مجازات رانندگی بدون گواهینامه

مجازات رانندگی بدون گواهینامه، به موجب قانون مجازات اسلامی، برای مرتبه اول، حبس تعزیری تا دو ماه یا جزای نقدی تا یک میلیون تومان و یا هر دو مجازات و حکم جرم راننده بدون گواهینامه، برای مرتبه دوم، دو ماه تا شش ماه حبس است. همچنین، تمدید نکردن گواهینامه، به معنای نداشتن گواهینامه نمی باشد و در صورت رانندگی بدون تمدید گواهینامه، صرفا با پرداخت جریمه، می توان گواهینامه را تمدید کرد.

رانندگی با وسایل نقلیه، تابع قوانین و مقرراتی است که افراد، ملزم به رعایت آن هستند، در غیر این صورت، اگر حادثه ای در رابطه با وسایل نقلیه رخ بدهد، مسئولیت آن، متوجه کسی است که از آن وسیله نقلیه استفاده می کند. بحث دیگری که در رابطه با وسایل نقلیه وجود دارد، آموزش نحوه راندن و استفاده از آن ها می باشد.

در همه کشور های جهان، اشخاص برای رانندگی، باید گواهینامه داشته باشند. در واقع، داشتن گواهینامه، به معنای این است که فرد، دوره های آموزشی استفاده از وسلیه نقلیه مورد نظر را دیده و قانونا، اجازه این کار را دارد. حال، اگر شخصی، بدون گواهینامه رانندگی کند، آیا اقدام غیر قانونی را مرتکب شده است؟

با توجه به اهمیت این موضوع، در این مقاله، قصد داریم، در ابتدا، حکم جرم رانندگی بدون گواهینامه و مجازات رانندگی بدون گواهینامه برای بار اول را توضیح دهیم. سپس در ادامه، مجازات رانندگی بدون گواهینامه را بررسی کنیم و در آخر، مجازات رانندگی با گواهینامه بدون تمدید را بیان کنیم. اگر در خصوص این موضوع، سوالاتی دارید، در این مقاله، همراه ما باشید.

جرم رانندگی بدون گواهینامه

در ابتدا، برای آن که بخواهیم جرم رانندگی بدون گواهینامه را تعریف کنیم، لازم است، بگوییم جرم یعنی چه؟ به موجب ماده 2 قانون مجازات اسلامی: " هر رفتاری، اعم از فعل يا ترک فعل كه در قانون برای آن، مجازات تعيين شده‌ است، جرم محسوب می شود." بنابراین، برای آنکه بدانیم رانندگی بدون گواهینامه جرم است یا خیر، باید ببنیم در قانون، برای آن، مجازات تعیین شده است یا نه؟

به موجب ماده 723 قانون مجازات اسلامی دفتر تعزیرات، هرکس بدون گواهینامه رسمی، اقدام به رانندگی و یا تصدی وسایل موتوری که مستلزم داشتن گواهینامه مخصوص است، بنماید، به مجازات حبس محکوم می شود. بنابراین، رانندگی بدون گواهینامه در قانون، جرم تلقی شده است.

داشتن گواهینامه رانندگی اهمیت به سزایی دارد خصوصا زمانی که در نتیجه عدم مهارت راننده تصادفی رخ دهد و شخصی فوت کند. به صورت کلی طبق یک قاعده قتل در تصادفات رانندگی قتل غیر عمل است مگر زمانی که خلاف این امر ثابت شود. برای آشنایی بیشتر با قتل در تصادفات رانندگی و مجازات آن مطالعه مقالعه زیر توصیه می گردد.

مجازات رانندگی بدون گواهینامه برای بار اول

در خصوص مجازات رانندگی بدون گواهینامه برای بار اول باید بگوییم وفق ماده 723 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات هرکس بدون گواهینامه اقدام به رانندگی کند برای بار اول به حبس تعزیری تا دو ماه یا جزای نقدی تا ده میلیون ریال و یا هر دو مجازات محکوم می شود.

وفق ماده 723 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات هرکس بدون گواهینامه اقدام به رانندگی کند برای بار اول به حبس تعزیری تا دوماه یا جزای نقدی تا ده میلیون ریال و یا هر دو مجازات محکوم می شود. در گذشته پس از دستگیری متهم، طی یک روال طولانی پرونده به صورت فیزیکی به مرجع قضایی ارسال جهت رسیدگی ارسال می شد که این امر یکی از دلایل مهم طولانی شدن روال دادرسی این جرایم می بود.

