قرارداد بی او تی bot

قرارداد بی او تی (bot) قراردادی است که بخش خصوصی با دولت توافق می کند که دولت امتياز ساخت و بهره برداري از يك پروژه زير بنايي را به آن منتقل کند و در مقابل نیز بخش خصوصی در مقابل اخذ امتیاز، پروژه های سنگین مالی را اجرا خواهد کرد .

قرارداد بی او تی از جمله قرارداد هایی است که در کل جهان از جذابیت خاصی برخوردار است زیرا یک روش سرمایه گذاری برای پروژه های کلان و زیر بنایی محسوب می شود. از طرف دیگر این قرارداد نمونه بارز همکاری بخش خصوصی و دولتی می باشد. 

همچنین قرارداد بی او تی از این حیث اهمیت دارد که منابع مالی برای طرح های اقتصادی را تامین می کند. حال از آن جایی که ممکن است برخی از اشخاص از جزئیات این قرارداد بی اطلاع باشند لازم است که به ماهیت قرارداد بی او تی، کاربرد، انواع و ساختار آن پرداخته شود.

از این رو، در ادامه مقاله حاضر، قصد داریم، پس از پاسخ به این پرسش که قرارداد بی او تی bot چیست و چه کاربری دارد به انواع و تفاوت هر کدام پرداخته شده، سپس در خصوص روال و ساختار قرارداد بی او تی (bot) صحبت خواهیم کرد و در انتها؛ فرم ها و اصطلاحات کاربردی در این قرارداد، موارد موجود در موافقت نامه FIPPA، نمونه قرارداد بی او تی (bot) ، مزایا و معایب آن را بررسی خواهیم نمود. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، با ما همراه باشید.

قرارداد بی او تی bot چیست و چه کاربری دارد

یکی از انواع قرارداد سرمایه گذاری، قرارداد بی او تی می باشد. حال ممکن است که در ذهن برخی از افراد این سوال مطرح شود که قرارداد بی او تی bot چیست و چه کاربری دارد که در این بخش توضیحات مفصلی در خصوص آن ارائه می گردد که به شرح زیر است:

قرارداد bot  ترکیبی از سه کلمه Build–operate–transfer است و به معنای ساخت – بهره برداری – انتقال  می باشد. در واقع این قرارداد بین دولت و بخش خصوصی منعقد می شود و در آن بخش خصوصی تعهد می دهد که سرمایه پروژه های بزرگ را تامین کند.

به عبارت بهتر در این قرارداد بخش خصوصی با دولت توافق می کند که دولت امتياز ساخت و بهره برداري از يك پروژه زير بنايي را به آن منتقل کند و در مقابل نیز بخش خصوصی تعهد می دهد که سرمایه مورد نیاز پروژه را تامین نموده و پس از پایان کار آن را در موعد مقرر تحویل دهد.

همچنین لازم به ذکر است که قرارداد  bot اغلب در پروژه های بزرگ مانند پروژه هاي نيروگاهي، مخابراتي،فرودگاهي و ساخت بزرگراه ها، هتل، پروژه هاي تفريحي، ساخت و توسعه پالایشگاه ها، مجتمع های پتروشیمی و صنعت نفت، تأمین انرژی الکتریکی  و ...كاربرد دارد. از طرف دیگر با این قرارداد می توان ریسک و دغدغه مالی مربوط به پروژه را کاهش داد.

انواع قراردادهای بی او تی (bot) و تفاوت آن ها

همانطور که در بخش های قبلی گفته شد، قرارداد بی او تی به ساخت، بهره برداری و انتقال اشاره دارد. حال یکی از سوال های رایجی که در این خصوص مطرح می شود این است که  قرارداد مذکور شامل چه انواعی می شود به همین خاطر در این قسمت از مقاله به انواع قراردادهای بی او تی (bot) و تفاوت آن ها پرداخته می شود.

اولین نوع از قراردادهای بی او تی مربوط به قرارداد Build-Lease-Transfer (BLT) یا همان ساخت، اجاره و واگذاری می شود. قرارداد مذکور به معنای این است که بعد از ساخت پروژه مدنظر، آن پروژه به منظور کسب سود به مدت معینی به ارگان دولتی طرف قرارداد اجاره داده می شود و  پس از گذشتن مدت اجاره، پروژه به طرف قرارداد منتقل می شود.

نوع دیگر این قرارداد Build-Own-Operate-Sell  است که ترجمه آن ساخت، تملک، بهره برداری و فروش می باشد و به قرارداد (BOOS) نیز شناخته می شود. لازم به ذکر است که تفاوت این قرارداد با قرارداد قبلی در این است که قرارداد BLT به صورت مجانی به طرف قرارداد منتقل می شد در حالیکه قرارداد BOOS در ازای دریافت مبلغی پول به تملیک شخص دیگر در می آید. 

از طرف دیگر قرارداد ساخت، مالکیت، انتقالBOLT نیز وجود دارد که تفاوت قرارداد bot و  bolt در این است که در قرارداد بی او تی، پس از ساخت و بهره برداری به طرف قرارداد منتقل می شد ولی در قرارداد BOLT  پس از ساخت، پروژه در مدت معینی مورد بهره برداری قرار می گیرد و سپس اجاره داد می شود و در نهایت به کارفرما منتقل می شود. علاوه بر این نمونه های دیگری از قرارداد بی او تی وجود دارد که می توان به قرارداد ساخت، واگذاری و بهره برداری Build-Transfer-Operate، طراحی، احداث، مدیریت مالی و  ساخت،قرارداد اجاره یا رهن و واگذاری و . . . اشاره نمود.

