توام و تفکیک نمودن دعاوی

توام و تفکیک نمودن دعاوی، به معنای رسیدگی هم زمان یا جداگانه به چند دعوی مرتبط است. بر اساس ماده ۱۰۳ قانون آیین دادرسی مدنی، مهم ترین شرط رسیدگی توامان، ارتباط کامل میان دعاوی می باشد. در مقابل، تفکیک نمودن دعاوی، زمانی انجام می شود که رسیدگی هم زمان موجب پیچیدگی یا اطاله دادرسی گردد.

در نظام حقوقی ایران، رسیدگی سریع، عدم اطاله دادرسی و در عین حال، بررسی تخصصی و دقیق، بسیار حائز اهمیت و مورد تاکید است و همین امر، سبب گردیده تا قانون گذار، در قوانین مربوط به آیین دادرسی مدنی و کیفری، نهادهای حقوقی و تدابیر مختلفی را پیش بینی کند.

از مهم ترین این تدابیر، پیش بینی نهاد توام و تفکیک نمودن دعاوی است که به طور صریح، در موادی چون ماده ۱۰۳ قانون آیین دادرسی مدنی یا ماده 313 قانون آیین دادرسی کیفری، پیش بینی شده و بر وکلا یا اصحاب دعاوی حقوقی کیفری که متقاضی درخواست توام یا تفکیک کردن دعاوی هستند، واجب است تا با شرایط اعمال این مواد و درخواست رسیدگی توامان، آشنا باشند.

لذا در مقاله حاضر، اینکه توام و تفکیک نمودن دعاوی به چه معناست و شرایط اعمال ماده ۱۰۳ قانون آیین دادرسی مدنی چه می باشد، مورد بررسی قرار گرفته و نمونه درخواست رسیدگی توامان حقوقی و کیفری، همچنین رای وحدت رویه این موضوع، ارائه شده است.

توام و تفکیک نمودن دعاوی به چه معناست

در پاسخ به این پرسش که توام و تفکیک نمودن دعاوی به چه معناست؟ باید گفت، توام و تفکیک نمودن دعاوی به معنای رسیدگی همزمان یا جداگانه به چندین دعوی مرتبط در یک پرونده یا پرونده‌ های مختلف است. توام نمودن دعاوی، باعث کاهش هزینه‌ ها و تسریع در رسیدگی قضایی می‌ شود، زیرا دادگاه می‌ تواند به تمامی دعاوی مرتبط، در یک فرآیند یکپارچه رسیدگی کند. این روش معمولا زمانی اجرا می‌ شود که بین دعاوی، ارتباط موضوعی یا حقوقی کامل وجود داشته باشد.

در مقابل، تفکیک نمودن دعاوی زمانی انجام می‌ شود که رسیدگی همزمان، باعث پیچیدگی یا اطاله دادرسی گردد. در چنین شرایطی، هر دعوی به‌ طور مستقل بررسی شده تا روند رسیدگی، دقیق‌ تر و تخصصی‌ تر شود. این روش معمولا زمانی اعمال می‌ شود که تصمیم‌ گیری درباره یک دعوی، بر دعوای دیگر تاثیر مستقیم نداشته باشد.

مطابق ماده ۱۰۳ قانون آیین دادرسی مدنی، اگر بین دعاوی مطرح‌ شده، ارتباط کامل وجود داشته باشد، دادگاه باید آن‌ ها را به‌ طور توامان بررسی کند. به‌ عنوان مثال، اگر فردی همزمان درخواست ابطال سند و مطالبه مال غیر منقول را مطرح نماید، دادگاه باید به هر دو رسیدگی کند تا از صدور آرای متعارض جلوگیری شود و دادرسی به شکلی منسجم و هماهنگ، انجام گردد.

شایان ذکر است، زمانی که درخواست رسیدگی توامان می شود، در نسخه الکترونیکی مربوط به روند پرنده، عبارت "وقت نظارت به لحاظ رسيدگي توام تجدید گردید"، درج خواهد شد. در ادامه شرایط اعمال ماده ۱۰۳ قانون آیین دادرسی مدنی، بررسی می گردد.

