سرپرستی کودکان بد سرپرست

برای به سرپرستی گرفتن کودکان بد سرپرست لازم است که خانواده میزبان واجد شرایطی باشد که از جمله مهم ترین این شرایط می توان به سلامت جسمی و روانی، تمکن مالی و عدم اعتیاد اشاره کرد. همچنین مطابق قوانین، اولویت در پذیرش سرپرستی با زن و شوهر بدون فرزند، سپس با زنان و دختران بدون شوهر و سپس، زن و شوهر دارای فرزند است.

به سرپرستی گرفتن کودکان بد سرپرست به معنای به عهده گرفتن مسئولیت نگهداری، مراقبت و تامین نیازهای روزانه کودکانی است که از سوی والدین یا سرپرستشان به درستی مراقبت نمی شوند و شاید حتی به آن ها آسیب رسانده باشد. به عبارتی این عمل، با هدف مراقبت از این کودکان و جلوگیری از وقوع آسیب به آن ها انجام می شود.

با این حال، برای به سرپرستی گرفتن کودکان بد سرپرست، هم کودک و هم خانواده میزبان می بایست واجد شرایطی باشند و صلاحیت خانواده توسط مرجع ذی صلاح احراز شود. همچنین، ثبت درخواست سرپرستی، مستلزم آشنایی با مراحل و نحوه ثبت، در سامانه ملی فرزند پذیری می باشد. از این رو، پرداختن به جزئیات سرپرستی کودکان بد سرپرست نظیر ضوابط، مراحل و فرآیند آن امری ضروری به نظر می رسد.

در ادامه مقاله حاضر، قصد داریم، پس از بررسی شرایط کودکان بد سرپرست برای به سرپرستی گرفتن، در مورد این پرسش که اولویت واگذاری کودک بدون نیاز به مرجع قضایی چگونه است؛ توضیحاتی ارائه دهیم. سپس، شرایط خانواده میزبان شدن و سایت سرپرستی کودکان بد سرپرست را مورد بررسی قرار می دهیم. در ادامه، در خصوص، نحوه به سرپرستی گرفتن و تغییر خانواده میزبان به خانواده جایگزین صحبت خواهیم کرد و در انتها؛ فایل مربوط به قوانین این حوزه را ارائه می دهیم. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، با ما همراه باشید.

شرایط کودکان بد سرپرست برای به سرپرستی گرفتن

کودکان بد سرپرست باید دارای یک سری شرایط باشند تا بتوان سرپرستی آن را به عهده گرفت و اطلاع از این شرایط برای خانواده میزبان حائز اهمیت می باشد. به همین خاطر، در این بخش از مقاله به شرایط کودکان بد سرپرست برای به سرپرستی گرفتن پرداخته می شود که به شرح زیر است:

سن کودک تا ۱۸ سال تمام شمسی باشد.

کودک باید مشمول یکی از بندهای ماده ۸ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان مصوب 1392 یا یکی از بندهای ماده ۳ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب سال ۱۳۹۹ باشد. ماده 8 قانون مذکور مصوب 1392 بیان می کند: «سپردن سرپرستی افراد موضوع این قانون در صورتی مجاز است که دارای یکی از شرایط ذیل باشند:

الف ـ امکان شناخت هیچ یک از پدر، مادر و جد پدری آنان وجود نداشته باشد.

ب ـ پدر، مادر، جد پدری و وصی منصوب ازسوی ولی قهری آنان در قید حیات نباشد.

ج ـ افرادی که سرپرستی آنان به موجب حکم مراجع صلاحیتدار به سازمان سپرده گردیده و تا زمان دو سال از تاریخ سپردن آنان به سازمان، پدر یا مادر و یا جد پدری و وصی منصوب از سوی ولی قهری برای سرپرستی آنان مراجعه ننموده باشند.

دـ هیچ یک از پدر، مادر و جد پدری آنان و وصی منصوب از سوی ولی قهری صلاحیت سرپرستی را نداشته باشند و به تشخیص دادگاه صالح این امر حتی با ضم امین یا ناظر نیز حاصل نشود.» بنابراین سپردن کودکانی که امکان شناسایی والدین آن ها وجود دارد یا یکی از پدر، مادر، جد پدری و وصی منصوب از سوی آن ها زنده می باشد، وجود ندارد. 

