مجازات فرار از صحنه تصادف

مجازات فرار از صحنه تصادف بسته به فوتی، منجر به جرح یا غیر جرحی بودن حادثه، همچنین، بسته به اقدامات راننده مقصر، بعد از ترک صحنه، تعیین می گردد و میزان آن، بیش از دو سوم حداکثر مجازات تعیین شده برای تصادف، در صورت فرار نکردن راننده خواهد بود. این تشدید مجازات به علت ترک صحنه، قابل تخفیف و بخشش، نیست.

فرار از صحنه تصادف، یکی از مواردی است که در قوانین راهنمایی و رانندگی، به شدت مورد توجه قرار بوده و مجازات‌ های سنگینی برای آن در نظر گرفته شده است. این عمل، نه تنها نقض قوانین است، بلکه می‌ تواند عواقب اخلاقی و اجتماعی جدی به همراه داشته باشد. 

مجازات فرار از صحنه تصادف، منحصر به راننده مقصر نیست و مشمول سایر افرادی که در صحنه حاضر هستند یا به صورت اتفاقی، به صحنه تصادف می رسند نیز می گردد و همین امر، ضرورت اطلاع از قواعد و شرایط حاکم بر این امر و نوع مجازات های پیش بینی شده را ضروری می سازد.

لذا در مقاله حاضر با کمک قوانین و نمونه رای های مربوطه، فرار از صحنه تصادف در صورت مقصر بودن و نبودن، بررسی گردیده، مجازات فرار از صحنه تصادف جرحی و غیر جرحی، مجازات فرار از صحنه تصادف منجر به فوت و عواملی که مجازات راننده فراری را افزایش می‌ دهند، مورد بررسی قرار گرفته و به این پرسش که اگر مقصر تصادف از صحنه فرار کرد چه کنیم؟، پاسخ داده شده است.

فرار از صحنه تصادف

فرار از صحنه تصادف، یکی از مهم‌ ترین تخلفات رانندگی است که بسته به شرایط و نقش فرد در تصادف، می‌ تواند مجازات‌ های متفاوتی داشته باشد. در این میان، وضعیت رانندگان مقصر، رانندگان غیر مقصر و سایر افرادی که در تصادف نقشی ندارند اما به صحنه تصادف رسیده اند، متفاوت خواهد بود. برای توضیح بیشتر، باید ماده 714 تا 719 قانون مجازات اسلامی، همچنین قانون مجازات خودداری از کمک به مصدومین و رفع مخاطرات جانی و آیین نامه اجرایی آن، مد نظر قرار گیرد.

فرار از صحنه تصادف در صورت مقصر بودن:

بر اساس ماده 719 قانون مجازات اسلامی، اگر راننده‌ ای که مقصر حادثه است، صحنه تصادف را ترک کند، مجازات وی، تشدید می گردد و به بیش از دو سوم حداکثر مجازات تعیین‌ شده در مواد 714، 715 و 716 محکوم خواهد شد. همچنین دادگاه نمی‌ تواند در این خصوص، تخفیف مجازات قائل شود، مگر اینکه راننده، پس از ترک و فرار از صحنه تصادف، اقدامات جبرانی مانند رساندن مصدوم به بیمارستان یا اطلاع‌ رسانی به مراجع مربوطه را انجام داده باشد.

فرار از صحنه تصادف در صورت مقصر نبودن:

 اگر راننده ای در وقوع تصادف مقصر نباشد، اما صحنه حادثه را ترک کند، ممکن است به دلیل عدم کمک‌ رسانی به مصدومان، با مجازات‌ هایی مواجه شود. طبق قانون خودداری از کمک به مصدومان مصوب 1354، هر شخصی که شاهد وقوع حادثه بوده و قادر باشد بدون خطر برای خود یا دیگران، به مصدوم کمک کند، اما از این کار خودداری نماید، به مجازات، محکوم خواهد شد.

در این میان، اگر راننده غیر مقصر، ترک صحنه را به دلیل جلوگیری از درگیری یا تهدیدات جانی انجام دهد، می‌ تواند با برقراری تماس با پلیس و توضیح دلایل خود، از مجازات احتمالی جلوگیری کند. از سوی دیگر، افرادی که در تصادف دخالت ندارند، اما در صحنه حضور دارند، موظف به ارائه کمک در حد توان خود هستند.

طبق قانون، اگر شاهدان حادثه بتوانند با اطلاع رسانی به اورژانس و پلیس، از تشدید خطر جلوگیری کنند، اما این اقدام را انجام ندهند، با مجازات‌های قانونی مواجه خواهند شد؛ این مسئولیت، به ویژه برای کادر درمانی، امدادگران و مسئولان مراکز درمانی، حیاتی است؛ زیرا اگر این افراد از پذیرش و کمک‌ رسانی به مصدومان خودداری کنند، به حداکثر مجازات محکوم خواهند شد.

