قانون گذار، در قوانین کیفری، نظیر قانون مجازات اسلامی و قانون آیین دادرسی کیفری، قواعد مربوط به شکایت از موضوعات کیفری را پیش بینی کرده و برای انجام شکایت کیفری و رسیدگی به آن، مهلت و مدت های ویژه ای را در نظر گرفته است.

 

لذا، برای اخذ نتیجه بهتر در دعاوی کیفری و اقدام به موقع برای شکایت، ضروری است بزه دیده یا شاکی، از مواردی نظیر اینکه میانگین مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری چقدر است و مهلت شکایت و اعتراض به چه صورت می باشد، مطلع باشند.

 

از این رو، در مقاله حاضر، مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری، عوامل اثر گذار بر این امر، مهلت اعتراض به احکام کیفری، مهلت شکایت کیفری در قانون آیین دادرسی کیفری و مهلت شکایت ضرب و جرح، مورد بررسی قرار گرفته و توضیح داده شده اند.

مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری چقدر است؟

برای پاسخ به این پرسش که مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری چقدر است؟، باید به آخرین بخشنامه قوه قضاییه، در خصوص میانگین زمان رسیدگی به پرونده ها، مراجعه کرد و مفاد این بخشنامه را مورد بررسی قرار داد. بر اساس بخشنامه مذکور، میانگین مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری در مراجع مختلف، به شرح زیر است:

 

مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری در دادسرای عمومی و انقلاب: چهل و شش روز

مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری در دادگاه های انقلاب:­ هشتاد و شش روز

مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری در دادگاه های بخش:­ هفتاد روز

مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری در دادگاه های کیفری دو: هفتاد و نه روز

مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری در دادگاه های کیفری یک: دویست و بیست و چهار روز

مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری در دادگاه های تجدید نظر:­ نود روز

 

علاقمندان به کسب اطلاعات در خصوص روند، مدت زمان و شرایط صدور حکم از دادگاه بدوی به دادگاه بالاتر می توانند، نسبت به مطالعه مقاله پیشنهادی در لینک زیر، اقدام کنند. در ادامه، عوامل اثر گذار بر مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری، بررسی خواهد شد.

حتما بخوانید: صدور حکم از دادگاه بدوی به دادگاه بالاتر

عوامل اثر گذار بر مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری

در تیتر پیشین مقاله، اینکه میانگین مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری چقدر است؟ مورد بررسی و توضیح، قرار گرفت. در این تیتر از مقاله، عوامل اثر گذار بر مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری، بررسی خواهند شد. این عوامل، عبارتند از:

 

موضوع شکایت کیفری 

مرجع رسیدگی کننده به شکایت کیفری

حجم و تعداد پرونده های موجود در مرجع رسیدگی کننده

تعداد متهمین شکایت کیفری

تعداد جرایم عنوان شده در شکایت کیفری 

نوع تحقیقات لازم برای رسیدگی و صدور حکم یا قرار در خصوص شکایت کیفری

نقص داشتن یا نداشتن شکایت کیفری ثبت شده (رعایت یا عدم رعایت شرایط شکلی شکایت)

تکمیل بودن یا نبودن مدارک و مستندات شکایت کیفری ثبت شده

در دسترس بودن یا نبودن شکات و متهمین شکایت کیفری و حضور یا عدم حضور به موقع آن ها در جلسه رسیدگی

 

پرسش هایی نظیر اینکه، به طور معمول، چند روز بعد از شکایت پیامک میاد و چند روز بعد از شکایت احضاریه میاد؟ از جمله پرسش های رایج افرادی است که اقدام به ثبت شکایت کیفری می نمایند. در پاسخ به پرسش های مطروحه باید گفت؛

 

به طور معمول، بلافاصله پس از ثبت شکایت کیفری از طریق دفاتر خدمات قضایی یا فردای آن روز، پیامکی مبنی بر ثبت شدن شکواییه، به شخص، ارسال خواهد شد و معمولا، یک هفته پس از ارسال شکایت به مرجع صالح و تشکیل پرونده، پیامک ابلاغ احضاریه، به افراد، ارسال می گردد. (زمان ها، تقریبی است و بسته به شرایط، امکان تغییر آن ها، وجود دارد.)

