خاتمه قرارداد کار بر اساس ماده ۲۱ قانون کار، به صورت ارادی و غیرارادی صورت می گیرد و شامل مواردی مانند فوت، بازنشستگی، ازکارافتادگی، انقضای مدت یا استعفا می شود. تفاوت فسخ و خاتمه قرارداد کاری در یکطرفه بودن فسخ است. اگر تاریخ اتمام قرارداد قید نشود، قرارداد کار، دائمی لحاظ خواهد شد.
برای مشاوره شرایط و نحوه خاتمه قرارداد کار
برای مشاوره شرایط و نحوه خاتمه قرارداد کار
یکی از مهم ترین قراردادهای منعقده میان کارگران و کارفرمایان، قرارداد کتبی یا شفاهی کار است که قانون گذار، نسبت به آن، توجهی ویژه داشته و در قوانینی نظیر قانون کار جمهوری اسلامی ایران، موادی را به آن، اختصاص داده است تا حقوق کارگران و کارفرمایان را تضمین نموده و از تضییع حقوق این افراد، پیشگیری نمایند.
پایان دادن به همکاری و خاتمه قرارداد کار، از جمله اموری است امکان مواجه شدن با آن برای هر کارگر و کارفرمایی، وجود دارد؛ عدم آگاهی از شرایط قانونی و نحوه خاتمه قرارداد کار می تواند به پیچیدگی های حقوقی مانند اخراج غیرقانونی، استعفای نابهنگام یا پرداخت نکردن مزایای پایان خدمت منجر شود و همین امر، ضرورت اطلاع از قواعد حاکم بر این امر را ایجاب می نماید.
لذا در مقاله حاضر، مقصود و انواع خاتمه قرارداد کار، همچنین تفاوت فسخ و خاتمه قرارداد کار، مورد بررسی قرار گرفته و پس از ارائه متن نامه پایان قرارداد کاری و پاسخ به این پرسش که اگر تاریخ اتمام قرارداد قید نشود قرارداد کار چه حکمی دارد؟، در خصوص جریمه های خاتمه قرارداد کار خلاف قانون، توضیح داده شده است.
در پاسخ به این پرسش که خاتمه قرارداد کار چیست؟ باید گفت، خاتمه قرارداد کار به مواردی اطلاق می شود که رابطه کاری بین کارگر و کارفرما، به طور قانونی پایان می یابد. طبق ماده ۲۱ قانون کار جمهوری اسلامی ایران، این فرآیند می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
فوت کارگر، بازنشستگی، ازکارافتادگی کلی، انقضای مدت قرارداد موقت، پایان کار معین یا استعفای کارگر. نکته مهم اینکه، در تمامی موارد مذکور، رعایت حقوق قانونی کارگر از جمله تسویه حساب نهایی با وی، ضروری و اجباری است، در غیر این صورت، امکان پیگیری موضوع از مراجع ذی صلاح، وجود دارد.
خاتمه قرارداد کار دارای انواع مختلف (ارادی و غیرارادی) می باشد و در هریک از این انواع، کارفرما موظف است کلیه مطالبات کارگر نظیر حقوق معوقه، عیدی، مرخصی استفاده نشده و مزایای پایان خدمت را پرداخت کند. همچنین در مواردی مانند اخراج یا تعدیل نیرو، رعایت تشریفات قانونی و پرداخت حق سنوات، الزامی خواهد بود.
در توضیح انواع خاتمه قرارداد کار باید گفت، قرارداد کار، مطابق یکی از روش های ذکر شده در ماده ۲۱ قانون کار، خاتمه می یابد. در ادامه این تیتر از مقاله حقوقی دینا، در خصوص هریک از انوع مذکور در ماده 21 قانون کار، توضیح داده خواهد شد.
فوت کارگر: در صورت فوت کارگر، قرارداد کار به طور خودکار، خاتمه می یابد و کلیه مطالبات کارگر شامل حقوق معوقه، عیدی و مزایای پایان خدمت، به وراث قانونی وی، پرداخت می شود.
بازنشستگی کارگر: بازنشستگی کارگر بر اساس قوانین تامین اجتماعی، یکی دیگر از دلایل خاتمه قرارداد است و در صورتی که فرد به سن و سابقه پیش بینی شده در قانون مربوطه برسد، می تواند درخواست صدور حکم بازنشستگی داشته باشد یا به صورت خودکار، بازنشسته خواهد شد و بدین ترتیب، قرارداد کار، خاتمه خواهد یافت.
ازکارافتادگی کلی کارگر: اگر کارگر به دلیل بیماری یا حادثه، بیش از ۶۶ درصد توانایی کاری خود را از دست بدهد، قرارداد کار خاتمه می یابد. در این حالت، کارگر از مزایای بیمه ازکارافتادگی، بهره مند خواهد شد.