مجازات فرار از صحنه تصادف

مجازات فرار از صحنه تصادف جرحی، غیر جرحی و منجر به فوتی، متفاوت است. طبق قوانین موجود، به طور کلی، فرار از صحنه تصادف، در موارد مختلف، سبب تشدید مجازات و محکومیت شخص به بیش از دو سوم حداکثر مجازات‌ تعیین شده برای تصادف، در صورت فرار نکردن راننده خواهد بود.

مجازات فرار از صحنه تصادف غیر جرحی: فرار از صحنه تصادف غیر جرحی، جرم کیفری نیست و مجازاتی برای چنین شخصی، در پی نخواهد داشت. در این شرایط، مالک خودروی آسیب‌ دیده می‌ تواند با ارائه شماره پلاک خودروی مقصر به مراجع قضایی، برای جبران خسارت ناشی از تصادف اقدام کند.

مجازات فرار از صحنه تصادف جرحی: اگر راننده ای با بی احتیاطی یا بی مبالاتی، تصادفی منجر به جرح ایجاد کند، مجازات‌ هایی مانند حبس و پرداخت دیه برای او در نظر گرفته می شود و فرار راننده از صحنه تصادف، سبب محکومیت او به بیش از دو سوم حداکثر مجازات تعیین شده برای تصادف جرحی خواهد بود.

به طور خاص، اگر تصادف، سبب صدمه بدنی شود، راننده به حبس از پانزده تا هفتاد و پنج روز و پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدو‌م، محکوم می‌ شود (ماده 717 قانون مجازات) و مطابق ماده 719 قانون مجازات، راننده فراری، به بیش از دو سوم حداکثر مجازات مذکور، محکوم خواهد شد.

اگر تصادف جرحی، باعث مرض جسمی یا دماغی غیر قابل علاج و یا از بین رفتن یکی از حواس یا از کار افتادن عضوی از اعضای بدن که یکی از وظایف ضروری زندگی انسان را انجام می‌ دهد یا تغییر شکل دائمی عضو یا صورت شخص یا سقط جنین شود، راننده به حبس از دو ماه تا یک سال و دیه محکوم می‌ گردد. (ماده 715 قانون مجازات) و مطابق ماده 719 قانون مجازات، راننده فراری، به بیش از دو سوم حداکثر مجازات مذکور، محکوم خواهد شد.

اگر تصادف، منجر به صدمه بدنی ای شود که باعث نقصان یا ضعف دائم یکی از منافع یا یکی از اعضای بدن گردد و ‌یا باعث از بین رفتن قسمتی از عضو مصدو‌م شود، بدو‌ن آنکه عضو از کار بیفتد یا باعث و‌ضع حمل زن قبل از موعد طبیعی شود، مجازات راننده، حبس از یک ماه تا سه ماه و پرداخت دیه در صورت درخواست از ناحیه مصدوم خواهد بود (ماده 716 قانون مجازات) و مطابق ماده 719 قانون مجازات، راننده فراری، به بیش از دو سوم حداکثر مجازات مذکور، محکوم خواهد شد. 

طبق قانون مجازات خودداری از کمک به مصدومان مصوب 1354، هر فردی که شاهد وقوع حادثه باشد و از کمک به مصدومان خودداری کند، به حبس تا یک سال و یا جزای نقدی محکوم می‌ شود. اگر فرد از کسانی باشد که به اقتضای شغل خود باید کمک کند (مانند کادر درمانی)، مجازات او شدیدتر است و به حبس از سه ماه تا دو سال یا جزای نقدی، محکوم خواهد شد.

مجازات فرار از صحنه تصادف منجر به فوت

تصادفات منجر به فوتی، به دلیل شدت حادثه، از حساسیت بالایی در قانون برخوردارند و مجازات های ویژه ای برای مرتکبین آن ها، در نظر گرفته شده است. باید دانست، مطابق ماده 719 قانون مجازات، مجازات فرار از صحنه تصادف منجر به فوتی، بیش از دو سوم حداکثر مجازات تصادف منجر به فوت، است. لذا ضروری است، ابتدا، مجازات تصادف منجر به فوت، بررسی گردد:

طبق ماده 714 قانون مجازات اسلامی، اگر بی‌ احتیاطی یا بی‌ مبالاتی راننده، موجب تصادف منجر به فوتی شود، راننده مقصر، به حبس از شش ماه تا سه سال و پرداخت دیه محکوم خواهد شد. در صورتی که راننده، در حال رانندگی با سرعت بالا یا در حالت مستی باشد، مجازات او به بیش از دو سوم حداکثر مجازات، افزایش خواهد یافت (ماده 718).

بر این اساس، طبق تبصره 2 ماده 719، اگر راننده‌ ای که تصادف منجر به فوتی را ایجاد کرده، پس از حادثه به مصدومان کمک رسانی نکند و یا ماموران را از واقعه آگاه نسازد یا به منظور فرار از تعقیب، محل حادثه را ترک کند، به بیش از دو سوم حداکثر مجازات ذکر شده در پاراگراف قبل، محکوم خواهد شد.

