دادخواست چیست و نحوه تنظیم دادخواست

به موجب قانون آیین دادرسی مدنی، در دعاوی حقوقی، خواهان برای اعلام خواسته خود، الزاما باید دادخواست خود را به دادگاه صالح، تقدیم کند و شروع رسیدگی با تقدیم دادخواست آغاز می شود . همچنین در قانون، برای تنظیم دادخواست، شرایط شکلی خاصی، در نظر گرفته شده است که اگر مطابق این شرایط نباشد، قرار رد دادخواست، صادر خواهد شد.

شروع رسیدگی در دعاوی حقوقی، به موجب ماده 48 قانون آیین دادرسی مدنی، مستلزم تقدیم دادخواست است. دادخواست، یک فرم چاپی مخصوص است که افراد با تکمیل موارد موجود در آن، اقامه دعوا می کنند. ماده 51 قانون آیین دادرسی مدنی، شرایط شکلی خاصی مانند قید آدرس اقامتگاه خوانده و خواهان را برای تکمیل دادخواست، تعیین کرده است.

 نحوه تنظیم و نگارش دادخواست، نکات مهمی دارد که نمی توان از آن غافل بود. زیرا عدم رعایت الزامات تنظیم دادخواست، سبب می شود که قرار رد دادخواست صادر شده وبه دعوای مورد نظر رسیدگی نشود. خواهان یا وکیل او می توانند فرم دادخواست را پر کنند و از این جهت، منع قانونی وجود ندارد.

 در این مقاله، قصد داریم ابتدا، به بررسی تعریف و کلیات مربوط به فرم دادخواست، بپردازیم سپس به این سوال پاسخ خواهیم داد که دادخواست چیست و نحوه تنظیم و نگارش آن چگونه است؟

دادخواست چیست

براساس ماده 48 قانون آیین دادرسی مدنی، شروع رسیدگی در دادگاه مستلزم تقدیم دادخواست است. دادخواست، به دفتر دادگاه صالح ارسال می شود. به موجب ماده 2 قانون آیین دادرسی مدنی ، هیچ دادگاهی نمی تواند به دعوایی رسیدگی کند، مگر اینکه شخص یا اشخاص ذی نفع ، وکیل ، قائم مقام یا نماینده قانونی آنان، رسیدگی به دعوا را برابر قانون درخواست نموده باشند.

دادخواست، باید به زبان فارسی و در فرم چاپی مخصوص نوشته شود. پر کردن دادخواست به لحاظ شکلی، اهمیت فراوانی دارد و مواردی که باید به لحاظ شکلی، رعایت بشوند در قانون، مشخص شده اند و عدم رعایت این موارد ، سبب صدور قرار رد دادخواست، خواهد شد.

امروزه، به روال سابق فرم کاغذی دادخواست وجود ندارد بلکه متقاضیان بایستی به دفاتر خدمات قضائی، مراجعه کنند و سپس با تکمیل اطلاعات به شکل آنلاین و الکترونیکی، داخواست خود را به ثبت برسانند و سپس دادخواست، برای معاونت ارجاع ارسال می شود و سپس این معاونت دادخواست ها را به ترتیب برای شعب ارسال می کند.

نحوه تنظیم دادخواست

به موجب ماده 51 قانون آیین دادرسی مدنی، دادخواست، از جمله دادخواست الزام به تهیه مسکن مستقل باید به زبان فارسی و در برگه های چاپی مخصوص تنظیم شود و شامل موارد زیر باشد، در غیر این صورت، رای رد دادخواست صادر خواهد شد:

نام، نام خانوادگی، نام پدر، سن، اقامتگاه و در صورت امکان شغل خواهان.
تبصره - در صورتی که دادخواست توسط وکیل تقدیم شود، مشخصات وکیل نیز باید درج گردد.

نام، نام خانوادگی، اقامتگاه و شغل خوانده.

تعیین خواسته و بهای آن، مگر آنکه تعیین بها ممکن نبوده و یا خواسته، مالی نباشد.

تعهداتی که به موجب آن، خواهان، خود را مستحق مطالبه می داند و باید مقصود واضح بیان شود.

آنچه که خواهان، از دادگاه درخواست دارد.

ذکر ادله و وسایلی که خواهان برای اثبات ادعای خود دارد، که شامل از اسناد و نوشته ها و اطلاع مطلعین و غیره، و اگر دلیل، شهادت شاهدان باشد، خواهان باید اسامی و مشخصات و محل اقامت آنان را به طور صحیح معین کند.

امضای دادخواست دهنده و در صورت عجز از امضاء، اثر انگشت او.

 در ادامه، به بررسی نکاتی خواهیم پرداخت که اگر هر یک از موارد بالا رعایت نشود، ضمانت اجرا آن چه خواهد بود و خواهان برای رفع این موارد، باید چه اقدامی انجام دهد:

 اگر خوانده (کسی که دعوا بر علیه او طرح شده است) مجهول المکان باشد، یعنی محل اقامت یا نشانی او، مشخص نباشد، برای ابلاغ دادخواست به خوانده، بایستی یک بار در روزنامه آگهی منتشر نمود و در صورتی که مراجعه ای صورت نگیرد ، دادگاه بصورت غیابی، حکم صادر می کند..

 اگر خواهان ( کسی که دعوا را طرح می کند) یا محل اقامت او معلوم نباشد، به موجب ماده 56 قانون آیین دادرسی مدنی، ظرف دو روز از تاریخ رسید، به موجب قراری که مدیر دفتر دادگاه و در غیبت مشارالیه، جانشین او صادر می کند، دادخواست رد می شود.

 تعیین خواسته و بهای آن نیز در صدور حکم بسیار اهمیت دارد. خواسته، به دو نوع مالی و غیر مالی تقسیم می شود؛ به عنوان مثال، در صورتی که از شخصی طلبی داریم ، بایستی میزان و مبلغ آن را در دادخواست قید نماییم. همچنین اگر مردی، همسرش منزل را ترک کرده است ، باید در قسمت خواسته، الزام به تمکین همسرش را قید کند.

 دلایل و منضمات دادخواست، نیز نقش بسیار مهمی در صدور حکم دارد، که به عنوان ادله اثبات دعوی در امور حقوقی مورد استفاده قرار می گیرند. به عنوان مثال ، کپی برابر با اصل سند ازدواج ، شهادت شهود ، کارشناسی و سوگند ... می توانند جزء دلایل دادخواست باشد، که از طریق پیوست های دادخواست بایستی ارایه شوند .

 در قسمت شرح دادخواست نیز توضیحات کلی در خصوص دادخواست و خواسته، توسط خواهان نوشته شده و دلایل و مستندات نیز مورد اشاره قرار می گیرند .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد دادخواست و نحوه تنظیم آن در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون دادخواست و نحوه تنظیم آن پاسخ دهند .