طلاق به علت عدم پرداخت نفقه

در صورتی که مرد، به هر علت، حتی ناتوانی مالی، نفقه همسر خود را نپردازد، زن می تواند، پس از شکایت حقوقی مطالبه نفقه و اثبات ترک انفاق مرد و سپس گرفتن اجرائیه رای صادره مبنی بر محکومیت مرد به پرداخت نفقه، با استناد به اجرائیه صادره، اقدام به ثبت دادخواست طلاق، به علت عدم پرداخت نفقه نماید.

قانون گذار، تکلیف پرداخت نفقه زن در ازدواج دائم را بر عهده مرد قرار داده و هیچ گونه عذری را از جانب مرد، برای نپرداختن نفقه زن، موجه نمی داند؛ مگر اینکه زن، بدون دلیلی موجه، از تمکین عام (اطاعت و فرمان برداری از مرد و زندگی با او زیر یک سقف) و تمکین خاص (برقراری رابطه زناشویی)، نسبت به مرد، خودداری نماید.

در شرایطی که زن از مرد، تمکین عام و خاص دارد اما مرد، از پرداخت نفقه او خودداری می کند، قانون گذار، طلاق به علت عدم پرداخت نفقه را مورد پیش بینی قرار داده و علی رغم اینکه طلاق، حق مردان است، این حق را برای زنان نیز قائل شده و زن نیز می تواند، به استناد عدم پرداخت نفقه از جانب شوهر، حق طلاق داشته باشد که البته، طلاق به علت نپرداختن نفقه، صرفا در صورتی ممکن خواهد بود که نحوه و مراحل قانونی آن، طی شود.

از این رو، در مقاله حاضر، قصد داریم تا امکان و شرایط طلاق زن به علت نفقه ندادن مرد را بررسی کرده و نحوه این طلاق را توضیح دهیم؛ سپس، بگوییم که مراحل و نحوه طلاق از طریق اجرائیه نفقه، چگونه است، آثار طلاق زن به علت ترک انفاق چه مواردی بوده و اثبات نپرداختن نفقه برای گرفتن حق طلاق زن، به چه صورت می باشد.

اگر مرد نفقه ندهد آیا زن میتواند طلاق بگیرد

برای پاسخ به این پرسش که اگر مرد نفقه ندهد آیا زن میتواند طلاق بگیرد؟ لازم به توضیح است که پرداخت نفقه، از منظر قانون، به اندازه ای مهم است که در شرایطی، ترک انفاق، جرم انگاری گردیده و برای آن، ضمانت اجراهایی نظیر حبس تعزیری، در نظر گرفته شده است همچنین، علی رغم اینکه حق طلاق، صرفا از آن مردان است، در شرایطی که زن بتواند ثابت کند، علی رغم وجود تمکین، مرد ترک انفاق کرده، می تواند به استناد ترک انفاق و همچنین عسر و حرج ناشی از این امر، تقاضای صدور حکم طلاق نماید.

این امر، یعنی حق طلاق زن به علت عدم پرداخت نفقه، در ماده 1129 قانون مدنی، به صراحت، پیش بینی گردیده است. این ماده، مقرر می دارد: "در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه و عدم امکان اجرا حکم محکمه و الزام او به دادن نفقه، زن می‌ تواند برای طلاق به حاکم ‌رجوع کند و حاکم، شوهر او را اجبار به طلاق می نماید، ‌همچنین است در صورت عجز شوهر از دادن نفقه."

بنابراین، اگر مرد نفقه ندهد و نتوان به موجب حکم دادگاه، مبنی بر پرداخت نفقه، او را ملزم به پرداخت کرد یا اگر مرد، به دلیل ناتوانی مالی، از پرداخت نفقه، عاجر باشد، زن، حق طلاق پیدا کرده و می تواند با ثبت دادخواست طلاق و طی کردن روال قانونی اثبات ترک انفاق، پس از صدور حکم دادگاه، به علت عدم پرداخت نفقه، طلاق بگیرد و بدین ترتیب، مشاهده می کنیم که عدم پرداخت نفقه و حق طلاق زن، می توانند ارتباطی مستقیم با یکدیگر داشته باشند.

