دعوای اثبات وقوع عقد صلح

دعوای اثبات وقوع عقد صلح، به معنای درخواست از دادگاه برای تایید وجود قرارداد صلح میان طرفین این قرارداد است و اغلب، زمانی مطرح می گردد که عقد صلح، به صورت شفاهی یا به موجب صلح نامه عادی، منعقد گردیده باشد. طرح این دعوا مستلزم تنظیم دادخواست و ثبت آن در دفاتر خدمات قضایی است.

عقد صلح، یکی از مهمترین قراردادها و عقود لازم در نظام حقوقی ایران است که بر اساس ماده ۷۵۲ قانون مدنی، به منظور رفع تنازع موجود یا پیشگیری از آن، میان طرفین منعقد می شود. این عقد می تواند در مورد معاملات یا سایر امور حقوقی واقع گردد.

با این حال، گاهی اختلافاتی درباره وقوع یا اعتبار این عقد پیش می آید که سبب طرح دعوای اثبات وقوع عقد صلح در مراجع قضایی شده و لازم است تا وقوع عقد صلح، اثبات گردد. اطلاع از قواعد اثبات وقوع عقد صلح، به ویژه در مواردی که این عقد به صورت شفاهی منعقد گردیده یا تنها مدرک موجود، صلح نامه عادی است نه رسمی، از مهم ترین مواردی است که طرفین این عقد باید از آن، آگاه باشند. 

لذا در مقاله حاضر، دعوای اثبات وقوع عقد صلح، شرایط پذیرش دعوای اثبات صلح شفاهی و نحوه طرح دعوای اثبات وقوع عقد صلح، مورد بررسی قرار گرفته و نمونه دادخواست اثبات صلح نامه عادی و رای وحدت رویه صلح نامه عادی، ارائه گردیده است.

دعوای اثبات وقوع عقد صلح

دعوای اثبات وقوع عقد صلح، به معنای درخواست از دادگاه برای تایید وجود قرارداد صلح میان طرفین این قرارداد است. بر اساس قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، عقد صلح می تواند به صورت کتبی (رسمی یا عادی) یا شفاهی منعقد گردد.

بر اساس قوانین موجود، چنانچه صلح نامه عادی (غیررسمی) دارای امضای طرفین باشد، از سندیت برخوردار است و معتبر خواهد بود. اما در صورت انکار امضا، نیاز به بررسی امضا از سوی کارشناسان رسمی دادگستری خواهد داشت. باید دانست، در صورت عدم وجود هرگونه سند رسمی، اثبات وقوع صلح عادی یا شفاهی، نیازمند ارائه ادله دیگر مانند اقرارنامه رسمی، شهادت شهود، اسناد عادی یا قرائن و امارات است.

مقصود از عقد صلح شفاهی، عقد صلحی است که هیچگونه سندی مکتوبی در خصوص آن وجود ندارد و به دلیل نبود مدرک مکتوب، اثبات وقوع این عقد صلح، بسیار دشوار است و تنها با شهادت شهود واجد شرایط یا سایر ادله نظیر اقرار نامه رسمی، قابل پذیرش می باشد.

شرایط پذیرش دعوای اثبات صلح شفاهی

قبل از ذکر شرایط پذیرش دعوای اثبات صلح شفاهی، باید گفت، صلح شفاهی طبق قانون ایران، معتبر است اما اثبات وقوع آن، منوط به رعایت شرایطی است. بر اساس ماده ۱۹۰ قانون مدنی، اهلیت طرفین عقد، وجود قصد و رضای طرفین، موضوع معین و مشروعیت جهت عقد، از ارکان اصلی صحت هر عقد و معامله، ازجمله عقد صلح هستند. در صورت شفاهی بودن هر قرارداد، از جمله قرارداد عقد صلح، باید این ارکان با ادله قابل استناد، اثبات شوند.

اقرار و شهادت شهود، از مهمترین دلایل برای اثبات صلح شفاهی هستند. طبق قانون آیین دادرسی مدنی، شهادت شهود واجد شرایطی که وقوع عقد را شنیده یا مشاهده کرده باشند، مورد پذیرش دادگاه قرار خواهد گرفت. باید دانست، دادگاه تنها در صورتی صلح شفاهی را می پذیرد که ادله ارائه شده، قوی و متقن باشند.

شایان ذکر است، در صورت نبود هیچگونه سند و مدرک برای اثبات وقوع صلح شفاهی، می توان از دادگاه، تقاضای اتیان سوگند نمود. در ادامه، نحوه طرح دعوای اثبات وقوع عقد صلح، مورد توضیح و بررسی قرار خواهد گرفت. علاقمندان به کسب اطلاعات درباره قرارداد شفاهی و اثبات آن در دادگاه می توانند، مقاله زیر را مطالعه کنند.

