وکالت بلاعزل در طلاق

وکالت بلاعزل در طلاق، به معنای آن است که مرد، به همسر خود وکالت داده است تا از جانب شوهر، هر زمان بخواهد، خود را مطلقه نماید و اگر در متن وکالت، قید بلاعزل نیز آمده باشد، مرد نمی تواند زن را عزل نماید و این وکالت، جز در شرایط خیلی خاص، قابل ابطال نیست. نحوه اعمال وکالت بلاعزل در طلاق، از طریق طرح دادخواست طلاق می باشد.

بر اساس قانون مدنی ایران، حق طلاق اصولا به مرد تعلق گرفته و ایشان می توانند هر زمان بخواهند با مراجعه به دادگاه و طی تشریفات لازم، زن را طلاق بدهند. البته، زنان نیز، تحت شرایطی که در قانون مشخص شده است، می توانند از شوهر خود، طلاق بگیرند که از جمله، می توان به شرایط عسر و حرج زن اشاره نمود.

علاوه بر این، در صورتی که ضمن عقد نکاح یا پس از آن، به زوجه حق طلاق داده شده باشد، زن نیز، می تواند اقدام به طلاق نماید. این امر، معمولا از طریق وکالت بلاعزل در طلاق، میسر می شود که به منزله آن است که مرد، به زن وکالت داده تا هر زمان بخواهد، خود را از جانب شوهر، مطلقه کند. در هر حال، نحوه اعمال وکالت در طلاق و یا ابطال آن، محل سوال بسیاری از افراد است.

به همین دلیل، در ادامه این مقاله، قصد داریم به بررسی این موضوعات بپردازیم که وکالت در طلاق چیست و وکالت بلاعزل در طلاق به چه معناست و چه شرایطی دارد و تفاوت حق طلاق و وکالت در طلاق در چیست. سپس، نحوه اعمال وکالت زوجه در طلاق در قبال بخشش مهریه، ابطال وکالت بلاعزل در طلاق، نمونه متن وکالت بلاعزل در طلاق، نمونه رای ابطال وکالت بلاعزل طلاق و رای وحدت رویه در خصوص ابطال وکالت بلاعزل طلاق، شرح داده شده است.

وکالت در طلاق چیست

طلاق، یکی از مهم ترین روش های انحلال عقد نکاح می باشد. در حال حاضر، طبق قانون، طلاق به سه روش امکانپذیر است: نخست، طلاق توافقی، دوم، طلاق از طرف مرد و سوم، طلاق از طرف زن می باشد که هر یک شرایط خاص خود را دارند. با این حال، حق طلاق طبق قانون، با مردان است و زنان، جز در موارد مذکور در قانون، حق طلاق ندارند.

به همین دلیل، برای تعدیل نابرابری میان حق طلاق مرد و زن، این امکان پیش بینی شده است که مرد، به زن خود، وکالت در طلاق داده و به عبارت دیگر، وی را وکیل خود نماید تا هر زمان تمایل داشت، با مراجعه به دادگاه، خود را مطلقه نماید. بنابراین، در این قسمت از مقاله، توضیح مختصر در رابطه با این سوال که وکالت در طلاق چیست، خواهیم داد.

به طور کلی، وکالت در طلاق، یکی از روش هایی است که زن، حق طلاق را ضمن قرارداد، به دست آورده و وکیل مرد می شود تا هر زمان خواست، خود را مطلقه نماید. در این شرایط، مرد همچنان حق طلاق را دارد؛ لکن زن نیز، می تواند آن را به دلخواه، اعمال نماید. لازم به ذکر است که وکالت طلاق، می تواند ضمن سند ازدواج و یا وکالتنامه طلاقی که در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می شود، به زن اعطا شود.

وکالت بلاعزل در طلاق چیست؟

وکالت در طلاق، یکی از انواع روش هایی است که زن، حق طلاق را به موجب آن، بدست می آورد و همچون طلاق عسر و حرج، تعداد فراوانی دارد. با این حال، نحوه اعمال و اجرای وکالت در طلاق، ظرایف حقوقی خاصی دارد که باید به آن توجه شود. از جمله، امکان عزل یا عدم امکان عزل وکیل. به همین دلیل، در این قسمت از مقاله، قصد داریم در ارتباط با اینکه وکالت بلاعزل در طلاق چیست توضیحاتی دهیم.

