حق ملاقات نوه

در نظام حقوقی ایران، حق ملاقات نوه برای پدربزرگ و مادربزرگ، محفوظ است و سلب حق ملاقات، همچنین ممانعت از ملاقات پدربزرگ و مادربزرگ با نوه دختری یا پسری، به موجب صدور حکم دادگاه و پس از اثبات اینکه دیدار نوه با جد و جده پدری و مادری، خلاف مصلحت او است، امکان پذیر می باشد.

ازجمله نیازهای عاطفی هر فرد که از بدو تولد تا بزرگسالی و پیری، وجود داشته و برطرف کردن آن، نقشی موثر در سلامت روان افراد دارد، تعامل با دیگر افراد جامعه، به ویژه، تعامل با والدین، بستگان و اقارب نسبی و سببی می باشد و اهمیت این نیاز، به اندازه ای است که قانون گذار، در قوانین مختلف، در خصوص آن، تعیین تکلیف نموده و آن را به عنوان حقی انحصاری، برای والدین هر شخص و اقارب وی، در نظر گرفته است.

 حق ملاقات نوه با پدربزرگ و مادربزرگ، ازجمله حقوق پیش بینی شده در قانون مدنی و قانون حمایت خانواده می باشد که در راستای رفع نیازهای عاطفی افراد، وضع شده و اهمیت آن، به گونه ای است که در صورت سلب حق و ممانعت از آن بدون عذر موجه، امکان پیگیری قانونی و قضایی، وجود خواهد داشت.

لذا در مقاله حاضر و در راستای اطلاع رسانی، حق ملاقات نوه دختری و پسری، مورد بررسی قرار گرفته، حق ملاقات فرزند و حق ملاقات نوه، مقایسه گردیده، شرایط حق ملاقات نوه بعد از طلاق والدین وی و موارد سلب حق ملاقات نوه از پدربزرگ و مادربزرگ، توضیح داده شده و در نهایت، نمونه دادخواست الزام به ملاقات نوه در صورت ممانعت از ملاقات نوه و نمونه رای دادگاه در خصوص ملاقات نوه با جد و جده پدری و مادری، ارائه گردیده است.

حق ملاقات نوه چیست

در پاسخ به این پرسش که مقصود از حق ملاقات نوه چیست؟ باید گفت، از جمله حقوق پیش بینی شده در قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده، حق ملاقات فرزند برای بستگان و اقارب است و از مهم ترین مصادیق اقارب، پدربزرگ و مادربزرگ بوده که از حق ملاقات با فرزند دختر یا پسرشان (نوه دختری و نوه پسری)، برخوردارند و می توانند در حد متعارف، با نوه خود، دیدار داشته باشند.

حق ملاقات نوه پسری: مقصود از حق ملاقات نوه پسری این است که پدر و مادر مردی که ازدواج نموده و به واسطه ازدواج، صاحب فرزند شده، از این حق قانونی برخوردارند که در مقام پدربزرگ و مادربزرگ پدری، در حد معمول، با نوه پسری خویش (فرزند متولد شده از ازدواج پسرشان)، ملاقات و دیدار داشته باشند.

حق ملاقات نوه دختری: مقصود از حق ملاقات نوه دختری این است که جد و جده مادر (پدر و مادر زنی که ازدواج نموده و به واسطه ازدواج، صاحب فرزند شده)، از این حق قانونی برخوردارند که در مقام پدربزرگ و مادربزرگ مادری، در حد معمول، با نوه دختری خویش (فرزند متولد شده از ازدواج دخترشان)، ملاقات و دیدار داشته باشند.

شایان ذکر است، در اغلب موارد، بحث حق ملاقات با نوه دختری یا پسری، زمانی مطرح می گردد که زن و مردی، به واسطه طلاق یا هر عامل دیگری، جدا از هم زندگی نمایند و به واسطه این جدایی، از ملاقات پدربزرگ و مادربزرگ با نوه شان، ممانعت به عمل آید.

