رد شکایت چگونه رخ می دهد

رد شکایت، به معنای امتناع دادگاه از رسیدگی به ماهیت موضوع مورد شکایت است و مواردی نظیر اهلیت نداشتن شاکی یا جرم نبودن موضوع مورد شکایت، از مهم ترین دلایل تحقق این امر، هستند. تنها راه پیشگیری از رد شکایت، این است که شاکی، از اینکه رد شکایت چگونه و در چه مواردی رخ می دهد، مطلع باشد.

بر اساس قانون، تعقیب جرایم دارای جنبه خصوصی، مستلزم شکایت شاکی یا نمایندگان قانونی وی و تعقیب جرایم دارای جنبه عمومی، مستلزم گزارش یک شاهد یا مطلع و یا مستلزم شکایت دادستان (مدعی العموم)، به عنوان نماینده مردم است. در دعاوی حقوقی نیز، رسیدگی به دعوای حقوقی، تنها پس از ثبت دادخواست توسط خواهان یا ذی نفع، امکان پذیر می باشد.

با این وجود، صرف ثبت شکواییه یا دادخواست توسط فرد یا مقام ذی نفع و ذی صلاح، دادگاه را ملزم به رسیدگی ماهوی نمی کند و در صورت عدم رعایت برخی موارد، شکایت یا دادخواست مطروحه، رد شده و دادگاه، از رسیدگی ماهوی به موضوع مطروحه، امتناع می نماید.

لذا در مقاله حاضر و در راستای اطلاع رسانی، اینکه معنای رد شکایت شاکی چیست و رد شکایت چگونه و در چه مواردی رخ می دهد، بررسی گردیده و درخصوص راه های پیشگیری از این امر، توضیح داده شده است. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر پیرامون این موضوع می توانند، ادامه متن مقاله را مطالعه نمایند.

رد شکایت به چه معناست؟

در پاسخ به این پرسش که رد شکایت به چه معناست؟ باید گفت، دادگاه های حقوقی و کیفری، صرفا در صورتی به ماهیت دعوا، رسیدگی خواهند کرد که برخی شرایط و قواعد پیش بینی شده در آیین دادرسی کیفری و حقوقی، وجود داشته باشند.

در شرایطی که موارد پیش بینی شده در قوانین آیین دادرسی، وجود نداشته باشد یا برخی اعمال، حوادث و نهادهای حقوقی ذکر شده در قانون آیین دادرسی کیفری و مدنی، تحقق یابند، دادگاه با صدور قرارهای متناسب با موضوع، اقدام به رد شکایت خواهد کرد و از رسیدگی ماهوی به دعوا (رسیدگی ای که سبب صدور حکم و رای می گردد)، خودداری خواهد نمود؛ در چنین شرایطی، رد شکایت شاکی، تحقق یافته است.

علاقمندان به کسب اطلاعات در خصوص ایرادات و موانع رسیدگی به دعوا می توانند، مقاله پیشنهادی در لینک زیر را مورد مطالعه قرار دهند. در ادامه، اینکه رد شکایت شاکی چگونه و در چه مواردی رخ می دهد​، مورد بررسی و توضیح، قرار خواهد گرفت.

در چه مواردی رد شکایت صورت می گیرد

اینکه در چه مواردی رد شکایت صورت می گیرد، مبحثی است که در این تیتر از مقاله حقوقی دینا، مورد بررسی و توضیح، قرار خواهد گرفت. اگر لغت شکایت، در معنای عام آن در نظر گرفته شود، هم بر شکایات حقوقی و هم بر شکایات کیفری، صدق خواهد کرد. لذا در ادامه این تیتر، مهم ترین و شایع ترین موارد رد شکایت در دعاوی حقوقی و کیفری، توضیح داده شده است.

عدم رعایت تشریفات شکلی در هنگام ثبت شکواییه شکایت کیفری، نظیر اینکه اسم و آدرس شاکی، در شکواییه، قید نگردد.

فقدان مشروعیت شاکی که مواردی چون، فقدان اهلیت (مجنون یا صغیر بودن شاکی) و فقدان سمت (ذی نفع نبودن) را در بر می گیرد.

