گرفتن حکم جلب چک صیادی

گرفتن حکم جلب چک صیادی، به صورت کیفری و حقوقی، امکان پذیر است. حکم جلب کیفری، زمانی صادر خواهد شد که صادر کننده چک صیادی بلامحل، در دادگاه کیفری، محکوم گردد و حکم جلب حقوقی، زمانی صادر خواهد شد که صادر کننده، پس از دریافت اجراییه، اقدامی ننماید و مالی برای توقیف، نداشته باشد.

از جمله قوانینی که با اهدافی نظیر اعتبار بخشی به چک و به حداقل رساندن صدور چک بلامحل، به تصویب رسیده و اکنون در حال اجرا می باشد، قانون اصلاح قانون صدور چک است که در آن، پیرامون مواردی چون، نحوه صدور، دریافت و انتقال چک، تکالیف صادر کننده و دریافت کننده چک، همچنین، نحوه ثبت چک، تعیین تکلیف گردیده است.

پیرو قانون اصلاح قانون صدور چک، چک های صیادی، جایگزین چک های قدیمی گردیده و شیوه برگشت زدن و اخذ اجراییه در خصوص چک، تغییر کرده است؛ بنابراین، تنها کسانی موفق به شکایت از چک برگشتی صیادی و اخذ حکم جلب در خصوص این چک ها خواهند شد که از قواعد و مراحل آن، مطلع باشند.

لذا در مقاله حاضر و در راستای اطلاع رسانی، انواع رایج حکم جلب چک صیادی، شیوه وصول چک های صیادی بی محل، نحوه اخذ اجراییه در خصوص این چک ها و اینکه گرفتن حکم جلب چک صیادی چقدر زمان میبرد، مورد بررسی قرار گرفته و در خصوص مراحل بعد از صدور اجراییه چک های جدید، توضیح داده شده است.

انواع رایج حکم جلب چک صیادی

پیش از بررسی اینکه گرفتن حکم جلب چک صیادی چقدر زمان میبرد، ضرروی است، در خصوص انواع رایج حکم جلب چک صیادی، توضیح داده شود. انواع حکم جلب چک صیادی، به دو نوع حکم جلب کیفری و حکم جلب حقوقی، تقسیم بندی، می گردد که توضیح هریک از این انواع، به شرح زیر است:

حکم جلب کیفری چک صیادی

این حکم جلب، زمانی صادر خواهد شد که چک صیادی، به صورت بلامحل و خالی از وجه، صادر شده باشد و هنگام مراجعه دارنده چک به بانک محال علیه در موعد مقرر در چک، حساب صادر کننده چک صیاد، خالی از وجه بوده یا مبلغ موجود در آن، برای پاس کردن چک صیادی، کفایت نکند. در این شرایط، دارنده چک می تواند، نسبت به شکایت صدور چک بلامحل و مطالبه وجه آن، اقدام نماید و از دادگاه بخواهد، حکم مقتضی را صادر کند؛

با توجه به اینکه بر اساس ماده 7 قانون صدور چک، مجازات صدور چک بلامحل، حبس می باشد، چنانچه صادر کننده چک صیادی بلامحل، محکوم گردد، حکم جلب وی، صادر خواهد شد. شایان ذکر است، چک صیادی خالی از وجهی، جنبه کیفری خواهد داشت که اولا، دارنده، حداکثر ظرف 6 ماه از صدور چک، نسبت به دریافت گواهی عدم پرداخت و حداکثر، ظرف 6 ماه از دریافت گواهی عدم پرداخت، نسبت به شکایت، اقدام کند و ثانیا، چک صیادی، حقوقی و بدون تاریخ، تضمینی، مدت دار، سفید امضا یا دارای قلم خوردگی، نبوده و شرط و شروطی در آن، درج نگردیده باشد.

حکم جلب حقوقی چک صیادی

هنگامی که دارنده چک، نسبت به مطالبه وجه چک صیادی، اقدام نماید و صادر کننده، از پرداخت وجه آن، امتناع ورزد، دارنده می تواند با ثبت شکایت حقوقی، نسبت به مطالبه وجه چک یا صدور اجراییه، اقدام نماید؛ در صورت عدم تعیین تکلیف پرداخت وجه چک، توسط صادر کننده و چنانچه هیچ مالی از وی برای معرفی و توقیف، وجود نداشته باشد، دادگاه، به درخواست خواهان، اقدام به صدور حکم جلب صادر کننده چک صیادی، خواهد نمود.