 در ماده 3 قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب سال ۱۳۹۹ نیز شرایط مختلفی برای به سپرده شدن این کودکان در نظر گرفته است که از جمله آن به طور خلاصه می توان به مواردی مانند بی ‌توجهی و سهل‌ انگاری سرپرست در انجام وظايف قانونی و شرعی نسبت به کودکان، ابتلای هر يك از والدين یا سرپرست به بیماری های روانی يا بيماري‏ های جسمی واگير صعب ‏العلاج یا اعتیاد، خشونت مستمر یا زندانی شدن اولياء، سرپرستان قانونی، قوادی و يا دائر يا اداره‌كردن مراكز فساد و فحشا اشاره نمود.

هم چنین، اشتهار والدین به فساد، عدم اقدام برای ثبت تولد یا عدم گرفتن شناسنامه برای کودک بدون عذر موجه، بازماندن طفل و نوجوان از تحصيل، طردشدن طفل و نوجوان از سوی خانواده، کم توانی جسمی يا ذهنی طفل و نوجوان یا ابتلا به بیماری خاص، وارد شدن يا وارد كردن طفل و نوجوان در فعاليت ‏هايی نظير تكدي‏گری و قاچاق و همچنين اعتياد آنان به مواد مخدر، روانگردان يا مشروبات الكلی، فقر شدید، فرار مكرر از خانه يا مدرسه و ترك تحصيل از سوی طفل یا نوجوان از جمله شرایط به سرپرستی گرفته شدن می باشد.

شرط بعدی این است که باید مسئولیت مراقب و نگهداری از کودک به واسطه حکم دادسرا یا دادگاه به سازمان بهزیستی کشور سپرده شده باشد.

همچنین کودکانی که معلول هستند و نیاز به مراقبت های ویژه دارند و حتی کودکان کار با وجود شرایط فوق، را می توان سرپرستی آن ها را به عهده گرفت. نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که برای به سرپرستی گرفتن کودکان بد سرپرست، موضوع جنسیت و تابعیت فاقد اهمیت است و منعی برای سپردن کودکان اتباع در این مورد وجود ندارد.

اولویت واگذاری کودک بدون نیاز به مرجع قضایی چگونه است

در بخش قبلی پیرامون شرایط کودکان بد سرپرست برای به سرپرستی گرفتن توضیحاتی ارائه گردید. حال یکی از سوالات متداولی که در این زمینه مطرح می شود؛ این است که اولویت واگذاری کودک بدون نیاز به مرجع قضایی چگونه است که پاسخ آن به شرح زیر می باشد:

در ابتدا باید گفت که اصولا واگذاری کودک بد ‏سرپرست نیاز به تنظیم و ارائه درخواست سرپرستی به دادگاه صالح دارد، اما اولویت واگذاری کودک بدون نیاز به مرجع قضایی، ابتدا با پدر و مادر، پدر بزرگ پدری و وصی منصوب از طرف آن ها می باشد. اشخاص بعدی که اولویت دارند، پدر و جد پدری و مادر و وصی با ضم امین یا ناظر است؛ یعنی شخصی مورد اعتمادی تعیین می شود تا با همکاری اشخاص مذکور، بتوانند از کودک مراقبت و نگهداری کنند.

اولویت سوم با خانواده جایگزین خویشاوند است و منظور از آن، بستگان کودک می باشد که سرپرستی او را به عهده می گیرند و در نهایت اگر این افراد نیز در دسترس نبودند یا به هر دلیل دیگری حاضر نشدند که سرپرستی کودک را به عهده بگیرند، نوبت به این می رسد که کودک در خانواده جایگزین غیر خویشاوند نگهداری شود. لازم به ذکر است که اگر هیچ یک از موارد فوق ممکن نشد، کودک در موسسه نگهداری می شود تا خانواده ای او را برای سرپرستی بپذیرد.

شرایط خانواده میزبان برای سرپرستی کودکان بد سرپرست

احراز شرایط لازم در خصوص خانواده میزبان برای سرپرستی کودکان بد سرپرست بسیار اهمیت دارد؛ زیرا این اطلاعات می‌تواند به مسئولین مربوطه کمک کند تا از اینکه کودکان در یک محیط مناسب و ایمن نگهداری شوند، اطمینان حاصل کنند. به دلیل اهمیت این موضوع، این بخش از مقاله، به شرایط خانواده میزبان برای سرپرستی کودکان بد سرپرست پرداخته می شود.