ابتدا، باید گفت که عقد وکالت، (که به موجب آن، مرد، زوجه خود را وکیل در طلاق می نماید)، نوعی عقد جایز می باشد. عقود جایز، عقودی هستند که هر یک از طرفین، هر زمان بخواهد، می تواند اقدام به فسخ نموده و آن عقد را بر هم زند. در واقع، وکیل، هر زمان بخواهد، حتی بدون رضایت موکل، می تواند اقدام به عزل وکیل نماید. همین امر، سبب ناپایداری وکالت در طلاق می گردد.

برای رفع مشکل امکان عزل زن از وکالت در طلاق، می بایست وکالت در طلاق، به صورت وکالت بلاعزل تنظیم شود. وکالت بلاعزل در طلاق، به این معناست که مرد به عنوان وکیل، حق فسخ وکالت یا همان حق عزل زن از وکالت در طلاق را از خود، سلب و ساقط می کند. در غیر این صورت، اگر وکالت در طلاق، به شکل وکالت بلاعزل نباشد، مرد، می تواند هر زمان بخواهد، زن را عزل کرده و به این ترتیب، وکالت زن در طلاق، از بین خواهد رفت. در همین خصوص، باید توجه داشت:

وکالت بلاعزل در طلاق، می تواند ضمن عقد لازم همچون عقد نکاح، به زن داده شود که در این صورت نیز، بلاعزل بودن، کاملا معتبر است. همچنین، مرد می تواند علاوه بر اینکه به زوجه وکالت دهد، به شخص ثالثی نیز وکالت بلاعزل برای طلاق زن بدهد. در خصوص هموطنان خارج از کشور، متن وکالتنامه بلاعزل برای طلاق، می بایست در کنسولگری های ایران به تنظیم برسد.

شرایط وکالت بلاعزل در طلاق

وکالت بلاعزل در طلاق، به معنای آن است که مرد، به موجب عقد وکالت، زوجه را وکیل در گرفتن طلاق نموده و نمی تواند اقدام به عزل زن از مقام وکالت نماید. در هر حال، اعطای وکالت بلاعزل برای طلاق توسط زن، شرایط حقوقی خاصی را دارد. لذا در این قسمت از مقاله، قصد داریم به توضیح شرایط وکالت بلاعزل در طلاق بپردازیم.

در وهله اول، شرایط وکالت بلاعزل در طلاق، همچون سایر شرایط عقود و قراردادهاست؛ با این توضیح که، اساسا متن هر قراردادی که میان طرفین منعقد می شود، باید 4 شرط اساسی را داشته باشد تا صحیح و نافذ باشد. نخست، قصد و اختیار طرفین است. دوم، اهلیت طرفین قرارداد (اعم از بلوغ و عقل و رشد) است. سوم، تعیین موضوع دقیق قرارداد بوده و چهارم، مشروعیت جهت قرارداد می باشد.

در وهله دوم، شرایط وکالت بلاعزل در طلاق، آن است که متن وکالت، ضمن یک عقد لازم، به زن داده شده باشد و یا اینکه زوجین، پس از عقد نکاح، اقدام به ثبت وکالت در طلاق، در دفاتر اسناد رسمی نمایند. لازم به ذکر است که ذکر وکالت بلاعزل در طلاق و سلب نمودن حق عزل وکیل توسط شوهر، بسیار نکته پر اهمیتی است.

در وهله سوم، می بایست به زن، حق توکیل به غیر نیز، داده شود. البته، توکیل یا وکالت در وکالت برای زن، به این معناست که زن، می بایست برای طلاق گرفتن، وکیل دادگستری تعیین کند. در واقع، زن، ادامه امور مربوط به طلاق را باید توسط وکیل دادگستری انجام دهد و از خود، اختیاری برای طرح دعوی در دادگاه را ندارد و الزاما می بایست این دعوی، توسط وکیل اقامه گردد.