شرایط طلاق به علت عدم پرداخت نفقه

علی رغم پیش بینی امکان طلاق به علت عدم پرداخت نفقه، این امر، زمانی محقق خواهد شد که تمامی شرایط قانونی پیش بینی شده برای آن، وجود داشته باشد. لذا در این بخش از مقاله، قصد داریم بگوییم که شرایط طلاق به علت عدم پرداخت نفقه، چه مواردی هستند. این شرایط، عبارتند از: 

زن از همسر خود، تمکین عام و تمکین خاص داشته باشد؛

در صورت عدم تمکین زن از شوهر، زن از معاذیر موجه قانونی برای عدم تمکین، نظیر وجود خطر جانی در صورت زندگی زن با مرد یا ابتلای مرد، به بیماری های مقاربتی، برخوردار باشد؛

مرد، علی رغم وجود تمکین عام و خاص زن، از پرداخت نفقه او خودداری ورزد و با حکم دادگاه نیز نتوان او را ملزم به پرداخت نفقه نمود یا اینکه به طور کلی، مرد از توان مالی کافی، برای پرداختن نفقه همسر خود، برخوردار نباشد. 

طلاق به علت عدم پرداخت نفقه

ماده 1129 قانون مدنی، در خصوص طلاق به علت عدم پرداخت نفقه زن از جانب مرد بوده و مستفاد از آن، عدم پرداخت نفقه زن، با هر علتی، نظیر عدم توان مالی کافی مرد برای پرداخت یا اختلافات خانوادگی و ...، می تواند، سبب ایجاد حق طلاق برای زن شود.

مگر اینکه مرد، در دادگاه، ثابت کند که زن، بدون وجود عذر موجه عدم تمکین، از تمکین عام و خاص، نسبت به او، استنکاف می ورزد. در چنین شرایطی، حتی با وجود مساله ترک انفاق از جانب مرد، زن، حق طلاق نخواهد داشت و نمی تواند با استناد به عدم پرداخت نفقه از جانب مرد، تقاضای صدور حکم طلاق نماید.

در غیر حالت فوق الذکر، زن این حق را خواهد داشت که با اثبات ترک انفاق مرد و طی کردن روال قانونی آن، اقدام به متارکه از همسر خود نماید و در چنین شرایطی، یعنی در شرایطی که عدم پرداخت نفقه از جانب مرد، قابل اثبات است، لزومی نخواهد داشت که زن، به دلایل دیگری برای طلاق، استناد ورزد یا عسر و حرج ناشی از مواردی مانند اعتیاد یا وجود خطر جانی را به محکمه، ثابت کند.

مراحل و نحوه طلاق از طریق اجراییه نفقه

هنگامی که زنی، این مساله را مطرح می کند که از طریق نفقه طلاق گرفتم، این امر، اشاره به این موضوع دارد که او، مراحل و نحوه طلاق از طریق اجراییه نفقه را به درستی طی کرده است و بدین ترتیب، موفق به جدایی از همسر خود، به علت عدم پرداخت نفقه شده است. این مراحل، عبارتند از: 

زن باید، پس از تشکیل حساب کاربری سامانه ثنا و احراز هویت ثنا، با مشاوره یک وکیل یا جست و جو در اینترنت، دادخواست مطالبه نفقه معوقه و حال خود را تنظیم کرده و با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، دادخواست خود را ثبت و به مرجع صالح، ارسال کند.

جلسه رسیدگی به درخواست زن، جهت صدور حکم محکومیت مرد بر پرداخت نفقه معوقه و جاریه، تشکیل شده و مرد، محکوم به پرداخت نفقه به همسر خود گردد و این رای، پس از طی کردن مهلت ها و روند اعتراض، قطعی شود.

زن، با مراجعه به دفتر دادگاه، نسبت به دریافت اجرائیه رای صادره، اقدام نماید، اجرائیه به مرد، ابلاغ شود و مرد از رای دادگاه، تبعیت نکند.