عدم وجود رکن قانونی؛ یعنی، فعل یا ترک فعلی که موضوع شکایت است، در قانون، جرم انگاری نشده باشد.

صلح و سازش شاکی و متهم و گذشت شاکی؛ فوت متهم؛ فقدان دلایل کافی برای اثبات وقوع جرم؛ 

اعتبار امر مختوم؛ که مقصود از آن این است که موضوع شکایت، با همین طرفین دعوا، قبلا در دادگاه، رسیدگی شده و در خصوص آن، رای صادر شده باشد.

مرور زمان عام و خاص؛ مقصود از مرور زمان عام، این است که پس از گذشت مدت زمان مشخصی از وقوع برخی جرایم (این مدت زمان، در قانون مجازات اسلامی، مشخص شده است)، دیگر نمی توان در خصوص آن جرم ها، شکایت کیفری مطرح کرد. و مقصود از مرور زمان خاص این است که پس از گذشت مدت زمان مشخصی از تاریخ اطلاع شاکی از وقوع جرم، دیگر نمی توان در خصوص آن جرم، شکایت کیفری مطرح کرد.

عدم رعایت تشریفات قانونی، نظیر نپرداختن هزینه دادرسی یا عدم ذکر نام تمامی خواندگان دعوا؛

مورد نیاز بودن، حفظ حقوق احتمالی اشخاص ثالث؛

 کلیه اصحاب دعوا در دعاوی طاری، طرف دعوا قرار نگرفته باشند؛

طرح دعوی، علیه شخصی باشد که در هنگام تقدیم دادخواست، فوت شده است؛

فقدان اهلیت خواهان، به دلایلی نظیر صغر سن، عدم رشد، جنون یا ممنوعیت از تصرف در اموال در نتیجه حکم ورشکستگی؛

عدم توجه دعوی حقوقی نسبت به خوانده، یعنی، ادعای مطرح شده در شکایت حقوقی، متوجه شخص خوانده نباشد؛

محرز نبودن سمت کسی که به عنوان نماینده خواهان (وکیل، ولی، قیم و...)، اقامه دعوا کرده است؛

عدم ترتب اثر قانونی بر دعوا، یعنی، "دعوا بر فرض ثبوت، اثر قانونی نداشته باشد؛

مورد دعوا مشروع نباشد؛ دعوا ظنی یا احتمالی باشد؛

خواهان در دعوای مطروحه ذی‌ نفع نباشد یا دعوا، خارج از موعد قانونی اقامه شده باشد؛

اعتبار امر مختوم که مقصود از آن این است که دعوای طرح شده، سابقا بین همان اشخاص یا اشخاصی که اصحاب دعوا قائم مقام آنان هستند، رسیدگی شده و نسبت به آن، حکم قطعی صادر شده باشد." در ادامه، اینکه چگونه می توان از رد شکایت پیشگیری کرد، بررسی خواهد شد.

چگونه می توان از رد شکایت پیشگیری کرد؟

در تیترهای پیشین مقاله، اینکه رد شکایت چگونه و در چه مواردی رخ می دهد، مورد بررسی قرار گرفت. در این تیتر از مقاله حقوقی دینا، در خصوص اینکه چگونه می توان از رد شکایت پیشگیری کرد؟ توضیح داده خواهد شد. روش های پیشگیری از رد شکایت شاکی، عبارتند از:

کمک گرفتن از یک وکیل یا مشاور حقوقی، قبل از طرح شکایت و ارسال دادخواست یا شکواییه؛

مطالعه در خصوص قوانین آیین دادرسی، همچنین، مطالعه در خصوص قوانین مربوط به موضوع دعوا؛

رعایت تمام مواردی که در تیتر پیشین مقاله، به عنوان عوامل مسبب رد شکایت شاکی، ذکر گردیدند و بررسی عدم وجود آن ها؛ نظیر اینکه اهلیت شاکی یا خواهان، قبل از ثبت شکوایه، بررسی گردد و مشخصات دقیق شاکی، در شکواییه و مشخصات دقیق خواهان و خوانده یا خواندگان، در دادخواست، به طور دقیق، ذکر شود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط و موارد رد شکایت در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط و موارد رد شکایت پاسخ دهند.