قرارداد الحاقی

در پاسخ به این سوال که قرارداد الحاقی چیست باید گفت که قراردادی است که در آن یکی از طرفین به دلیل در اختیار داشتن موقعیت برتر، شرایط و مفاد قرارداد را به صورت یکجانبه تعیین می کند که قرارداد افتتاح حساب بانکی و قرارداد کاری از جمله نمونه و انواع این قرارداد است. در مقابل آن قرارداد غیرالحاقی، قرار دارد که به معنای توافقی است که در آن شرایط و مفاد قرارداد با توافق و رضايت کامل طرفین تعیین می ‌شود.

در گذشته در معاملات و قرارداد ها، هر دو طرف تقریباً حقوق و امتیازات یکسانی داشتند و هر کدام می ‌توانستند به راحتی تصمیم بگیرند و توافق کنند. اما با تغییرات اقتصادی و اجتماعی در دنیای امروز، این وضعیت به هم خورده است. به عبارت دیگر، اکنون در بعضی از معاملات، یکی از طرفین قدرت و امتیازات بیشتری دارد و می ‌تواند شرایط را به نفع خود تغییر دهد، در حالی که ممکن است طرف دیگر حتی از حداقل امتیازات و آزادی نیز بهره ‌مند نباشد. 

در واقع یکی از قراردادهایی که در زمینه های مختلف به وفور از آن استفاده می شود، قرارداد الحاقی است. حال از آن جایی که ممکن است عده ای از افراد از جزئیات آن بی اطلاع باشند لازم است که به تعریف، ویژگی و انواع قراردادهای الحاقی پرداخته شود.

از این رو، در ادامه مقاله حاضر، قصد داریم، پس از پاسخ به این پرسش که معنای قرارداد الحاقی چیست و ویژگی آن چه می باشد به انواع این قرارداد بپردازیم. سپس در خصوص قرارداد غیر الحاقی صحبت خواهیم کرد. در انتها نمونه قرار داد الحاقی را ارائه خواهیم داد. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، با ما همراه باشید.

قرارداد الحاقی چیست

در گذشته طرفین در هنگام انعقاد قرارداد می توانستند بر سر شرایط و جزئیات آن با یکدیگر توافق کنند اما امروزه در برخی از قرارداد ها مشاهده می شود که قدرت چانه زنی وجود  ندارد و یکی از طرفین به دلیل قدرت، اختیار و اینکه ارائه محصول در انحصار وی می باشد، خود تمام شروط قرارداد را معین می کند.

بنابراین در پاسخ به این سوال که قرارداد الحاقی چیست باید گفت قراردادی است که در آن یکی از طرفین به دلیل در اختیار داشتن موقعیت برتر، شرایط و مفاد قرارداد را به صورت یکجانبه پیش ‌نویس کرده و طرف دیگر به اجبار باید آن شرایط را بپذیرد. در این مدل از قرارداد ها، معمولاً شرایطی وجود دارد که طرف ضعیف ‌تر هیچ اختیاری در تعیین یا تغییر آن شرایط ندارد و تنها می ‌تواند آن ها را بپذیرد یا از عقد قرارداد صرف نظر کند.

به عنوان مثال  در بسیاری از قرارداد های بیمه، شرکت ‌ها شرایط خاصی را تعیین می‌کنند که بیمه‌ گذاران مجبور به پذیرش آن ها هستند. در این جا نیز، بیمه ‌گذار به دلیل عدم توانایی در تغییر شرایط، تنها می‌ تواند بر سر پذیرش این شرایط یا عدم همکاری با شرکت بیمه تصمیم‌گیری کند. قرارداد افتتاح حساب بانکی و قرارداد کاری از جمله نمونه و انواع دیگر قرارداد الحاقی است.

ویژگی های قرارداد الحاقی

قرارداد های الحاقی به عنوان یکی از الگو های رایج در تنظیم روابط حقوقی، دارای ویژگی ‌هایی هستند که دانستن آن‌ ها برای افراد و نهاد ها از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین خاطر در این قسمت از مقاله ویژگی های قرارداد الحاقی بیان می شود. 

یکی از بارزترین ویژگی‌ های قرارداد های الحاقی این است که موضوع آن مربوط به امور ضروری و حیاتی افراد می شود. در واقع این قرارداد ها اغلب در مورد کالا ها و خدمات عمومی ای انعقاد می ‌یابند که به عنوان نیاز های حیاتی انسان ها شناخته می‌شوند. به عنوان مثال، قرارداد هایی که به خدماتی چون آب، برق و گاز مربوط می ‌شوند، نمونه ‌های بارزی از قرارداد های الحاقی هستند. بنابراین، فردی که نیازمند این خدمات است، معمولاً هیچ انتخاب دیگری جز پذیرش شرایط تعیین‌ شده ندارد.

در قرارداد های الحاقی، یکی از طرفین معمولاً از موقعیت اقتصادی قوی و برتر برخوردار است. این طرف، شرایط و مفاد قرارداد را مشخص می‌کند و معمولاً دارای قدرت بیشتری در تعیین اصول و قواعد قرارداد است. به همین دلیل، طرف ضعیف تر حق مذاکره، تغییر یا چالش این شرایط را ندارد.

