دینا / کیفری / سایر موضوعات کیفری / قصاص عضو چیست

قصاص عضو چیست

ارتباط با ما

درصورتی که برای مشاوره در تمامی زمینه های ذکر شده در سایت، به دانش چندین ساله ما در این زمینه نیاز داشتید می توانید با شماره تلفن 9099075303 ( تماس با تلفن ثابت از سراسر کشور و به ازای هر دقیقه 180000 ریال ) در ارتباط باشید. سایت مشاوره دینا یک مرکز خصوصی و غیرانتفاعی است و به هیچ ارگان دولتی و خصوصی دیگر اعم از قوه قضاییه ، کانون وکلا ، کانون کارشناسان رسمی دادگستری و .... هیچگونه وابستگی ندارد.
جهت ارئه انتقادات، پیشنهادات و شکایات با شماره تلفن 54787900-021 تماس حاصل فرمایید.

logo-samandehi

تمامی حقوق این سایت متعلق به دینا می باشد ©

تماس از کل کشور : ۳ ۰ ۳ ۵ ۷ ۰ ۹ ۹ ۰ ۹
همه روزه حتی ایام تعطیل از :  ۸ صبح   الی ۱  شب

قصاص واژه ای است که همواره اعدام را در ذهن ما تداعی می کند . اما قصاص به معنای تلافی کردن و مقابله به مثل کردن است و اعدام یا قصاص نفس یکی از انواع آن است . ممکن است جنایتی منجر به قتل فرد نشود و به اعضای بدن او آسیب وارد کند . در این حالت قصاص اعضا صورت می گیرد . این مجازات شرایطی دارد که در قانون مجازات اسلامی به آن اشاره شده است .

 

مجازات قصاص مجازاتی عام تر از اعدام است و علاوه بر قصاص نفس ، قصاص اعضای بدن را شامل می شود . به این ترتیب که اگر فردی به موجب جنایتی به دیگری آسیبی وارد نماید ، فرد آسیب زننده باید بر طبق مقررات قانونی قصاص شود و اگر شرایط قصاص وجود نداشته باشد ، مجازات دیه یا مجازات تعزیری برای او اعمال خواهد شد .

این موضوع در مقاله تفاوت قصاص و اعدام بیان شده است . مجازات قصاص یکی از انواع مجازات اصلی است که در قانون مجازات اسلامی به آن پرداخته شده است . ما در این مقاله بر آنیم تا درباره تعریف قصاص عضو و شرایط اعمال قصاص عضو صحبت کنیم . 

قصاص عضو

طبق ماده 386 قانون مجازات اسلامی : " مجازات جنایت عمدی بر عضو در صورت تقاضای مجنی علیه یا ولی او و وجود سایر شرایط مقرر در قانون ، قصاص و در غیر اینصورت مطابق مواد دیگر این قانون از حیث دیه و تعزیر عمل می گردد . "  یعنی قانونگذار برای جنایت بر عضو قصاص تعیین کرده است . سوالی که در ابتدا پیش می آید این است که جنایت بر عضو یعنی چه ؟

قانونگذار در ادامه و در ماده بعد در قانون مجازات اسلامی ، جنایت عمدی بر عضو را اینطور تعریف کرده است : " جنایت بر عضو عبارت از هر آسیب کمتر از قتل مانند قطع عضو ، جرح و صدمه های وارد بر منافع است . " یعنی هر صدمه و آسیبی که در آن فردی که به او آسیب وارد شده است ، نمیرد . یعنی آسیب بر اعضای بدن او وارد شود .

مثال های آسیب طبق آنچه که در قانون بیان شده ، قطع عضو ، جرح و صدمه های وارد بر منافع اعضا است . منافع اعضا مثل شنوایی ، فایده و استفاده ای است که ما از عضو خود می کنیم . فردی ممکن است در اثر جراحت گوش خود را از دست ندهد ولی شنوایی را از دست داده و کر شود .

 در ادامه این ماده آمده است که اگر این شرایط وجود نداشته باشد ، مجازات قصاص اعمال نمی شود و یا باید دیه پرداخت شود و یا اینکه مجازات تعزیری تعیین خواهد شد . در ادامه شرایط اعمال قصاص عضو بیان شده است .

شرایط اعمال قصاص عضو

در ماده 393 قانون مجازات اسلامی سال 92 ، شرایط قصاص عضو به این ترتیب آمده است که علاوه بر شرایط عمومی قصاص ، باید یک سری شرایط به خصوص ، از قبیل موارد زیر وجود داشته باشد :

الف – محل عضو مورد قصاص ، با محل عضو مورد جنایت یکی باشد . یعنی مثلا اگر دست چپ فرد آسیب دیده آسیب به دست چپ جانی برسد .

ب – قصاص عضو با مقدار جنایت ، یکی باشد . یعنی هر اندازه که آسیب وارد شده ، همان میزان به جانی آسیب برسد

پ – خوف تلف مرتکب یا صدمه بر عضو دیگر نباشد . یعنی مثلا ممکن است در حین قصاص کلیه ی جانی ، به اعضای داخلی دیگر او صدمه وارد شود و یا حتی جانش را از دست بدهد . این ماده بیان می کند که حتی اگر ترس آسیب رسیدم هم باشد قصاص عضو انجام نمی شود .

ت – قصاص عضو سالم ، در مقابل عضو ناسالم نباشد . مثلا جانی اگر به چشم فرد نابینا آسیب زده باشد نمی توان چشم سالم خود او را قصاص کرد .

ث – قصاص عضو اصلی ، در مقابل عضو غیر اصلی نباشد . مثلا فردی انگشت اضافه داشته باشد و جانی انگشت ششم او را قطع کند ، نمی توان یکی از 5 انگشت جانی را قصاص کرد .

ج – قصاص عضو کامل در مقابل عضو ناکامل نباشد . مثلا فردی که قسمتی از دست خود را از دست داده بوده ، و توسط جانی ما بقی را از دست می دهد . نمی توان جانی که دست کاملی دارد را قصاص کرد .

علاوه بر شرایط ذکر شده باید گفت که در قصاص عضو ، زن و مرد برابرند و مرد بابت آسیبی که به زن وارد می کند به قصاص محکوم می شود . اما اگر دیه جنایت وارد بر زن مساوی یا بیشتر از یک سوم دیه کامل باشد ، قصاص بعد از پرداخت نصف دیه عضو مورد قصاص به مرد اجرا می شود .

این حکم در مورد که قربانی و مرتکب هر دو غیر مسلمان نیز باشند ، جاری است . اما اگر قربانی زن مسلمان و مرتکب مرد غیر مسلمان باشد مرتکب بدون پرداخت نصف دیه ، قصاص می شود . برای دریافت اطلاع بیشتر در خصوص جنایت مادون نفس کلیک کنید .

 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص قصاص عضو و شرایط اعمال آن ، به کانال تلگرام حقوق کیفری مراجعه نمایید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون قصاص عضو و شرایط اعمال آن پاسخ دهند .