مالیات نقل و انتقال سهام

مالیات نقل و انتقال سهام، مالیاتی است مقطوع که پرداخت آن، حسب مورد، برعهده فروشنده و کارگزاری می باشد. نحوه پرداخت این مالیات، از طریق درگاه ملی خدمات مالیات صورت گرفته و نرخ محاسبه آن، در سهام های غیر بورسی و بورسی، به ترتیب، 4٪ درصد ارزش اسمی سهام و نیم درصد ارزش فروش سهام، خواهد بود.

قانون مالیات مستقیم در جمهوری اسلامی ایران، قانونی است که در خصوص انواع مالیات، نحوه محاسبه و پرداخت آن ها، همچنین، مواردی که مشمول مالیات می گردند و عدم پرداخت مالیات آن ها، فرد را با جریمه، روبرو می نماید، تعیین تکلیف کرده است.

از جمله مواردی که در قانون مذکور، مشمول مالیات می شود، سهام های بورسی و غیر بورسی هستند که در هنگام نقل و انتقال آن ها، باید، درصدی از ارزش اسمی سهام یا ارزش فروش سهام، به عنوان مالیات نقل و انتقال سهام، به سازمان امور مالیاتی، پرداخت گردد و تنها، کسانی موفق به این امر خواهند شد که با قواعد پرداخت این مالیات، آشنا باشند.

لذا در مقاله مذکور، ماهیت و مسئول پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام، محاسبه و نحوه پرداخت الکترونیکی آن، بررسی گردیده و در خصوص گواهی پرداخت این مالیات و جریمه عدم پرداخت آن، توضیح داده شده است که علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در این باره می توانند، ادامه مقاله را دنبال کنند.

مالیات نقل و انتقال سهام چیست و به عهده کیست؟

در پاسخ به این پرسش که مالیات نقل و انتقال سهام چیست و به عهده کیست؟ باید گفت، یکی از انواع مالیات در ایران، مالیات تکلیفی و مالیات مقطوع بوده که نرخ مالیات متعلقه و پرداخت کننده آن، بسته به مورد مشمول این نوع از انواع مالیات ها، متفاوت است. 

مالیات نقل و انتقال سهام، نوعی مالیات مقطوع (هم در سهام های بورسی و هم در سهام های غیر بورسی) و نوعی مالیات تکلیفی (در خصوص سهام شرکت های بورسی) است که باید، هنگام نقل و انتقال سهام، در سهام های غیر بورسی، توسط فروشنده و در سهام های بورسی، توسط کارگزاری ها و به نیابت از فروشنده، به حساب سازمان امور مالیاتی، واریز گردد.

مقصود از مالیات مقطوع، مالیاتی است که با پرداخت آن، فرد از پرداخت سایر مالیات ها، نظیر مالیات مربوط به سود یا درآمد حاصل از فروش و...، معاف می گردد و مقصود از مالیات تکلیفی، مالیاتی است که پرداخت آن، به نیابت از مودی، توسط شخص دیگری، انجام می شود.

محاسبه مالیات نقل و انتقال سهام

برای بررسی محاسبه مالیات نقل و انتقال سهام، باید به قانون مالیات مستقیم مراجعه کرد و تبصره 1 (اصلاحی 1376/11/26) ماده 143 و ماده 143 مکرر (الحاقی 1388/09/25) این قانون را مورد بررسی قرار داد. بر اساس مواد مذکور، نرخ محاسبه مالیات نقل و انتقال سهام، به شرح زیر است:

مستفاد از تبصره 1 ماده 143 قانون مالیات مستقیم، از هر نقل و انتقال سهام و سهم‌ الشرکه و حق تقدم سهام و سهم ‌الشرکه شرکا، در شرکت‌ هایی که سهام آن ها، غیر بورسی است، مالیات مقطوعی به میزان چهار درصد (4٪)‌ ارزش اسمی آن ها، وصول می‌ شود. شایان ذکر است، محاسبه مالیات نقل و انتقال سهام شرکت سهامی خاص و مالیات نقل و انتقال سهام شرکت مسئولیت محدود، بر اساس مفاد این ماده، خواهد بود.

مستفاد از ماده 143 مکرر (الحاقی 1388/09/25) قانون مالیات مستقیم، از هر نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام شرکت هایی که سهام آن ها بورسی است، مالیات مقطوعی به میزان نیم‌ درصد (5/0%) ارزش فروش سهام و حق تقدم سهام، وصول خواهد شد.