در وهله آخر، اگر حق ضم وکیل نیز، ضمن متن وکالتنامه، از مرد سلب و ساقط شود، دیگر مرد نمی تواند وکیل دیگری را منضم به زن نماید. همچنین، در صورتی که حق تجدیدنظر خواهی و فرجام خواهی از زوج ساقط گردد، دیگر نمی تواند به حکم طلاق صادره از دادگاه، معترض گردد. لذا بهتر است قبل از ذکر شرایط مذکور در وکالتنامه، به دقت در خصوص آن، اندیشیده شود.

تفاوت حق طلاق و وکالت در طلاق

پس از ارائه توضیحات لازم در خصوص شرایط و نحوه اعمال وکالت بلاعزل در طلاق، ممکن است این سوال نیز مطرح شود که تفاوت حق طلاق و وکالت در طلاق چیست؟ در پاسخ به این سوال، توجه به نکات زیر در ارتباط با تفاوت حق طلاق و وکالت در طلاق، ضروری است:

اولا، حق طلاق به موجب قانون مدنی ایران، مختص مردان است و در حالت عادی، زنان از حق طلاق، بهره مند نمی باشند؛

ثانیا، حق طلاق زن، صرفا در صورتی برقرار می شود که مبنایی قانونی یا قراردادی داشته باشد. مبنای قانونی حق طلاق زن، عسر و حرج زوجه می باشد که مصادیق آن از جمله عدم پرداخت نفقه، ترک زندگی خانوادگی، اعتیاد زوج و غیره، ضمن قانون مدنی، مشخص شده اند.

ثالثا، زوجه به موجب قرارداد نیز، ممکن است حق طلاق را به دست آورد که در این شرایط، لازم است که زوج، به موجب شروط ضمن عقد نکاح یا ضمن عقد وکالت، اقدام به ارائه وکالت در طلاق برای زوجه نماید که در این شرایط، زوجه، از جانب زوج، وکالت در طلاق داشته و می تواند خود را مطلقه کند.

بنابراین، در ارتباط با تفاوت حق طلاق و وکالت در طلاق، باید گفت که اساسا زن، حق طلاق ندارد؛ لکن در صورتی که مرد بخواهد، می تواند اقدام به ارائه وکالت بلاعزل در طلاق به زوجه نماید که در این شرایط، زوجه، حق خواهد داشت برای شوهر وکیل انتخاب نماید تا وی را مطلقه سازد و از این منظر، وکالت در طلاق، همان حق طلاقی است که به اصطلاحه عامه به زن، داده شده است.

نحوه اعمال وکالت زوجه در طلاق در قبال بخشش مهریه

همانطور که اشاره شد، زوجه، به استناد نمونه متن وکالت بلاعزل در طلاق، می تواند وکیل مرد شود تا به وکالت از ایشان، خود را مطلقه کند. اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود، آن است که نحوه اعمال وکالت زوجه در طلاق در قبال بخشش مهریه و نیز، در شرایط عادی، به چه صورت است؟ پاسخ به این سوال، از آن جهت اهمیت دارد که در مواردی، زن با بخشیدن مهریه، وکالت در طلاق یا به عبارت بهتر، حق طلاق را به دست آورده است.

به طور کلی، نحوه اعمال وکالت در طلاق، در خصوص طلاق از طرف زن و بخشش مهریه، مانند حالتی است که زوجه، بدون بخشیدن مهریه و ضمن عقد نکاح، این حق را به دست آورده است. در هر حال، از آن رو که اعمال وکالت بلاعزل در طلاق، مراحل مخصوص به خود را دارد، این دو را مشترکا، شرح خواهیم داد.

به طور کلی، نحوه اعمال وکالت زوجه در طلاق در قبال بخشش مهریه و نیز، اعمال وکالت زوجه در طلاق بدون بخشش مهریه، به این صورت است که ابتدا، زوجه، با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، یک نمونه دادخواست طلاق به استناد وکالت در طلاق، به ثبت می رساند. لازم است که کلیه اسناد و مدارک لازم، از جمله اوراق هویتی و وکالتنامه بلاعزل، بارگزاری شوند.

