فریب در بخشش مهریه

فریب در بخشش مهریه، به معنای آن است که مرد، با انجام اقداماتی فریبکارانه، زن را حاضر به بخشیدن مهریه در دفترخانه نماید و سپس، زن پشیمان شود. در قانون، مجازات خاصی برای فریب در بخشش مهریه لحاظ نشده؛ با  این حال، زن، می تواند با اثبات فریب در ابرا مهریه و صدور حکم دادگاه، به مهریه اش رجوع نماید.

مهریه، یکی از مهم ترین حقوق مالی است که به موجب ازدواج، به زنان تعلق می گیرد و از این منظر، بسیار پر اهمیت می باشد. به لحاظ حقوقی، به محض اینکه عقد نکاح به صورت صحیح انجام شد، زن، مالک مهریه شده و می تواند آن را دریافت کرده و یا حتی آن را ببخشد. گاهی هم ممکن است در طی زندگی مشترک، بنا به دلایل شخصی و خانوادگی، زن، بخواهد اقدام به بخشش مهریه نماید.

با این وجود، گاهی ممکن است که مرد، با انجام اقداماتی، اقدام به فریب دادن زن نماید تا به موجب آن، زن اقدام به بخشش مهریه در دفترخانه نماید که این امر، عواقب حقوقی خاصی به همراه خواهد داشت. اما سوالی که ممکن است مطرح شود، آن است که در صورت تحقق فریب در بخشش مهریه، آیا پشیمانی زن تاثیرگذار بوده و وی می تواند از بخشش خود رجوع نماید؟

به منظور پرداختن به این موضوع، ابتدا به بررسی این مطلب می پردازیم که فریب در بخشش مهریه به چه معناست و شرایط تحقق آن چیست. در ادامه نیز، حکم قانونی فریب در بخشش مهریه را شرح داده و مجازات فریب در ابرا مهریه را ذکر خواهیم نمود.

فریب در بخشش مهریه به چه معناست؟

بر اساس قانون، زن پس از عقد نکاح، مالک مهریه شده و می تواند آن را مطالبه نموده یا حتی آن را ببخشد. با این حال، باید دانست که بخشش مهریه به لحاظ حقوقی، عواقب خاصی خواهد داشت که از جمله عواقب بخشیدن مهریه، آن است که زن، دیگر نمی تواند آن را مطالبه نماید؛ مگر در شرایط بسیار خاص که پشیمانی پس از بخشش مهریه، امکانپذیر است.

در هر حال، گاهی آقایان، برای محروم نمودن زنان، از این حق قانونی و مشروع، اقدام به فریب دادن آنها می نمایند؛ به نحوی که زن، بدون داشتن قصد و رضایت نسبت به این موضوع، اقدام به بخشش مهریه در دفترخانه نموده؛ اما این امر، در پی انجام اعمالی است که مرد، انجام داده و در واقع، او را فریب داده است. به عنوان نمونه، مرد، با بهانه های واهی، عنوان می کند که پول کافی برای پرداخت مهریه نداشته و یا اینکه در صورتی که زن، مهریه اش را ببخشد، اقدامات خاصی انجام می دهد.

لذا در پاسخ به این سوال که فریب در بخشش مهریه به چه معناست، باید گفت که اساسا فریب در بخشش مهریه، به معنای آن است که مرد، با انجام اقدامات قهرآمیز یا غیر قهرآمیز، مثل دروغ، فریب و گول زدن خانم، وی را وادار می کند که به دفترخانه مراجعه نموده و با روش های مختلفی مثل ابراء ذمه مرد، اقرار به دریافت مهریه، هبه نمودن یا بذل مهر، اقدام به بخشیدن مهریه نماید.

اما نکته مهمی که در این فریبکاری حایز اهمیت است، آن است که در پی بخشش مهریه توسط زن، مرد از انجام اقدامات لازم، خودداری نماید. مثل آنکه مرد، اقدام به فریب زن برای بخشش مهریه نموده و خود، از ارائه وکالت طلاق به زن، امتناع نماید.

شرایط تحقق فریب در بخشش مهریه

فریب دادن، به معنای گول زدن دیگری است. این امر، از طریق انجام سلسله اقداماتی است که منجر به گمراه نمودن دیگری شده و در نتیجه آن، فرد فریب خورده، اعمال مورد نظر فرد فریبکار را انجام می دهد. از این منظر، فریب دادن، در امور مختلفی امکانپذیر است؛ از جمله فریب در ازدواج یا فریب در معامله و غیر اینها، که هر یک از این امور، ضمانت اجرای خاص خود را خواهد داشت. حال سوالی که ممکن است مطرح شود، آن است که شرایط تحقق فریب در بخشش مهریه چیست؟

در پاسخ به این سوال، باید گفت که به نظر می رسد که از جمله شرایط تحقق فریب در بخشش مهریه، یکی شرط مادی است و دیگری، شرط معنوی. با این توضیح که، اصولا فریب در ابرا مهریه، زمانی محقق می شود که فرد فریبکار یعنی زوج، با انجام یکسری اقدامات، زن را بابت اینکه در متن بخشش مهریه، اقدام به بخشیدن حق و حقوق خود نماید، گول بزند؛ مثلا بگوید که در صورتی که مهریه اش را ببخشد، حاضر است اقدامات خاصی را در برابر آن، انجام داده و مثلا حضانت فرزندان را به وی، واگذار نماید.