شایان ذکر است، در پاسخ به این پرسش که گرفتن حکم جلب چک صیادی چقدر زمان میبرد، باید گفت، این امر، کاملا تابع نوع شکایت از چک برگشتی (حقوقی یا کیفری بودن شکایت) بوده و اساسا، زمانی امکان صدور حکم جلب، وجود خواهد داشت که مراحل و مهلت های قانونی، طی شده باشند. حتی در فرض درخواست صدور اجراییه چک به صورت مستقیم نیز متقاضی باید، تا پایان سپری شدن مهلت های قانونی مندرج در اجراییه، صبر کند.

وصول چک های صیادی بی محل

پس از بررسی انواع حکم جلب چک صیادی در تیتر پیشین و توضیح در این باره که گرفتن حکم جلب چک صیادی چقدر زمان میبرد، در این تیتر از مقاله حقوقی دینا، روش وصول چک های صیادی بی محل، مورد توضیح و بررسی، قرار خواهد گرفت. شیوه های وصول چک برگشتی صیادی، عبارتند از:

وصول چک صیادی از طریق کیفری

در این روش، دارنده چک صیادی بلامحل و خالی از وجه باید، چک صیادی را ظرف 6 ماه از تاریخ صدور چک، برگشت زده و گواهی عدم پرداخت آن را از بانک، دریافت نماید و سپس، حداکثر ظرف 6 ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت، نسبت به ثبت شکایت کیفری از چک صیادی، اقدام کند. عدم اقدام در مواعد مذکور، سبب از بین رفتن حق شکایت کیفری از چک صیادی برگشتی خواهد شد.

وصول چک صیادی از طریق اجرائیات ثبت

در این روش، دارنده چک صیادی باید، نسبت به برگشت زدن چک، دریافت گواهی عدم پرداخت و تاییدیه تطابق امضای صادر کننده با نمونه آن، اقدام نماید و با در دست داشت مدارک لازم، به واحد اجرای ثبت اداره ثبت اسناد محل، مراجعه کند. در واحد اجرای ثبت، فرد باید، فرم صدور اجراییه چک صیادی برگشتی را تکمیل کرده، کپی چک صیادی برگشتی و گواهی عدم پرداخت چک را به آن ضمیمه نموده و تحویل مسئول مربوطه در واحد اجرای ثبت اداره ثبت اسناد، دهد.

وصول چک صیادی از طریق حقوقی

وصول چک از طریق حقوقی، به دو صورت، امکان پذیر است، یکی ثبت درخواست صدور اجراییه و دیگری، ثبت دادخواست مطالبه وجه چک، تاخیر تادیه و خسارات دادرسی. در هردو روش، دارنده چک باید، نسبت به برگشت زدن چک صیادی و دریافت گواهی عدم پرداخت از بانک، اقدام نموده باشد.

در روش ثبت درخواست صدور اجراییه، دارنده چک صیادی باید، نسبت به ثبت درخواست صدور اجراییه از طریق دفاتر خدمات قضایی، اقدام کند و از دادگاه حقوقی، تقاضای صدور اجراییه نماید؛ درصورت تکمیل بودن مدارک، پرونده مربوط به درخواست فرد، ایجاد و بدون تشکیل جلسه و رسیدگی، برای صدور اجراییه، به اجرای احکام دادگاه، ارجاع می گردد؛ با ارجاع پرونده به اجرای احکام دادگاه، اجراییه صادر و به خوانده پرونده، ابلاغ خواهد شد. در صورت عدم اقدام به موقع خوانده، امکان توقیف اموال و صدور حکم جلب وی، وجود خواهد داشت.

در روش ثبت دادخواست مطالبه وجه چک، تاخیر تادیه و خسارات دادرسی، متقاضی باید دادخواست خود را از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، ثبت نماید تا پس از رسیدگی و صدور حکم قطعی، همچنین بعد از گذشت مواعد قانونی، بتواند نسبت به درخواست صدور اجراییه، اقدام کند. پس از صدور اجراییه، در صورت عدم اقدام به موقع خوانده، امکان توقیف اموال و صدور حکم جلب وی، وجود خواهد داشت.

چک صیادی جدید و نحوه اجراییه آن

در توضیح راجع به چک صیادی جدید و نحوه اجراییه آن باید، قانون صدور چک با اصلاحات را مد نظر قرار داد. بر اساس این قانون، افرادی که قصد دارند، نسبت به اخذ اجراییه چک صیادی جدید، اقدام کنند، باید مراحل زیر را طی نموده و قوانین لازم الرعایه را مدنظر، قرار دهند:

مستفاد از ماده 23 قانون صدور چک (اصلاحی 1397/8/13)، "دارنده چک می‌ تواند، با ارائه گواهینامه عدم پرداخت، از دادگاه صالح، صدور اجراییه نسبت به کسری مبلغ چک و حق‌الوکاله وکیل، طبق تعرفه قانونی را درخواست نماید. دادگاه مکلف است در صورت وجود شرایط، حسب مورد، علیه صاحب حساب، صادر کننده یا هر دو، اجراییه صادر نماید." 

