قرار ترک تعقیب در آیین دادرسی کیفری

مقصود از قرار ترک تعقیب در قانون آیین دادرسی کیفری، قراری است که به واسطه صدور آن، پروسه تحقیقات، متوقف یا به عبارتی، ترک خواهد شد و بدین ترتیب، متهم پرونده، دیگر، در معرض پیگیری اتهام و جرم مورد شکایت، نخواهد بود. صدور این قرار، صرفا در پرونده جرایم قابل گذشت و قبل از صدور کیفرخواست، آن هم فقط یک بار و به درخواست شاکی، امکان پذیر می باشد و پس از صدور این قرار، تنها یک بار دیگر، امکان تعقیب متهم پرونده، آن هم صرفا، تا یک سال از تاریخ صدور قرار، به درخواست شاکی، وجود خواهد داشت.

قانون گذار، در قانون آیین دادرسی کیفری، انواع قرارهای صادره از سوی دادسرا ها را پیش بینی کرده و قواعد حاکم بر صدور هر یک را ذکر نموده است. هریک از قرارهای صادره از دادسرا، معنا و مفهوم خاص خود را داشته و دارای آثار حقوقی، بر شاکی و مشتکی عنه می باشند.

از جمله مهم ترین قرارهای صادره از سوی دادسرا که نقش و تاثیر بسیار مهمی بر روی متهم پرونده می گذارد و به نوعی، سبب تعقیب نشدن او می گردد، قرار ترک تعقیب است که صدور چنین قراری، از شرایط خاص و ویژه ای برخوردار بوده و باید، توسط شاکی پرونده، از مقام تحقیق، درخواست شود.

با توجه به پیچیدگی مراحل قانونی صدور قرار ترک تعقیب در قانون آیین دادرسی کیفری، در مقاله حاضر، قصد داریم بگوییم که قرار ترک تعقیب چیست و در قانون آیین دادرسی کیفری، چه قواعدی برای آن، پیش بینی شده است؛ سپس، شرایط و مراحل صدور این قرار را در دادگاه کیفری بررسی کرده و یک نمونه تقاضای صدور قرار ترک تعقیب به همراه فایل دانلود آن را ارائه کنیم.

قرار ترک تعقیب چیست ؟

هنگامی که جرمی رخ می دهد و شاکی خصوصی، با ثبت شکواییه، تقاضای رسیدگی به جرم رخ داده را از دادسرا و دادگاه صالح می نماید، مقام تحقیق، اقدام به شروع تحقیق و بررسی، در خصوص جرم مورد شکایت کرده و در نهایت، با توجه به وضعیت پرونده، اقدام به صدور یکی از انواع قرارهای صادره از دادسرا، نظیر قرار منع تعقیب یا جلب به دادرسی، می نماید.

قانون گذار، انواع قرارهایی که دادسرا، در مقام تحقیق در خصوص جرم رخ داده، می تواند اقدام به صدور آن ها نماید را پیش بینی و مشخص نموده است. بر اساس این قانون، یکی از انواع قرارهای صادره از دادسرا، قرار ترک تعقیب می باشد که دارای آثار حقوقی ویژه ای، برای متهم پرونده خواهد بود.

قرار ترک تعقیب در قانون آیین دادرسی کیفری

در قسمت قبل، توضیح دادیم که مقصود از قرار ترک تعقیب در قانون آیین دادرسی کیفری چست. در این بخش از مقاله، قصد داریم تا درباره شرایط صدور این قرار، از منظر قانون آیین دادرسی کیفری، صحبت کنیم. ماده 79 قانون آیین دادرسی کیفری، در خصوص قرار ترک تعقیب، مقرر می دارد:

"در جرائم قابل گذشت، شاکی می‌ تواند تا قبل از صدور کیفرخواست، درخواست ترک تعقیب کند. در این صورت، دادستان قرار ترک تعقیب صادر می کند. شاکی می‌ تواند، تعقیب مجدد متهم را فقط برای یک بار، تا یک سال از تاریخ صدور قرار ترک تعقیب، درخواست کند." بر اساس این ماده، در پاسخ به این پرسش که شرایط صدور قرار ترک تعقیب در آیین دادرسی کیفری چیست؟ باید گفت:

قابل گذشت بودن جرم مورد شکایت.

تقاضای صدور آن، قبل از پایان تحقیقات مقدماتی و صدور کیفرخواست، توسط دادستان.

تقاضای صدور این قرار، توسط شاکی پرونده.

شایان ذکر است که مقام صلاحیت دار، برای صدور قرار ترک تعقیب، دادستان بوده، مگر در موارد استثنایی که پرونده جرم، مستقیما در دادگاه، مطرح گردد و تحقیقات مقدماتی نیز در دادگاه، صورت گیرد. در ادامه، به بررسی وضعیت صدور و امکان صدور قرار ترک تعقیب در دادگاه کیفری می پردازیم.

قرار ترک تعقیب در دادگاه کیفری

با توجه به اینکه ماده 79 قانون آیین دادرسی کیفری، دادستان را مقام صالح برای صدور قرار ترک تعقیب می داند و از آنجا که رسیدگی و تحقیقات مقدماتی، در خصوص برخی پرونده ها، به علت نوع جرم مورد شکایت، مستقیما در دادگاه صورت می گیرد، یکی از سوالات رایج در خصوص قرار ترک تعقیب، این است که آیا، امکان صدور این قرار، در دادگاه کیفری هم وجود دارد یا خیر؟ 

در پاسخ به پرسش فوق الذکر باید گفت، در حالت کلی، دادگاه، به هیچ وجه، امکان صدرو قرار ترک تعقیب را نخواهد داشت؛ چرا که در تمام جرایم، جز در موارد استثنا، تحقیقات مقدماتی جرم، در دادسرا صورت می گیرد و پرونده، پس از صدور قرار جلب به دادرسی و کیفرخواست، از دادسرا به دادگاه کیفری ارسال می گردد.

اما، در مواردی استتثنایی و آن هم صرفا در جرایم قابل گذشت که قانون گذار، رسیدگی به پرونده و انجام تحقیقات مقدماتی را مستقیما در صلاحیت دادگاه کیفری می داند، قاضی، به جای دادستان، در مرحله تحقیقات مقدماتی، حق صدور قرار ترک تعقیب را پس از تقاضای شاکی برای صدور این قرار، خواهد داشت و در باقی جرایم که مستقیما، تحقیقات مقدماتی، در دادسرا انجام می شود، دادگاه کیفری، امکان صدور این قرار را ندارد.

نمونه تقاضای ترک تعقیب

همانطور که در قسمت های قبلی مقاله، توضیح دادیم، صدور قرار ترک تعقیب، تنها پس از تقاضای شاکی، آن هم در جرایم قابل گذشت، در صورت صادر نشدن کیفرخواست و تا قبل از آن، امکان پذیر می باشد. در این بخش از مقاله، قصد داریم تا متن و فایل دانلود یک نمونه تقاضای صدور قرار ترک تعقیب را ارائه کنیم.

علاقمندان به دانلود فایل نمونه تقاضای قرار ترک تعقیب می توانند، برای انجام این امر، از طریق لینک زیر، اقدام کنند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد قرار ترک تعقیب در آیین دادرسی کیفری در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون قرار ترک تعقیب در آیین دادرسی کیفری پاسخ دهند.