امروزه با پیشرفت تکنولوژی پرونده های قضایی مربوط به جرایم رانندگی بدون گواهینامه به صورت مکانیزه از ستاد ترخیص خودرو به شوراهای حل اختلاف در استان تهران امکان پذیر شده است. علاوه بر شورای حل اختلاف با رفع مشکلاتی که در گذشته بوده است امروزه امکان ارجاع سیستماتیک پرونده های مذکور به مجتمع قضایی ویژه اطفال نیز فراهم شده است. این امر منجر به تسریع در امور رسیدگی به پرونده های قضایی، جلوگیری از جعل اوراق قضایی، عدم دسترسی به پرونده های قضایی توسط کارچاق کن های اطراف ستاد ترخیص خودرو و... می شود.

مجازات رانندگی بدون گواهینامه

برای مجازات رانندگی بدون گواهینامه، دو نوع مجازات در دو قانون حکم شده است؛ یکی، در قانون مجازات اسلامی، بخش تعزیرات و یکی، در قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی. از این رو، در اینجا مجازات رانندگی بدون گواهینامه را با توجه به این دو قانون، بیان می کنیم :

 قانون مجازات اسلامی: مجازات رانندگی بدون گواهینامه در ماده 723 قانون مجازات اسلامی، به این ترتیب مقرر شده است : "هر کس بدون گواهینامه رسمی، اقدام به رانندگی و یا تصدی وسایل موتوری که مستلزم داشتن گواهینامه مخصوص است، بنماید و همچنین، هر کس که به موجب حکم دادگاه، از رانندگی وسایل نقلیه موتوری ممنوع باشد به رانندگی وسائل مزبور مبادرت ورزد، برای بار اول، به حبس تعزیری تا دو ماه یا جزای نقدی تا یک میلیون تومان و یا هر دو مجازات و در صورت ارتکاب مجدد، به دو ماه تا شش ماه حبس محکوم خواهد شد".

بنابراین، می بینیم که مجازات رانندگی بدون گواهینامه، برای مرتبه اول، حبس تعزیری تا دو ماه یا جزای نقدی تا ده میلیون ریال و یا هر دوی این مجازات ها خواهد بود. البته، مجازات حبس در این قانون، بر اساس بند 1 ماده 3 قانون، وصول برخی از درآمدهای دولت، به جزای نقدی تبدیل می شود. 

 به موجب ماده 10 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی : " در صورتی که راننده، بدون داشتن گواهینامه، مبادرت به رانندگی نماید، وسیله نقلیه، متوقف و راننده به مرجع قضایی معرفی می گردد " . ضمانت اجرای دیگری که این قانون گذار در این ماده حکم کرده است، توقف وسیله نقلیه می باشد.

مجازات رانندگی با گواهینامه تمدید نشده

در بخش قبل، در خصوص مجازات رانندگی بدون گواهینامه صحبت کردیم و گفتیم که به موجب قانون مجازات اسلامی، اگر فردی بدون گواهینامه رانندگی کند، به مجازات حبس تعزیری محکوم می شود. حال در این بخش، قصد داریم مجازات رانندگی با گواهینامه تمدید نشده را بررسی نماییم.

سوال این است که اگر شخصی، گواهینامه موتور سیکلت یا خودرو را همراه خود داشته باشد، اما آن را تمدید نکرده باشد، مشمول مجازات های فوق خواهد شد؟ حکم جرم رانندگی بدون تمدید گواهینامه چیست؟ در پاسخ به این سوال، باید گفت، تمدید نکردن گواهینامه، به معنای نداشتن گواهینامه نیست. در صورت عدم تمدید گواهینامه، صرفا قانون گذار حکم به پرداخت جریمه داده است.

افت قیمت خودرو در تصادف، باید گفت اگر در تصادفات رانندگی، اتومبیل شخص خسارت دیده، صفر و یا گران قیمت باشد، به نحوی که قیمت فروش آن، بعد از تصادف، تفاوت چشمگیری با قبل از تصادف داشته باشد، مالک اتومبیل، می تواند از راننده مسبب حادثه، تقاضای پرداخت خسارت ناشی از افت قیمت خودرو را داشته باشد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص مجازات رانندگی بدون گواهینامه، در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مجازات رانندگی بدون گواهینامه پاسخ دهند .