زن، دادخواست صدور حکم طلاق به علت عدم پرداخت نفقه را تنظیم کرده و با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و پس از ضمیمه کردن رای و اجرائیه صادره در خصوص محکومیت مرد به پرداخت نفقه، دادخواست خود را به دادگاه صالح ارسال نماید تا دادگاه، مدارک و ادله زن را بررسی نماید و در صورت بر حق دانستن زن، اقدام به صدور حکم طلاق به علت عدم پرداخت نفقه نماید.

آثار طلاق زن به دلیل ترک انفاق و ندادن نفقه

در قسمت قبلی مقاله، گفتیم که هنگامی که زنی، این مساله را مطرح می کند که از طریق نفقه طلاق گرفتم، یعنی مراحل و نحوه طلاق از طریق اجراییه نفقه را طی کرده و سپس، توضیح دادیم که این نحوه و مراحل چه هستند. در این بخش از مقاله، قصد داریم، آثار طلاق به دلیل نپرداختن نفقه و ترک انفاق را مطرح کنیم.

در شرایطی که زنی، به علت عدم پرداخت نفقه از جانب همسر خود یا به عبارتی از طریق نفقه، اقدام به طلاق می نماید و موفق به این امر می گردد، طبعا، در گام های بعدی، به دنبال مطالبه سایر حقوق قانونی خود، نظیر مهریه و اجرت المثل نیز خواهد رفت.

 بدین ترتیب، می توان گفت، از جمله آثار طلاق به علت عدم پرداخت نفقه از جانب مرد، می تواند مواجه شدن او با مساله پرداخت مهریه زن و اجرت المثل او باشد و در صورت عدم پرداخت، ممکن است با مساله جلب یا توقیف اموال، روبرو گردد. همچنین، فارغ از بحث عدم پرداخت نفقه، به طور معمول، طلاق، آثار روحی و راونی شدیدی بر زن و مرد، خواهد گذاشت و بهتر است که زوجین، تا حد ممکن، اقدام به مصالحه کرده و به دنبال پیدا کردن راه حل های روانشناسی، برای مسائل خود باشند.

چگونگی اثبات عدم پرداخت نفقه برای گرفتن حق طلاق

در قسمت های قبل، توضیح دادیم که برای اینکه زن بتواند از طریق نفقه طلاق بگیرد، ابتدا باید، اقدام به ثبت دادخواست حقوقی نفقه کرده و سپس، با گرفتن اجراییه رای صادره در خصوص محکومیت مرد به پرداخت نفقه جاری و معوقه و گذشت مدت کوتاهی از صدور اجراییه، با استناد به اجراییه صادره و استناد به عدم تبعیت مرد از رای یا با استناد به محکومیت مرد به پرداخت نفقه معوقه در رای صادره، اقدام به ثبت دادخواست طلاق نماید.

اثبات عدم پرداخت نفقه در دادگاه نفقه ای که زن قصد دارد با استناد به آن و اجراییه صادره در خصوص آن، اقدام به ثبت دادخواست طلاق نماید، بدین صورت خواهد بود که زن، از ادله اثبات دعاوی حقوقی پیش بینی شده در قانون آیین دادرسی مدنی، یعنی؛ اقرار، شهادت شهود یا بینه، قسم و علم قاضی، استفاده نماید.

یعنی، یا مرد، شخصا به ترک انفاق اقرار کند یا زن، با شهادت شهود بتواند، ترک انفاق مرد را ثابت کند یا زن به علت عدم وجود هیچ مدرکی، از دادگاه تقاضای اتیان سوگند از جانب مرد را کرده و یا قاضی، به علم برسد که مرد، ترک انفاق نموده است.

همچنین، زن می تواند، به رسید پرداختی هایی که با حساب بانکی خویش انجام داده یا پرداخت هایی که از طریق اقوام برای او صورت گرفته نیز استناد کند و از دادگاه بخواهد، دستور استعلام واریز از حساب مرد به حساب های زن را بدهد تا اثبات شود که مرد، هیچگونه واریزی و پرداختی به حساب زن نداشته است.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد شرایط و نحوه طلاق به علت عدم پرداخت نفقه در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط و نحوه طلاق به علت عدم پرداخت نفقه پاسخ دهند.