مالیات بر ارث زمین

مالیات بر ارث زمین، مالیاتی است که از سوی وراث، در خصوص مال غیرمنقول به ارث رسیده ای که زمین است، به سازمان امور مالیاتی، پرداخت می شود و قانون حاکم بر آن، بسته به سال فوت متوفی، قانون قدیم مالیات یا قانون مالیات های مستقیم می باشد که نحوه محاسبه مالیات بر ارث زمین مسکونی و کشاورزی را تعیین کرده است.

بر اساس قانون، در صورت قبول جنبه مثبت و منفی ارث توسط ورثه، ترکه بجا مانده از متوفی، به آن ها تعلق خواهد گرفت و وراث ملزم هستند، قبل از هرگونه نقل انتقال دارایی های به ارث رسیده، نسبت به پرداخت مالیات بر ارث آن دارایی، اقدام کنند.

مالیات بر ارث زمین مسکونی، کشاورزی و...، از جمله انواع مالیات بر ارث است که وراث متوفی، ملزم به پرداخت آن هستند و باید در مواعد قانونی تعیین شده، اظهارنامه آن را به اداره مالیات، تحویل دهند؛ با توجه به پیچیدگی قوانین حاکم بر مالیات ارث زمین، ضروری است، وراث، از قواعد محاسبه ارث انواع زمین، مطلع باشند.

لذا در مقاله حاضر، ماهیت مالیات بر ارث زمین، انواع و قانون حاکم بر آن، بررسی گردیده و در خصوص محاسبه مالیات بر ارث زمین مسکونی و کشاورزی و معافیت های مالیاتی آن ها، توضیح داده شده است. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص می توانند، ادامه مقاله را مطالعه نمایند.

مالیات بر ارث زمین چیست

قبل از پاسخ به این پرسش که مالیات بر ارث زمین چیست؟ ابتدا باید قانون مالیات مستقیم و قانون اصلاح قانون مالیات بر ارث و نقل و انتقالات بلاعوض را مد نظر قرار داد و مقصود از مالیات بر ارث را در این دو قانون، بررسی کرد. بر اساس مفاد دو قانون مذکور؛

 چنانچه شخصی فوت کند (فوت حقیقی یا فوت فرضی)، اموال و دارایی های بجا مانده از وی، به وراث او، به ارث خواهند رسید و وراث متوفی موظف اند، قبل از هرگونه اقدام نسبت به ترکه بجا مانده از متوفی، مالیات بر ارث آن را به سازمان امور مالیاتی، بپردازند.

با توجه به مواد فوق الذکر، چنانچه اموال و ترکه بجا مانده از متوفی، زمین (اعم از مسکونی یا کشاورزی) باشد، وراث موظف هستند، ابتدا مالیات بر ارث زمین را بپردازند و سپس، اقدام به نقل و انتقال، فروش و.... زمین به ارث رسیده نمایند. در واقع، مالیات بر ارث زمین، مالیاتی است که از سوی وراث متوفی، در خصوص مال غیرمنقول به ارث رسیده ای که زمین است، به سازمان امور مالیاتی، پرداخت می شود.

انواع مالیات بر ارث زمین

از آنجا که میزان و درصد مالیات بر ارث زمین، با توجه به کاربری زمین به ارث رسیده، متفاوت است، پرسشی مبنی بر اینکه انواع مالیات بر ارث زمین چیست؟ در ذهن ورثه متوفی، ایجاد می گردد. در پاسخ به پرسش مذکور باید گفت، مالیات بر ارث زمین، دارای انواع مختلف نیست اما در عرف، مالیات بر ارث زمین را بر اساس نوع کاربری آن، تفکیک می کنند. از منظر عرفی، انواع مالیات بر ارث زمین، به شرح زیر می باشد:

مالیات بر ارث زمین تجاری

مالیات بر ارث زمین کشاورزی و اراضی بایر

مالیات بر ارث زمین مسکونی

مالیات بر ارث زمین اداری

مالیات بر ارث زمین آمورزشی

مالیات بر ارث زمین صنعتی

در ادامه در خصوص قوانین حاکم بر مالیات بر ارث زمین، توضیح داده خواهد شد. علاقمندان به کسب اطلاعات در خصوص اظهارنامه مالیات بر ارث می توانند، مقاله پیشنهادی در لینک زیر را مورد بررسی و مطالعه، قرار دهند.

