آثار نشوز زوجه

عواقب و آثار نشوز زوجه، محرومیت وی، از دریافت نفقه بوده و به مرد، این امکان داده خواهد شد که از دادگاه، اذن ازدواج مجدد گرفته و با وجود اینکه بدون اذن همسر اول، اقدام به ازدواج مجدد کرده، زوجه اول، نتواند، از محکمه، تقاضای صدور حکم طلاق کند. ازدواج زن ناشزه، تنها پس از طلاق از همسر و سپری کردن عده طلاق ممکن است.

تمکین از همسر، از مهم ترین وظایف هر زن در زندگی مشترک ناشی از عقد نکاح می باشد و این تمکین، شامل تمکین عام و خاص می گردد. در قبال تمکن عام و خاصی که زن از مرد دارد، مرد مکلف خواهد شد که به همسر خود، نفقه بپردازد که این نفقه، شامل مواردی نظیر خوراک، پوشاک، مسکن، هزینه های مربوط به درمان و... می شود.

در صورتی که زنی، بدون داشتن عذر موجه، نظیر وجود خطر جانی، مالی یا شرافتی ناشی از زندگی با مرد و یا سایر مصادیق عسر و حرج، از تمکین عام و خاص همسر خود، خودداری کند، به او ناشزه گفته خواهد شد و با آثار و عواقب حقوقی نشوز، روبرو می شود.

از این رو، در مقاله حاضر، قصد داریم آثار نشوز زوجه؛ وضعیت تعلق نفقه به او در این حالت؛ ازدواج مجدد مرد در صورت نشوز زن و محرومیت از حقوق مالی زن ناشزه بعد از طلاق را بررسی کرده و پیرامون محدودیت های زن ناشزه و اینکه آیا زن ناشزه می تواند ازدواج مجدد کند یا نه، صحبت کنیم.

آثار نشوز زوجه

آثار نشوز زوجه چیست؟ این پرسش اغلب مردانی است که همسران آن ها، از آنان، تمکین عام و یا خاص نمی کنند و یا از سوی زنانی مطرح می گردد که به موجب حکم دادگاه، محکوم به تمکین شده اند، با این حال، از حکم، اطاعت نکرده اند. لذا، در این بخش از مقاله قصد داریم در خصوص عواقب و آثار نشوز زوجه، صحبت کنیم. عواقب و آثار نشوز زوجه، عبارتند از:

عدم تعلق نفقه به زن که این امر را در تیتر بعدی، به تفصیل توضیح خواهیم داد.

عدم تعلق اجرت المثل؛ در صورتی که زن از انجام امور منزل، نظیر شستشو، پخت و پز، تربیت فرزندان و سایر اوامر شوهر، خودداری کند. لازم به ذکر است که در برخی موارد، نشوز صرفا به علت عدم برقراری رابطه زناشویی، تحقق می یابد و این در حالی است که زن در منزل حضور دارد و بدون قصد تبرع، به امر شوهر، کارهای منزل را انجام می دهد که در این صورت، علی رغم ناشزه بودن به علت عدم تمکین خاص، زن، همچنان مستحق دریافت اجرت المثل هست.

امکان ازدواج مجدد مرد، در صورت اثبات نشوز به دادگاه و همچنین، اثبات این امر که از نشوز زن، در عسر و حرج است. در چنین شرایطی، علی رغم ازدواج مجدد مرد، بدون اذن زن اول، زن از حق طلاق به علت عسر و حرج ناشی از ازدواج دوم مرد بدون اذن زن اول، برخوردار نخواهد شد.

نفقه زن ناشزه

ماده 1108 قانون مدنی، در خصوص ارتباط تمکین با نفقه، چنین مقرر کرده است که: "هرگاه زن، بدون مانع مشروع، از ادای وظایف زوجیت خودداری کند، مستحق نفقه نخواهد بود."بنابراین، در صورتی که زن، بدون عذر موجه، از تمکین عام یا خاص، در برابر شوهرش خودداری کند، از حق نفقه برخوردار نمی باشد.

