اثر اقدام به خودکشی بر وضعیت حقوقی وصیت

بر اساس ماده 836 قانون مدنی، اثر خودکشی بر وضعیت حقوقی وصیت، شرح داده شده است که به موجب این ماده، حکم قانونی وصیت کردن پس از اقدام به خودکشی، عبارت از بطلان وصیت انجام شده خواهد بود. لذا اعتبار وصیت نامه ای که پس از خودکشی عمدی انجام شده و نهایتا منجر به فوت وصی می گردد، به لحاظ حقوقی، مخدوش می باشد.

وصیت، به عملی حقوقی گفته می شود که شخص، به موجب آن، تکلیف امور مادی و غیر مادی مربوط به خود را  برای دوران پس از فوتش، تعیین می کند که اقسام آن، عبارتند از وصیت عهدی و تملیکی. بر این اساس، وصیت کردن، ورثه متوفی را به لحاظ شرعی و قانونی، ملزم به اجرای مفاد وصیت نامه، خواهد نمود.

اما گاهی، فوت متوفی، بر اثر عمل خودکشی رخ داده است. در چنین حالتی، این سوال مطرح می شود که آیا خودکشی بر وضعیت حقوقی وصیت اثرگذار است؟ پاسخ به این سوال از آن جهت مهم است که در برخی شرایط، ممکن است خودکشی متوفی، سبب بطلان وصیت نامه شود.

در این مقاله، قصد داریم ابتدا به بررسی اثر اقدام به خودکشی بر وضعیت حقوقی وصیت و حکم قانونی اثر خودکشی بر وصیت پرداخته و سپس، به این سوال پاسخ دهیم که آیا وصیت نامه فردی که خودکشی می کند معتبر است؟

اثر خودکشی بر وضعیت حقوقی وصیت

وصیت کردن، عملی حقوقی است که به موجب آن، موصی ، می تواند در خصوص میزانی از اموال خود برای بعد از فوت، تصمیم گیری نماید که به این نوع وصیت ، وصیت تملیکی گفته می شود . همچنین، موصی می تواند انجام برخی از امور را برای بعد از فوت خود، بر عهده وصی قرار دهد که به آن، وصیت عهدی گفته می شود.

در هر حال، نحوه صحیح نوشتن وصیت نامه ، به دلیل آثار حقوقی مهمی که بر ورثه متوفی خواهد گذاشت، نیازمند رعایت پاره ای از شرایط شرعی و قانونی است. یکی از مسائل مهمی که پیرامون حکم قانونی اعتبار وصیت نامه مطرح می شود، مربوط به حالتی است که شخص، بر اثر خودکشی فوت کند. در چنین شرایطی، این سوال مطرح می شود که اثر خودکشی بر وضعیت حقوقی وصیت چیست؟

در پاسخ به این سوال، باید گفت که بر اساس قانون مدنی، خودکشی متوفی، بر وضعیت حقوقی و حکم قانونی وصیت، تاثیر گذار بوده و به همین دلیل، در ضمن ماده 836 قانون مدنی، مقرر شده است که در شرایط خاصی، ممکن است که خودکشی، سبب بطلان وصیت نامه متوفی گردد که حکم قانونی آن را در ادامه ، شرح داده خواهد شد.

حکم قانونی اثر خودکشی بر وصیت

در قسمت قبل، به توضیح اثر خودکشی بر وضعیت حقوقی وصیت، پرداخته و گفتیم که در شرایط خاصی، ممکن است که وصیت نامه متوفی، باطل و بدون اثر باشد و بتوان نسبت به بطلان وصیت نامه، اقدام نمود . در این قسمت، قصد داریم به این سوال نیز، پاسخ دهیم که حکم قانونی اثر خودکشی بر وصیت چیست؟

در همین رابطه، ماده 836 قانون مدنی مقرر می دارد " هر گاه کسی به قصد خودکشی، خود را مجروح یا مسموم کند یا اعمال دیگر از این قبیل که موجب هلاکت است مرتکب گردد و پس از آن وصیت نماید، آن وصیت در صورت هلاکت، باطل است و هرگاه اتفاقا منتهی به موت نشد، وصیت نافذ خواهد بود " .

بر اساس ماده 836 قانون مدنی، حکم قانونی و اعتبار وصیت نامه، در حالتی که شخصی، دست به خودکشی زده و سپس، وصیت نماید، بیان گردیده است که به موجب آن، در چنین حالتی، وصیت باطل و بلا اثر خواهد بود؛ فلذا ورثه، تعهدی به اجرای مفاد چنین وصیت نامه ای، نخواهند داشت.

لازم به ذکر است که اگر شخص ، قبل از اقدام به خودکشی، وصیتی انجام دهد، آن وصیت، صحیح و معتبر بوده و باطل نیست. لذا ممنوعیت مذکور در ماده فوق، ناظر به حالتی است که ابتدا، فرد اقدام به خودکشی نموده و سپس، وصیتی می نماید. برای اطلاع از نحوه اجرای وصیت و میزان صحیح آن، مطالعه مقاله زیر نیز، توصیه می شود.

آیا وصیت نامه فردی که خودکشی می کند معتبر است؟

اثر خودکشی بر وضعیت حقوقی وصیت و حکم قانونی و اعتبار وصیت نامه، ضمن ماده 836 قانون مدنی، ذکر گردیده است. حکم قانونی بطلان وصیت نامه فردی که خودکشی می کند، تا حد زیادی، ناشی از آن است که چنین فردی به لحاظ حقوقی، اهلیت لازم برای انجام یک عمل حقوقی مهم، تحت عنوان وصیت کردن را نداشته و نمی تواند وصیت نامه عادی تنظیم نماید.

لذا مهم ترین سوالی که در این خصوص مطرح می شود، آن است که آیا وصیت نامه فردی که خودکشی می کند معتبر است؟ برای پاسخ دادن به این سوال، لازم است که شرایط بی اعتباری وصیت نامه فردی که خودکشی نموده است را به تفصیل، مورد بررسی قرار داده تا جزئیات آن، مشخص شود .

اولا، بی اعتباری وصیت نامه شخصی که خودکشی می کند، منوط به آن است که فرد، قصد خودکشی داشته باشد؛

دوما، شخصی که قصد خودکشی دارد، می بایست از طریق اعمالی همچون مجروح کردن خود، مسموم کردن و یا سایر اعمال نوعا کشنده، اقدام به این امر نماید؛

سوما، حکم قانونی مبنی بر بی اعتباری وصیت نامه، منوط به آن است که ابتدا فرد، دست به خودکشی زده و سپس، اقدام به وصیت نماید؛

چهارما، در صورتی که فردی خودکشی کرده و سپس وصیت نماید، اما این عمل، منجر به فوت وی نشود، وصیت نامه صحیح و نافذ خواهد بود. در خصوص اطلاع از شرایط ابطال وصیت نامه، مطالعه مقاله زیر، پیشنهاد می شود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد مشاوره اثر خودکشی بر وضعیت حقوقی وصیت در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون مشاوره اثر خودکشی بر وضعیت حقوقی وصیت پاسخ دهند.