریق دادگاه حقوقی، از جمله توسط اجرای احکام، در دو مورد، انجام می گیرد: تامین خواسته و اجرای حکم. در حالتی که خواهان، متقاضی تامین خواسته و توقیف خودرو می باشد، این درخواست باید ضمن دادخواست اصلی یا به موجب یک لایحه جداگانه، تقدیم دادگاه حقوقی شود. در صورتی که درخواست توقیف خودرو، به موجب دادخواست اصلی، به دادگاه حقوقی ارائه شود، خواهان، موظف است که ظرف 10 روز، دادخواست دعوای اصلی را نیز به دادگاه تقدیم نماید؛ وگرنه از توقیف خودرو، رفع اثر می شود.

اما در صورتی که درخواست توقیف خودرو و مراحل قانونی توقیف خودرو با حکم قضایی، در مرحله اجرای حکم و با هدف اجرای رای و وصول محکوم به، تقدیم دادگاه حقوقی شود، خواهان، موظف است، درخواست خود را ضمن یک لایحه، به قسمت اجرای دادگاه حقوقی ارائه نماید. در این مورد نیز ، در صورتی که امکان اعلام شماره پلاک، برای متقاضی توقیف خودرو وجود نداشته باشد، وی می تواند با درخواست از اجرای دادگاه، برای استعلام پلاک های به نام مدیون، از طریق پلیس راهور اقدام نماید.

از آنجا که توقیف خودرو در موارد تخلف راهنمایی و رانندگی و در مرجع قضایی کیفری، در مورد ارتباط خودرو با جرایم انجام گرفته، به دستور مستقیم پلیس راهنمایی و رانندگی و یا مقام قضایی مربوطه، انجام می گیرد، در این موارد، بحث نحوه درخواست توقیف خودرو، مطرح نخواهد شد. البته، در صورتی که توقیف خودرو، در مرجع قضایی کیفری، از جمله توسط اجرای احکام، از باب تامین خواسته انجام گیرد، نحوه درخواست توقیف خودرو، همانند اجرای ثبت و دادگاه حقوقی، از طریق تقدیم لایحه درخواست توقیف خودرو، امکان پذیر خواهد بود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد توقیف خودرو و صدور دستور توقیف آن به کانال موضوعات حقوقی مراجعه کنید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون توقیف خودرو و صدور دستور توقیف آن پاسخ دهند .