مالیات مقطوع چیست

در پاسخ به این پرسش که مالیات مقطوع چیست؛ باید بیان داشت مالیاتی است که سازمان امور مالیاتی به میزان سود و زیان فعالیت اشخاص‌ توجهی نمی کند و مالیات را از محل مبلغ فروش و درآمد دریافت می‌کند. همچنین نحوه محاسبه و پرداخت آن بر اساس ماده 100 قانون مالیات های مستقیم است.

مالیات نوعی هزینه اجتماعی است که اشخاص یک جامعه برای تامین هزینه های عمومی به دولت پرداخت می کنند. به عبارت دیگر  دولت در ازای خدمات مختلفی که به عموم جامعه ارائه می دهد، مالیات دریافت می کند و این امر نقش مهمی در تامین هزینه‌ ها و توسعه‌ اقتصادی دارد. 

همچنین مالیات انواع مختلفی دارد که یکی از آن مالیات مقطوع می باشد و بسیاری از افراد جامعه مکلف به پرداخت این نوع از مالیات هستند. لذا شناخت و پرداختن به جزئیات مالیات مقطوع نظیر نحوه محاسبه، چگونگی پرداخت و سایر اطلاعات راجع به آن، امری ضروری است. 

در ادامه مقاله حاضر، قصد داریم، پس از پاسخ به این پرسش که مالیات مقطوع چیست و نحوه محاسبه آن چگونه می باشد به مالیات مقطوع فروش املاک بپردازیم. سپس در خصوص موارد قابل کسر از درآمد مشمول مالیات صحبت خواهیم کرد و در انتها، دستور العمل تبصره 100 قانون مالیات های مستقیم برای مالیات مقطوع و نحوه پرداخت آن را بررسی خواهیم نمود. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، با ما همراه باشید.

مالیات مقطوع چیست

همانطور که گفته شد درگاه ملی خدمات مالیات انواع مختلفی دارد که یکی از آن مالیات مقطوع می باشد. حال ممکن است که برخی از اشخاص با این موضوع آشنایی نداشته باشند و این سوال در ذهن آن ها مطرح شود که مالیات مقطوع چیست که پاسخ آن به شرح زیر می باشد:

در مالیات مقطوع، سازمان امور مالیاتی به میزان سود و زیان فعالیت اشخاص‌ توجهی نمی کند و مالیات را از محل مبلغ فروش و درآمد دریافت می‌کند. به عنوان مثال اگر شخصی مالیات نقل و انتقال ملک را پرداخت کند و در سال بعد قیمت ملک بالاتر برود در این مورد لازم نیست که نسبت به سود حاصل از ملک، مالیاتی پرداخت نماید. به عبارت دیگر مالیات مقطوع در مورد سود یا درآمدهایی است که مشمول مالیات نمی شوند

نکته ای که باید به آن توجه شود این است که این نوع از مالیات علی الحساب نیست به همین جهت پس از پرداخت مالیات مقطوع هیچ مالیات دیگری از شخص دریافت نمی شود. همچنین مقطوع شامل موارد زیادی می‌ شود که از جمله مهم ترین آن می توان به نقل و انتقال ملک، نقل و انتقال سهام و برخی موارد دیگر اشاره کرد.

علاوه بر این صاحبان مشاغل گروه دوم که از پایانه فروشگاهی استفاده می کنند؛ در صورتی که دستگاه کارتخوان را در سایت سازمان امور مالیاتی ثبت کرده باشند مشمول مالیات مقطوع می شوند و باید برای پرداخت آن اقدام نمایند. لازم به ذکر است منظور از پایانه فروشگاه همان دستگاه کارتخوان بانکی یا درگاه پرداخت الکترونیکی است.

نحوه محاسبه مالیات مقطوع مشاغل

اطلاع از نحوه محاسبه مالیات بسیار اهمیت دارد زیرا مالیات بخش مهمی از سیستم مالی کشورهاست و هر فرد باید وظیفه‌ خود را در قبال پرداخت مالیات بپذیرد. همچنین اطلاع صحیح از نحوه محاسبه مالیات مقطوع مشاغل به افراد کمک می‌کند تا میزان مالیاتی که باید پرداخت کنند را به درستی محاسبه کرده و از مزایا و معافیت‌های ممکن استفاده کنند. به همین خاطر در این بخش چگونگی محاسبه مالیات مقطوع مورد بررسی قرار می گیرد.