نحوه طرح دعوای اثبات وقوع عقد صلح

نحوه طرح دعوای اثبات وقوع عقد صلح ، مبحثی است که در این تیتر از مقاله حقوقی دینا، مورد توضیح و بررسی، قرار خواهد گرفت. برای طرح این دعوا، خواهان باید با مراجعه به وکیل یا با کمک گرفتن از نمونه دادخواست های موجود، اقدام به تنظیم دادخواست نموده و آن را به صورت word، برروی یک حافظه، اعم از سی دی یا رم، ذخیره کند.

در گام بعدی فرد باید با در دست داشتن مدارک و دادخواست، به دفتر خدمات الکترونیک قضایی، مراجعه کرده، مدارک را تحویل مسئول مربوطه در دفتر داده و هزینه دادرسی و تعرفه خدمات ارائه شده را بپردازد. با طی مراحل مذکور، دفتر خدمات الکترونیک قضایی، دادخواست را ثبت و به مرجع صالح، ارسال خواهد نمود.

پس از ارسال دادخواست، پرونده تشکیل و وقت رسیدگی، تعیین و به طرفین، ابلاغ می گردد. در نهایت با تشکیل جلسات، دادگاه پس از بررسی مدارک و ادله ارائه شده و شنیدن اظهارات طرفین و شهود آن ها، رای مقتضی را صادر خواهد کرد.

شایان ذکر است، در دادخواست، باید موضوع صلح، تاریخ وقوع آن و ادله اثباتی به طور دقیق ذکر شود. اگر صلح نامه عادی وجود دارد، اصل یا رونوشت مصدق آن، باید ضمیمه دادخواست شود. باید دقت داشت، صلحی که با اکراه یا اشتباه در موضوع یا طرفین، انجام شده باشد، باطل یا قابل فسخ است.

نمونه دادخواست اثبات صلح نامه عادی

قبل از ارائه نمونه دادخواست اثبات صلح نامه عادی باید گفت، مطابق قوانین ثبتی، ثبت رسمی برخی عقود، از جمله عقد صلح، الزامی بوده و در صورت عدم ثبت، ادارات و محاکم از پذیرش آن خودداری خواهند کرد. اما این الزام به معنای بی‌اعتباری و عدم نفوذ عقد صلح منعقده به‌ موجب سند عادی نیست.

در واقع، سند عادی صلح، همچنان می‌تواند در جهت اثبات و احراز وقوع عقد، مورد استناد قرار گیرد و تنها آثاری که قانون برای ثبت رسمی مقرر کرده، نظیر قابلیت استناد در برابر اشخاص ثالث، ممکن است محدود شود. در ادامه، یک نمونه دادخواست اثبات صلح نامه عادی، ارائه گردیده تا خوانندگان محترم در صورت نیاز، از آن استفاده کنند.

دادخواست اثبات صلح نامه عادی باید شامل اطلاعاتی چون، نام و مشخصات طرفین عقد، شرح دقیق موضوع صلح و تاریخ وقوع آن، همچنین اطلاعات مربوط به ادله موجود برای اثبات ادعا (صلح نامه عادی، شهادت شهود یا قرائن) باشد. در ادامه، رای وحدت رویه صلح نامه عادی، ارائه خواهد شد.

رای وحدت رویه در مورد صلح نامه عادی

رای وحدت رویه در مورد صلح نامه عادی بیان می‌ کند که صلح نامه های عادی که مورد تایید طرفین دعوا قرار گرفته‌ اند، طبق ماده 1291 قانون مدنی، در حکم اسناد رسمی محسوب می‌ شوند. در واقع، بر اساس این رای وحدت رویه، در صورتی که طرفین یک معامله، به اصالت یک سند عادی اعتراف کنند، آن سند در حکم سند رسمی خواهد بود و قابلیت استناد در دادگاه را دارد. علاقمندان به مطالعه رای وحدت رویه صلح نامه عادی می توانند از طریق باکس زیر، اقدام نمایند.

ماده 1291 قانون مدنی، مقرر داشته: "اسناد عادی در دو مورد اعتبار اسناد رسمی را داشته و درباره طرفین و وراث و قائم‌ مقام آنان، معتبر است: 1- اگر طرفی که سند بر علیه او اقامه شده است، صدور آن را از منتسب الیه، تصدیق نماید. 2- هر گاه در محکمه ثابت شود که سند مزبور را طرفی که آن را تکذیب یا تردید کرده، فی‌ الواقع امضا یا مهر کرده است."

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط و نحوه دعوای اثبات وقوع عقد صلح در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط و نحوه دعوای اثبات وقوع عقد صلح پاسخ دهند.