کد مکنا چیست

کد مکنا که ساختار آن، مشتکل از اعداد است و برروی کارت های اعتباری، درج می شود، نشان دهنده واجد شرایط بودن مشتریان بانک ها، برای دریافت کارت اعتباری بوده و در هر بار درخواست صدور کارت اعتباری، فرایند صدور و استعلام آن از سامانه مکنا، توسط مسئول مربوطه در بانک، تکرار می گردد.

از آنجا که هزینه تولید، نگهداری و توزیع اسکناس، بسیار بالا بوده و حمل و نقل پول و استفاده از آن در معاملات و مبادلات روزمره، مشکلات امنیتی و بهداشتی فراوانی را در پی دارد، بانک مرکزی، به دنبال اعمال سیاست هایی در راستای کاهش استفاده از پول نقد در معاملات و مبادلات روزمره است.

از جمله جدیدترین طرح ها و سیاست های پولی و مالی بانک مرکزی، صدور و اعطای کارت اعتباری، به مشتریان واجد شرایط بانک ها است و این کارت، تنها به مشتریانی اعطا خواهد شد که کد مکنا، برای آن ها، صادر گردد و نتیجه استعلام این کد از مرکز مکنا، مثبت باشد.

پیرو پرسش ها و ابهامات بسیاری که در خصوص کد مکنا وجود دارد، در مقاله حاضر، اینکه کد مکنا چیست، ساختار و شرایط اخذ و نحوه دریافت آن، چگونه می باشد، بررسی گردیده و درباره روش استعلام این کد و رفع مسدودی آن، توضیح داده شده است.

کد مکنا چیست؟

در پاسخ به این پرسش که کد مکنا چیست؟ باید گفت، کد مکنا، کدی است که برروی کارت های اعتباری، درج می گردند و نشان دهنده، رسمیت داشتن کارت اعتباری و واجد شرایط بودن مشتریان بانک برای دریافت کارت اعتباری می باشد و در واقع، به شناسایی مشتری و وضعیت ریسک اعتباری وی، کمک می کند.

مرجع صادر کننده کد مکنا، مرکز مکنا (مرکز کنترل و نظارت اعتبارات) است که پیرو دستور و تصمیم بانک مرکزی، تاسیس و راه اندازی شده و وظیفه سنجش اعتبار مشتری، قبل از صدور کارت اعتباری را بر عهده دارد. ماده 11 دستورالعمل اجرایی کارت اعتباری، مقرر داشته:

"صدور کارت اعتباری توسط موسسه اعتباری، منوط به اخذ شناسه مربوط از مرکز کنترل و نظارت اعتباری (سامانه‌ مكنا)، مطابق با رويه اعلامی از سوی اداره نظام‌ های پرداخت بانک مرکزی می باشد. موسسه اعتباری موظف است پس از صدور کارت اعتباری، با استفاده از کد ماخوذه موضوع اين ماده، مراتب را در مرکز کنترل و نظارت اعتباری (سامانه مكنا) ثبت نمايد."

شایان ذکر است، صرف یکبار اخذ و صدور کد مکنا، برای دریافت کارت اعتباری در نوبت های متعدد، کافی نیست و در هر مرتبه از درخواست دریافت کارت اعتباری، فرایند استعلام از سامانه مکنا و صدور کد مکنا، انجام می گردد. در یک جمله، هر عملیاتی که منجر به ایجاد شماره کارت جدید شود، نیازمند استعلام از مرکز مکنا و دریافت کد مکنای جدید خواهد بود.

در توضیح کاربرد و ماهیت کارت اعتباری باید گفت، بر اساس آنچه در دستورالعمل اجرایی صدور و راهبری کارت خرید اعتباری آمده، کارت اعتباری، کارتی است که بانک ها و موسسات مالی و اعتباری، می توانند آن را صرفا بر اساس اعتبار مشتری در بانک و بدون در نظر گرفتن موجودی و سپرده حساب وی، صادر نمایند.

صدور کارت اعتباری، در قالب قرارداد مرابحه، صورت می گیرد و سود تسهیلات کارت اعتباری، "بر اساس نرخ سود عقود غیرمشارکتی مصوب شورای پول و اعتبار در زمان استفاده از کارت اعتباری، محاسبه می‌ گردد." به نقل از آنچه در سایت بانک آینده آمده، کارت اعتباری، بر اساس اعتبار مشتری در نزد بانک، دارای سقف مشخی است و "متقاضی با داشتن آن می‌ تواند، به پشتوانه اعتبار خود نزد بانک، پرداخت هزینه خرید‌های امروز خود را در آینده انجام دهد."

در واقع، کارت های اعتباری، ابزار برداشتن موجودی یک سپرده نیستد (یعنی در هر تراکنش با کارت، از موجودی حساب صاحب کارت اعتباری، وجهی کسر نمی گردد)، بلکه، "ابزاری برای استفاده از اعتباری مشخص، در دوره‌ ای معین هستند که بانک آن را برای مشتری در نظر گرفته است. امکان استفاده از کارت اعتباری، در مراکز خرید حضوری و فروشگاه های آنلاین و اینترنتی مورد تایید بانک، وجود دارد.

ساختار کد مکنا

در توضیح اینکه ساختار کد مکنا چیست؟ باید گفت، ساختار این کد، رشته ای از اعداد است که هر عدد، نشانگر امر و موضوعی خاص می باشد. در این تیتر از مقاله دینا، جهت آگاهی رسانی به خوانندگان محترم، ابتدا تصویری از کد مکنا، ارائه خواهد شد و سپس، معنای هر کد، با استناد به آنچه در فایل صادره از مرکز کنترل و نظارت اعتبارات (مکنا) آمده، ذکر می گردد.

