دریافت مهریه بعد از طلاق

دریافت مهریه بعد از طلاق توافقی، غیابی، بائن و رجعی، امکان پذیر می باشد و ازجمله شرایط گرفتن مهریه در تمامی انواع طلاق این است که زن، مهریه خود را دریافت، بذل یا ابراء ننموده باشد و در صورت بذل مهریه در عوض موافقت مرد باطلاق، پیش از اتمام عده طلاق، نسبت به رجوع از بذل مهریه، اقدام کند.

مهم ترین حقوق مالی زنان در عقد نکاح دائم یا موقت، مهریه است که به محض وقوع عقد نکاح، مالک آن خواهند شد و حق هرگونه دخل و تصرف قانونی و مشروع را در آن، خواهند داشت. از جمله اقدامات مشروع و قانونی در خصوص مهر، اقدام برای مطالبه آن است که این امر می تواند توسط زن یا وکیل و نماینده قانوی وی، انجام گردد.

از آنجا که در ایران، در اکثر مواقع، زنان صرفا در زمان طلاق، نسبت به مطالبه مهریه خود، اقدام می نمایند، این ابهام وجود دارد که دریافت مهریه بعد از طلاق توافقی، غیابی، بائن و رجعی، امکان پذیر نیست. با توجه به غلط بودن این باور و شرایط خاصی که بر گرفتن مهریه بعد از جدایی به واسطه طلاق، حاکم است، اطلاع از شرایط و قواعد مطالبه مهر بعد از انواع طلاق، ضروری می باشد.

لذا در مقاله حاضر، امکان یا عدم امکان دریافت مهریه بعد از طلاق، شرایط و نحوه گرفتن مهریه بعد از تمام انوع طلاق اعم از توافقی، غیابی، بائن و رجعی، مورد بررسی قرار گرفته و نمونه دادخواست مطالبه مهریه بعد از طلاق، ارائه شده است.

دریافت مهریه بعد از طلاق امکان پذیر است

از رایج ترین پرسش های زنان و مردانی که در آستانه طلاق هستند یا به واسطه طلاق، از یکدیگر جدا شده اند، مبنی بر این است که دریافت مهریه بعد از طلاق امکان پذیر است یا خیر و تا چند سال بعد از طلاق میتوان مهریه گرفت؟

در پاسخ به پرسش مذکور باید گفت، جز در موارد استثنا، اساسا منع قانونی بخصوصی درباره مطالبه و دریافت مهریه بعد از طلاق وجود ندارد و تمامی زنانی که به نکاح دائم مردی درآمده اند، می توانند پس از جاری شدن صیغه طلاق نیز، نسبت به مطالبه مهریه خود، اقدام کنند و در این خصوص، هیچ گونه محددیت زمانی ای وجود ندارد. صرفا، در یکی از موارد زیر، امکان مطالبه مهریه بعد از طلاق، وجود ندارد:

 در هبه معوض مهریه و دریافت عوض؛ در هبه غیرمعوض مهریه ای که نوع آن، سکه یا پول است و پیش از این، توسط مرد به زن، پرداخت نشده؛ در ابراء مهریه (بری الذمه کردن مرد و اسقاط دین به سبب ابراء)؛ در دریافت تمام و کمال مهریه قبل از طلاق؛ در شرایطی که زن در عوض موافقت زوج با طلاق توافقی، اقدام به بذل مهریه نموده و مدت عده طلاق توافقی، گذشته است؛ در مواردی که زن یائسه یا غیر مدخوله، اقدام به بذل مهریه در عوض موافقت مرد با طلاق، نموده است.

دقت به این نکته مهم است که؛ در شرایطی که زن، مال موضوع مهریه خود را بذل یا هبه غیرمعوض نماید و یا مهریه خود را در عوض موافقت زوج با طلاق توافقی، به وی بذل کند، امکان رجوع از بذل و مطالبه مهریه بعد از طلاق، وجود دارد؛ منوط بر اینکه، رجوع از بذل، در مدت عده طلاق توافقی، انجام شود و مال موضوع هبه غیرمعوض، موجود باشد.

شایان ذکر است، در شرایطی که مهریه بذل شده، سکه یا پول باشد و زن، قبل از پرداخت آن توسط مرد و بدون هیچ دلیل خاصی، مهریه خود را نسبت به مرد، هبه یا بذل کند، امکان رجوع از بذل و هبه، وجود نخواهد داشت. زیرا، مهریه دین است و با بذل آن، دین ساقط خواهد شد، مستند قانونی این امر نیز ماده 806 قانون مدنی است که مقرر داشته: "هر گاه داین، طلب خود را به مدیون ببخشد، حق رجوع ندارد."

