ارز ترجیحی

ارز ترجیحی، نرخی است که دولت برای ارز واردات کالاهای اساسی مانند دارو، مواد غذایی و تجهیزات پزشکی تعیین می کند. نرخ و قیمت این ارز در سال ۱۴۰۴ برابر با ۲۸,۵۰۰ تعیین گردیده که پایین تر از نرخ ارز بازار آزاد و نیمایی است. تفاوت اصلی ارز ترجیحی با ارز نیمایی در نحوه تعیین نرخ و هدف مصرف آن ها می باشد.

دولت هر ساله، برای تنظیم بازار، حمایت از بخش های خاص، کنترل قیمت کالاهای ضروری و پیشگیری از تاثیر تورم بر قیمت برخی کالاهای اساسی، نظیر دارو، ابزارها و سیاست های اقتصادی متنوعی را پیش بینی کرده و مورد استفاده قرار می دهد.

تخصیص ارز ترجیحی به برخی کالاها، ازجمله سیاست های اقتصادی دولت برای تحقق اهداف فوق الذکر است. تعیین نرخ ارز ترجیحی و تخصیص آن به کالاهای اساسی، همواره با چالش هایی همراه بوده و اطلاع از جزئیات و قوانین این امر، همچنین قیمت آن در سال جاری، برای تمامی فعالین اقتصادی، ضروری می باشد.

لذا در مقاله حاضر، مقصود از ارز ترجیحی و اینکه ارز ترجیحی برای چه کالاهایی است، مورد بررسی قرار گرفته و درباره مواردی چون ارز ترجیحی دارو، قیمت ارز ترجیحی ۱۴۰۴ و تفاوت ارز ترجیحی با ارز نیمایی، توضیح داده شده است. علاقمندان به کسب اطلاعات در این باره می توانند، نسبت به مطالعه مقاله، اقدام کنند.

ارز ترجیحی چیست

در پاسخ به این پرسش که ارز ترجیحی چیست؟ باید گفت، ارز ترجیحی به نرخی گفته می شود که دولت برای ارز واردات کالاهای خاص و ضروری، تعیین می کند و پایین تر از نرخ بازار و ارز نیمایی است. این سیاست با هدف کنترل تورم و حمایت از اقشار کم‌ درآمد اجرا می‌ گردد. ارز ترجیحی معمولا به کالاهایی مانند دارو، گندم و نهاده‌ های دامی تخصیص داده می‌ شود.

اعمال ارز ترجیحی، باعث کاهش قیمت برخی کالاها در بازار داخلی می‌ گردد، اما می‌ تواند منجر به رانت و سوء استفاده نیز شود. برخی واردکنندگان ممکن است کالاهای وارداتی را با نرخ آزاد بفروشند و از مابه‌ التفاوت آن، سود کسب کنند. این مساله موجب فشار مالی بر دولت و کاهش ذخایر ارزی، خواهد شد.

در سال های اخیر، حذف تدریجی ارز ترجیحی، مورد توجه قرار گرفته، زیرا اختلاف قیمت ایجاد شده، باعث بروز فساد اقتصادی گردیده است. برخی کارشناسان پیشنهاد می‌ کنند که به جای تخصیص ارز ارزان، یارانه مستقیم به مردم پرداخت شود. این روش می‌ تواند از بروز رانت جلوگیری کرده و بهره‌ وری اقتصادی را افزایش دهد.

ارز ترجیحی برای چه کالاهایی است

اینکه ارز ترجیحی برای چه کالاهایی است؟پرسشی است که بسیاری از فعالان اقتصادی و مصرف کنندگان، مطرح می کنند. طبق مصوبات دولتی، ارز ترجیحی عمدتا به کالاهای اساسی و ضروری اختصاص می یابد. این کالاها شامل دارو، تجهیزات پزشکی، مواد غذایی پایه (مانند گندم، روغن و شکر) و برخی کالاهای صنعتی مورد نیاز تولید داخلی است.

بر اساس قوانین موجود، اولویت تخصیص ارز ترجیحی، به کالاهایی داده می شود که عدم واردات آن ها موجب اختلال در زنجیره تولید یا سلامت عمومی گردد. برای مثال، در سال پیش رو (1404)، واردات داروهای خاص با ارز ترجیحی انجام خواهد شد.

بر اساس آنچه در لوایح و بخش تصویب شده قانون بودجه سال ۱۴۰۴ آمده، پیش بینی می شود در سال پیش رو، ارز ترجیحی به دارو و مواد اولیه دارویی؛ ملزومات مصرفی پزشکی؛ شیر خشک مخصوص اطفال و مواد اولیه آن؛ کالاهای اساسی کشاورزی (در صورت عدم تولید داخلی کافی)، اختصاص یابد.

با این حال، فهرست دقیق کالاهای مشمول ارز ترجیحی ممکن است تغییر کند؛ وزارت صمت هر ساله با بررسی نیازهای بازار، این فهرست را به روز رسانی و منتشر می نماید. در ادامه، در این خصوص که ارز ترجیحی دارو چیست، توضیح داده خواهد شد.