شایان ذکر است، صدور اجراییه چک صیادی، منوط به این است که صدور چک و هرگونه نقل و انتقال آن، در سامانه صیادی، ثبت شده باشد و متقاضی صدور اجراییه، درخواست خود را از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، ثبت و به دادگاه صالح، ارسال کند.

نکته مهم اینکه، بر اساس ماده 23 قانون صدور چک (اصلاحی 1397/8/13)، دادگاه، درصورتی نسبت به صدور اجراییه چک صیادی، اقدام خواهد کرد که: "در متن چک، وصول وجه آن منوط به تحقق شرطی نشده باشد؛ در متن چک، قید نشده باشد که چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی است و گواهینامه عدم پرداخت، به دلیل دستور عدم پرداخت، طبق ماده (14) این قانون و تبصره‌ های آن، صادر نشده باشد."

ماده 14 قانون صدور چک با آخرین اصلاحات، در خصوص چک مفقود، سرقت یا جعل شده، همچنین چکی که به موجب کلاهبرداری، خیانت در امانت یا جرائم دیگر، تحصیل گردیده و دستور عدم پرداخت وجه آن، صادر شده، تعیین تکلیف می نماید.

مراحل بعد از صدور اجراییه چک صیادی

قانون چک برگشتی، یعنی قانون جدید صدور چک، در ماده 23 (اصلاحی 1397/8/13) خود، درباره مراحل بعد از صدور اجراییه چک صیادی، تعیین تکلیف می نماید. بر اساس مفاد این ماده از مواد قانون صدور چک با آخرین اصلاحات؛

پس از ثبت درخواست صدور اجراییه چک صیادی و ارجاع پرونده به اجرای احکام دادگاه، درصورت تکمیل بودن مدارک و درخواست، اجراییه چک صیادی، صادر و به خوانده دعوی، ابلاغ می گردد. "صادرکننده، مکلف است، ظرف مدت ده روز از تاریخ ابلاغ اجراییه، بدهی خود را بپردازد، یا با موافقت دارنده چک، ترتیبی برای پرداخت آن بدهد یا مالی معرفی کند که اجرای حکم را میسر نماید."

در صورت عدم اقدام به موقع صادر کننده و گذشت مواعد مقرر در اجراییه، به درخواست دارنده، اجرای احکام دادگستری، اجراییه را طبق مواد 2 و 3 قانون نحوه اجرای محکومیت‌ های مالی مصوب 1394/3/23، به اجرا خواهد گذاشت تا محکوم به را استیفا نماید.

ماده 2 قانون نحوه اجرای محکومیت‌ های مالی مصوب 1394/3/23، مقرر می دارد: "مرجع اجرا کننده ‌رای، اعم از قسمت اجرای دادگاه صادرکننده اجرائیه یا مجری نیابت، مکلف است به تقاضای محکوم‌ له، از طرق پیش‌ بینی شده در این قانون و نیز به هر نحو دیگر که قانونا ممکن باشد، نسبت به شناسایی اموال محکوم‌ علیه و توقیف آن، به میزان محکوم‌ به، اقدام کند."

ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیت‌ های مالی مصوب 1394/3/23، مقرر می دارد: "اگر استیفای محکوم‌ به، از طرق مذکور در این قانون، ممکن نگردد، محکوم‌ علیه، به تقاضای محکوم‌ له، تا زمان اجرای حکم یا پذیرفته‌ شدن ادعای اعسار او یا جلب رضایت محکوم‌ له، حبس می‌ شود." این حبس، به موجب صدور حکم جلب اتفاق خواهد افتاد.

شایان ذکر است، بر اساس تبصره 1 ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیت‌ های مالی مصوب 1394/3/23، "چنانچه محکوم‌ علیه، تا سی روز پس از ابلاغ اجرائیه، ضمن ارائه صورت کلیه اموال خود، دعوای اعسار خویش را اقامه کرده ‌باشد، حبس نمی‌ شود، مگر اینکه دعوای اعسار، مسترد یا به موجب حکم قطعی، رد شود."

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط و نحوه گرفتن حکم جلب چک صیادی در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط و نحوه گرفتن حکم جلب چک صیادی پاسخ دهند.