اما در شرایطی که نوع مهریه، سکه است و زن، در طول زندگی مشترک، آن ها را دریافت نموده و سپس، سکه های موجود را به مرد، بذل کرده، در صورتی که سکه ها بعد از طلاق موجود باشند، امکان رجوع از بذل، و مطالبه سکه ها، وجود خواهد داشت.

شرایط گرفتن مهریه بعد از طلاق

شرایط گرفتن مهریه بعد از طلاق، مبحثی است که در این تیتر از مقاله حقوقی دینا، مورد توضیح و بررسی، قرار خواهد گرفت و با توجه به اینکه شرایط گرفتن مهریه در هریک از انواع طلاق، متفاوت است، در ادامه این تیتر، به صورت جداگانه، شرایط گرفتن مهریه بعد از طلاق توافقی، غیابی، بائن و رجعی، ذکر خواهد شد.

از شرایط دریافت مهریه بعد از طلاق توافقی اینکه است که زن، در هنگام مطالبه مهر، از اهلیت قانونی، برخوردار باشد؛ زن پیش از این، مهریه خود را دریافت نکرده باشد؛ زن پیش از این، مهریه خود را هبه معوض یا ابراء نکرده باشد؛ در هبه غیرمعوض، مال موضوع هبه، سکه یا پول نباشد و هنگام رجوع از هبه، مال موضوع هبه، موجود باشد؛ در صورت بذل مهریه در عوض موافقت مرد با طلاق، پیش از اتمام عده طلاق، نسبت به رجوع از بذل و مطالبه مهریه، اقدام کند. 

شایان ذکر است، در صورتی که زن یائسه یا غیر مدخوله، در عوض طلاق توافقی، تمام یا بخشی از مهریه خود را بذل کنند، امکان رجوع به بذل برای آن ها، وجود نخواهد داشت؛ چرا که بر اساس ماده 1155 قانون مدنی، "زنی که بین او و شوهر خود نزدیکی واقع نشده و همچنین زن یائسه"، عده طلاق ندارند.

بر اساس قانون، مقصود از طلاق توافقی، طلاقی است که زن و مرد، با موافقت یکدیگر و پس از تعیین تکلیف در خصوص مواردی چون، مهریه، نفقه، اجرت المثل، حضانت فرزندان، جهیزیه و...، نسبت به آن اقدام می کنند؛ در این نوع طلاق، مردان برای موافقت با طلاق، مالی را به عنوان فدیه دریافت می نمایند که این مال، می تواند تمام یا بخشی از مهریه زن نیز باشد.

در صورتی که مال موضوع فدیه (مال بذل شده به مرد در عوض طلاق)، تمام یا بخشی از مهریه زن باشد، زن، تنها قبل از اتمام مدت عده طلاق، حق رجوع به مهریه و مطالبه آن را خواهد داشت. در شرایطی که زن، صرفا بخشی از مهریه خود را در عوض موافقت مرد با طلاق، بذل کند و مدت عده طلاق نیز گذشته باشد، زن همچنان، حق رجوع به باقی مانده مهریه را خواهد داشت (آن بخش از مهریه که در قبال موافقت مرد با طلاق، بذل نشده است).

شرایط گرفتن مهریه بعد از این نوع طلاق، این است که زن، هنگام مطالبه مهر، از اهلیت قانونی لازم، برخوردار باشد؛ زن، پیش از این، نسبت دریافت یا ابراء مهریه خود، اقدام نکرده باشد؛ در صورت هبه و بذل مهریه قبل از طلاق، نوع هبه، معوض نباشد یا مال موضوع هبه، سکه نباشد (سکه ای که قبل از طلاق، از سوی مرد به زن، داده نشده)؛ در صورت غیرمعوض بودن هبه، هنگام رجوع از هبه، مال موضوع هبه، موجود باشد.

مقصود از طلاق غیابی، طلاقی است که رای آن، به صورت غیابی صادر شده است؛ بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی، چنانچه خوانده یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی وی، در هیچ یک از جلسات دادگاه حاضر نشده و به طور کتبی نیز دفاع ننموده باشند و یا اخطاریه دادگاه به آن ها، ابلاغ واقعی نشده باشد، حکم صادره، غیابی خواهد بود.

