قاچاق کالا چیست

قاچاق کالا، جرمی است که ناظر بر جابجایی کالاها از یک نقطه به نقطه دیگر، بدون وجود مجوزهای قانونی بوده و بر اساس قانون قاچاق کالا و ارز، جریمه و مجازات هایی برای آن در نظر گرفته شده است که این مجازات بر اساس انواع قاچاق (کالاهای مجاز، ممنوع، مشروط یا رایانه ای) متفاوت بوده و عمدتا ناظر بر جزای نقدی و حبس می باشد.

بر اساس قانون، جابجایی برخی از کالاها، از محلی به محل دیگر در کشور و یا انتقال آنها به خارج از کشور، ممنوع بوده و یا ممکن است نیازمند اخذ مجوزهای لازم باشد که این امر، معمولا به منظور حمایت از تولید برخی از کالاها در داخل کشور و یا پیگیری سیاست های دیگر، از قبیل اخذ مالیات و حقوق گمرکی صورت می گیرد.

در هر حال، تخطی از ضوابط مزبور، ممکن است که حسب مورد، مشمول قاچاق کالا باشد که بر اساس قانون، شخص خاطی، به جریمه و مجازات قاچاق کالا، محکوم خواهد شد. از آن جهت که بر اساس قانون، انواع قاچاق کالا، مجازات های مختلفی دارند، آشنایی با آن الزامی به نظر می رسد.

به همین دلیل، در ادامه این مقاله، قصد داریم به بررسی این موضوعات بپردازیم که قاچاق کالا چیست و انواع آن بر اساس قانون قاچاق کالا کدامند. در ادامه نیز، جریمه و مجازات قاچاق کالا، محاسبه جریمه کالای قاچاق و نیز، نحوه پیشگیری از قاچاق کالا مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

قاچاق کالا چیست

تعیین ضوابط ورود و خروج کالاها، یکی از مهم ترین وظایف دولت ها به منظور حمایت از حقوق تولیدکنندگان و مصرف کنندگان می باشد که در همین راستا، جرایم و مجازات هایی نیز، در نظر گرفته شده است که قاچاق کالا، یکی از مهم ترین این جرایم است. به همین مناسبت، در این قسمت، به توضیح اینکه قاچاق کالا چیست، پرداخته شده است.

بر اساس قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، در ماده 1، مفهوم قاچاق کالا، توضیح داده شده است که بر اساس آن، قاچاق کالا به هرگونه فعل یا ترک فعل گفته می شود که تشریفات قانونی مربوط به ورود یا خروج کالا را نقض نماید. هرگونه فعل و ترک فعلی که بر اساس این قانون یا سایر قوانین، قاچاق محسوب شده و برای آن مجازات تعیین شده باشد، در مبادی ورودی یا هر نقطه از کشور (حتی محل عرضه آن در بازار داخلی) کشف شود، مشمول قاچاق کالاست.

بر اساس همین ماده، منظور از تشریفات قانونی، اقداماتی از قبیل تشریفات بانکی، انجام مراحل ترخیص کالا از گمرک، اخذ مجوزهای لازم و ارائه آن به مراجع ذی ربط است که در صورت تخطی از این تشریفات، کالای مربوطه، عنوان کالای قاچاق داشته و مرتکب، حسب مورد به پرداخت جریمه و مجازات، محکوم خواهد شد.

بر اساس ماده 2 قانون مزبور، برنگرداندن کالای اظهار شده، به عنوان خروج موقت یا کران بری به کشور و نیز، اضافه کردن کالا به محموله عبوری خارجی و تعویض یا کاهش محموله های عبوری نیز، قاچاق کالا محسوب می شوند. پیشنهاد می شود برای دریافت اطلاعات بیشتر، مقاله زیر را نیز مطالعه نمایید.

انواع قاچاق کالا

قاچاق کالا، یکی از جرایمی است که در قانون قاچاق کالا و ارز، جرم انگاری شده است؛ یعنی برای مرتکب، مجازات لحاظ شده است. اما پیش از پرداختن به جریمه و مجازات قاچاق کالا، لازم است با انواع قاچاق کالا، آشنا شده و سپس، این مجازات ها را بر اساس قانون، مورد بررسی قرار دهیم. به طور کلی، بر اساس قانون قاچاق کالا و ارز، انواع قاچاق کالا، شامل موارد زیر است:

یکی از انواع قاچاق کالا، قاچاق کالاهای ممنوع می باشد. کالاهای ممنوع، به کالایی گفته می شود که بر اساس مصوبات دولت، ورود یا خروج آنها از کشور کاملا ممنوع است.

در مقابل، قاچاق کالای مجاز، از دیگر انواع قاچاق کالا می باشد که این نوع کالاها، با ارائه اسناد و مدارک لازم و انجام تشریفات ضروری گمرکی پس از دریافت مجوز واردات و صادرات، می توانند صادر یا وارد شوند.

قاچاق کالاهای مجاز مشروط، از دیگر انواع قاچاق کالاست که وارد یا صادر نمودن این کالاها نیازمند رعایت برخی تشریفات گمرکی و اخذ مجوزهای لازم از مراجع ذی ربط می باشد که عدم دریافت آن، به منزله قاچاق کالاست.