لازم است که به منظور طلاق، زوجین در جلسات مشاوره و غربالگری شرکت نمایند و پس از آن، منتظر باشند تا موعد رسیدگی دادگاه، تعیین و به طرفین، ابلاغ شوند. در این مرحله، زوجه یا وکیل او می توانند در جلسات دادگاه، شرکت نموده ولی حضور مرد، الزامی نیست. در نهایت، قاضی پس از بررسی مدارک و مستندات پرونده، به استناد وکالتنامه بلاعزل زن، حکم طلاق را صادر می کند.

البته، این حکم، نیازمند اجرا می باشد. در این مرحله، نحوه اعمال وکالت زوجه در طلاق، به این صورت است که زوجین، با مراجعه به یکی از دفاتر ازدواج و طلاق، حکم طلاق صادره از دادگاه و مدارک لازم را ارائه می نمایند تا صیغه طلاق، جاری شود. لازم به ذکر است که در این مرحله نیز، حضور زوج، الزامی نیست.

ابطال وکالت بلاعزل در طلاق

یکی از مسائل مهم پیرامون وکالت زن در طلاق، آن است که آیا می توان اقدام به ابطال وکالت بلاعزل در طلاق نمود؟ پاسخ به این سوال، از آن جهت مهم است که گاها، آقایان، پس از اینکه به زن، وکالت بلاعزل دادند، از این امر، پشیمان شده و قصد دارند وکالت بلاعزل در طلاق را ابطال نمایند. لذا سوالی که مطرح می شود، آن است که ابطال وکالت بلاعزل در طلاق به چه صورت امکانپذیر است؟

در پاسخ به این سوال، باید گفت که اگر وکالت در طلاق، به صورت بلاعزل به زن داده شده باشد، اساسا دیگر مرد نمی تواند اقدام به ابطال وکالت بلاعزل نماید؛ چرا که حق عزل وکیل (زوجه) را از خود سلب و ساقط نموده است. با این وجود، همچنان شرایطی وجود دارند که در صورت وجود آنها، وکالت بلاعزل زن برای طلاق، از بین رفته و اصطلاحا باطل می شود.

از جمله موارد ابطال وکالت بلاعزل در طلاق، آن است که هر یک از زوجین، محجور شوند. به عنوان مثال، اگر مرد یا زن، سفیه یا مجنون گردند، وکالت در طلاق نیز، باطل می شود.

همچنین، در صورتی که ضمن عقد وکالت، مدت زمانی پیش بینی شده باشد، در صورت سپری شدن این مدت، وکالت بلاعزل در طلاق نیز، از بین رفته و دیگر زن نمی تواند به استناد آن، طلاق بگیرد.

در صورتی که زوجین، با توافق یکدیگر، اقدام به اقاله یا بر هم زدن وکالت بلاعزل در طلاق نمایند، این وکالت، خاتمه می یابد و دیگر، زن نمی تواند به استناد وکالت بلاعزل در طلاق، از شوهر جدا شود.

از بین رفتن موضوع قرارداد یا انجام شدن آن، از دیگر موارد ابطال متن وکالت بلاعزل زن در طلاق است. مثلا در صورتی که یکی از طرفین، فوت کند، یا مثلا ازدواج ایشان با فسخ نکاح، خاتمه یابد، وکالت بلاعزل در طلاق نیز، باطل می شود.

نمونه متن وکالت بلاعزل در طلاق

وکالت بلاعزل در طلاق، یکی از مهم ترین و ساده ترین روش هایی است که زوجه، با داشتن آن، می تواند اقدام به درخواست طلاق نماید. با این حال، نحوه اعمال و اجرای صیغه طلاق به استناد این نوع وکالتنامه ها، نیازمند آن است که ابتدا، متن وکالت بلاعزل، در یکی از دفاتر اسناد رسمی، به ثبت برسد. به همین دلیل، در این قسمت از مقاله، قصد داریم نمونه متن وکالت بلاعزل در طلاق را ارائه نماییم تا مخاطبین محترم، با مطالب مذکور در متن وکالت نامه، آشنا شوند.

