مهریه، مهم ترین حق مالی زنان در انواع ازدواج (دائم و موقت) است و با توجه به قوانین پیش بینی شده در نظام حقوقی ایران، به محض وقوع عقد نکاح دائم یا موقت، زن مالک مهریه خواهد شد و حق هرگونه دخل و تصرفی را در آن دارد.

 

با توجه به اینکه هرچیزی را نمی توان به عنوان مهریه عقد دائم و موقت، تعیین کرد و قانون گذار، شرایط و قوانین ویژه ای را در خصوص مال موضوع مهریه، پیش بینی نموده، ضروری است، طرفین عقد نکاح، قبل از تعیین مهر، با این امر که چه چیزهایی را می‌ توان مهریه قرار داد و چه چیزهایی را نمی توان، آشنا باشند.

 

لذا در مقاله حاضر، شرایط صحت مهریه، مواردی که می توانند به عنوان مهریه تعیین گردند و مواردی که نمی توانند، بررسی گردیده و به این پرسش که آیا می توان مهریه را یک دست و یک پا و یا نصف بدن مرد قرار داد، توضیح داده شده است.

شرایط صحت مهریه

فصل هفت قانون مدنی که از مواد 1078 تا 1101 را در بر می گیرد، در خصوص مهریه، تعیین تکلیف نموده است. لذا برای بررسی اینکه شرایط صحت مهریه چیست، چه چیزهایی را می‌ توان مهریه قرار داد و چه چیزهایی را نمی توان، باید به فصل هفتم قانون مدنی، مراجعه کرد. بر اساس مواد مندرج در این فصل، شرایط صحت مهریه، عبارتند از:

 

مهریه باید، مالیت داشته و قابل تملک باشد؛

مهریه باید بین طرفین عقد نکاح، تا حدی که سبب رفع جهالت آن‌ ها بشود، معلوم و معین باشد؛

مال موضوع مهریه، نباید از مصادیق مواردی باشد که شرعا حرام و قانونا، ممنوع است؛

طرفین عقد نکاح باید در حین تعیین مهریه و قبول آن، دارای اهلیت قانونی باشند. (در صورت محجور بودن طرفین عقد، تعیین و قبول مهریه، حسب مورد، توسط ولی قهری، وصی، قیم یا نماینده قانونی فرد محجور، صورت می گیرد.)

حتما بخوانید: انواع مهریه اعم از مهرالمثل، مهرالمتعه و مهرالمسمی

چه چیزهایی را می‌ توان مهریه قرار داد

برای پاسخ به این پرسش که چه چیزهایی را می توان مهریه قرار داد؟ باید به قانون مدنی، مراجعه و ماده 1078 این قانون را بررسی کرد. ماده 1087 قانون مدنی، مقرر می دارد: "هر چیزی را که مالیت داشته و قابل تملک نیز باشد، می‌ توان مهر قرار داد."

 

با استناد به ماده 1087 قانون مدنی، هر مالی که قابل به مالکیت درآمدن است، می تواند از مصادیق مهریه باشد. مال، دارای انواع منقول و غیر منقول است و علی رغم اینکه تعریف مال، به طور دقیق و انحصاری در قانون مشخص نگردیده اما، با در نظر گرفتن بخشی از مواد قانون مدنی، می توان گفت؛

 

مال، چیزی است که مفید، قابل تقویم (قیمت گذاری) و قابل به مالکیت درآمدن است، می تواند نیاز مادی یا معنوی را برطرف کند و از نظر طرفین، دارای ارزش می باشد. در راستای ذکر مثال در خصوص این پرسش که چه چیزهایی را می توان مهریه قرار داد، می توان گفت؛ زمین، خانه، سکه، وجه نقد، یک یا چند شاخه گل، کلام الله مجید، ماشین، دوچرخه و غیره، همه و همه می توانند در صورت توافق و رضایت طرفین، به عنوان مهریه، تعیین شوند.

بیشتر بخوانید: اجرا گذاشتن مهریه چقدر طو ل می کشد

 

چه چیزهایی را نمی توان مهریه قرار داد

در بررسی اینکه چه چیزهایی را نمی توان مهریه قرار داد، باید مفهوم مخالف ماده 1087 قانون مدنی را مد نظر قرار داد. ماده 1087 قانون مدنی، مقرر می دارد: "هر چیزی را که مالیت داشته و قابل تملک نیز باشد، می‌ توان مهر قرار داد."

 

مفهوم مخالف ماده فوق الذکر این است که، هرچیزی که مالیت نداشته و قابل به مالکیت درآمدن نمی باشد را نمی توان مهریه قرار داد. شایان ذکر است، همانطور که در تیتر اول مقاله نیز مورد اشاره قرار گرفت، اموالی که شرعا حرام یا قانونا ممنوع هستند را نیز، نمی توان به عنوان مهریه، تعیین کرد.

 

بنابراین، مهر قرار دادن مسکرات یا مشروبات الکلی، بال مگس، پرنده های شکاری در حال پرواز در آسمان و مواردی از این دست، حتی با توافق طرفین، نمی توانند به عنوان مهریه عقد نکاح دائم یا موقت، تعیین گردند. در ادامه، یک باور عرفی اشتباه در خصوص مهریه، مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

حتما بخوانید: سه دانگ خانه برای مهریه

 

مهریه یک دست و یک پا و نصف بدن مرد امکان پذیر و قابل اجراست؟

یکی از باورهای عرفی رایج میان اکثر افراد، مبنی بر این است که می توان یک دست و یک پا یا نیمی از بدن مرد را به عنوان مهریه تعیین نمود. با توجه به پرسش های فراوانی که در این زمینه وجود دارد، در این تیتر از مقاله دینا، این موضوع که آیا مهریه یک دست و یک پا و نصف بدن مرد امکان پذیر و قابل اجراست؟ بررسی خواهد شد.

 

در پاسخ به پرسش مطروحه باید گفت، به هیچ عنوان و تحت هیچ شرایطی، این امکان وجود ندارد که مهریه زن در نکاح دائم و نکاح موقت، یک دست و یک پا یا نیمی از بدن مرد باشد و در صورت توافق طرفین بر چنین مهری، این توافق، باطل و فاقد اثر خواهد بود.

 

مالکیت زن بر مهریه، به محض وقوع عقد نکاح دائم یا موقت، تحقق می یابد و او می تواند بلافاصله بعد از عقد، مهریه خود را از مرد، مطالبه نموده و هرگونه دخل و تصرفی را در آن، بنماید. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر درباره مالکیت زن بر مهریه می توانند، مقاله زیر را مورد مطالعه و بررسی قرار دهند.

در ادامه بخوانید: مالکیت زن بر مهریه

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص مواردی که می‌ توان مهریه قرار داد در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مواردی که می‌ توان مهریه قرار داد پاسخ دهند.

 

 

سوالات متداول

1- چه چیزهایی را می توان مهریه قرار داد؟

2- شرایط صحت مهریه چیست؟

3- آیا می توان نصف بدن مرد یا دست و پای او را به عنوان مهر تعیین کرد؟

---

نظرات کاربران