مقصود از دلایل مشروع، وجود یکی از مصادیق عسر و حرج زن در قانون است؛ بنابراین، در صورتی که زن، به یکی از دلایل قانونی، نظیر عدم پرداخت نفقه از سوی مرد، وجود خطر جانی برای زن در زندگی با مرد، اعتیاد مضر مرد و... از تمکین در برابر شوهرش خودداری کند، همچنان حق نفقه خواهد بود.

ازدواج مجدد مرد

پس از توضیح در این خصوص که عواقب و آثار نشوز زوجه چیست، در این بخش از مقاله، قصد داریم به یکی از پر تکرار ترین پرسش های زوجینی که با مساله نشوز، روبرو هستند پاسخ دهیم. این پرسش، مبنی بر این است که وضعیت ازدواج مجدد مرد در صورت نشوز زن، چگونه خواهد بود و چه مراحلی دارد؟

قانون گذار، ثبت ازدواج دوم مرد در دفاتر ثبت ازدواج و طلاق را منوط بر داشتن اذن همسر اول از سوی مردان نموده و در صورتی که دفترخانه ای، بدون اجازه، اقدام به ثبت چنین ازدواجی نماید، جریمه خواهد شد. همچنین، در صورتی که مردی، بدون اذن همسر اول، اقدام به ازدواج با زنی دیگر نماید، اعم از اینکه عقد نکاح آن ها، دائم باشد یا موقت، زن اول، حق دارد که علی رغم نداشتن حق طلاق، به علت عسر و حرج ناشی از ازدواج مجدد مرد، از دادگاه، تقاضای صدور حکم طلاق کند.

اما، در شرایطی که زن ناشزه است و با وجود حکم قطعی دادگاه و صدور اجرائیه رای تمکین، بدون داشتن هیچگونه عذر موجهی، از تمکین همسر خود خودداری می کند، مرد می تواند، اقدام به ثبت دادخواست تجویز ازدواج مجدد نموده و با اثبات نشوز زن و عسر و حرج ناشی از این امر، از دادگاه، اذن ازدواج مجدد بگیرد.

در چنین شرایطی، علی رغم اینکه مرد، بدون اذن زن اول، اقدام به ازدواج دوم نموده، دفتر ثبت ازدواج و طلاق، به استناد حکم دادگاه، عقد نکاح وی را ثبت خواهد کرد و زن اول نیز، از حق طلاق به علت عسر و حرج ناشی از ازدواج دوم مرد بدون اذن او، برخوردار، نخواهد بود.

محرومیت از حقوق مالی بعد از طلاق

در طلاق به درخواست مرد، تا مادامی که حقوق مالی زن، پرداخت نشود، یا در خصوص آن ها، تعیین تکلیف نگردد و یا زن، در دفترخانه حاضر نشود و رضایت خود بر جاری شدن صیغه طلاق را اعلام ندارد و ترتیب و موعدی برای پرداخت حقوق مالی، مشخص نکند، دفترخانه اقدام به جاری کردن صیغه طلاق، نخواهد کرد.

حقوق مالی زن در این شرایط، شامل مواردی چون، نفقه زن، در صورتی که در طول زندگی مشترک، توسط مرد، پرداخت نشده باشد؛ اجرت المثل، در صورتی که زن در منزل، بدون قصد تبرع و به دستور شوهر، کارهای منزل را انجام داده باشد و مرد، مزد زحمات وی را نپراخته باشد؛ مهریه و در صورت پذیرش شرط تنصیف اموال توسط مرد، تا نصف دارایی مرد می باشد.

پرسشی که در خصوص عواقب و آثار نشوز زوجه مطرح می گردد، این است که آیا نشوز زوجه، سبب محرومیت از حقوق مالی بعد از طلاق می شود یا خیر؟ لذا در این بخش، قصد داریم پرسش مطروحه را بررسی کرده و بگوییم که در مقام این پرسش، آثار نشوز زوجه چیست؟

در خصوص حق مالی مهریه، باید گفت، مهریه در هر صورت، حق زن است و تا زمانی که آن را بذل یا ابراء نکرده باشد، این حق از او، ساقط نخواهد شد. همچنین، در صورتی که اثبات شود، مرد، نفقه ایامی که زن از او تمکین داشته (قبل از نشوز) را نمی پرداخته، مرد، ملزم است که نفقه معوقه همسر خود را بدهد.