قاچاق نمودن کالاهای رایانه ای نیز، از دیگر انواع قاچاق کالاست که بر اساس قانون و مصوبات دولت، ورود یا خروج این محصولات نیز، نیازمند رعایت برخی تشریفات و ارائه اسناد و مدارک بخصوصی است که عدم رعایت آن، منجر به اعمال مجازات قاچاق کالا بر مرتکب خواهد شد.

قانون قاچاق کالا چیست

در ارتباط با معضل قاچاق کالا و ارز، همواره بعد پیشگیری و نظارتی، در کنار تعیین ضمانت های اجرایی متناسب با این جرم، در دستور کار دولت ها قرار داشته است. نظام حقوقی ایران نیز، از این قاعده مستثنی نبوده و قوانین مهمی در این خصوص، به تصویب رسیده است که از جمله مهم ترین آنها، می توان به قانون قاچاق کالا و ارز اشاره نمود.

قانون قاچاق کالا و ارز، در سال 1392 و در راستای ضرورت پرداخت به قاچاق کالا و ارز، به تصویب رسیده است و در طی سال های بعد، اصلاحات مهمی داشته است. این قانون، مشتمل بر 77 ماده و 79 تبصره می باشد که در 10 فصل تنظیم شده است.

در این قسمت از مقاله، قصد داریم به منظور آشنایی بیشتر مخاطبین محترم با این موضوع که قانون قاچاق کالا و ارز چیست و قواعد مربوط به جریمه و مجازات قاچاق کالا چه می باشد، متن قانون قاچاق کالا و ارز را، ارائه نماییم. به منظور دسترسی به فایل pdf قانون قاچاق کالا و ارز، می توانید بر روی لینک زیر، کلیک کنید.

به دلیل اینکه برخی از فرایندهای مربوط به صادرات و واردات کالاها، از طریق سایت گمرک انجام می شود، پیشنهاد می شود برای دریافت اطلاعات بیشتر، مقاله زیر را نیز مطالعه نمایید.

جریمه و مجازات قاچاق کالا چیست

پس از آشنایی با مفهوم قاچاق کالا و انواع آن بر اساس قانون، لازم است که در ارتباط با جریمه و مجازات قاچاق کالا نیز، بررسی های لازم صورت گیرد. در این ارتباط، قانون قاچاق کالا و ارز، جریمه و مجازات های متنوعی را مقرر داشته است که در این قسمت، به توضیح جریمه و مجازات قاچاق کالا و ارز، پرداخته شده است.

بر اساس ماده 18 قانون، هر شخصی که مرتکب قاچاق کالا و ارز، یا حتی حمل کالای قاچاق و یا نگهداری از آن شود، علاوه بر اینکه کالا یا ارز مزبور، ضبط می شود، به برخی از جریمه های قانونی نیز، محکوم می گردد که این جریمه، بسته به اینکه کالا، از نوع مجاز، ممنوع، مشروط یا رایانه ای باشد، متفاوت خواهد بود که در قسمت بعد، نحوه محاسبه این جریمه ها، توضیح داده شده است. اما نکته اینجاست که قاچاق کالاهای ممنوع، علاوه بر جریمه های قانونی، مجازات حبس نیز به همراه خواهد داشت که بر اساس ماده 18 قانون، این مجازات ها، به شرح زیر هستند:

در صورتی که ارزش کالای قاچاق ممنوع تا 10 میلیون ریال باشد، مرتکب به جزای نقدی معادل دو تا سه برابر ارزش آن محکوم می شود.

در صورتی که ارزش کالا از 10 میلیون تا 100 میلیون ریال باشد، به جزای نقدی معادل سه تا پنج برابر ارزش کالای ممنوع؛

در صورتی که ارزش کالا از 100 میلیون تا 1 میلیارد ریال باشد، به بیش از شش ماه تا دو سال حبس و جزای نقدی معادل 5 تا 7 برابر ارزش کالای ممنوع؛

در صورتی که ارزش کالا بیش از 1 میلیارد ریال باشد، به دو تا پنج سال حبس و به جزای نقدی معادل 7 تا ده برابر ارزش کالای ممنوع، محکوم خواهد شد.

البته، در صورتی که شخصی، از طریق رسانه ها یا فضای مجازی از قبیل شبکه های اجتماعی، پیامک، تلفن و غیره، اقدام به فروش یا عرضه کالای قاچاق نماید، علاوه بر ضبط کالای قاچاق، به مجازاتی معادل دو برابر ارزش کالای قاچاق، محکوم خواهد شد.

بر اساس ماده 20 این قانون، وسایل نقلیه مورد استفاده در حمل کالاهای قاچاق موضوع این قانون اعم از وسایل نقلیه زمینی، دریایی و هوایی نیز، ضبط می گردند. همچنین، بر اساس ماده 22، آلات و ادواتی که جهت ساخت کالای ممنوع به منظور قاچاق، مورد استفاده قرار می گیرند، ضبط شده و محل نگهداری کالاهای قاچاق ممنوع نیز، ممکن است مشمول حکم توقیف و پلمپ باشد که در صورت فروش این کالاها، مرتکب، به مجازات جرم فروش مال توقیف شده، محکوم می شود.

