قانون دورکاری در ایران به منظور تسهیل اشتغال و حمایت از بانوان باردار و شاغل، مادران دارای فرزند زیر ۶ سال و بیماران خاص تدوین شده است. این قانون با صدور بخشنامه ها و آیین نامه های مرتبط، شرایط دورکاری در ادارات، همچنین، نحوه محاسبه حقوق دورکاری را تعیین می نماید.
برای مشاوره قانون دورکاری و جزئیات آن
برای مشاوره قانون دورکاری و جزئیات آن
دورکاری، به عنوان یکی از روش های نوین اشتغال، در سال های اخیر به ویژه در دوران همه گیری کرونا، مورد توجه قرار گرفته است. این شیوه کاری، امکان انجام وظایف شغلی کارگران و کارمندان را بدون حضور فیزیکی در محل کار، فراهم می کند.
با توجه به اینکه قواعد و ضوابط ویژه ای بر دورکاری کارمندان و کارگران، حاکم است، اطلاع از قانون دورکاری و قوانین آن درباره نحوه محاسبه حقوق و مزایای کارکنان دورکار، ضروری بوده و کارمند و کارفرما یا مسئول امور منابع انسانی هر سازمان باید بر آن مسلط باشند.
لذا در مقاله حاضر، مفهوم و انواع دورکاری، مقصود از دورکاری ادارات، همچنین قانون دورکاری، مورد بررسی قرار گرفته و پس از توضیح در خصوص نحوه محاسبه حقوق دورکاری، بخشنامه دورکاری مادران دارای فرزند زیر 6 سال و آیین نامه دورکاری بانوان باردار و شاغل و سایر کارمندان، ارائه شده است.
در پاسخ به پرسش هایی نظیر اینکه دورکاری چیست و دورکاری ادارات یعنی چی؟ باید گفت، دورکاری به معنای انجام وظایف شغلی از مکانی خارج از محیط فیزیکی سازمان، مانند منزل یا هر مکان دیگری است. این شیوه کاری، با استفاده از فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی، امکان پذیر می شود. دورکاری به کارکنان اجازه می دهد تا بدون نیاز به حضور در محل کار، وظایف خود را انجام دهند.
این روش کاری، انعطاف پذیری بیشتری را برای کارکنان فراهم می کند و می تواند به بهبود تعادل بین کار و زندگی شخصی کمک نماید. همچنین، دورکاری می تواند به کاهش هزینه های مرتبط با رفت و آمد و زمان صرف شده در ترافیک، منجر شود.
با این حال، دورکاری نیازمند زیرساخت های مناسب فناوری اطلاعات و ارتباطات است و باید با برنامه‌ریزی دقیق و تعیین وظایف مشخص، اجرا شود تا بهره وری کارکنان حفظ گردد. در ادامه در خصوص انواع و قانون دورکاری، توضیح داده خواهد شد.
دورکاری را می توان به انواع مختلفی نظیر دورکاری کامل، موقت و جزئی تقسیم کرد که هر کدام ویژگی ها و مزایای خاص خود را دارند؛ یکی از انواع دورکاری، دورکاری کامل است که در آن کارمند به صورت تمام وقت، از راه دور وظایف خود را انجام می دهد. این نوع دورکاری برای مشاغلی مناسب است که نیاز به حضور فیزیکی در محل کار ندارند.
نوع دیگر، دورکاری جزئی است که در آن کارمند، بخشی از زمان کاری خود را در محل کار و بخشی را از راه دور انجام می دهد. این روش می تواند به تدریج، کارکنان را با مزایا و چالش های دورکاری آشنا کند و برای سازمان ها نیز امکان نظارت مستقیم بر عملکرد کارکنان را فراهم می نماید.
همچنین، دورکاری موقت وجود دارد که در شرایط خاص مانند دوران بارداری، بیماری یا در شرایط اضطراری مانند همه گیری ها اعمال می شود. این نوع دورکاری به کارکنان اجازه می دهد تا در دوره های زمانی مشخصی، از راه دور کار کنند.