قانون مالیات بر ارث زمین

در تیترهای پیشین، مالیات بر ارث زمین، تعریف شد و انواع آن، مورد توضیح و بررسی، قرار گرفت. در این تیتر از مقاله دینا، در خصوص قانون مالیات بر ارث زمین، توضیح داده خواهد شد. در توضیح قانون حاکم بر مالیات بر ارث زمین باید گفت؛

در فروردین 1395، قوانین مالیات بر ارث و مهلت های تسلیم اظهارنامه مالیاتی ارث، دچار تغییراتی اساسی گردید و به همین علت، قوانین حاکم بر مالیات بر ارث متوفی قبل از تاریخ 1395/01/01، با قوانین حاکم بر مالیات بر ارث متوفی بعد از تاریخ 1395/01/01، متفاوت می باشد با این توضیح که در حال حاضر:

قانون حاکم بر مالیات بر ارث زمین متوفی قبل از تاریخ 1395/01/01، قوانین قدیم مالیاتی، از جمله، قانون اصلاح قانون مالیات بر ارث و نقل و انتقالات بلاعوض می باشد و قانون حاکم بر مالیات بر ارث زمین متوفی بعد از تاریخ 1395/01/01، قانون مالیات های مستقیم با آخرین اصلاحات آن است.

محاسبه مالیات بر ارث زمین

در محاسبه مالیات بر ارث زمین، باید میان ورثه شخصی که قبل از تاریخ 1395/01/01 فوت نموده با ورثه شخصی که پس از تاریخ 1395/01/01 فوت کرده، تفکیک قائل شد. لذا در ادامه، در دو بخش جداگانه، نحوه محاسبه مالیات بر ارث زمین مسکونی و کشاورزی متوفی قبل از تاریخ 1395/01/01 و بعد از تاریخ1395/01/01، بررسی خواهد گردید.

در قانون مالیاتی قدیم، محاسبه مالیات بر ارث، بر اساس ارزش ترکه منقول و غیر منقول، محاسبه می گردد و ورثه می بایست، بسته به طبقه ای که در آن قرار دارند و بسته به ارزش کل ماترک، مالیات بر ارث را پرداخت کنند. با این تفاسیر، وضعیت پرداخت مالیات بر ارث زمین مسکونی و کشارزی فردی که قبل از 1395/01/01 فوت نموده، به شرح جدول زیر است.

در محاسبه مالیات بر ارث زمین فردی که قبل از تاریخ 1395/01/01، فوت نموده است، تجاری، مسکونی یا کشاورزی بودن زمین، تاثیری نخواهد داشت و صرفا، ارزش ماترک بجا مانده، تعیین کننده کسر و درصد مالیات بر ارث می باشد.

بر اساس قانون مالیات مستقیم، در محاسبه مالیات بر ارث زمین مسکونی و تجاری، باید طبقه وراث، ارزش معاملاتی زمین و سال پرداخت مالیات بر ارث را مد نظر قرار داد. با این توضیح که، در حال حاضر، برای محاسبه مالیات بر ارث زمین کشاورزی، مسکونی و...، ابتدا به جدول سالانه ارزش گذاری کمیسیون املاک سازمان امور مالیاتی، توجه می شود و سپس، بسته به طبقه ای که ورثه در آن قرار دارد، مالیات بر ارث زمین بر اساس ارزش معاملاتی آن، به سازمان امور مالیاتی، پرداخت، می گردد.

ورثه طبقه اول، هفت و نیم درصد و ورثه طبقات دوم و سوم، به ترتیب، دو برابر و چهار برابر ورثه طبقه اول، مالیات بر ارث زمین می پردازند (این مالیات، بر اساس ارزش معاملاتی زمین، محاسبه و پرداخت می گردد). تبصره 5 ماده 17 قانون مالیات های مستقیم، همچنین، ماده 64 و بند "ب" ماده 64 قانون مالیات، مستندات این موضوع هستند.