برای تعیین نحوه محاسبه مالیات مقطوع مشاغل ابتدا لازم است که به ماده 100 قانون مالیات های مستقیم پرداخته شود. این ماده مقرر می دارد :« مودیان موضوع ماده ۹۶ این قانون و همچنین آن دسته از صاحبان مشاغل که بدون الزام به نگهداری دفاتر قانونی، اقدام به نگهداری‌ دفاتر قانونی می‌نمایند مکلفند اظهارنامه مالیاتی مربوط به فعالیت‌های شغلی خود را در سال مالیاتی برای هر واحد شغلی و برای هر محل جداگانه طبق ‌نمونه‌ای که وسیله وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه خواهد شد تنظیم و تا آخر تیر ماه سال بعد به حوزه مالیاتی محل شغل خود تسلیم و مالیات ‌متعلق را به نرخ مذکور در ماده ۱۳۱ این قانون پرداخت نمایند.»

همچنین بر اساس تبصره ماده 100 قانون مالیات های مستقیم اگر در طول یک سال درآمد صاحبان مشاغل کمتر از 100 برابر سقف معافیت مالیاتی در سال 1402 باشد یعنی اشخاصی که درآمدشان در سال 1402 به حداکثر 120 هزار ریال می رسد، دیگر لازم نیست که به سازمان امور مالیاتی اظهارنامه ارسال کنند و از انجام این تکلیف معاف و در نهایت کد مالیاتی این گونه از مشاغل به‌صورت مقطوع تعیین می شود.

با توجه به توضیحات گفته شده مالیات مقطوع مشاغل بر اساس میزان فروش کالا و خدمات در طی هر سال و بر اساس اطلاعات موجود در پایگاه اطلاع رسانی سازمان امور مالیاتی و سوابق مودی تعیین می شود و در طی فرمی که در سایت tax.gov.ir  بارگذاری می شود به اطلاع شخص خواهد رسید.

مالیات مقطوع فروش املاک

همانطور که گفته شد یکی از مواردی که به آن مالیات مقطوع تعلق می گیرد مربوط به نقل و انتقال املاک می باشد. حال در این میان ممکن است برای عده ای از اشخاص این سوال مطرح شود که مالیات مقطوع فروش املاک چگونه محاسبه می باشد که پاسخ آن به شرح زیر است:

باید توجه داشت که بر اساس ماده 59 قانون مالیات های مستقیم، میزان مالیات برای خرید فروش املاک مسکونی و اداری و املاک تجاری بدون سرقفلی 5 درصد ارزش معامله است و برای درک بهتر این موضوع می توان به این مثال اشاره کرد که اگر شخصی ملکی را به قیمت 6 میلیارد مورد معامله قرار دهد باید 300 میلیون به عنوان مالیات مقطوع بپردازد.

ولی اگر ملک دارای سرقفلی باشد مالیات مقطوع آن برابر 2 درصد ارزش معامله است. به عنوان مثال اگر ملکی که دارای سرقفلی است به مبلغ 2 میلیارد مورد معامله قرار بگیرد شخص می بایست 40 میلیون تومان برای مالیات مقطوع پرداخت نماید. 

البته نکته حائز اهمیت این است که این نرخ صرفا مربوط به املاک تجاری است و شامل  املاک اداری نمی شود. لازم به ذکر است که پرداخت مالیات مقطوع نقل و انتقال املاک به عهده فروشنده بوده و نیازی به  ثبت نام اظهارنامه مالیاتی ندارد.

موارد قابل کسر از درآمد مشمول مالیات

در بخش های قبلی گفته شد که منظور از مالیات مقطوع این است که سازمان امور مالیاتی به میزان سود و زیان فعالیت اشخاص‌ توجهی نمی کند و مالیات را از محل مبلغ فروش و درآمد آن دریافت می‌کند. حال باید توجه داشت که برای وصول مالیات کل مبلغ اشخاص مدنظر نمی باشد و ممکن است بخاطره یکسری هزینه های مورد قبول، مبلغی از آن کم  شود. حال به دلیل اهمیت این موضوع در این بخش از مقاله موارد قابل کسر از درآمد مشمول مالیات مورد بررسی قرار می گیرد.