اجرت المثل ایام زوجیت نیز، مزد کارها و زحمات زن است و این حق، در صورتی که زن، با وجود نشوز، یا قبل از صدور حکم نشوز، در منزل مرد، حاضر بوده و کارهای منزل را بدون قصد تبرع و به دستور او، انجام می داده، از زن سلب نخواهد شد.

در خصوص شرط تنصیف اموال نیز باید شرط تنصیف اموال عقد نامه را بررسی کرد که مقرر می دارد : "ضمن عقد ازدواج، زوج شرط نموده که هرگاه طلاق به ‌درخواست زوجه نباشد و طبق تشخیص دادگاه، تقاضای طلاق، ناشی از تخلف زن از وظایف همسرداری یا سوء اخلاق و رفتار او نباشد، زوج موظف است تا نصف دارایی موجود را که در ایام زناشویی با او به دست آورده یا معادل آن را طبق نظر دادگاه، بلاعوض به زوجه منتقل نماید."بنا بر شرط فوق، چنانچه طلاق به علت نشوز زن و از جانب مرد باشد، تنصیف اموال، جاری نخواهد شد و زن از این حق، محروم می گردد.

محدودیت های زن ناشزه

محدودیت های زن ناشزه، یکی از مهم ترین مواردی است که زنانی که بدون داشتن عذر موجه، از تمکین عام و یا خاص همسر خود خوددادری می کنند، باید از آن، مطلع باشند که در این بخش، قصد داریم با در نظر گرفتن قانون، این محدودیت ها را توضیح دهیم که عبارتند از:

عدم پرداخت نفقه به وی توسط شوهر و عدم امکان درخواست صدور حکم طلاق، به علت عسر و حرج ناشی از نپرداختن نفقه، توسط همسر. 

عدم امکان ازدواج مجدد زن با مردی دیگر، تا مادامی که او، از همسر قبلی خود، متارکه نکرده و عده خود را سپری ننموده است؛ بدون جاری شدن صیغه طلاق، حتی اگر زن از شوهر، سال ها جدا زندگی کند، همچنان امکان ازدواج مجدد را نخواهد داشت.

روبرو شدن با مساله ازدواج مجدد همسر، بدون نیاز به اذن او و صرفا با اذن دادگاه و از دست دادن امکان درخواست صدور حکم طلاق، به علت عسر و حرج ناشی از ازدواج همسر بدون اذن زن اول.

مواجه شدن با ممنوعیت خروج از کشور؛ چراکه بر اساس قانون، زنان متاهل، در خروج از کشور، نیازمند اذن و رضایت همسر خود هستند. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص مساله نشوز زوجه، می توانند مقاله قسمت حتما بخوانید را مطالعه کنند.

آیا زن ناشزه می تواند ازدواج مجدد کند

بسیاری از زنان ناشزه، اقدام به ترک منزل می نمایند و به عبارتی، علاوه بر نداشتن تمکین خاص، از تمکین عام همسر خود نیز خودداری می کنند و اغلب، این پرسش را مطرح می نمایند که آیا زن ناشزه می تواند ازدواج مجدد کند یا خیر؟ لذا، در این بخش، با در نظر گرفتن مواد قانون مدنی، به این پرسش، پاسخ خواهیم داد.

در پاسخ به پرسش مذکور باید گفت، تا مادامی که زن ناشزه، از همسر خود طلاق نگرفته باشد مجاز به ازدواج نخواهد بود. شایان ذکر است، صرف طلاق از همسر، کافی نبوده و زن ناشزه، به تناسب وضعیت خود، باید عده طلاق را نیز سپری کند تا مجاز به ازدواج مجدد باشد.

 زنان ناشزه باکره و یائسه، عده طلاق ندارند اما، همچنان، تنها پس از طلاق از همسر خود، می توانند اقدام به ازدواج کنند؛ عده طلاق زنان باردار ناشزه نیز تا پایان مدت بارداری است و بعد از آن می توانند، ازدواج کنند و عده طلاق در خصوص زنان غیر یائسه، غیر باکره و غیر باردار، سه طهر یا سه ماه است و پس از سپری کردن آن، مجاز به ازدواج هستند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص آثار نشوز زوجه در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون آثار نشوز زوجه پاسخ دهند.