مقایسه حق ملاقات نوه و فرزند

در تیتر پیشین مقاله، بررسی گردید که مقصود از حق ملاقات نوه چیست و به تفکیک، در خصوص حق ملاقات با نوه دختری و نوه پسری توضیح داده شد. در این تیتر از مقاله دینا، حق ملاقات نوه و فرزند، مورد مقایسه قرار خواهد گرفت. چراکه با وجود اشتراکات حق ملاقات فرزند و نوه، نظیر اینکه، هر دو ریشه قانونی داشته و سبب تحکیم روابط عاطفی با طفل می گردند، این دو حق، با یکدیگر، تفاوت هایی نیز دارند؛ در باب تفاوت ها و در مقایسه حق ملاقات نوه و فرزند باید گفت:

علی رغم اینکه حق ملاقات نوه و حق ملاقات فرزند، هر دو از ریشه قانونی برخوردارند، اما، حق ملاقات فرزند، صراحتا در قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده، پیش بینی شده، لکن، حق ملاقات نوه، به طور ضمنی، از مفاد قوانین مذکور، قابل استنباط است.

مدت زمان ملاقات با فرزند، نسبت به مدت زمان ملاقات با نوه، بیشتر است؛

هنگام تعیین زمان و مکان ملاقات والدین با فرزند، اولویت با نظر والدین خواهد بود اما هنگام تعیین موارد مذکور در خصوص نوه، اولویت با توافق طرفین است و در صورت عدم توافق، دادگاه با صدرو رای، تصمیم نهایی را خواهد گرفت.

در ملاقات با فرزند، شرط سنی خاصی در نظر گرفته شده و تا زمانی که فرزند دختر یا پسر، به سن بلوغ پیش بینی شده در قانون نرسند، حق ملاقات، ادامه خواهد داشت، اما، در ملاقات پدربزرگ و مادربزرگ با نوه، سن خاصی پیش بینی نشده و همه چیز، به توافق طرفین یا نظر دادگاه صادر کننده رای در خصوص حق ملاقات با نوه، بستگی خواهد داشت.

در ملاقات فرزند با هریک از والدین، پدر و مادر فرزند، نقشی اساسی در تعیین نحوه‌ تعامل داشته و هریک از والدین، می توانند نظر خود را در خصوص کیفیت و جزئیات تعامل فرزند با والد دیگر، اعمال کنند اما در تعامل نوه با پدربزرگ و مادر بزرگ، نقش مذکور، برای والدین، چندان قابل تصور نیست و چنانچه والدین بخواهند به موجب اعمال نظر، سبب ممانعت از دیدار نوه با مادربزرگ و پدربزرگ گردند، این امکان وجود دارد که مساله را به صورت قانونی، پیگیری نمود.

شرایط حق ملاقات نوه بعد از طلاق

از آنجا که قانون گذار، در قانون مدنی، قانون حمایت خانواده و سایر قوانین مرتبط، در خصوص حق ملاقات نوه بعد از طلاق، صراحتا، تعیین تکلیف ننموده است، برای بررسی شرایط حق ملاقات نوه بعد از طلاق والدین، باید به آرای صادره در این خصوص، مراجعه کرد. مستفاد از آرای صادره پیرامون این موضوع، در توضیح شرایط حق ملاقات پدربزرگ و مادربزرگ با نوه، بعد از طلاق والدین طفل، باید گفت:

در صورتی که ملاقات پدربزرگ و مادربزرگ با طفل، توسط دادگاه و قاضی رسیدگی کننده به پرونده، خلاف مصلحت طفل تشخیص داده نشده باشد، والدی که بعد از طلاق، فرزند، تحت حضانت او است، ملزم است بر اساس آنچه در رای دادگاه آمده، در خصوص ملاقات نوه با پدربزرگ و مادربزرگش، اقدام کند.

شایان ذکر است، چنانه رایی درباره ملاقات پدربزرگ و مادربزرگ با نوه، وجود نداشته باشد و افراد نیز در این باره، به توافق نرسند، ضروری است پدربزرگ، مادربزرگ و یا وکیل قانونی آن ها، نسبت به ثبت دادخواست صدور حکم ملاقات با نوه، اقدام کنند.

