مالیات بر ارث و نحوه محاسبه آن

اموال به جا مانده از متوفی بعد از فوت او بین وراثش تقسیم می شوند . قبل از تقسیم اموال باید دیون او اعم از بدهی ، مهریه و یا مالیات از ماترک کسر شود . یکی از این دیون مالیات بر ارث می باشد که میزان آن با توجه به نوع مال و طبقه وراث محاسبه می شود .

مرگ واقعه ای است که آثار و تبعات حقوقی متفاوتی دارد ، که از جمله آن می توان به ارث اشاره کرد . احکام و قواعد حاکم بر ارث کمترین تغییر را نسبت به سایر قوانین دارد ، زیرا قواعد آن از فقه گرفته شده است . در واقع ارث عبارت است از دارایی متوفی بعد از کسر حقوق و دیون و نیز واجبات مالی و وصایای میت تا ثلث که به بازماندگان و وارثان او تعلق می گیرد .

در واقع قبل از پرداخت دیون متوفی امکان تقسیم ارث وجود ندارد . یکی از حقوق و دیونی که باید قبل از تقسیم ارث از دارایی کسر گردد بر طبق قانون مدنی ، مالیات است . در این مقاله به بررسی مالیات بر ارث چیست ، وراث طبق قانون مالیات های مستقیم و نحوه محاسبه مالیات بر ارث و مالیات بر ارث ملک می پردازیم .

مالیات بر ارث چیست ؟

برای پاسخ به این سوال که مالیات بر ارث، به عنوان سهم دولت از اموال متوفی  چیست باید گفت که وراث متوفی باید از اموال و دارایی های او فهرستی به اداره امور مالیاتی محل سکونت متوفی ارائه نمایند و با سایر مدارک لازم به شورای حل اختلاف تقدیم کنند . بعد از تقدیم فهرست اموال و دارایی متوفی ، میزان سهم الارث هر یک از وراث از دارایی متوفی طبق گواهی انحصار وراثت تعیین می گردد .

قبل از این که سهم هر یک از وراث محاسبه شود ، ابتدا بدهی های متوفی پرداخت می شود که از جمله آن ها مالیات است . بنابراین در گواهی انحصار وراثت بعد از کسر دیون اعم از ( مهریه ، وام و مالیات و غیره ) تعداد ، اسامی و میزان سهم الارث هر یک از وراث تعیین می گردد .

وراث طبق قانون مالیات های مستقیم

برای بررسی مالیات هر طبقه از وراث در طبقات و درجات ارث ابتدا باید گفت که طبق قانون مالیات های مستقیم وراث به سه طبقه ذیل تقسیم می شوند :

مالیات بر ارث با توجه به میزان ماترک و تعداد وراث متفاوت است ، به این معنا که باید ابتدا ارزش کل ماترک به جا مانده از متوفی مشخص شود و بعد از کسر هزینه و بدهی ها ، سهم هر کدام از وراث مشخص شود .

نحوه محاسبه مالیات بر ارث

مالیات هر طبقه از وراث ، طبق تقسیم بندی وراث در قانون مالیات با توجه به نوع دارایی ، میزان مالیاتی که به هر طبقه می رسد ، متفاوت می باشد . بعد از آنکه اظهارنامه مالیات بر ارث تکمیل شد، میزان مالیات هر کدام از وراث با توجه به درصد های زیر محاسبه و بعد از پرداخت مالیات و صدور گواهی واریز آن ، امکان انتقال ماترک فراهم می شود .

 مالیات بر ارث ملک

یکی از مواردی که همواره مورد توجه وراث متوفی و موجب نگرانی آنهاست، مالیات بر ارث ملک است. سوالی که همواره در این خصوص مطرح است؟ نحوه محاسبه مالیات بر ارث ملک چگونه است؟ مالیات بر ارث پیش از سال 1395 به این شکل بود که، پس از فوت شخصی، وراث فرصت داشتند ظرف مدت شش ماه کلیه اموال متوفی را اعلام کنند و مالیات بر ارث را پرداخت کنند. از سال 1395 این قانون تغییر کرد و مقرر شد تا زمانی که وراث نخواهند اموال متوفی را تعیین تکلیف کنند، لازم نیست هیچ مالیاتی بپردازند. 

به طور کلی در خصوص مالیات بر ملک، هر کسی که بخواهد ملکی را انتقال دهد، باید قبل از انجام معامله 5 درصد ارزش معاملاتی را به عنوان مالیات نقل و انتقال پرداخت کند. ارزش معاملاتی نیز هر سال توسط سازمان امور مالیاتی اعلام می شود. به عنوان مثال اگر ارزش خانه ای 100 میلیون تومان باشد، ارزش معاملاتی آن در حدود 25 میلیون تومان خواهد بود، در این حال انتقال دهنده ملک باید 5 میلیون تومان را بابت مالیات بپردازد.

حال در همین فرض ذکر شده، اگر ملک متعلق به متوفی باشد و وراث قصد فروش آن را داشته باشند باید ابتدا 7.5 درصد ارزش معاملاتی ملک را به عنوان مالیات بر ارث پرداخت کند و پس از آن 5 درصد ارزش معاملاتی را بابت انتقال پرداخت نمایند.

اگر متوفی دارای بدهی باشد، در این حالت چون بدهی از اموال متوفی پرداخت خواهد شد، وراث باید نهایتا ظرف یکسال از زمان فوت، اظهارنامه ای، از بدهی ها و دارایی های متوفی را به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند تا پس از بررسی، به مقدار بدهی از ارزش دارایی متوفی کسر شده و مابقی آن مشمول مالیات شود. اگر وراث، در مهلت مقرر ( یکسال) از تاریخ فوت، اظهارنامه را ارائه ندهند، نمی توانند هنگام پرداخت مالیات بر ارث بدهی را از ماترک کسر نمایند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد مالیات بر ارث و نحوه محاسبه آن به کانال تلگرام موضوعات حقوقی مراجعه کنید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مالیات بر ارث و نحوه محاسبه آن پاسخ دهند .