انقضای مدت در قراردادهای موقت: در قراردادهای کار با مدت موقت، اگر مدت قرارداد به پایان برسد و طرفین، اقدام به تمدید صریح یا ضمنی نکنند، قرارداد به طور خودکار، خاتمه می یابد. تمدید ضمنی زمانی اتفاق می افتد که کارگر پس از پایان مدت قرارداد، به کار خود ادامه داده و کارفرما نیز مخالفت صریح یا ضمنی با این امر، نکند.
پایان کار در قراردادهای معین: در قراردادهایی که برای انجام کار معین منعقد شده اند، با اتمام کار مشخص شده، قرارداد خاتمه می یابد.
استعفای کارگر: کارگر می تواند با ارائه استعفای کتبی و ادامه کار به مدت حداقل یک ماه پس از اعلام استعفا، قرارداد را خاتمه دهد. اگر کارگر ظرف ۱۵ روز از تاریخ استعفا انصراف خود را کتبا اعلام کند، استعفای وی منتفی تلقی می شود.
فسخ قرارداد: بر اساس بند ز الحاقی ماده ۲۱ قانون کار، اگر در متن قرارداد، شرایط فسخ پیش بینی گردد و این شرایط منطبق با قانون کار باشد، طرفین می توانند قرارداد را فسخ کنند. این فسخ باید بر اساس دلایل موجه و منطبق با قوانین کار باشد.
اصلاح ساختار کارگاه: طبق بند ح الحاقی ماده ۲۱ قانون کار، اگر کارفرما به منظور افزایش رقابت پذیری و استفاده از فناوری های جدید، اقدام به اصلاح ساختار کند، می تواند کارگران را به مدت ۶ تا ۱۲ ماه تحت پوشش بیمه بیکاری قرار دهد. پس از اصلاح ساختار، کارگران باید به کار بازگردند یا بر اساس توافق سه جانبه (کارگر، کارفرما و اداره کار) تسویه حساب شوند.
در تمامی موارد خاتمه قرارداد کار، کارفرما موظف است کلیه مطالبات کارگر شامل حقوق معوقه، عیدی، مرخصی استفاده نشده و مزایای پایان خدمت را پرداخت کند. همچنین، طبق ماده ۲۲ قانون کار، در صورت فوت کارگر، سازمان تامین اجتماعی موظف است تا زمان تعیین تکلیف وراث، حقوق کارگر را به صورت علی الحساب پرداخت کند.
تفاوت فسخ و خاتمه قرارداد کار، پرسش اکثر کارگران و کارفرمایان می باشد و با توجه به اهمیت این موضوع، در این تیتر از مقاله حقوقی دینا، در خصوص تفاوت میان فسخ قرارداد کار با خاتمه قرارداد کار، توضیح داده شده است.
تفاوت فسخ و خاتمه قرارداد کار، به شرایط و نحوه پایان یافتن رابطه کاری بین کارگر و کارفرما برمی گردد. خاتمه قرارداد کار به معنای پایان یافتن طبیعی و قانونی یک قرارداد بر اساس شرایط از پیش تعیین شده در قوانین مرتبط است، در حالی که فسخ قرارداد کار یک اقدام یک طرفه از سوی کارفرما یا کارگر برای پایان دادن به قرارداد، پیش از موعد آن می باشد.
در خاتمه قرارداد کار، مواردی مانند فوت کارگر، بازنشستگی، ازکارافتادگی کلی، انقضای مدت قرارداد یا اتمام کار معین، باعث پایان رابطه کاری می شود. اما در فسخ قرارداد کار، اگر کارگر در انجام وظایف خود قصور ورزد یا آیین نامه های انضباطی را نقض کند، کارفرما با پرداخت حق سنوات و تایید شورای اسلامی کار یا هیات تشخیص، قرارداد را فسخ می کند (مستفاد از ماده 27 قانون کار).
همچنین، در مواردی که کارگر بدون رعایت شرایط، استعفا دهد یا کارفرما برخلاف قانون اقدام به اخراج کارگر کند، این موضوع تحت عنوان فسخ قرارداد کار بررسی شده و قابل ارجاع به مراجع حل اختلاف (هیات تشخیص و هیات حل اختلاف کار) خواهد بود. نکته مهم اینکه اگر در قرارداد کار، برای کارگر حق فسخ یکطرفه پیش بینی شده باشد، با تحقق شرایط مربوط به حق فسخ، کارگر می تواند به صورت یکطرفه، نسبت به فسخ قرارداد کار، اقدام کند.
متن نامه پایان قرارداد کاری سندی است که برای اعلام خاتمه قرارداد کار، تنظیم می شود. این نامه باید شامل اطلاعاتی مانند تاریخ اتمام قرارداد، دلایل پایان همکاری، تسویه مطالبات کارگر و امضای طرفین بوده و به عنوان مدرک حقوقی در صورت بروز اختلاف قابل استناد است.
عدم ارائه نامه پایان قرارداد یا تنظیم نامه نادرست می تواند به اختلافات حقوقی منجر گردد. بنابراین، توصیه می شود متن نامه، توسط وکیل کار یا مشاور حقوقی مورد بررسی قرار گیرد. در ادامه، در این خصوص که اگر تاریخ اتمام قرارداد قید نشود قرارداد کار چه حکمی دارد، توضیح داده خواهد شد.