موارد سلب حق ملاقات نوه از پدربزرگ و مادربزرگ

از آنجا که امکان سلب حق ملاقات نوه از پدربزرگ و مادر بزرگ، وجود دارد، این پرسش مطرح می گردد که موارد سلب حق ملاقات نوه از پدربزرگ و مادربزرگ چیست و در چه صورت، پدر یا مادر یا هردوی آن ها می توانند، از ملاقات پدربزرگ و مادربزرگ با نوه هایشان، ممانعت​ به عمل آورند؟

قانون گذار، در قانون مدنی، قانون حمایت خانواده و سایر قوانین مرتبط، صراحتا مواردی را تحت عنوان موارد سلب حق ملاقات نوه از پدربزرگ و مادربزرگ، ذکر نکرده است اما، با استناد به مواردی که سبب سلب حضانت و سلب حق ملاقات فرزند از پدر و مادر فرزند می گردد، می توان گفت؛

اساسا، هرآنچه، وجود آن، توسط دادگاه و قاضی رسیده کننده به پرونده، خلاف مصلحت طفل تشخیص داده شود، می تواند سبب سلب حق ملاقات نوه از پدربزرگ و مادربزرگ گردد، و علاوه بر عدم تمایل فرزند به ملاقات با پدربزرگ و مادربزرگ، از مصادیق اموری که وجود و اثبات وجود آن ها، می تواند خلاف مصلحت طفل و به تبع، سبب سلب حق ملاقات نوه از مادربزرگ و پدربزرگ شود، عبارتند از:

هریک از پدربزرگ و مادربزرگ یا هردوی آن ها، از نظر اخلاقی، فاقد صلاحیت برای دیدار با نوه تشخیص داده شوند؛

هریک از پدربزرگ و مادربزرگ یا هردوی آن ها، دارای اعتیاد مضر به مواد مخدر یا دارای سوء پیشینه کیفری موثر باشند؛

هریک از پدربزرگ و مادربزرگ یا هردوی آن ها ، به فساد و فحشا یا عدم حسن اخلاق، شهره باشند؛

هریک از پدربزرگ و مادربزرگ یا هردوی آن ها، دارای بیماری های حاد روانی یا بیماری واگیردار مضر برای سلامتی طفل باشند. در ادامه، فایل دانلود نمونه دادخواست الزام به ملاقات نوه در صورت ممانعت از ملاقات با نوه، ارائه خواهد شد.

نمونه دادخواست الزام به ملاقات نوه در صورت ممانعت از ملاقات نوه

در مواردی که هرکدام از والدین یا هردوی آن ها، بدون عذری موجه، اقدام به ممانعت از ملاقات پدربزرگ و مادربزرگ با نوه نمایند، این حق برای پدربزرگ و مادربزرگ، محفوظ است که نسبت به ثبت دادخواست الزام به ملاقات نوه، اقدام کنند. لذا در این تیتر از مقاله، نمونه دادخواست الزام به ملاقات نوه در صورت ممانعت از ملاقات نوه، ارائه شده است تا خوانندگان محترم، در صورت نیاز، آن را دانلود و مورد مطالعه قرار دهند.

علاقمندان به مطالعه نمونه متن شکایت کیفری ممانعت از ملاقات فرزند می توانند، نسبت به مطالعه مقاله پیشنهادی در لینک زیر، اقدام کنند. در ادامه، نمونه رای ملاقات نوه با پدربزرگ و مادربزرگ، ارائه خواهد شد و پیام رای ارائه شده، ذکر خواهد گردید.

نمونه رای ملاقات نوه با پدربزرگ و مادربزرگ

مطالعه رای های صادره در خصوص ملاقات نوه با پدربزرگ و مادربزرگ، در دفاع از پرونده هایی با این موضوع، بسیار کارآمد خواهد بود. لذا در این تیتر از مقاله دینا، نمونه رای ملاقات نوه با پدربزرگ و مادربزرگ، ارائه شده است و از طریق باکس موجود در این تیتر، قابل دانلود می باشد.

مفاد رای ارائه شده در این تیتر، از این قرار است که "بر اساس ذیل ماده دوازده قانون حمایت خانواده مصوب 1353 و وحدت ملاک مندرج در ماده 29 قانون حمایت خانواده مصوب 1391، اقارب، حق ملاقات با طفل تحت حضانت والدین را دارد." 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص قوانین حقوقی حق ملاقات نوه در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون قوانین حقوقی حق ملاقات نوه پاسخ دهند.