موارد صدور قرار رد دعوا

موارد صدور قرار رد دعوا، یعنی قراری که قبل از رسیدگی ماهوی به دعوا، صادر می شود، مواردی نظیر عدم اهلیت خواهان برای طرح دعوا، ظنی و احتمالی بودن دعوا یا متوجه نبودن دعوا، نسبت به خوانده می باشد و از نکات مربوط به این دعوا این است که تنها در صورتی که اصل حکم در خصوص دعوا، قابلیت تجدید نظر خواهی داشته باشد، قابل تجدید نظر خواهد بود.

از رایج ترین قرارهای صادر شده از سوی دادگاه ها، قرار رد دعوا است و این قرار، اصولا با اعتراض و ایراد خوانده و یا با نظر قاضی دادگاه، به دلیل وجود علت های مشخص شده در قانون صادر می شود که مانعی موقتی و یا دائمی، برای صدور حکم ایجاد می کند.

به این صورت که قاضی در جلسه اول رسیدگی به پرونده، قبل از اینکه به موضوع دعوا رسیدگی کند و دلایل را ببیند، به بررسی ایراداتی که مطرح شده است، می پردازد و اگر ایراداتی که از سوی خوانده، به دعوا گرفته شده را وارد و صحیح تشخیص داد، قرار را صادر خواهد نمود و در غیر این صورت، به پرونده، رسیدگی و حکم مقتضی را صادر خواهد کرد.

با توجه به اینکه موارد صدور قرار رد دعوا در قانون آیین دادرسی مدنی، انحصاری هستند، در این مقاله، قصد داریم در خصوص این موارد صدور، صحبت کرده، نکات مربوط به آن را بگوییم و درباره موارد صدور قرار رد دعوی در دادگاه تجدیدنظر، توضیح دهیم.

موارد صدور قرار رد دعوا در آیین دادرسی مدنی

یکی از انواع قرارهای صادره از سوی دادگاه که از قرارهای قاطع دعوا نیز می باشد، قرار رد دعوا است که صرفا، در صورت وجود برخی از موارد قانونی ذکر شده در قانون آیین دادرسی مدنی، صادر خواهد شد و در این بخش از مقاله، قصد داریم با مراجعه به مواد 84 و 107 قانون فوق الذکر، به توضیح این موارد بپردازیم. موارد صدور قرار رد دعوا در قانون آیین دادرسی مدنی، عبارتند از:

عدم اهلیت خواهان (به علت صغر سن، عدم رشد یا جنون و...)، برای طرح دعوا؛ 

عدم توجه دعوا، نسبت به خوانده؛

عدم محرز بودن سمت کسی که به نمایندگی قانونی از خواهان، اقدام به طرح دعوا، نموده است؛

با فرض ثبوت، یعنی با فرض ثابت شدن دعوای مطروحه، هیچ گونه اثر قانونی ای ایجاد نشود. مانند دعوای راجع به هبه بدون قبض؛

دعوا، ظنی و احتمالی باشد و مورد دعوا، از مشروعیت شرعی و قانونی، برخوردار نباشد؛

خواهان، ذی نفع نباشد یا دعوا، خارج از مهلت و موعد مقرر قانونی، اقامه شده باشد؛

خواهان، دعوای خود را تا قبل از اتمام دادرسی، استرداد کند.

همین دعوا، بین همین طرفین دعوا، در همین دادگاه یا دادگاهی دیگر، رسیدگی شده باشد یا در خصوص آن، حکم صادر شده باشد. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص قرار رد دعوا می توانند، مقاله زیر را مطالعه نمایند.

نکات قرار رد دعوا

پس از توضیح در این خصوص که موارد صدور قرار رد دعوا در قانون آیین دادرسی مدنی چیست، در این بخش از مقاله، قصد داریم تا درباره نکات حقوقی و قانونی این دعوا، توضیح دهیم که این نکات، به شرح زیر می باشند:

قرار رد دعوا، از جمله قرارهای قاطع دعوا است و در واقع، یک قرار ماهیتی نیست؛ زیرا قبل از ورود به ماهیت دعوا و رسیدگی ماهوی به پرونده، به دلیل وجود برخی ایرادات، صادر می شود.

استرداد دعوا توسط خواهان، در صورتی منجر به صدور این قرار خواهد شد که این استرداد، پیش از ختم دادرسی، صورت گیرد.

پس از رفع مانع، امکان ثبت مجدد دادخواست و طرح مجدد دعوایی که در خصوص آن، قرار رد دعوا، صادر شده، وجود دارد.

در صورتی که حکم اصلی راجع به دعوا، قابلیت تجدید نظر داشته باشد، این قرار نیز قابل تجدید نظر خواهی خواهد بود.

این قرار، قابل فرجام خواهی نمی باشد.

نحوه اعتراض به این قرار، با ثبت دادخواست اعتراض، از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی می باشد. با توجه به اینکه قرار رد دعوا با رد دادخواست، تفاوت دارند، علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص می توانند، نسبت به مطالعه مقاله زیر، اقدام کنند.

موارد صدور قرار رد دعوی در دادگاه تجدیدنظر

قبل از بررسی موارد صدور قرار رد دعوی در دادگاه تجدیدنظر، باید مواد 87 و 90 قانون آیین دادرسی را مد نظر داشت که به ترتیب، مقرر می دارند : "ایرادات و اعتراضات باید، تا پایان اولین جلسه دادرسی، به عمل آید، مگر اینکه سبب ایراد، متعاقبا حادث شود." و "هرگاه ایرادات، تا پایان جلسه اول دادرسی، اعلام نشده باشد، دادگاه مکلف نیست، جدا از ماهیت دعوا، نسبت به آن رای دهد."

با در نظر داشتن این دو ماده، تنها در شرایطی می توان در مرحله تجدید نظر، قرار رد دعوا را صادر نمود که ایراد، پس از جلسه اول دادرسی، حادث شود. با در نظر گرفتن این نکته، در خصوص موارد صدور قرار رد دعوی در دادگاه تجدید نظر، می توان گفت:

اهلیت نداشتن خواهان برای طرح دعوا، عدم ذی نفع بودن او، همچنین، متوجه نبودن دعوا، نسبت به خوانده، ظنی بودن دعوا، مشروعیت نداشتن دعوا و سایر موارد مندرج در ماده 84 که در تیتر یک مقاله، به تفصیل توضیح داده شد، می توانند، از موارد صدور قرار رد دعوا، در دادگاه تجدید نظر باشند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص موارد صدور قرار رد دعوا در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون موارد صدور قرار رد دعوا پاسخ دهند.