همچنین قرارداد های الحاقی معمولاً حاوی شروط تفصیلی زیادی هستند که اکثر آن ها به نفع طرف پیشنهاد دهنده نوشته شده است اما اگر در خصوص جزئیات قرارداد ابهامی وجود داشته باشد باید آن به نفع طرف ضعیف تر تفسیر شود. همچنین قراردادهای الحاقی به طور مستقیم با نظم عمومی جامعه مرتبط هستند و اگر در آن شروطی گنجانده‌ شود که مخالف قواعد آمره یا نظم عمومی باشد باید آن را بی اعتبار و باطل دانست.

انواع قرارداد الحاقی

بر خلاف آنچه تصور میشود قرارداد الحاقی داری انواع خاصی نیست ولی در تعریفی دیگر، الحاقیه سندی است که به قرارداد اصلی اضافه شده و برای توضیح و تکمیل آن استفاده می شود و دارای مفهومی متمایز از قرارداد الحاقی است که در ادامه به انواع آن اشاره خواهد شد. 

اولین نوع الحاقیه قرارداد، الحاقیه مالی است که به تغییرات مالی و اقتصادی در قرارداد اصلی مربوط می ‌شود. این تغییرات می ‌تواند شامل افزایش یا کاهش قیمت، نحوه پرداخت یا سایر جزئیات اقتصادی باشد. برای نمونه، در یک قرارداد تأمین کالا، در صورت افزایش قیمت مواد اولیه، ممکن است الحاقیه ‌ای تنظیم شود که این تغییر را به وضوح بیان کرده و شرایط جدید را مشخص کند. 

الحاقیه زمانی یکی دیگر از انواع الحاقیه ها است که به تغییر زمان ‌بندی یا مهلت ‌های مشخص شده در قرارداد اصلی می ‌پردازند. در پروژه‌ هایی که ممکن است به دلیل تأخیر در تأمین منابع، تغییرات در برنامه ‌ریزی یا شرایط غیر منتظره دچار تغییر شوند، الحاقیه زمانی به کار می ‌آید. این الحاقیه ‌ها تمدید مهلت ‌ها و زمان ‌بندی ‌های جدید را مشخص می‌کنند.

نوع بعدی، الحاقیه ‌های فنی است که برای توضیح یا اعمال تغییرات فنی در قرارداد ها استفاده می ‌شوند. مثلاً، در قرارداد های ساخت و ساز، ممکن است نیاز به تغییر در مشخصات فنی یک پروژه به وجود آید؛ تغییراتی که می ‌تواند به کیفیت، ایمنی یا عملکرد پروژه مرتبط باشد. این نوع الحاقیه ‌ها کمک می‌کند تا همه جوانب فنی پروژه به روز شود و تمامی طرفین از جزئیات جدید مطلع شوند. از این طریق، نظارت بر کیفیت و تطابق پروژه با استاندارد های مشخص بهبود می ‌یابد.

قرارداد غیر الحاقی چیست 

در پاسخ به این سوال که قرارداد غیر الحاقی چیست باید گفت که این قرارداد به عنوان یک مفهوم حقوقی می‌تواند در دو معنا و جنبه متفاوت تفسیر شود. این دو معنا هرکدام جنبه ‌های خاص خود را دارند. اولین معنا از قرارداد غیر الحاقی به نوعی توافق بین دو طرف اشاره دارد که در آن شرایط و مفاد قرارداد با توافق و رضايت کامل طرفین تعیین می‌شود. 

در این حالت، هر دو طرف قرارداد این آزادی را دارند که بدون وجود هیچ ‌گونه اجباری، شرایط مورد نظر خود را تعیین کنند و بتوانند در صورت لزوم آن شرایط را تغییر دهند. این ویژگی به طرفین امکان می‌دهد که با در نظر گرفتن نیاز ها و خواسته ‌های یکدیگر، قراردادی را تنظیم کنند که واقعاً متناسب با شرایط خاص آن‌ ها باشد.

معنای دوم قرارداد غیر الحاقی به محتوای مستقل و جامع آن اشاره دارد. در این مفهوم، قرارداد غیر الحاقی به نوعی قرارداد اطلاق می ‌شود که به‌ طور کامل و بی ‌نیاز از هر گونه الحاقیه یا اسناد اضافی تدوین شده است. این نوع قرارداد تمامی شرایط، تعهدات و الزامات طرفین را به روشنی بیان می‌کند و هیچ نیازی به پیوست ‌های اضافی ندارد.

نمونه قرار داد الحاقی 

در بخش های قبلی توضیحاتی در خصوص قرارداد الحاقی گفته شد و بیان گردید که در قرارداد الحاقی یک طرف به دلیل موقعیت برتری که دارد شرایط را به صورت یکجانبه تعیین می کند. حال در این قسمت از مقاله به جهت آشنایی بیشتر کاربران نمونه قرار داد الحاقی ارائه می شود تا با مطالعه آن از جزئیات این قرارداد مطلع شوند.

بنابراین همانطور که مشاهده می شود قرارداد کار نمونه بارزی از قرارداد الحاقی محسوب می ‌شود. چرا که کارفرما از قبل شرایط قرارداد را تعیین کرده و کارگر حق تغییر آن را ندارد . البته کارگر الزامی به انعقاد قرارداد ندارد ولی اگر بخواهد قرارداد را امضا کند صرفا باید همان قرارداد پیشنهادی را بپذیرد. 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد قرارداد الحاقی در کانال تلگرام حقوق قراردادها عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون قرارداد الحاقی پاسخ دهند.