برای دانلود نمونه متن وکالت بلاعزل در طلاق، که در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می شود، کافیست بر روی لینک فوق، کلیک کرده و فایل pdf متن آن را دانلود نمایید. پیشنهاد می شود برای دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص، مقاله زیر را نیز، مطالعه نمایید.

نمونه رای ابطال وکالت بلاعزل طلاق

ابطال وکالت بلاعزل زن در طلاق، شرایط بخصوصی دارد که در قسمت های قبل، به آن پرداخته شد. در غیر موارد مذکور، اساسا ابطال وکالت بلاعزل در طلاق، میسر نیست. به همین دلیل، صرفا در صورتی که متن وکالت بلاعزل زن در طلاق، واجد ایرادات شکلی یا ماهوی بوده و دادگاه، به استناد آن، حکم طلاق صادر کرده باشد، ممکن است بتوان از طریق تجدید نظر خواهی یا فرجام خواهی از حکم، اقدام به ابطال وکالت بلاعزل زن در طلاق نمود که البته این امر، بسیار سخت و دشوار است.

در عمده موارد، دادگاه، رای ابطال وکالت بلاعزل زن در طلاق را صادر نمی کنند؛ چرا که ایرادات وارده بر متن وکالت بلاعزل زن در طلاق، ناموجه است. برای دانلود یک نمونه رای دادگاه، می توانید بر روی لینک فوق کلیک کرده و فایل PDF رای دادگاه را دانلود نمایید. در همین خصوص، پیشنهاد می شود مقاله زیر را نیز مطالعه نمایید.

رای وحدت رویه در خصوص ابطال وکالت بلاعزل طلاق

نحوه اعمال وکالت بلاعزل در طلاق، بدینگونه است که زوجه، دادخواست طلاق، تقدیم دادگاه می نماید و اگر متن وکالت نامه بلاعزل زن، معتبر باشد و دادگاه آن را صحیح تشخیص دهد، به استناد آن، حکم طلاق را صادر می نماید. با این حال، در مواردی ممکن است که زوجه، بدون مانع مشروع، از ایفای وظایف زناشویی خود امتناع نموده باشد که در این خصوص، این سوال مطرح می شود که آیا استناد به وکالت بلاعزل در طلاق، در خصوص طلاق از طرف زن ناشزه نیز امکانپذیر است؟

در پاسخ به این سوال، باید گفت که بر اساس رای وحدت رویه دیوان عالی کشور، در صورتی که زوجه بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت خودداری نماید، با اثبات مراتب در دادگاه و اخذ اجازه ازدواج، وکالت زوجه از زوج در طلاق، محقق و قابل اعمال نیست. البته، این امر، مختص حالتی است که زن، به استناد شروط 12 گانه ضمن عقد، درخواست طلاق می کند؛ نه موردی که وکالت بلاعزل در طلاق، در دفاتر اسناد رسمی امضا شده یا موردی که به صورت شرط مجزا، در عقد ذکر شده است. به همین مناسبت، در این قسمت از مقاله، قصد داریم رای وحدت رویه در خصوص ابطال وکالت بلاعزل طلاق را نیز، برای مخاطبین محترم، ارائه نماییم.

«نظر به اينكه مطابق ماده 1108 قانون مدنی، تمكين از زوج تكليف قانونی زوجه است، بنابراين درصورتی كه بدون مانع مشروع از ادای وظايف زوجيت امتناع و زوج اين امر را در دادگاه اثبات و با اخذ اجازه از دادگاه، همسر ديگری اختيار نمايد، وكالت زوجه از زوج در طلاق، كه به حكم ماده 1119 قانون مدنی ضمن عقد نكاح، شرط و مراتب در سند ازدواج ذيل بند ب شرايط ضمن عقد در رديف 12 قيد گرديده، محقق و قابل اعمال نيست».

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نحوه اعمال و ابطال وکالت بلاعزل در طلاق در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نحوه اعمال و ابطال وکالت بلاعزل در طلاق پاسخ دهند.