در ابتدا باید گفت که اولویت در پذیرش سرپرستی به ترتیب با زن و شوهر بدون فرزند، سپس زنان و دختران بدون شوهر فاقد فرزند و در نهایت زن و شوهر دارای فرزند است. در واقع زن و شوهری می توانند برای سرپرستی کودکان و نوجوانان از سازمان بهزیستی درخواست کنند که پنج سال از تاریخ ازدواج آنان گذشته باشد، ولی بچه دار نشده باشند و یکی از زوجین بیش از 30 سال سن داشته باشند. همچنین این شرط سنی برای زوجینی که دارای فرزند هستند، نیز جاری است.

از جمله شرایط دیگری که باید در مورد این گونه افراد احراز شود تا صلاحیت آن ها مورد تایید قرار بگیرد؛ ایمان و تقوا، نداشتن سابقه کیفری موثر، اقامت در ایران، توانایی برای برطرف کردن نیازهای اولیه کودک و عدم استعمال مشروبات الکلی و عدم اعتیاد به مواد مخدر و روانگردان می باشد.

همچنین، علاوه بر موارد فوق؛ نداشتن مشکل جسمی و روانی، داشتن حداقل مدرک دیپلم، عدم اشتهار به فساد و حسن رفتار از شرایط ضروری برای متقاضیان می باشد. لازم به ذکر است که زوجینی که قصد دارند کودکی را به سرپرستی بگیرند؛ باید ازدواج آن ها از نوع دائم باشد؛ زیرا در خصوص ازدواج موقت یا صیغه ممنوعیت وجود دارد.

نکته دیگر این است که متقاضیانی که سن آن ها بیشتر از 50 سال است، این اجازه را دارند که مراقبت موقت کودکان بالای ۲ سال را بر عهده بگیرند. نکته دیگر این است که افراد تبعه کشورهای خارجی مقیم ایران می توانند مراقبت موقت کودک هم‌ تابعیت خود را بر عهده بگیرند.

سایت سرپرستی کودکان بی سرپرست و بد سرپرست

با گسترس مفهوم دولت الکترونیک و ایجاد سامانه هایی به منظور ارائه خدمات بهتر و سریع تر به کاربران، سازمان بهزیستی کشور نیز، سامانه ای را به منظور گسترش خدمات خود به کاربران، ارائه نمود. به منظور آشنایی علاقمندان با این سایت و همچنین بیان آدرس آن، این بخش از مقاله به معرفی سایت سرپرستی کودکان بی سرپرست و بد سرپرست اختصاص داده شده است.

متقاضیان باید درخواست سرپرستی کودک را از طریق سامانه ملی فرزندخواندگی به ثبت برسانند. به همین منظور؛ باید در مرورگر خود سایت سرپرستی کودکان بی سرپرست و بد سرپرست به نشانی adoption.behzisti.net را جستجو کند و پس از ورود به سامانه باید بر روی گزینه ثبت نام کلیک کرده تا بتواند درخواست خود را به ثبت برساند.

بنابراین تمامی فرآیندهای مربوط به ثبت نام و پذیرش سرپرستی کودک از راه دور و از طریق این سایت انجام می شود. البته لازم به ذکر است فقط افرادی می توانند برای پذیرش فرزند از طریق سایت ملی فرزند پذیری اقدام کنند که واجد شرایط لازم باشند و در غیر این صورت؛ درخواست آن ها توسط سازمان بهزیستی کشور رد می شود.

نحوه به سرپرستی گرفتن کودکان بد سرپرست

همانطور که پیش تر اشاره شد، افراد برای به سرپرستی گرفتن کودکان بد سرپرست باید درخواست خود را درسامانه ملی فرزند پذیری به ثبت برسانند. در واقع ثبت‌نام و بارگذاری مدارک هویتی در این سامانه یکی از وظایف خانواده داوطلب میزبانی از این کودکان است. به همین جهت، این بخش از مقاله، به بیان فرآیند ثبت درخواست و نحوه به سرپرستی گرفتن کودکان بد سرپرست در سامانه ملی فرزند پذیری، اختصاص داده شده است.

شخص ابتدا باید در مرورگر خود سایت سرپرستی کودکان بی سرپرست و بد سرپرست به نشانی adoption.behzisti.net را جستجو کند و پس از ورود به سامانه باید بر روی گزینه ثبت نام کلیک کند.

در مرحله بعد متقاضی می بایست ضوابط و مقررات اعلام شده را مطالعه کرده و در پایین صفحه بر روی گزینه مشخص شده کلیک نماید.

سپس شخص باید محل زندگی خود را مشخص کند.

در مرحله بعدی متقاضی باید نوع خانواده خود را تعیین کند.

در مرحله بعدی لازم است که متقاضی شماره تلفن همراه و کلمه رمز عبور خود را وارد نماید.