شرایط اعمال ماده ۱۰۳ قانون آیین دادرسی مدنی

برای ذکر شرایط اعمال ماده ۱۰۳ قانون آیین دادرسی مدنی، باید متن ماده 103 را مورد بررسی قرار داد. این ماده، مقرر می دارد: "اگر دعاوی دیگری که ارتباط کامل با دعوای طرح شده دارند در همان دادگاه مطرح باشد، دادگاه به تمامی آن‌ ها یکجا رسیدگی می‌ نماید و چنانچه در چند شعبه مطرح شده باشد، در یکی از شعب با تعیین رئیس شعبه اول، یکجا رسیدگی خواهد شد. در مورد این ماده، وکلا یا اصحاب دعوا مکلفند از دعاوی مربوط، دادگاه را مستحضر نمایند." بر اساس متن فوق الذکر، شرایط اعمال ماده ۱۰۳ قانون آیین دادرسی مدنی عبارتند از:

وجود دو یا چند دعوا؛

 "ارتباط کامل" بین دعاوی از حیث موضوع دعوا، دلیل دعوا یا هر دو؛ 

"طرح دعاوی در یک دادگاه"

طرح دعاوی در "شعب مختلف دادگاه"

باید دانست، دعاوی مرتبط، به دعاوی ای اطلاق می شود که میان همان اصحاب دعوا مطرح شده و دارای پیوندی نزدیک و تاثیرگذار بر یکدیگر هستند. این ارتباط ممکن است از حیث موضوع، ادله یا هر دو جنبه باشد. به بیان دیگر، این دعاوی از یک منشا مشترک سرچشمه گرفته و به گونه‌ ای با هم وابستگی دارند.

نمونه درخواست رسیدگی توامان حقوقی

در تیترهای پیشین، توضیح داده شد که توام و تفکیک نمودن دعاوی به چه معناست و شرایط اعمال ماده ۱۰۳ قانون آیین دادرسی مدنی چیست. در این تیتر از مقاله، درباره درخواست رسیدگی توامان حقوقی، توضیح داده خواهد شد و یک نمونه درخواست، ارائه خواهد گردید.

باید دانست، درخواست رسیدگی توامان در دعاوی حقوقی، معمولا به صورت "تقدیم لایحه" به دادگاه ارائه می شود. این درخواست باید شامل مشخصات دقیق پرونده های مرتبط؛ بیان واضح ارتباط موضوعی یا حقوقی بین دعاوی و استناد به ماده ۱۰۳ قانون آیین دادرسی مدنی باشد. علاقمندان به دانلود نمونه درخواست رسیدگی توامان حقوقی می توانند از طریق باکس زیر، اقدام کنند.

در ادامه مقاله، نمونه درخواست رسیدگی توامان کیفری، ارائه خواهد شد. علاقمندان به کسب اطلاعات درباره سامانه ثبت الکترونیک لایحه قضایی و امکانات آن می توانند، نسبت به مطالعه و بررسی مقاله پیشنهادی در لینک زیر، اقدام نمایند.

نمونه درخواست رسیدگی توامان کیفری

قبل از ارائه نمونه درخواست رسیدگی توامان کیفری باید گفت، مستفاد از ماده 313 قانون آیین دادرسی کیفری، رسیدگی توامان، در دعاوی کیفری نیز امکان پذیر است. ماده 313 قانون آیین دادرسی کیفری، مقرر داشته، "به اتهامات متعدد متهم باید با رعایت صلاحیت ذاتی، توامان و یکجا، در دادگاهی رسیدگی شود که صلاحیت رسیدگی به جرم مهم تر را دارد." 

در ادامه، در خصوص رای وحدت رویه رسیدگی توامان، توضیح داده خواهد شد. علاقمندان به کسب اطلاعات درباره دعاوی حقوقی و کیفری و تفاوت آن ها با یکدیگر می توانند، نسبت به مطالعه مقاله پیشنهادی در لینک زیر، اقدام کنند.

رای وحدت رویه رسیدگی توامان

رای وحدت رویه شماره ۷۰۹ مورخ 1387/11/01 دیوان عالی کشور، مهم‌ ترین رای وحدت رویه در خصوص رسیدگی توامان به اتهامات متعدد متهم است. هرگاه متهم به چند جرم از درجات مختلف متهم باشد، دادگاهی باید به اتهامات او رسیدگی نماید که صلاحیت رسیدگی به مهم‌ ترین جرم را دارد. اگر یکی از اتهامات در صلاحیت دادگاه کیفری استان باشد، این دادگاه صلاحیت رسیدگی به سایر اتهامات متهم را نیز خواهد داشت.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص مفهوم توام و تفکیک نمودن دعاوی و شرایط آن در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مفهوم توام و تفکیک نمودن دعاوی و شرایط آن پاسخ دهند.