همانطور که گفته شد تمام درآمد مودی مشمول مالیات نمی شود و  از درآمد آن یکسری هزینه ها کسر می شود. به عبارت دیگر برخی از هزینه هایی که  مورد قبول سازمان مالیاتی است از درآمد افراد کسر می شود و باقی مانده از آن مشمول مالیات می شود. بنابراین هر چقدر که هزینه های بیشتری توسط اداره مالیاتی مورد قبول واقع شود، مودی نیز به مراتب مالیات کمتری پرداخت می کند.   

ماده 148 قانون مالیات های مستقیم هزینه های قابل قبول را بیان کرده است که از جمله مهم ترین آن ها شامل حقوق یا مزد اصلی و مزایای مستمر اعم از نقدی یا غیرنقدی، مزایای غیر مستمر اعم از نقدی و غیرنقدی از قبیل خوار و بار، بهره ‌وری، پاداش، عیدی، اضافه کار، هزینه سفر، هزینه ‌های بهداشتی و درمانی و وجوه پرداختی بابت بیمه‌ های بهداشتی و عمر و حوادث ناشی از کار کارکنان، حقوق بازنشستگی، هزینه‌ های خرید مواد اولیه و مصرفی تولیدی و غیره می باشد.

دستور العمل تبصره 100 قانون مالیات های مستقیم برای مالیات مقطوع

در بخش های قبلی در خصوص چیستی مالیات مقطوع و نرخ آن توضیحاتی ارائه شد. حال در خصوص ماده 100 قانون مالیات های مستقیم به عنوان یکی از مهم ترین مواد مربوط به مالیات مقطوع، دستور العملی صادر شده است که اطلاع از آن برای اشخاص ضروری می باشد. به همین خاطر در این بخش برای استفاده کاربران فایلی از دستور العمل تبصره 100 قانون مالیات های مستقیم برای مالیات مقطوع بارگذاری شده است.

نکته مهمی که در این دستور العمل وجود دارد این است  که اگر مودی توان پرداخت مالیات مقطوع تعیین شده را به صورت یکجا نداشته باشد، پرداخت مالیات برای او قسط بندی می شود و می‌تواند آن را حداکثر طی 4 قسط مساوی به سازمان امور مالیاتی پرداخت نماید.

نحوه پرداخت مالیات مقطوع

پس از معرفی مالیات مقطوع و بیان نحوه محاسبه آن، ممکن است که برای افراد این سوال مطرح شود که نحوه پرداخت مالیات bبه چه صورتی است؟ به همین دلیل، در این بخش توضیحاتی راجع به مراحل و نحوه پرداخت این نوع مالیات در سایت  my.tax.gov.ir ارائه می گردد.

1. شخص ابتدا باید در مرورگر خود درگاه ملی خدمات مالیات به آدرس my.tax.gov.ir را جتسجو کرده و وارد سایت شود. سپس باید  نام کاربری و رمز عبور خود را در کادرهای مربوطه، وارد نماید.

2. پس از ورود به سامانه شخص می بایست از منوی سمت راست گزینه " پرداخت قبض آنلاین" را انتخاب کرده و پس از مشاهده لیست مالیات های مقطوع می توانند که برای پرداخت آن اقدام نماید.

نکته ای که باید به آن توجه شود این است اشخاصی که مشمول مالیات مقطوع می شوند برای این که بتوانند از معافیت ها و مشوق های قانونی و عدم تعلق جریمه استفاده نمایند باید در زمان مقرر فرم تبصره 100 را تکمیل کرده و ارائه بدهند. همچنین برای تسلیم اظهارنامه ابتدا لازم است که در درگاه ملی خدمات مالیات برای خود پرونده الکترونیکی ایجاد کنند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نحوه محاسبه و پرداخت مالیات مقطوع در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نحوه محاسبه و پرداخت مالیات مقطوع پاسخ دهند.