سپس یک کد به شماره تلفن شخص ارسال می شود که می بایست آن را در کادر مربوطه وارد کند.

در محله بعدی متقاضی باید استان و شهرستان محل زندگی خود را انتخاب کرده و بر روی گزینه مرحله کلیک کند.

پس از آن متقاضی باید اطلاعات هویتی خود را نظیر نام و نام خانوادگی، کد ملی، تاریخ تولد، تحصیلات، میزان درآمد و غیره را در کادر مربوطه وارد کند.

در نهایت پس از تکمیل اطلاعات اقامتی، وارد کردن آدرس و کد پستی و تقبل هزینه جزئی، درخواست شخص به سازمان بهزیستی کشور ارسال می گردد تا توسط کارشناسان مربوط مورد بررسی قرار بگیرد. همچنین باید به این نکته توجه داشت که پس از اتمام مراحل ثبت نام یک کد برای او صادر می شود تا بتواند وضعیت درخواست خود را پیگیری کند.

نحوه تغییر خانواده میزبان به خانواده جایگزین

گاهی اوقات ممکن است که پس از سپردن کودک یا نوجوان به خانواده میزبان، مصلحت کودک اقتضا کند که خانواده جایگزین از او مراقبت کنند. حال پرسش اساسی این است که نحوه تغییر خانواده میزبان به خانواده جایگزین چگونه می باشد که پاسخ آن به شرح زیر است:

در ابتدا باید توجه داشت که بین خانواده میزبان با خانواده جایگزین تفاوت هایی وجود دارد. منظور از خانواده‌‌ میزبان خانواده ای است که بهزیستی راسا یا از طریق موسسه مراقبت خانواده محور، کودک یا نوجوانی را به صورت موقت و تا واگذاری وی به خانواده زیستی و یا فرزند خواندگی، برای نگهداری به آن ها می سپارد، ولی خانواده جایگزین به معنای این است که کودک و نوجوان با تصمیم دادگاه صالح، در قالب سرپرستی (فرزندخواندگی)، قیمومت یا امین موقت به خانواده ای سپرده می شود.

زمانی می توان خانواده میزبان را به خانواده جایگزین تغییر داد که امکان بازگرداندن کودک به پدر و مادری که کودک و نوجوان از آنان متولد شده است؛ وجود نداشته باشد. علاوه بر این؛ احراز شرایط دیگری مانند تمایل خانواده میزبان، مصلحت کودک و نوجوان، تایید کارگروه شهرستان، طی کردن فرآیند ثبت نام در سامانه ملی فرزند خواندگی و صدور رای سرپرستی توسط دادگاه صالح در این خصوص ضروری می باشد.

قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست pdf

در این قسمت از مقاله، قصد داریم برای آشنایی بیشتر مخاطبین محترم، متن قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست را طبق آخرین اصلاحیه، ارائه کنیم. به همین منظور امکان دانلود قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست pdf در قسمت زیر فراهم شده است.

نکته مهمی که در این قانون وجود دارد این است که هرگاه سرپرست درصدد ازدواج برآید باید مشخصات فرد مورد نظر را به دادگاه خانواده اعلام کند تا دادگاه نسبت به ادامه سرپرستی به صورت مشترک و یا فسخ آن اتخاذ تصمیم نماید. همچنین ازدواج چه در زمان حضانت و چه بعد از آن بین سرپرست و فرزند خوانده ممنوع است، مگر این که دادگاه صالح پس از اخذ نظر مشورتی سازمان، این امر را به مصلحت فرزند خوانده تشخیص دهد.

آیین نامه اجرایی قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست

هیات وزیران در سال 1394 یک آیین نامه تحت عنوان آیین نامه اجرایی قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست تصویب نمود که اطلاع از مفاد آن برای اشخاص ضروری می باشد. به همین منظور در قسمت زیر امکان دانلود این آیین نامه برای کاربران فراهم شده است.

لازم به ذکر است که مطابق با ماده 8 آیین نامه فوق الذکر اگر سازمان بهزستی متوجه شود که در روند سرپرستی كودك يا نوجوان تحت سرپرستی مشکلی ایجاد شده و دیگر ادامه سرپرستی به مصلحت کودک نمی باشد؛ می بایست از دادگاه صالح تقاضای فسخ سرپرستی را نماید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد قوانین سرپرستی کودکان بد سرپرست در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون قوانین سرپرستی کودکان بد سرپرست پاسخ دهند.