یکی از پرسش های مطروحه پیرامون قانون دورکاری، مبنی بر این است که دورکاری ادارات یعنی چه؟ از این رو، در ادامه این تیتر از مقاله حقوقی دینا، این پرسش بررسی و به آن پاسخ داده خواهد شد. در توضیح و پاسخ به پرسش مطروحه باید گفت؛
دورکاری ادارات یعنی، کارمندان یک سازمان یا اداره بتوانند وظایف شغلی خود را بدون نیاز به حضور فیزیکی در محل کار انجام دهند. در این روش، کارمندان از طریق اینترنت، سامانه های سازمانی و ابزارهای ارتباطی، با همکاران و مدیران خود در ارتباط هستند و فعالیت های محول شده را از راه دور انجام می دهند.
دورکاری ادارات معمولا در سازمان ها و شرکت های دولتی و خصوصی اجرا می شود و اهدافی مانند افزایش بهره وری، کاهش هزینه‌های رفت و آمد، کاهش ترافیک شهری و بهبود تعادل بین کار و زندگی را دنبال می کند. این روش به‌ویژه در شرایط اضطراری مانند آلودگی هوا، بیماری های واگیردار، بحران های طبیعی و اصلاح ساختارهای سازمانی، بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.
طبق آیین نامه دورکاری، پست های سازمانی ای که نیاز به تعامل حضوری مستقیم ندارند، می توانند از دورکاری بهره مند شوند. البته، نحوه اجرای دورکاری در ادارات، بستگی به سیاست های هر سازمان دارد و ممکن است برخی کارکنان به صورت کامل، پاره وقت یا ترکیبی، در محل کار حاضر شوند.
قانون دورکاری، مجموعه ای از مقررات و آیین نامه هایی است که نحوه اجرای دورکاری در سازمان های دولتی و خصوصی را مشخص می کند. این قانون برای اولین بار در ۳۰ خرداد ۱۳۸۹، به تصویب هیات دولت رسید و هدف آن، افزایش بهره وری، کاهش هزینه های سازمانی، کاهش ترددهای غیرضروری و ایجاد انعطاف در محیط کار بود.
طبق آیین نامه دورکاری، کارکنانی که شرایط لازم را دارند، می توانند بدون نیاز به حضور فیزیکی در محل کار، وظایف خود را از راه دور انجام دهند. پست های سازمانی ای که نیاز به تعامل حضوری ندارند و امکان دسترسی مجازی به سامانه های اداری را دارند، می توانند تحت این قانون از مزایای دورکاری بهره مند شوند. مهم ترین موارد در قانون دورکاری، عبارتند از:
کارمندان دورکار باید وظایف شغلی خود را طبق ضوابط تعیین شده انجام دهند؛ اولویت دورکاری با بانوان باردار، مادران دارای فرزند زیر ۶ سال و افراد دارای معلولیت و بیماران خاص است؛ کارفرما موظف می باشد تجهیزات و امکانات لازم را برای انجام دورکاری فراهم کند؛ پرداخت حقوق و مزایا برای کارمندان دورکار باید مطابق با قوانین کار و قراردادهای سازمانی باشد؛ سازمان های دولتی و خصوصی می توانند بر اساس آیین نامه دورکاری ۱۳۸۹ و بخشنامه های جدید، نحوه اجرای این قانون را تنظیم کنند.
قانون دورکاری بانوان شاغل
قانون دورکاری بانوان شاغل، به زنان شاغل این امکان را می دهد که در شرایط خاص، وظایف خود را از راه دور انجام دهند. این قانون به ویژه برای بانوانی که مسئولیت های خانوادگی بیشتری دارند، یک فرصت مناسب برای ایجاد تعادل بین کار و زندگی شخصی محسوب می شود. سازمان ها و نهادهای مختلف موظف هستند در صورت امکان، تسهیلات لازم برای اجرای دورکاری بانوان شاغل را فراهم کنند.
در این قانون، حقوق بانوان شاغل دورکار، مشابه کارکنان حضوری محاسبه می شود و نباید تبعیضی در پرداخت ها وجود داشته باشد. علاوه بر این، کارفرمایان باید ابزارهای لازم برای دورکاری را در اختیار بانوان قرار دهند تا عملکرد آن ها تحت تاثیر کمبود امکانات قرار نگیرد.