بر اساس ماده 28 این قانون، در صورتی که قاچاق کالاهای ممنوعه، به نحو سازمان یافته ارتکاب یابد، مرتکب، به مجازات های زیر محکوم می شود: در صورتی که ارزش کالا تا ده میلیون ریال باشد، به 91 روز تا 6 ماه حبس، در صورتی که ارزش کالا از 10 تا 100 میلیون ریال باشد، به 6 ماه تا 2 سال حبس، و در صورتی که ارزش کالا بیش از 100 میلیون ریال باشد، به 2 تا 5 سال حبس، محکوم خواهد شد.

محاسبه جریمه کالا قاچاق

بر اساس قانون قاچاق کالا و ارز، مرتکبین جرم قاچاق کالا و ارز که اقدام به پرداخت عوارض گمرکی ننموده اند، به برخی مجازات های قانونی محکوم می شوند که جریمه نقدی و ضبط کالا، یکی از مهم ترین این مجازات هاست. به همین دلیل، در این قسمت از مقاله، نحوه محاسبه جریمه کالا قاچاق، توضیح داده شده است.

در ارتباط با محاسبه جریمه قاچاق کالا، باید خاطر نشان کرد که اساسا این امر ، با توجه به نوع کالای قاچاق شده و ارزش آن، انجام می گیرد. به این صورت که جریمه کالای قاچاق، بسته به اینکه کالا، از نوع کالای مجاز، مشروط یا رایانه ای باشد، یا مبلغ ارزش آن به چه میزان باشد، متفاوت خواهد بود.

بر اساس ماده 18 این قانون، قاچاق کالاهای مجاز، جریمه نقدی معادل یک تا دو برابر ارزش کالا دارد و برای کالای مجاز مشروط، جریمه ای معادل یک تا سه برابر ارزش کالا، مقرر شده است. همچنین، جریمه قاچاق کالای رایانه ای، معادل دو تا چهار برابر ارزش کالاست.

بر اساس ماده 22 قانون نیز، جریمه قاچاق کالاهای ممنوع، بسته به اینکه ارزش کالا چقدر است، جریمه متعلقه، متفاوت خواهد بود. بر این اساس، اگر ارزش کالا، تا ده میلیون ریال باشد، جزای نقدی معادل دو تا سه برابر ارزش کالای ممنوع است. اگر ارزش کالا، از ده میلیون تا یکصد میلیون ریال باشد، جزای نقدی معادل سه تا پنج برابر ارزش کالاست.

در صورتی که ارزش کالا بین صد میلیون تا یک میلیارد ریال باشد، جریمه نقدی معادل پنج تا هفت برابر ارزش کالای ممنوع و اگر ارزش کالا بیش از یک میلیارد ریال باشد، جزای نقدی معادل هفت تا ده برابر ارزش کالای قاچاق، تعیین شده و بعلاوه، وجوه حاصل از قاچاق کالای ممنوع نیز، ضبط می گردد.

نحوه پیشگیری از قاچاق کالا

پیشگیری از قاچاق کالا، به دلیل حجم انبوه اتلاف منابع کشور، امری بسیار ضروری بنظر می رسد که کلیه سیاستگذاران، قانونگذاران و نخبگان هر کشور، به آن اذعان دارند. لذا معمولا راه هایی به منظور پیشگیری از قاچاق کالا در هر کشور، مورد پیش بینی قرار می گیرد تا حجم کالا قاچاق، کاهش یافته و با پرداخت هزینه ها و حقوق گمرکی، درآمد دولت تامین شود. به همین مناسبت، در این قسمت از مقاله، نحوه پیشگیری از قاچاق کالا، مورد توجه قرار گرفته است.

یکی از مهمترین روش های پیشگیری از قاچاق کالا، بر اساس بند (ذ) و (ر) قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، استفاده از شناسه کالا و شناسه رهگیری می باشد که بر اساس آن، هر کالایی، کد و شناسه منحصر به فردی را داشته و از همین رو، رهگیری آن، امکان پذیر خواهد شد. در حال حاضر، ترخیص نمودن کالاها از گمرک و حتی خرید و فروش برخی کالاها، منوط به در اختیار داشتن شناسه فوق می باشد.

همچنین، امروزه نحوه پیشگیری از قاچاق کالا، از طریق سامانه های هوشمند نیز، میسر شده است که این سامانه ها، برای نظارت بر صادرات و واردات، حمل و نقل و نگهداری کالاهاست و تمامی دستگاه ها و نهادها، به منظور واردات کالاها، می بایست با مسئولین مربوطه، همکاری کنند که اینگونه ترتیبات، در فصل دوم قانون قاچاق کالا و ارز، ضمن مواد 6 الی 17 ، تشریح شده است. پیشنهاد می شود برای دریافت اطلاعات بیشتر، مقاله زیر را نیز مطالعه نمایید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص قاچاق کالا و مجازات آن در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون قاچاق کالا و مجازات آن پاسخ دهند.