بیشتر بخوانید: دعوی کیفری چیست

 

اعتراض به احکام کیفری چقدر طول میکشد؟

اینکه اعتراض به احکام کیفری چقدر طول میکشد؟ مبحثی است که در این تیتر از مقاله حقوقی دینا، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در توضیح مدت زمان لازم برای اعتراض به احکام کیفری، باید میان اینکه، نوع اعتراض، تجدیدنظر خواهی است، فراجام خواهی است یا واخواهی و...، تفکیک قائل شد.

 

مهلت واخواهی از رای غیابی، بیست روز از تاریخ ابلاغ واقعی، برای افراد مقیم ایران و دو ماه، برای اشخاص مقیم خارج ایران است و هرگاه حکم دادگاه، ابلاغ واقعی نشده باشد، محکوم علیه می‌ تواند ظرف بیست روز از تاریخ اطلاع، واخواهی کند." (مستفاد از ماده 406 قانون آیین دادرسی کیفری)

 

"مهلت درخواست یا دادخواست تجدید نظر و فرجام برای اشخاص مقیم ایران بیست روز و برای اشخاص مقیم خارج از کشور دو ماه از تاریخ ابلاغ رای یا انقضای مهلت واخواهی است." (ماده 431 قانون آیین دادرسی کیفری)

 

"در مواردی که رای دادگاه تجدید نظر استان بر محکومیت متهم باشد و متهم و یا وکیل او در هیچ یک از مراحل دادرسی نخستین و تجدیدنظر حاضر نبوده و لایحه دفاعیه یا اعتراضیه هم نداده باشد، رای دادگاه تجدیدنظر استان ظرف بیست روز پس از ابلاغ واقعی به متهم یا وکیل او، قابل واخواهی و رسیدگی در همان دادگاه است." (ماده 461 قانون آیین دادرسی کیفری)

 

شایان ذکر است، در پاسخ به این پرسش که هر جلسه دادگاه چقدر طول میکشد؟ باید گفت، زمانی که برای رسیدگی به یک پرونده در هر جلسه، اختصاص داده می شود، کاملا، تابع موضوع و شرایط پرونده است و به همین علت، نمی توان مدت زمان و مهلت مقرری را تحت عنوان ساعت رسیدگی به جلسه دادگاه، ذکر کرد.

حتما بخوانید: مهلت درخواست اعمال ماده 477

 

مهلت شکایت کیفری در قانون آیین دادرسی کیفری

اینکه طرح شکایت تا چند روز امکان پذیر است و مهلت شکایت کیفری در قانون آیین دادرسی کیفری به صورت می باشد، مبحثی است که در این تیتر از مقاله حقوقی دینا، مورد توضیح و بررسی، قرار خواهد گرفت. در بررسی مسائل مطروحه باید گفت:

 

اساسا، مدت زمان طرح شکایت کیفری و مهلت شکایت کیفری، بسته به نوع جرم، متفاوت است و از آنجا که برخی از جرایم، مشمول مرور زمان شکایت می گردند، پس از گذشت مدت زمانی مشخص، امکان طرح شکایت کیفری در خصوص آن ها، وجود نخواهد داشت.

 

جرایم موجب حد، قصاص، دیه و جرایم مستمری که انجام آن قطع نشده اند، از جمله جرایمی هستند که به هیچ وجه، مشمول مرور زمان شکایت، نمی گردند و به همین دلیل، همواره امکان شکایت، در خصوص آن ها، وجود دارد.

 

با در نظر گرفتن نکته بالا، باید گفت، تنها جرایم تعزیری قابل گذشت (اعم از تعزیرات منصوص شرعی و غیر منصوص)، مشمول مرور زمان شکایت می گردند و پس از انقضای مواعد پیش بینی شده در قانون مجازات اسلامی، امکان شکایت از جرم تعزیری رخ داده، توسط بزه دیده، وجود نخواهد داشت.