قانون دورکاری بانوان باردار
قانون دورکاری بانوان باردار یکی از حمایت های مهم برای زنان شاغل محسوب می شود. طبق این قانون، بانوان باردار در صورت تمایل و تایید پزشک معتمد، می توانند در دوره بارداری به صورت دورکار فعالیت کنند. این قانون با هدف کاهش مشکلات جسمی ناشی از رفت و آمد و فشار کاری برای زنان باردار، تصویب شده است.
بر اساس قانون دورکاری بانوان باردار، کارفرمایان باید وظایف متناسب با شرایط جسمانی این بانوان را تعیین کنند. در این دوران، زنان دورکار همچنان مشمول تمامی مزایای شغلی از جمله بیمه و مرخصی زایمان خواهند بود. هدف این قانون، حمایت از سلامت مادر و جنین و تسهیل دوران بارداری برای زنان شاغل است.
قانون دورکاری بیماران خاص
قانون دورکاری بیماران خاص، به افراد مبتلا به بیماری های خاص و مزمن این امکان را می دهد که بدون حضور در محیط کاری، وظایف خود را انجام دهند. این قانون با هدف کاهش مشکلات جسمی و جلوگیری از تشدید بیماری، برای این افراد در نظر گرفته شده است. بیماران خاص می توانند با ارائه مدارک پزشکی معتبر، درخواست دورکاری خود را ثبت کنند.
کارفرمایان موظف هستند شرایط لازم برای دورکاری بیماران خاص را فراهم آوردند و نباید تبعیضی در پرداخت حقوق و مزایا نسبت به سایر کارکنان، وجود داشته باشد. این افراد همچنان تحت پوشش بیمه و سایر حمایت های قانونی خواهند بود. دورکاری بیماران خاص باعث افزایش بهره وری و کاهش فشارهای جسمی و روحی، برای این گروه از کارکنان می شود.
قانون دورکاری مادران دارای فرزند زیر ۶ سال
قانون دورکاری مادران دارای فرزند زیر ۶ سال، با هدف حمایت از بانوان شاغل دارای فرزند خردسال تصویب شده است. طبق این قانون، مادران می توانند به صورت دورکار فعالیت کنند تا امکان مراقبت بهتر از فرزندان خود را داشته باشند. این تسهیلات به ویژه برای مادرانی که امکان استفاده از مهدکودک ندارند، بسیار مفید خواهد بود.
بر اساس این قانون، سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی می توانند با موافقت مدیران مربوطه، به مادران دارای فرزند خردسال، امکان دورکاری را بدهند. این اقدام به افزایش بهره وری کاری و کاهش فشارهای خانوادگی برای این مادران، کمک خواهد کرد. در برخی موارد، دورکاری ترکیبی نیز پیشنهاد می شود که در آن مادران، تنها بخشی از هفته را به صورت حضوری در محل کار، حاضر شوند.
نحوه محاسبه حقوق دورکاری ۱۴۰۴ بر اساس قوانین و مقررات موجود تعیین می شود. بر اساس آیین نامه ها، حقوق کارکنان دورکار نباید کمتر از حداقل حقوق مصوب شورای عالی کار باشد. حقوق دورکاری با توجه به میزان کارکرد، نوع وظایف و بهره وری فرد محاسبه می گردد. در برخی موارد، کارفرمایان می توانند مزایای خاصی مانند کمک هزینه اینترنت یا تجهیزات کاری را نیز برای افراد دورکار در نظر بگیرند.
یکی از نکات مهم در محاسبه حقوق دورکاری ۱۴۰۴، میزان ساعات کاری و سطح تعهدات کارمند است. برخی از شرکت ها پرداخت حقوق را به میزان خروجی و عملکرد کارکنان مرتبط می کنند. به همین دلیل، شفافیت در قراردادهای دورکاری و مشخص کردن معیارهای سنجش عملکرد، از اهمیت بالایی برخوردار است.
