برات الکترونیک چیست

برات الکترونیک، سندی تجاری است که فرایند و نحوه صدور، امضا و دریافت آن، به صورت اینترنتی، انجام می گردد و برای خرید اینترنتی این سند، متقاضی باید، به سامانه بانک عامل مد نظر خود، مراجعه کرده و اقدامات لازم را انجام دهد. از جمله مزایای برات الکترونیک، برخورداری از قابلیت انتقال در زنجیره های فعالیت های اقتصادی می باشد.

اسناد تجاری مورد استفاده به عنوان ابزار پرداخت، دارای انواع مختلفی هستند و بانک مرکزی می کوشد، با هدف تسریع و تسهیل فرایند تامین مالی سرمایه در گردش بنگاه‌ های تولیدی و به تبع، کاهش نیاز به دریافت تسهیلات جدید برای تامین مالی سرمایه ‌در گردش، روش های نوینی را برای استفاده و صدور این اسناد تجاری، ایجاد نماید.

از جمله اسناد تجاری ای که به تازگی، امکان صدور الکترونیک آن در سیستم بانکی، میسر گردیده، برات است و با توجه به مزایای استفاده از برات الکترونیک برای بنگاه های اقتصادی مختلف، ضروری است فعالین اقتصادی متقاضی این سند، با چیستی برات الکترونیک، فرایند صدور، خرید و دریافت آن، آشنا باشند.

لذا در مقاله حاضر، اینکه ماهیت و سامانه خرید، صدور و دریافت برات الکترونیک چیست، بررسی گردیده و درباره نحوه خرید و مزایای استفاده از برات الکترونیک، توضیح داده شده است. علاقمندان به کسب اطلاعات در این باره باید، ادامه متن مقاله را دنبال کنند.

برات الکترونیک چیست

قبل از پاسخ به این پرسش که برات الکترونیک چیست؟ باید گفت، برات، ازجمله اسناد تجاری است که در وجه یا حواله‌ کرد شخص معین یا شخص ثالث، صادر می شود و صادر کننده، متعهد می گردد که در موعد مقرر، مبلغ مندرج در برات را به شخصی که برات، در وجه یا حواله کرد او صادر شده، بپردازد. چنانچه تمام فرایند صدور برات، به صورت اینترنتی و از طریق بسترهای فراهم شده برای این امر، انجام شود، به برات صادره، برات الکترونیک می گویند.

در حال حاضر، بانک مرکزی، با هدف گسترش تامین مالی زنجیره تولید، تامین سرمایه در گردش مورد نیاز فعالیت بنگاه های اقتصادی، توسعه ابزارهای تامین مالی زنجیره ای و تسهیل تامین مالی بنگاه های اقتصادی، امکان صدور برات الکترونیکی، توسط بانک تجارت، ملی، صادرات و... را فراهم آورده و نام براتی که با این هدف صادر می گردد را برات الکترونیک زنجیره تامین مالی یا برات الکترونیکی سپامی، گذاشته است.

از نظر بانک مرکزی، برات الکترونیک زنجیره تامین مالی، "قابلیت توسعه زیر ساخت سفته و برات الکترونیکی؛ امکان تامین مالی بنگاه ها؛ گردش اعتبار به جای وجه نقد؛ اعتبارسنجی اهلیت و توان بنگاه‌ ها، مبارزه با پولشویی و ارتقای شفافیت مبادلات بانکی را دارد."

هم اکنون، اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در کسب و کارهای مختلف می توانند، جهت تامین سرمایه در گردش مورد نیاز برای انجام فعالیت اقتصادی، تحت عنوان خریدار یا همان برات‌ دهنده، بر اساس اعتبار خود در بانک و از طریق سامانه های مخصوص، برات الکترونیک زنجیره تامین مالی را با سررسید یک تا دوازده ماهه، در وجه یا به حواله کرد دارنده برات (فروشنده)، صادر نمایند و در این فرایند، بانک عامل، به عنوان رکن براتگیر، بازپرداخت مبلغ در سررسید معین شده را تقبل می کند.

سامانه صدور برات الکترونیک

در توضیح سامانه صدور برات الکترونیکی بانک مرکزی، ملی، تجارت و...، باید گفت، سایت واحدی تحت عنوان سامانه صدور برات الکترونیک، وجود ندارد، بلکه پیرو ابلاغ «دستورالعمل ارائه خدمات تامین مالی زنجیره تامین توسط موسسات اعتباری» در سال 1400، تمامی بانک ها موظفند، در سایت اصلی خود یا در سایتی جداگانه، بستر و شرایط صدور و گرفتن سفته الکترونیکی و برات الکترونیکی را فراهم آوردند.

بر اساس اخبار، حدود 17 بانک و موسسه مالی و اعتباری، به درگاه صدور برات الکترونیکی وزارت اقتصاد، متصل شده اند و شهروندان می توانند، با مراجعه حضوری به بانک مد نظر خویش یا مراجعه به سایت اصلی بانک مد نظر خود، از آدرس درگاه مربوط به صدور برات الکترونیکی، مطلع گردند. (ذکر این نکته ضروری است که برخی بانک ها هنوز، زیرساخت های لازم برای صدور برات الکترونیکی را فراهم نکرده اند.)

