سه دانگ خانه برای مهریه

از نظر قانونی، شرط ضمن عقد سه دانگ خانه برای مهریه، در صورت معین و معلوم بودن ملک و توافق طرفین عقد نکاح بر این موضوع، پذیرفتنی است و زوج یا تقبل کننده مهریه می توانند، سه دانگ خانه را به عنوان مهر زن، قرار دهند. قانونا، امکان مطالبه سه دانگ خانه ای که مهریه قرار داده شده، وجود دارد و بلامانع است.

مهریه، ازجمله حقوق مالی زنان در عقد نکاح دائم یا موقت است که به محض وقوع عقد نکاح، مالک آن می گردند و می توانند، هرگونه دخل و تصرف شرعی و قانونی ای را در آن داشته باشند و زوج یا فردی که پرداخت مهریه را تقبل کرده، ملزم است، به محض مطالبه مهر توسط زن، نسبت به ایفای تعهد خود، اقدام کند یا ترتیبات ایفای تعهد را فراهم آورد.

اموال منقول، نظیر زمین یا ملک نیز می توانند به عنوان مهریه، تعیین گردند و قرار دادن سه دانگ خانه برای مهریه، ازجمله مصادیق رایج اموال غیرمنقولی است که به عنوان مهریه در نظر گرفته می شوند. با توجه به قواعد حاکم بر قرار دادن ملک به عنوان مهریه، ضروری است طرفین عقد، قبل از توافق بر چنین مهری، از قوانین این حوزه، مطلع باشند.

لذا در مقاله حاضر، شرط ضمن عقد سه دانگ خانه برای مهریه و نحوه قرار دادن ملک به عنوان مهر زن، مورد بررسی قرار گرفته و پس از پاسخ به این پرسش که آیا سه دانگ خانه جز مستثنیات دین است یا خیر، در خصوص مهمترین نکات چنین مهریه ای، توضیح داده شده است.

شرط ضمن عقد سه دانگ خانه برای مهریه

قبل از توضیح در خصوص شرط ضمن عقد سه دانگ خانه برای مهریه، لازم به ذکر است، بر اساس ماده 1078، 1079 و 1080 قانون مدنی، "هر چیزی را که مالیت داشته و قابل تملک نیز باشد، می‌ توان مهر قرار داد"، "مهر باید بین طرفین، تا حدی که رفع جهالت آن‌ ها بشود، معلوم باشد" و "تعیین مقدار مهر، منوط به تراضی طرفین است."

بر این اساس، چنانچه طرفین عقد نکاح دائم یا موقت، با داشتن اهلیت قانونی و پس از توافق با یکدیگر، سه دانگ از یک خانه که مشخصات آن، در حد رفع جهالت، معلوم و معین است و مرد، حق تصرف قانونی و شرعی در آن را دارد، به عنوان مهریه زن قرار دهند، از نظر قانونی، پذیرفتنی است و زن می تواند آن را از مرد، مطالبه کند.

در برخی موارد، زوجین، در شروط ضمن عقد نکاح، شرط ضمن عقد تملیک سه دانگ خانه برای مهریه​ را درج می نمایند با این توضیح که در صورتی که مرد در آینده، خانه ای خرید، سه دانگ آن را به عنوان مهریه، به نام زن نماید یا سه دانگ از خانه ای که مرد در حال حاضر، مالک قانونی آن است، به عنوان مهریه و به صورت مجانی، به زن، تملیک گردد.

در چنین شرایطی، امکان طرح این پرسش وجود دارد که شرط ضمن عقد تملیک سه دانگ منزل توسط زوج در آینده به عنوان مهریه، در چه صورتی قابل قبول است؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت، مهریه خرید خانه در آینده، تنها در صورتی صحیح خواهد بود که مشخصات کامل ملک و ارزش آن، هم‌ چنین، مهلت زمان انجام شرط، معلوم و معین گردد و عبارت "به صورت مجانی"، در شرط ضمن عقد سه دانگ خانه برای مهریه،​ درج شود.

به عنوان مثال، گفته شود که سه دانگ از خانه 150 متری ای که واقع در غرب تهران، محله.... است، دارای سه اتاق خواب، پارکینگ و انباری است، قیمت آن 8 میلیارد می باشد و در 7 ماه آتی، توسط داماد، خریداری می گردد، پس از خرید، مجانی، تحت عنوان مهریه زوجه، به وی، تملیک خواهد شد. در صورت عدم رعایت شرایط و قوانین ذکر شده، شرط ضمن عقد سه دانگ خانه برای مهریه، باطل و بلااثر خواهد بود.

نحوه قرار دادن ملک به عنوان مهریه

در توضیح نحوه قرار دادن ملک به عنوان مهریه، باید میان ملکی که در حال حاضر، موجود است و به عنوان مهر زوجه، تعیین می شود، و ملکی که در آینده خریداری می گردد و در شرط ضمن عقد، تملیک آن به زن به صورت مجانی، تحت عنوان مهریه، نوشته می شود، تفکیک قائل شد.