دوم، آنکه اصولا فرد فریبکار، یعنی زوج، باید قصد لازم به منظور فریب دادن زن را داشته باشد؛ مثلا از روی عمد و با آگاهی، بداند که پس از بخشش مهریه در دفترخانه، نمی خواهد یا نمی تواند اقدامات متقابل را انجام دهد و صرفا بخواهد که از مزایای بخشش مهریه توسط زن، بهره مند شود؛ بی آنکه به تعهدات خود عمل نماید. در این صورت بنظر می رسد که شرایط تحقق فریب در بخشش مهریه، فراهم شده و زن، می تواند در شرایط خاصی، در دادگاه، رجوع از بخشش مهریه را پیگیری نماید.

حکم قانونی فریب در بخشش مهریه

پس از توضیح مفهوم و شرایط فریب در بخشش مهریه، لازم است که حکم قانونی آن نیز، مورد بحث و بررسی قرار گیرد. به عبارت دیگر، این سوال مطرح می شود که قانون، برای فریب دادن در بخشش مهریه، چه حکمی در نظر گرفته است؟ آیا پشیمانی پس از بخشش مهریه، می تواند سبب بازپس گرفتن مهریه شود یا اینکه عواقب بخشیدن مهریه در دفترخانه یا بخشش مهریه با سند عادی، همچنان باقیست؟ برای پاسخ دادن به این سوال، نکات زیر، حائز اهمیت است.

به طور کلی، در قانون، حکم خاصی که ناظر بر فریب در ابرا مهریه باشد، وجود نداشته و هیچ ماده قانونی به طور خاص، به این بحث، نپرداخته است؛ با این حال، باید دانست که فریب در بخشش مهریه، در هر حال، ضمانت اجرای خاص خود را داشته و زنان فریب خورده، تحت شرایط خاصی، می توانند از بخشش مهریه، رجوع یا عدول نموده و دوباره مهریه خود را مطالبه نمایند.

به طور کلی، بخشش مهریه، به روش های مختلفی امکانپذیر است؛ از قبیل هبه مهریه، بذل مهریه، اقرار به دریافت مهریه و یا ابراء ذمه مرد بابت مهریه که هر کدام از این روش ها، با دیگری متفاوت بوده و ضمانت اجرای خاص خود را دارد. به عنوان نمونه، در صورتی که زن، در دفترخانه، ذمه مرد را از پرداخت مهریه بری نموده و یا اقرار به دریافت مهریه نماید، دیگر امکان رجوع از مهریه بخشیده شده را ندارد. اما اگر بذل مهر (در طلاق خلع و مبارات و رجوع به مهریه در زمان عده) و یا هبه مهر (در صورت رایگان بودن و عین معین بودن مهریه) انجام شده باشد، می توان آن را پس گرفت.

به طور کلی، هر فرد برای انجام دادن اعمال حقوقی، مانند بخشیدن مهریه، نیازمند آن است که قصد و رضایت لازم را داشته باشد؛ لذا در صورتی که زن، از روی اجبار شوهر، اقدام به بخشیدن مهریه نموده و یا اینکه رضایت نداشته باشد و صرفا بخاطر فریبکاری مرد، تن به بخشیدن مهریه در دفترخانه بدهد، نمی توان بخشش مهریه را صحیح و نافذ دانست.

در این حالت، زن می تواند در دادگاه حقوقی، دعوای فریب در بخشش مهریه را مطرح نماید. دادگاه نیز، پس از رسیدگی، در صورتی که احراز نماید که بخشش مهریه از جانب زن، به دلیل اقدامات فریبکارانه مرد بوده و زن، قصد بخشیدن مهریه را نداشته است، این عمل حقوقی، باطل و بلااثر خواهد شد و دوباره زن می تواند مهریه خود را مطالبه نماید؛ که البته، این امر نیازمند صدور حکم دادگاه است.

مجازات فریب در بخشش مهریه

یکی از مهم ترین عواقب بخشیدن مهریه، آن است که زن، نمی تواند پس از بخشش مهریه، اقدام به مطالبه مهریه نماید؛ مگر اینکه پس از هبه مهریه یا بذل آن، تحت شرایط خاصی، به مهریه بخشیده شده، رجوع کند و یا اینکه اثبات نماید مرد، اقدام به فریب وی نموده و او، قصد بخشش مهریه را نداشته است که در قسمت قبل، حکم قانونی فریب در بخشش مهریه، مورد بحث و بررسی قرار گرفت .

همانطور که اشاره شد، زن می تواند در صورت فقدان شرایط بخشیدن مهریه، در دادگاه، دعوای فریب در بخشش مهریه اقامه نموده و در صورت اثبات این مطلب، به مهریه خود رجوع کرده و بخشش مهریه را باطل و بلااثر نماید. اما سوال دیگری که در این خصوص حایز اهمیت است، آن است که آیا حکم قانونی در ارتباط با مجازات فریب در بخشش مهریه وجود دارد؟ به عبارت دیگر، آیا در قانون مجازات فریب در بخشش مهریه مورد پیش بینی قرار گرفته است؟

در پاسخ به این سوال، باید گفت که در قانون، مجازات فریب در بخشش مهریه، مورد پیش بینی قرار نگرفته است؛ به این معنا که اگر مردی، با انجام اقدامات فریبکارانه، همسر خود را وادار به بخشیدن مهریه در دفترخانه نماید، نمی توان وی را به مجازات قانونی خاصی محکوم نمود؛ چرا که عمل فریب در بخشیدن مهریه، در قانون مجازات اسلامی، جرم انگاری نشده است. در واقع، نمی توان فریب در بخشیدن مهریه را مانند جرمی همچون کلاهبرداری تلقی نمود که منجر به مجازات مجرم بشود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص حکم قانونی فریب در بخشش مهریه در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون حکم قانونی فریب در ابرا مهریه پاسخ دهند.