 

جز در مورد چک پرداخت نشدنی که مرور زمان آن، 6 ماه از تاریخ اخذ گواهی عدم پرداخت است، در تمامی درجه های جرایم تعزیری قابل گذشت، مبدا مرور زمان شکایت، یک سال از تاریخ اطلاع بزه دیده از وقوع جرم می باشد، مگر اینکه جرم، مشمول مرور زمان تعقیب شده باشد؛

 

البته، در شرایطی که بزه دیده، به دلایلی که خارج از اختیار وی بوده یا به این علت که تحت سلطه متهم قرار داشته، نتواند شکایت کند، مبدا محاسبه مرور زمان یک ساله شکایت، از تاریخ رهایی از سلطه یا رفع مانع، در نظر گرفته خواهد شد.

 

در صورت فوت بزه دیده در بازه زمانی یک ساله برای شکایت، ورثه او، 6 ماه از تاریخ فوت بزه دیده، حق طرح و ثبت شکایت خواهند داشت. شایان ذکر است، تنها در شرایطی، امکان شکایت ورثه بزه دیده فوت شده، وجود خواهد داشت که؛ جرم بر اساس ماده 105 قانون مجازات اسلامی، مشمول مرور زمان تعقیب، نشده باشد و دلایلی برای گذشت بزه دیده، یافت نشود.

 

تبصره 3 ماده 21 قانون آیین دادرسی کیفری، مقرر می دارد: "مدتی که پرونده به صورت موقت، بایگانی می‌ شود، جزء مواعد مرور زمان، محسوب نمی‌ شود." ماده 620 قانون آیین دادرسی کیفری نیز مقرر داشته، در صورتی که کارکنان نیرو های مسلح، فرار کنند، تا مادامی که خود را معرفی نکرده باشند، جرم فرار آن ها، مشمول قواعد مرور زمان، نخواهد شد.

 

مستفاد از ماده 623 قانون آیین دادرسی کیفری، در جرایمی که رسیدگی به آن ها در صلاحیت دادگاه و دادسرای نظامی است، غیبت متهم یا محکوم علیهی که بر خلاف مقررات، در خارج از کشور است، جزو مرور زمان، لحاظ نخواهد شد.

بیشتر بخوانید: مرور زمان در جرائم تعزیری

 

مدت زمان شکایت ضرب و جرح

ضرب و جرح، ازجمله جرایم تعزیری است که امکان شکایت کیفری در خصوص آن، وجود دارد و مدت زمان شکایت ضرب و جرح، بسته به اینکه ضرب و جرح، جزو جرایم قابل گذشت لحاظ شود یا غیر قابل گذشت، متفاوت می باشد. با در نظر گرفتن این نکته، مهلت شکایت ضرب و جرح از قرار زیر است:

 

در صورتی که ضرب و جرح، غیر قابل گذشت و دارای جنبه عمومی باشد، مشمول مرور زمان شکایت نمی شود و امکان شکایت و پیگیری آن در هر زمان، وجود دارد. 

 

در صورتی که ضرب و جرح، قابل گذشت باشد، بزه دیده، یک سال از تاریخ وقوع جرم یا اطلاع از جرم، مهلت دارد تا نسبت به شکایت کیفری، اقدام کند؛ مگر اینکه جرم، مشمول مرور زمان تعقیب شده باشد. شایان ذکر است، در صورت شکایت از ضرب و جرح قابل گذشت، بعد از گذشت مرور زمان، مجازات حبس، در خصوص مرتکب، اعمال نخواهد شد اما از آنجا که دیات، مشمول مرور زمان نمی شوند، مطالبه دیه، همچنان امکان پذیر است.

در ادامه بخوانید: مواعد مرور زمان کیفری تعقیب و رسیدگی

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری پاسخ دهند.

 

 

سوالات متداول

1- مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری چقدر است؟

2- مدت زمان شکایت ضرب و جرح چقدر است؟

3- عوامل موثر بر مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری کدامند؟

---

نظرات کاربران