در مهر قرار دادن ملکی که موجود است و مرد، حق تصرف قانونی و شرعی در آن را دارد، مراحل امر، به ترتیب زیر، خواهد بود:

مرد باید، در روز عقد، مدارکی چون، سند رسمی ملک، برگه استعلام از ثبت، گواهی از دارایی مبنی بر پرداخت مالیات و گواهی از شهرداری مبنی بر پرداخت عوارض را همراه داشته باشد و به سردفتر تحویل دهد؛ سردفتر دفتر ازدواج نیز باید، پس از طی تشریفات قانونی عقد و تعیین مهر، سند ازدواج را به نزدیک‌ ترین دفتر اسناد رسمی، تحویل دهد؛

دفتر اسناد رسمی، پس از بررسی مدارک و انجام استعلامات لازم، نام زوجه را به عنوان مالک جدید ملک، ثبت می نماید؛ در نهایت، پس از طی تشریفات مورد نیاز، سند تک برگی صادر شده به نام زوجه، به آدرس پستی وی، ارسال می گردد.

در مهر قرار دادن ملکی که در آینده خریداری می گردد و در شرط ضمن عقد، تملیک آن به زن به صورت مجانی، تحت عنوان مهریه، نوشته می شود، مراحل امر، به ترتیب زیر، خواهد بود:

در روز عقد در دفترخانه، مشخصات کامل ملک یا ارزش نسبی آن، هم‌ چنین، مهلت زمان انجام شرط (خرید خانه)، معلوم و معین می گردد؛ عبارت "به صورت مجانی"، در شرط ضمن عقد سه دانگ خانه برای مهریه،​ درج می شود و زوجین و شهود عقد، ذیل آن را امضا می کنند.

سه دانگ خانه جز مستثنیات دین است؟

در تیترهای قبلی مقاله، قوانین حاکم بر شرط ضمن عقد سه دانگ خانه برای مهریه، مورد بررسی قرار گرفت. در این تیتر از مقاله دینا، به این پرسش ها که آیا خانه ای که سه دونگ سه دونگ باشد زن می تواند به عنوان مهریه بگیرد و آیا سه دانگ خانه جز مستثنیات دین است؟ پاسخ داده خواهد شد.

به طور کلی، در شرایطی که مهریه سه دانگ خانه، با رعایت مفاد قانون مدنی، تعیین شده باشد، زن امکان مطالبه آن را خواهد داشت و در صورت استنکاف شوهر از پرداخت مهر، امکان پیگیری حقوقی و قانونی موضوع، وجود دارد.

سه دانگ خانه (مقصود، سه دانگ خانه، به صورت کلی است نه سه دانگ خانه ای که مهر قرار داده شده)، در شرایطی مستثنیات دین لحاظ خواهد شد و نمی توان آن را بابت بدهی مهریه، توقیف کرد که مسکونی و مورد نیاز بدهکار مهریه بوده و در شان یک شخص معسر باشد. (معسر کسی است که به دلیل ناتوانی مالی یا عدم دسترسی به اموال خود، قادر به تادیه دیون و بدهی های خویش نیست.)

بدیهی است، در صورتی که فرد بدهکار، معسر نباشد یا دارای اموال غیرمنقول متعدد باشد یا سه دانگ ملک، مازاد بر شان وی تشخیص داده شود (یعنی به تشخیص دادگاه، فرد بتواند با فروش سه دانگ ملک، در ملک دیگری با ارزش کمتر، سکونت کند)، سه دانگ خانه، مستثنیات دین، لحاظ نخواهد شد. 

مستند قانونی موارد مذکور در پاراگراف های قبل، بند "الف" ماده 24 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی است که مقرر داشته: "مستثنیات دین، صرفا شامل .... منزل مسکونی که عرفا در شان محکوم‌ علیه، در حالت اعسار او باشد..." است.

نکته مهم اینکه، بر اساس تبصره 2 ماده 24 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، "چنانچه به حکم قانون، مستثنیات دین، تبدیل به عوض دیگری شده باشد، مانند اینکه مسکن، به دلیل قرار گرفتن در طرح های عمرانی، تبدیل به وجه گردد، یا در اثر از بین رفتن، عوضی دریافت شده باشد، وصول محکوم‌ به از آن امکان‌ پذیر است، مگر اینکه محرز شود مدیون، قصد تهیه موضوع نخستین را دارد."

مهمترین نکات سه دانگ خانه برای مهریه

مهمترین نکات سه دانگ خانه برای مهریه، مبحثی است که در این تیتر از مقاله حقوقی دینا، مورد بررسی و توضیح قرار خواهد گرفت تا اشخاصی که قصد دارند، سه دانگ از یک ملک مسکونی را به عنوان مهریه، تعیین کنند، از این نکات، استفاده نمایند. مهمترین نکات سه دانگ خانه برای مهریه عبارتند از:

زوج یا فردی که مسئول پرداخت مهریه است، مالک ملک بوده یا قانونا، حق تصرف در خانه و تملیک آن به دیگری را داشته باشد؛

زوج و زوجه ، هنگام تعیین و توافق بر مهر، از اهلیت قانونی (عقل، بلوغ، رشد)، برخوردار باشند؛

در صورتی که ملک، موجود است، مدارک آن در روز عقد و هنگام درج مهریه در سند نکاح، به سردفتر، تحویل داده شود؛

در صورتی که مهریه، سه دانگ از ملکی است که در آینده خریداری می گردد، و در شرط ضمن عقد، تملیک آن به زن به صورت مجانی، تحت عنوان مهریه، نوشته می شود، باید مشخصات کامل ملک و ارزش آن، هم‌ چنین، مهلت زمان انجام شرط، معلوم و معین گردد و عبارت "به صورت مجانی"، در شرط ضمن عقد سه دانگ خانه برای مهریه،​ درج شود در غیر این صورت، تعیین چنین مهری، باطل و بلااثر است.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط قرار دادن سه دانگ خانه برای مهریه در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط قرار دادن سه دانگ خانه برای مهریه پاسخ دهند.