چه عواملی مجازات راننده فراری را افزایش می دهد؟

همانطور که در تیترهای پیشین نیز اشاره شد، مجازات رانندگان فراری در تصادفات، به عوامل مختلفی بستگی دارد و برخی موارد، میزان مجازات راننده فراری را افزایش می دهند. در پاسخ به این پرسش که چه عواملی مجازات راننده فراری را افزایش می دهد؟ باید گفت؛

 تخلف در حالت مستی یا تحت تاثیر مواد مخدر: رانندگی تحت تاثیر الکل یا مواد مخدر، علاوه بر اینکه سبب محکومیت فرد به مجازات رانندگی در حال مستی و... می گردد، یکی از عواملی است که مجازات فرار از صحنه تصادف را افزایش می‌ دهد. در این شرایط، راننده ممکن است با افزایش مجازات روبرو شود و حتی به زندان محکوم گردد.

سرعت غیرمجاز و بی احتیاطی: در صورتی که راننده با سرعت زیاد و بدون رعایت مقررات ترافیکی، تصادف کرده باشد، مجازات او به میزان قابل توجهی افزایش می‌ یابد. 

آسیب‌ دیدگی شدید یا فوت در تصادف: اگر تصادف، منجر به آسیب‌ های شدید جسمی یا فوت فردی شود، مجازات فرار از صحنه به طور ویژه‌ ای سخت‌ تر خواهد بود. این مورد معمولا به دلیل عدم مسئولیت‌ پذیری راننده در برابر آسیب‌ های جانی به دیگران، افزایش می‌ یابد.

 عدم کمک به مصدومان: در صورتی که راننده پس از تصادف از کمک به مصدومان خودداری کرده و فرار کند، مجازات او شدیدتر خواهد شد. در مجموع، فرار از صحنه تصادف نه تنها به تنهایی مجازات سنگینی دارد، بلکه عواملی مانند وضعیت راننده، شدت تصادف و نحوه واکنش به حادثه، می‌ توانند موجب افزایش مجازات‌ های قانونی برای رانندگان فراری شوند.

اگر مقصر تصادف از صحنه فرار کرد چه کنیم؟

پس از توضیح درخصوص مجازات جرم فرار از تصادف جرحی، غیر جرحی و منجر به فوتی در تیترهای پیشین، در این تیتر از مقاله دینا، به این پرسش که اگر مقصر تصادف از صحنه فرار کرد چه کنیم؟، پاسخ داده خواهد شد. با مطالعه نمونه رای های صادره و در نظر گرفتن پرونده های مشابه، باید گفت، در صورت وقوع تصادف و فرار راننده مقصر، بهترین اقداماتی که می توان انجام داد، به شرح زیر است:

ثبت جزئیات حادثه: اولین قدم بعد از وقوع تصادف، ثبت جزئیات دقیق حادثه است. در صورت امکان باید، اطلاعات خودرو مقصر، از جمله شماره پلاک، مدل و رنگ خودرو، یادداشت گردد. تصویربرداری یا فیلم‌ برداری از صحنه تصادف نیز می‌ تواند در شناسایی راننده مقصر، مفید باشد. همچنین، دریافت اطلاعات تماس شاهدان حادثه نیز بسیار حائز اهمیت است.

اطلاع به پلیس برای حضور در صحنه و تهیه کروکی تصادف؛ بلافاصله پس از وقوع حادثه و فرار راننده، باید با پلیس و در صورت نیاز آمبولانس، تماس گرفته شود و موضوع، گزارش گردد. پلیس موظف است که کروکی تصادف و گزارش رسمی از تصادف تهیه کرده و پیگیری‌ های لازم را انجام دهد. 

مراجعه به مراکز درمانی؛ اگر به موجب تصادف، آسیب‌ دیدگی رخ داده، باید فورا به مراکز درمانی مراجعه کرد و گزارش‌ های پزشکی لازم را اخذ نمود.

ثبت شکایت در دادسرا از طریق تنظیم شکواییه و مراجعه به دفاتر خدمات قضایی و اطلاع به بیمه؛ در صورت فرار راننده مقصر، فرد باید شکایت رسمی خود را تنظیم و از طریق دفاتر خدمات قضایی، به دادسرا ارسال کند، همچنین در صورتی که خود نیز حین تصادف از خودرو یا وسایل نقلیه موتوری برخوردار بوده، به بیمه اطلاع دهد. این اقدامات، کمک خواهند کرد تا حقوق افراد در صورت فرار راننده مقصر از صحنه تصادف، پیگیری شده و مورد تضییع، قرار نگیرد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص مجازات فرار از صحنه تصادف در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مجازات فرار از صحنه تصادف پاسخ دهند.