روال و ساختار قرارداد بی او تی (bot)

در بخش های قبلی در خصوص قرارداد بی او تی و انواع آن توضیحاتی ارائه گردید. حال در این میان ممکن است که در ذهن برخی از افراد این سوال مطرح شود که روال و ساختار قرارداد بی او تی (bot) به چه صورت می باشد که در این بخش پاسخ به آن مورد بررسی قرار می گیرد.

قرارداد بی او تی از سه واژه Build, Operation, Transfer به معنای ساخت، انتقال و بهره برداری تشکیل شده است. در ابتدا باید توجه داشت که اولین مرحله در قانون این قرارداد مربوط به ساخت می شود و به معنای این است که شرکت خصوصی مسئولیت  ساخت و احداث پروژه مدنظر را به عهده بگیرد. 

مرحله بعدی در خصوص بهره برداری و استفاده از پروژه می باشد و در این مدت می توان از منافع و امتیازات مالی پروژه استفاده نمود. در نهایت پس از ساخت و بهره برداری از پروژه می توان آن را به طرف مقابل یعنی دولت منتقل نمود.

فرم ها و اصطلاحات کاربردی در قرارداد بی او تی (bot)

در قرارداد بی او تی یا همان ساخت – بهره برداری – انتقال اصطلاحات و واژه های بسیار زیادی به کار رفته است که ممکن است برای بسیاری از اشخاص مبهم و نامفهوم باشد. به همین خاطر در این قسمت از مقاله به فرم ها و اصطلاحات کاربردی در قرارداد بی او تی (bot) پرداخته می شود.

یکی از فرم هایی که در قرارداد بی او تی استفاده می شود، فرم Effective date است که کارکرد اصلی این فرم نوشتن مذاکرات اولیه در آن می باشد. اصطلاح بعدی هم Closing date است و زمانی از این اصطلاح استفاده می شود که مذاکرات صورت گرفته و طرفین برای انجام پروژه بایکدیگر توافق صد در صدی کرده اند.

از طرف دیگر لازم به ذکر است پس از این که دو طرف برای انجام و ساخت پروژه با یکدیگر توافق کردند، آن ها وظیفه دارند که شرایط انجام پروژه را مهیا سازند که به این مدت در اصطلاح Conditions Precedent to closing date گفته می شود. 

موارد موجود در موافقت نامه FIPPA

یکی از موافقت نامه های مربوط به قراداد بی او تی، موافقت نامه FIPPA می باشد که در آن به شرکت های سرمایه گذاری خارجی تضمینات خاصی برای سرمایه گذاری در این قرارداد ارائه می شود. حال پرسشی که در این خصوص مطرح می شود این است که موارد موجود در موافقت نامه FIPPA چه می باشد؟

اولین تضمین این است که به هیچ عنوان اموال شرکت سرمایه گذار خارجی مصادره نمی شود. البته باید توجه داشت در صورت مصادره، دولت ایران موظف به پرداخت خسارت به قیمت روز به زیان دیده می باشد. علاوه بر این سرمایه گذاران خارجی باید از این موضوع مطمئن باشند که ملی شدن اموال صورت نمی گیرد.

از طرف دیگر در صورتی که شرایط به گونه ای باشد که دولت ایران قادر به پرداخت بدهی و اقساط بانکی خود نباشد، پرداخت کلیه مبالغ مربوط به پروژه بر عهده خود دولت ایران می باشد. علاوه بر این از جمله تضمیناتی که به شرکت های سرمایه گذار خارجی داده می شود، خارج نمودن درآمدهای ریالی و ارزی از کشور می باشد.

نمونه قرارداد بی او تی  (bot)  

در بخش های قبلی در خصوص قرارداد بی او تی توضیحاتی ارائه گردید.  حال به جهت آشنایی و دسترسی راحت تر کاربران در قسمت زیر نمونه قرارداد بی او تی  (bot)  بارگذاری شده است که اشخاص با مطالعه آن از نحوه تنظیم این قرارداد مطلع شوند.

همانطور که مشاهده می شود مفاد قرارداد بی او تی شامل مشخصات و تعهدات طرفین قرارداد، اهداف پروژه، مدت قرارداد، مراحل بعد از ساخت و تکمیل پروژه، نحوه خرید وسایل و تجهیزات، موارد فسخ قرارداد و . . . می شود.

مزایا و معایب قرارداد بی او تی  (bot)

9رارداد bot  یکی از قراردادهای مهم در زمینه گسترش اقتصاد، تجارت و صنعت کشورها محسوب می شود. از آنجا که امروزه  شرکت های بسیاری به دنبال انعقاد این قرارداد می باشند، لذا در این قسمت از مقاله مزایا و معایب مزایا و معایب قرارداد بی او تی (bot)مورد مطالعه قرار می گیرد که به شرح زیر می باشد.

یکی از مزایای مهم قرارداد بی او تی تامین منابع مالی و سرمایه کافی برای اجرای طرح های اقتصادی و پروژه های کلان می باشد. در واقع انعقاد این قرارداد باعث می شود که برخی از کشورهای در حال توسعه که برای پروژه های بزرگ و زیربنایی خود بودجه کافی ندارند، از این طریق سرمایه مورد نیاز را برای انجام پروژه به دست بیاورند و این امر باعث می شود که دیگر در این مورد نگرانی و دغدغه نداشته باشند.

علاوه بر این  با به کار گرفتن پیمانکاران از شرکت های داخلی می توان به ایجاد اشتغال زایی و کاهش بیکاری کمک نمود. البته باید توجه داشت که قرارداد BOT  دارای یکسری معایبی است که از جمله مهمترین آن می توان به پیچیدگی، ایجاد انحصار در بخش خصوصی، عدم اطمینان از میزان درآمد و . . . اشاره نمود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد انواع قرارداد بی او تی در کانال تلگرام عقود و قراردادها عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون انواع قرارداد بی او تی پاسخ دهند.