از رایج ترین پرسش های کارگران و کارفرمایان، مبنی بر این است که اگر تاریخ اتمام قرارداد قید نشود قرارداد کار چه حکمی دارد؟ با توجه به اهمیت این موضوع و تبعات حقوقی مربوط به آن، این پرسش بررسی و به آن، پاسخ داده خواهد شد.
در پاسخ به پرسش مطروحه درباره اینکه اگر تاریخ اتمام قرارداد قید نشود، چه تبعاتی داشته و حکم آن چه بوده باید گفت، در قراردادهای کاری، مشخص بودن تاریخ خاتمه قرارداد، یکی از عوامل تعیین کننده در نوع رابطه کاری محسوب می شود.
اگر این تاریخ در متن قرارداد قید نشود، قرارداد به عنوان قرارداد دائم یا نامحدود تلقی می گردد. در چنین شرایطی، کارگر دارای امنیت شغلی بیشتری خواهد بود و کارفرما نمی تواند بدون دلیل موجه قانونی، قرارداد کار را خاتمه دهد. بر اساس قانون کار؛
قراردادهای دائم، تنها در صورت تحقق شرایط خاص مانند قصور کارگر، تغییرات ساختاری در کارگاه یا کاهش منابع مالی، قابل فسخ خواهند بود. در این موارد، کارفرما باید از مراجع قانونی مانند هیات های حل اختلاف و تشخیص اداره کار، مجوز لازم را اخذ کند؛ فسخ قرارداد کار بدون رعایت تشریفات قانونی، موجب مسئولیت کارفرما خواهد بود و کارگر می تواند نسبت به مطالبه حقوق خود، اقدام نماید.
جریمه های خاتمه قرارداد کار خلاف قانون، مبحثی است که در این تیتر، بررسی می گردد. در توضیح این موضوع باید گفت، اگر خاتمه قرارداد کار برخلاف مقررات قانونی صورت گیرد، کارفرما مشمول جریمه ها و تعهدات قانونی خواهد شد.
طبق ماده ۲۰ و ۲۱ قانون کار، خاتمه قرارداد باید مطابق با شرایط پیش بینی شده انجام شود و در غیر این صورت، کارفرما ملزم به پرداخت حقوق معوقه، مزایای پایان کار و در برخی موارد، حق السعی ایام بلاتکلیفی خواهد بود. یکی از مهم ترین جریمه ها در این زمینه، الزام به بازگشت به کار یا پرداخت خسارت است.
در صورتی که هیات های تشخیص و حل اختلاف اداره کار، تشخیص دهند که کارگر به طور غیرقانونی اخراج شده است، کارفرما موظف خواهد شد کارگر را به کار بازگرداند یا بر اساس سابقه خدمت، حق سنوات و خسارات ناشی از بیکاری را پرداخت کند.
اگر کارفرما از اجرای رای خودداری کند، اجرای احکام دادگستری می تواند او را ملزم به اجرای حکم نماید. همچنین، اگر خاتمه قرارداد کار به دلیل نقض قوانین حمایتی کارگران باشد، کارفرما ممکن است علاوه بر جبران خسارت، با جریمه های نقدی یا حتی مجازات کیفری مواجه شود.
طبق ماده ۲۷ قانون کار، اگر کارفرما قرارداد را بدون دلیل موجه فسخ کند، مکلف است کارگر را بازگرداند و حقوق معوقه وی را پرداخت کند. در صورت عدم بازگشت، باید حق سنوات ۴۵ روز به ازای هر سال کار پرداخت شود. باید دانست، کارگرانی که بدون اطلاع قبلی کار را ترک می کنند، مشمول جریمه نمی شوند، اما کارفرما می تواند از طریق مراجع قضایی، مطالبه خسارت نماید.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط و نحوه خاتمه قرارداد کار در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط و نحوه خاتمه قرارداد کار پاسخ دهند.
برای مشاوره شرایط و نحوه خاتمه قرارداد کار
برای مشاوره شرایط و نحوه خاتمه قرارداد کار
عناوین اصلی این مقاله
مقالات مرتبط
ارتباط با ما
درصورتی که برای مشاوره در تمامی زمینه های ذکر شده در سایت، به دانش چندین ساله ما در این زمینه نیاز داشتید می توانید با شماره تلفن 9099075303 ( تماس با تلفن ثابت از سراسر کشور و به ازای هر دقیقه 290000 ریال ) در ارتباط باشید.
سایت مشاوره دینا یک مرکز خصوصی و غیرانتفاعی است و به هیچ ارگان دولتی و خصوصی دیگر اعم از قوه قضاییه ، کانون وکلا ، کانون کارشناسان رسمی دادگستری و .... هیچگونه وابستگی ندارد.
جهت ارئه انتقادات، پیشنهادات و شکایات با شماره تلفن 54787900-021 تماس حاصل فرمایید.
تمامی حقوق این سایت متعلق به دینا می باشد ©