ارز ترجیحی دارو چیست

در تیترهای پیشین، در خصوص مفهوم ارز ترجیحی و اینکه ارز ترجیحی برای چه کالاهایی است، توضیح داده شد. در این تیتر از مقاله، اینکه ارز ترجیحی دارو چیست، مورد توضیح و بررسی قرار خواهد گرفت. ارز ترجیحی دارو، به نرخ ویژه ای اطلاق می شود که برای ارز واردات داروهای ضروری و کم یاب، تعیین می گردد.

این سیاست با هدف کاهش هزینه های درمانی و افزایش دسترسی بیماران به داروهای حیاتی اجرا می‌ شود. داروهای تحت پوشش این ارز باید از سوی وزارت بهداشت، تایید شوند تا از توزیع صحیح آن‌ ها اطمینان حاصل گردد. نظارت بر مصرف ارز ترجیحی دارو، اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا ممکن است برخی افراد یا شرکت‌ ها از این سیاست، سوء استفاده کنند.

سازمان غذا و دارو وظیفه دارد اطمینان حاصل کند که این ارز صرفا برای واردات داروهای تایید شده هزینه می‌ گردد. با این حال، مشکلاتی مانند قاچاق معکوس و احتکار دارو، گاهی باعث کمبود برخی داروها و افزایش فشار بر بیماران شده است.

در سال های اخیر، بحث حذف یا اصلاح ارز ترجیحی دارو مطرح گردیده، زیرا برخی کارشناسان معتقدند این سیاست، منجر به ایجاد رانت و فساد شده است. پیشنهاد شده که یارانه مستقیم به بیماران پرداخت شود تا آن‌ ها بتوانند داروهای مورد نیاز خود را بدون وابستگی به ارز دولتی تامین کنند. این روش می‌ تواند تاثیر بیشتری در کاهش هزینه‌ های درمانی و جلوگیری از تخلفات داشته باشد.

قیمت و نرخ ارز ترجیحی امروز ۱۴۰۴

قیمت و نرخ ارز ترجیحی امروز ۱۴۰۴ و نحوه استعلام آن، یکی از پرسش های رایج فعالان اقتصادی است. نرخ این ارز، توسط بانک مرکزی تعیین می شود و معمولا ثابت است، اما ممکن است در طول سال با توجه به سیاست های دولت، برای یک یا دوبار، تغییر کند.

بنابراین، نیاز به برسی روزانه نرخ ارز ترجیحی، نیست و کافی است از نرخ ثابت این ارز در هر سال، مطلع بود. باید دانست، برای بررسی قیمت هرروز ارز ترجیحی، سایت و سامانه ای مخصوص، وجود ندارد، اما افراد می توانند برای اطلاع از نرخ ارز ترجیحی در هر سال، به پایگاه اطلاع رسانی بانک مرکزی مراجعه کرده یا اخبار مربوطه را مورد بررسی قرار دهند.

در حال حاضر، نرخ ارز ترجیحی برای کالاهای اساسی در سال 1404، حدود ۲۸,۵۰۰ تومان اعلام گردیده و با افزایش 30 درصدی نرخ ارز ترجیحی، موافقت نشده است. باید دانست، با توجه به اختلاف نظرهای موجود، این امکان وجود دارد که نرخ ارز ترجیحی در سال جدید و بر اساس قانون بودجه، تغییر کرده و افزایش یابد.

تفاوت ارز ترجیحی و نیمایی

در توضیح تفاوت ارز ترجیحی و نیمایی باید گفت، ارز ترجیحی و ارز نیمایی، دو نرخ ارزی هستند که دولت برای کنترل بازار ارز و تامین نیازهای وارداتی، تعیین کرده است. ارز ترجیحی با نرخ پایین‌ تر از بازار آزاد برای واردات کالاهای اساسی مانند مواد غذایی و دارو اختصاص می‌ یابد. این سیاست با هدف کاهش هزینه‌ های زندگی و حمایت از مصرف‌ کنندگان اجرا می‌ شود.

در مقابل، ارز نیمایی، در سامانه نیما (نظام یکپارچه معاملات ارزی) به فعالان اقتصادی و واردکنندگانی اختصاص داده می‌ شود که نیاز به تامین ارز برای واردات کالاهای غیراساسی دارند. نرخ این ارز، بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌ گردد و معمولا بالاتر از ارز ترجیحی، اما کمتر از نرخ بازار آزاد است. هدف از تخصیص ارز نیمایی، تامین نیازهای تجاری و جلوگیری از نوسانات شدید ارزی می باشد.

تفاوت اصلی این دو نرخ، در میزان حمایت دولتی و نحوه تخصیص آن‌ ها است. ارز ترجیحی، توسط دولت با نرخ ثابت و برای کالاهای اساسی تعیین می‌ گردد، در حالی که ارز نیمایی از طریق سامانه نیما، بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا به واردکنندگان داده می‌ شود. 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص کاربرد ارز ترجیحی و تفاوت آن با ارز نیمایی در کانال تلگرام حقوق سرمایه گذاری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون کاربرد ارز ترجیحی و تفاوت آن با ارز نیمایی پاسخ دهند.