اعداد مربوط به ستون طوسی رنگ AA، باعث می شود تا ۹۸ کدینگ احتمالی دیگر در سیستم قابل پیش بینی باشد؛ کد BBBBBBBBBB، قسمت اصلی کد مکنا است که یک عدد یکتا و اتفاقی ده رقمی می باشد و کد C نیز رقم خطایابی است که مطابق الگوریتم Verhoeff تولید می گردد.

شرایط دریافت کد مکنا

برای بررسی این امر که شرایط دریافت کد مکنا چیست، باید به دستور کار صادره از سوی مرکز کنترل و نظارت اعتبارات (مکنا) مراجعه کرد و آن را مورد بررسی و مطالعه قرار داد. بر اساس مفاد دستور مذکور، شرایط دریافت کد مکنا عبارتند از:

"شخص مورد استعلام، نباید کارت اعتباری مسدود شده تعیین تکلیف نشده یا بد حساب داشته باشد؛ رقم کنترل (Digit Check) کد ملی شخص مورد استعلام باید صحیح باشد؛ مشخصات شخص متقاضی باید از ثبت احوال استعلام گردد؛

نام شخص مورد استعلام نباید در فهرست سیاه وجود داشته باشد؛ شخص مورد استعلام نباید چک برگشتی یا بدهی معوق داشته باشد؛ سقف اعتبار متقاضی نباید پر شده باشد." در ادامه، در خصوص نحوه دریافت کد مکنا توضیح داده خواهد شد.

نحوه دریافت کد مکنا

در تیترهای قبلی مقاله، اینکه کد مکنا چیست، ساختار و شرایط دریافت آن چه می باشد، مورد بررسی و توضیح قرار گرفت. در این تیتر از مقاله، در خصوص نحوه دریافت کد مکنا، توسط مقام ذی صلاح، توضیح داده خواهد شد.

هنگامی که مشتریان بانک، درخواست صدور کارت اعتباری را ثبت می نمایند، مسئول مربوطه در بانک، وارد سامانه مکنا می گردد و اطلاعات مشتری، که شامل کد ملی و اطلاعات هویتی است را در سامانه مکنا، وارد می کند.

پس از درج اطلاعات لازم و مورد نیاز، مسئول مربوطه در بانک باید، برروی گزینه مربوط به استعلام و صدور کد مکنا، کلیک کند. با ثبت درخواست، مرکز مکنا، استعلامات لازم در خصوص مشتری را از نهادهایی چون، ثبت احوال، بانک ها و....، انجام می دهد.

در صورت معتبر بودن مشتری، مرکز مکنا، کد مکنا را به همراه اعلام موافقت با صدور کارت اعتباری و سقف اعتبار قابل دریافت توسط مشتری، صادر می نماید. کد مکنا، برروی کارت اعتباری صادره، درج خواهد شد و بیانگر اعتبار کارت و اعتبار مشتری دارای کارت است.

استعلام کد مکنا

مقصود از این پرسش که استعلام کد مکنا چیست؟ این است که فرایندهای استعلامی در روند صدور کد مکنا، شامل چه استعلاماتی بوده و این استعلام ها، از کدام نهادهای قانونی و دولتی، انجام می گردند. در پاسخ به پرسش مطروحه باید گفت، انواع استعلامات لازم برای صدور کد مکنا، عبارتند از:

استعلام هویتی، از نهاد ثبت احوال

 استعلام در خصوص سوء پیشینه، از نهادهای قضایی

 استعلام وضعیت چک برگشتی، تسهیلات ارزی، بدهی مالیاتی و....، در سیستم بانکی و مالیاتی

شایان ذکر است، سامانه مکنا، به گونه ای طراحی شده که به صورت برخط، به سایت تمامی نهادهای ارائه دهنده استعلام، متصل است و پس از طی فرایند کامل استعلام، نتیجه استعلام را در اختیار بانک درخواست کننده، قرار می دهد و در صورت مثبت بودن نتایج استعلامات، کارت اعتباری برای مشتری، صادر خواهد شد.

رفع مسدودی مکنا

مسدودی مکنا، زمانی مصداق می یابد که فرد دارای کارت اعتباری، به علت هایی نظیر بد حسابی، داشتن اقساط و بدهی های معوقه و مواردی از این دست، در وضعیت مسدودی است و عنوان "بدهکار"، در سامانه مکنا، در مقابل نام او درج شده است. برای رفع مسدودی مکنا و برداشتن عنوان بدهکار از مقابل نام شخص در سامانه مکنا، انجام اعمال زیر، ضروری است:

 تسویه بدهی معوقه

تسویه کل تسهیلات دریافتی (اصل - سود - جریمه)

برای انجام اقدامات فوق، فرد باید به بانک مربوطه، مراجعه کرده و مراحل لازم را طی نماید تا بانک، اطلاعات تسویه حساب شخص را در سامانه مکنا، ثبت نماید و فرایند رفع مسدودی کد مکنا، همچنین، برداشته شدن عنوان بدهکار از مقابل نام شخص در سامانه مکنا، تحقق پیدا کند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص کاربرد کد مکنا و نحوه دریافت آن در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون کاربرد کد مکنا و نحوه دریافت آن پاسخ دهند.