بر اساس ماده 64 و بند ب این ماده از مواد قانون مالیات مستقیم، "تعیین ارزش معاملاتی املاک، بر عهده کمیسیون تقویم املاک می‌ باشد و قیمت اراضی، با توجه به نوع کاربری و موقعیت جغرافیایی از لحاظ تجاری، صنعتی، مسکونی، آموزشی، اداری و کشاورزی"، تعیین می گردد. همین امر، یعنی تفاوت ارزش معاملاتی زمین ها بر اساس کاربری و موقعیت جغرافیایی آن ها، سبب تفاوت میزان مالیات بر ارث زمین مسکونی با مالیات بر ارث زمین کشاورزی و سایر زمین ها می شود.

بر اساس تبصره 6 ماده 17 قانون مالیات، "نسبت به اموال و دارایی­ های متعلق به متوفای ایرانی که در خارج از کشور واقع شده است، پس از کسر مالیات بر ارثی که از آن بابت به دولت محل وقوع اموال و دارایی­ ها پرداخت شده است، به نرخ ده درصد (10%) ارزش ماترک که ماخذ محاسبه مالیات بر ارث در کشور محل وقوع مال قرار گرفته است"، مالیات تعلق می گیرد" و "در صورت عدم شمول مالیات بر ارث در کشور مزبور، به ماخذ ارزش روز انتقال یا تحویل به نام وراث"، به اموال و دارایی های­ متوفی"، مالیات تعلق خواهد گرفت.

همچنین، بر اساس تبصره 3 ماده 17 قانون مالیات مستقیم، " درصورتی که متوفی و وراث، تبعه خارجی باشند، اموال و دارایی‌ های متوفی که در ایران واقع است، مشمول مالیات به نرخ وراث طبقه اول خواهد بود." باید دانست، نرخ های مذکور در ماده 17 و سایر مواد قانون مالیات، مربوط به وراث طبقه اول است و در صورتی که وراث طبقات دوم و سوم بخواهند مالیات بر ارث بپردازند، نرخ های مذکور در این ماده و سایر مواد، به ترتیب دو و چهار برابر خواهد شد.

معافیت مالیات بر ارث زمین

معافیت مالیات بر ارث زمین، مبحثی است که در این تیتر از مقاله حقوقی دینا، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در راستای توضیح معافیت مالیات بر ارث زمین، باید بسته به سال فوت متوفی، به قانون قدیم یا جدید مالیات مراجعه کرد. بر اساس این قوانین، وضعیت معافیت مالیاتی، به شرح زیر است:

در صورتی که سال فوت متوفی، قبل از 1395/01/01 باشد، تا سقف سه میلیون تومان از سهم الارث هر ورثه، معاف از مالیات است؛ یعنی بابت سه میلیون تومان از سهم الارثی که به وراث رسیده، مالیاتی اخذ نمی گردد. این معافیت، برای ورثه ای که معلول یا محجور است و یا کمتر از 20 سال سن دارد، 5 میلیون تومان خواهد بود.

در صورتی که سال فوت متوفی، بعد از 1395/01/01 باشد، معافیتی اعمال نخواهد شد و ورثه باید، بر اساس قانون مالیات مستقیم، مالیات بر ارث زمین کشاورزی یا مسکونی را بپردازند.

نکته مهم اینکه، هم در قانون قدیم و هم در قانون جدید مالیات، وراث طبقات اول و دوم متوفی، نسبت به اموال شهدای ‌انقلاب اسلامی، مشمول مالیات بر ارث نمی گردند. به عبارتی، وراث طبقات اول و دوم شهدای انقلاب اسلامی، از پرداخت مالیات بر ارث اموال بجا مانده از شهید، معاف هستند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص مالیات بر ارث زمین در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مالیات بر ارث زمین پاسخ دهند.