در صورتی که دورکاری به صورت تمام وقت انجام شود، حقوق فرد باید مشابه حقوق افراد شاغل در محیط کار باشد. اما اگر به صورت پاره وقت باشد، محاسبه حقوق بر اساس تعداد ساعات کاری یا میزان پروژه های انجام شده صورت می گیرد. در نتیجه، در قراردادهای دورکاری باید به این موارد توجه ویژه ای شود.
در توضیح بخشنامه دورکاری مادران دارای فرزند زیر ۶ سال، باید گفت، بخشنامه شماره ۱۵۹۶۸۸ مورخ ۱۸ دی ۱۴۰۳، از سوی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری صادر گردید و بر امکان استفاده از مرخصی و دورکاری برای کارکنان دولت، از جمله مادران شاغل تاکید دارد. این بخشنامه در راستای حمایت از خانواده و کاهش دغدغه های مادران شاغل در شرایط اضطراری مانند آلودگی هوا، شرایط نامساعد جوی و تعطیلی مهدکودک ها و مدارس تدوین شده است.
طبق این بخشنامه و بر اساس تصویب نامه هیات وزیران، دستگاه های اجرایی موظفند با شناور شدن ساعت کاری یکی از والدین دارای فرزند در مقاطع پیش دبستانی و دبستان، موافقت کنند. همچنین، کارکنان زن سرپرست خانوار نیز مشمول این قانون خواهند بود. علاوه بر این، مطابق ماده ۸۴ قانون مدیریت خدمات کشوری، کارمندان دولت می توانند سالانه ۳۰ روز از مرخصی استحقاقی خود استفاده کنند.
این بخشنامه تاکید دارد که آیین نامه دورکاری، همچنان به قوت خود باقی است و در مشاغلی که قابلیت دورکاری دارند، این امکان همچنان فراهم خواهد بود. شایان ذکر است که این مقررات، فقط مختص زنان شاغل نیست و تمامی کارکنان دولت، از جمله مردان شاغل مجرد، در صورت وجود شرایط لازم، می توانند از امتیاز دورکاری بهره مند شوند.
با توجه به اینکه تاکنون، آیین نامه جدیدی برای سال ۱۴۰۴ تصویب نشده است، آیین نامه دورکاری 1404، همچنان آیین نامه مصوب ۱۳۸۹ با اصلاحات بعدی، است. این آیین نامه همچنان مبنای قانونی اجرای دورکاری در دستگاه های دولتی محسوب می شود و تمام مقررات و الزامات آن برای سال ۱۴۰۴ نیز قابل اجرا است.
آیین نامه دورکاری که در ۳۰ خرداد ۱۳۸۹ به تصویب رسید، چارچوب اجرایی دورکاری در سازمان های دولتی را مشخص می کند. این آیین نامه با هدف افزایش بهره وری، کاهش ترددهای غیرضروری و توسعه دولت الکترونیک، تدوین شده است. طبق این آیین نامه، دستگاه های اجرایی موظفند مشاغلی که امکان انجام آن ها به صورت دورکاری وجود دارد را شناسایی کرده و شرایط لازم را برای اجرای این طرح، فراهم کنند.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص قانون دورکاری و جزئیات آن در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون قانون دورکاری و جزئیات آن پاسخ دهند.
برای مشاوره قانون دورکاری و جزئیات آن
برای مشاوره قانون دورکاری و جزئیات آن
عناوین اصلی این مقاله
مقالات مرتبط
ارتباط با ما
درصورتی که برای مشاوره در تمامی زمینه های ذکر شده در سایت، به دانش چندین ساله ما در این زمینه نیاز داشتید می توانید با شماره تلفن 9099075303 ( تماس با تلفن ثابت از سراسر کشور و به ازای هر دقیقه 230000 ریال ) در ارتباط باشید.
سایت مشاوره دینا یک مرکز خصوصی و غیرانتفاعی است و به هیچ ارگان دولتی و خصوصی دیگر اعم از قوه قضاییه ، کانون وکلا ، کانون کارشناسان رسمی دادگستری و .... هیچگونه وابستگی ندارد.
جهت ارئه انتقادات، پیشنهادات و شکایات با شماره تلفن 54787900-021 تماس حاصل فرمایید.
تمامی حقوق این سایت متعلق به دینا می باشد ©