شرایط گرفتن مهریه بعد از این نوع طلاق، عبارت است از: اهلیت داشتن زن هنگام مطالبه؛ عدم دریافت، بذل، هبه معوض یا ابراء مهریه، پیش از طلاق؛ رجوع کردن از بذل، در شرایطی که هبه، غیرمعوض بوده و مال موضوع هبه، همچنان موجود است. 

 بر اساس قانون مدنی، در مواردی طلاق بائن است که؛ طلاق، قبل از نزدیکی واقع شود؛ زن یائسه باشد؛ نوع طلاق، خلع و مبارات باشد و زن به عوض، رجوع نکرده باشد؛ یا طلاق، سومین طلاقی باشد که بعد از سه وصلت متوالی به عمل می آید (اعم از این که وصلت در نتیجه رجوع باشد یا در نتیجه نکاح جدی).

در تعریف طلاق خلع و مبارات باید گفت، بر اساس ماده 1146و 1147 قانون مدنی، "طلاق خلع آن است که زن به واسطه کراهتی که از شوهر خود دارد، در مقابل مالی که به شوهر می‌ دهد، طلاق می‌ گیرد" و "طلاق مبارات آن است که کراهت از طرفین باشد."

شرایط دریافت مهریه بعد از طلاق رجعی عبارتند از: اهلیت زن، هنگام مطالبه مهریه؛ عدم هبه معوض مهریه پیش ازطلاق؛ عدم ابراء مهریه پیش از طلاق؛ عدم دریافت تمام و کمال مهریه پیش از طلاق؛ رجوع از هبه غیر معوض در شرایطی که مال موضوع هبه، همچنان موجود است.

طلاق رجعی، طلاقی است که در آن، برای شوهر، در مدت عده طلاق، حق رجوع وجود دارد؛ یعنی مرد می تواند در مدت عده، به هر نحو، تمایل خود به بازگشت به زندگی مشترک را نشان دهد تا طلاق، باطل گردد. بر اساس ماده 1150 قانون مدنی، "عده عبارت است از مدتی که تا انقضای آن، زنی که عقد نکاح او منحل شده است، نمی‌ تواند شوهر دیگر اختیار کند."

نحوه دریافت مهریه بعد از طلاق

در توضیح نحوه دریافت مهریه بعد از طلاق باید گفت، مطالبه و گرفتن مهریه بعد از انواع طلاق، اعم از رجعی، غیابی، بائن و توافقی، می تواند از طریق اجرائیات ثبت یا از طریق ثبت دادخواست و مراجعه به دادگاه صورت گیرد. 

در اقدام از طریق اجرائیات ثبت، زوجه یا نماینده قانونی او باید برای تکمیل فرم مطالبه مهریه از طریق اجرائیات ثبت، به دفترخانه ای که ازدواج آن ها را ثبت محضری نموده، مراجعه کنند؛ پس از تکمیل و تحویل فرم، دفترخانه، درخواست را ثبت و به اداره ثبت اسناد و املاک، ارجاع می دهد. در صورتی که مرد، دارای اموال با سند رسمی باشد و پس از ابلاغ اجرائیه ثبت، در موعد مقرر، اقدامات لازم را انجام ندهد، زن می تواند، اقدام به توقیف اموال با سند رسمی زوج نماید و با مزایده گذاشتن اموال با سند رسمی، مهریه خود را از محل فروش آن ها، تامین کند.

در اقدام از طریق دادگاه، زن باید پس از تشکیل حساب کاربری ثنا و بعد از تنظیم متن دادخواست مطالبه مهریه و ذخیره آن به صورت فایل ورد، برروی یک حافظه، به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، مراجعه کند و دادخواست خود را ثبت نماید. شایان ذکر است، استفاده از این روش، در شرایطی ممکن خواهد بود که پس از ثبت درخواست مطالبه مهریه از طریق اجرائیات ثبت و انجام استعلامات لازم از طریق اداره ثبت اسناد و املاک، گزارش شود که مرد، هیچ مال با سند رسمی ای ندارد.

نمونه دادخواست مطالبه مهریه بعد از طلاق

از آنجا که داشتن نمونه دادخواست مطالبه مهریه بعد از طلاق، از مهم ترین مواردی است که به خواهان این دعوا، کمک می کند تا با الگو برداری از آن، متن دادخواست خود را تنظیم نماید و از مراجعه به وکیل، بی نیاز شود، در این تیتر از مقاله دینا، یک نمونه دادخواست، ارائه خواهد شد که از طریق باکس زیر، قابل دانلود می باشد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط دریافت مهریه بعد از طلاق​ در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط دریافت مهریه بعد از طلاق پاسخ دهند.