به عنوان مثال، بانک آینده، در سایت و سامانه خود به آدرس ba24.ir، امکان خرید سفته اینترنتی و صدور برات الکترونیکی را پیش بینی کرده است. در ادامه درباره نحوه خرید و دریافت برات الکترونیک، توضیح داده خواهد شد.

نحوه خرید و دریافت برات الکترونیک

در پاسخ به پرسش هایی نظیر اینکه برات از کجا بگیریم و مراحل و نحوه خرید و دریافت برات الکترونیک چیست؟ باید گفت، به طور کلی، فرایند و نحوه صدور برات الکترونیکی، بدین صورت است که بانک عامل، پس از اعتبارسنجی بانکی و دریافت وثایق مورد نیاز، نسبت به اخذ فاکتور از خریدار یا استعلام صورت حساب الکترونیکی از سامانه جامع تجارت، اقدام کرده و در صورت تایید، برات الکترونیکی را به نفع فروشنده (برات گیر)، صادر می نماید.

از آنجا که سایت و سامانه واحدی برای صدور برات الکترونیک وجود ندارد و هر بانک، درگاهی جداگانه برای صدور، خرید و دریافت برات الکترونیک، طراحی و تعبیه نموده است، افراد برای صدور برات الکترونیک، باید به درگاه بانک مد نظر خود، مراجعه کنند و در صورتی که بانک، از درگاه برخوردار نیست، حضورا، به بانک عامل بروند.

به عنوان مثال، متقاضیان صدور برات الکترونیکی در بانک آینده، باید آدرس ba24.ir را در مرورگر خود، جستجو نمایند و پس از هدایت شدن به صفحه ای مشابه تصویر زیر، از قسمت انتهایی صفحه، بخش ابزارها، گزینه مربوط به "صدور سفته و برات الکترونیکی" را انتخاب نمایند.

در این قسمت، فرد باید، گزینه مربوط به "درخواست سفته/برات الکترونیکی" را انتخاب کند.

در این مرحله، فرد باید وارد پورتال خود در سایت بانک آینده شود. (در صورتی که فرد، از حساب کاربری برخوردار نیست، باید نسبت به تشکیل آن، اقدام کند.)

در ادامه، فرد باید، گزینه مربوط به صدور برات الکترونیک را انتخاب کرده، اطلاعات لازم و مورد نیاز را در کادرهای مربوطه، درج نماید، فرآیندهای امضای دیجیتال، اصالت و اعتباربخشی با امضای دیجیتال را طی کند تا بتواند، نسبت به صدور برات الکترونیکی بانک آینده، اقدام نماید. در پاسخ به این پرسش که چگونه سفته الکترونیکی بگیریم؟ نیز باید گفت، به طورکلی، مراحل صدور این دو سند از اسناد تجاری، مشابه است و مستلزم مراجعه متقاضی، به درگاه های تعبیه شده برای این امر، می باشد.

مزایای برات الکترونیک

در تیترهای قبلی مقاله، اینکه برات الکترونیک چیست، سامانه خرید صدور و دریافت آن چه می باشد، مورد بررسی و توضیح قرار گرفت. در این تیتر از مقاله دینا، مزایای برات الکترونیک، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در پاسخ به این پرسش که مزایای برات الکترونیک چیست ؟ باید گفت، موارد زیر، از مهم ترین مزایای برات الکترونیک و سایر ابزارهای مالی مورد استفاده در زنجیره تامین، نظیر سفته الکترونیکی، اعتبار اسنادی داخلی مدت‌ دار، اوراق گواهی اعتبار مولد (گام) و... هستند:

برخورداری از قابلیت انتقال در زنجیره های فعالیت های اقتصادی؛ امکان صدور برات الکترونیکی تا سقف 200 درصد فروش سال گذشته بنگاه خریدار (صادر کننده برات)؛ امکان تنزیل برات توسط شبکه بانکی در صورت گذشت یک چهارم از عمر برات یا دو بار گردش در زنجیره؛

تسریع و تسهیل فرایند تامین مالی سرمایه در گردش بنگاه‌ های تولیدی و به تبع، کاهش نیاز به دریافت تسهیلات جدید برای تامین مالی سرمایه ‌در گردش؛ تقویت روابط پایدار بین تولید کننده و تامین‌ کننده؛ کاهش مطالبات غیرجاری بانک‌ ها؛ کاهش انحراف منابع و افزایش کارایی تخصیص منابع مالی؛

افزایش شفافیت و نظارت‌ پذیری جریان مالی اقتصاد؛ کاهش هزینه تامین مالی و کاهش هزینه تمام‌ شده محصول؛ بهبود شاخص‌ های سلامت بانکی؛ تعمیق بازارهای مالی و افزایش تنوع در آن ها؛ رفع چرخه‌ های ناترازی در نظام مالی کشور.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط صدور و دریافت برات الکترونیک در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط صدور و دریافت برات الکترونیک پاسخ دهند.