شایان ذکر است، نرخ محاسبه نقل و انتقال سهام در مواقعی که سهام، از متوفی، به وراث وی به ارث می رسد، در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث، بسته به بورسی یا غیر بورسی بودن سهام، یک و نیم (5 /1) برابر نرخ های مذکور در دو پاراگراف قبل می باشد. (مستفاد از تبصره 2 (الحاقی 1394/04/31) ماده 17 قانون مالیات مستقیم.)

نحوه پرداخت الکترونیکی مالیات نقل و انتقال سهام

در توضیح نحوه پرداخت الکترونیکی مالیات نقل و انتقال سهام و دریافت گواهی پرداخت باید گفت، در سهام های بورسی، کارگزاری، مالیات متعلق را از فروشنده، دریافت و به حساب مشخص شده توسط سازمان امور مالیاتی، واریز می نماید و باید، ظرف 10 روز، رسید آن را تقدیم اداره مالیات کرده و گواهی پرداخت را دریافت کند.

در سهام های غیر بورسی، اشخاص حقیقی یا حقوقی، به‌ عنوان سهامدار یک شرکت، باید درخواست نقل و انتقال سهام را در اداره ثبت شرکت ها، ثبت نموده و زمانی که وضعیت درخواست آن ها به مرحله پرداخت مالیات رسید، از طریق مراجعه به درگاه ملی خدمات مالیات که از طریق آدرس my.tax.gov.ir در دسترس متقاضیان است، مالیات متعلقه را پرداخت نمایند و رسید اینترنتی مربوط به گواهی پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام را دریافت کنند.

 نحوه پرداخت الکترونیک این مالیات، بدین صورت خواهد بود که فرد باید، آدرس my.tax.gov.ir را جستجو نموده و با ورود به صفحه ای مشابه صفحه زیر، نام کاربری و رمز عبور خود در درگاه ملی خدمات مالیات را وارد کند. (چنانچه فرد، در این سامانه، فاقد حساب کاربری است، ابتدا باید، مراحل ثبت نام در سامانه را طی نماید.)

در این مرحله، فرد باید، رمز ارسالی به تلفن همراه خود را وارد کرده و به مرحله بعدی برود.

در این گام، فرد باید، "گزینه مدیریت پرداخت و پذیرنده ها" را انتخاب کند.

در این مرحله، فرد باید، گزینه "پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام" را انتخاب کند.

با طی باقی مراحل و پرداخت الکترونیکی مالیات نقل و انتقال سهام غیر بورسی، اطلاعات پرداخت (شناسه، مبلغ قبض و همچنین تاریخ پرداخت)، به صورت بر خط، برای اداره ثبت شرکت‌ ها ارسال خواهد شد و به هیچ وجه، نیاز به مراجعه حضوری به اداره ثبت شرکت ها، برای تحویل رسید پرداخت الکترونیک، نمی باشد.

گواهی پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام

یکی از مهم ترین مواردی که در اثبات پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام، نقش داشته و پرداخت کنندگان مالیات نقل و انتقال سهام، باید نسبت به دریافت آن اقدام کنند تا مشمول جریمه نگردند، گواهی پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام است.

گواهی پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام یا مفاصا حساب مالیاتی، سندی است که نشانگر پرداخت مالیات مربوط به نقل و انقال سهام بورسی یا غیر بورسی به اداره مالیات و عدم وجود بدهی مالیاتی، تا تاریخ مندرج در گواهی، به این سازمان، می باشد.

برای دریافت مفاصا حساب مالیاتی، مودی باید، با در دست داشتن مدارک مورد نیاز، به اداره مالیاتی، مراجعه کرده و درخواست کتبی خود، مبنی بر صدور گواهی پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام را ارائه دهد. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص مفاصا حساب مالیاتی و نحوه اخذ آن، می توانند مقاله زیر را مورد مطالعه، قرار دهند.

جریمه عدم پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام

قانون گذار، در قانون مالیات مستقیم، علاوه بر استنکاف از ثبت نام اظهارنامه مالیاتی، عدم پرداخت مالیات متعلقه را نیز، مشمول جریمه می داند و مالیات نقل و انتقال سهام های بورسی و غیر بورسی نیز، مستثنی از این امر، نمی باشند؛ لذا در این تیتر، جریمه عدم پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام، بررسی خواهد شد.

 جریمه عدم پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام های بورسی، توسط کارگزاری، به نیابت از فروشنده، جریمه‌ ای معادل 10درصد مالیات پرداخت نشده در موعد مقرر و دو و نیم ‌درصد مالیات، به ازای هر ماه، نسبت به مدت تاخیر از سررسید پرداخت است. (مستفاد از ماده 199 قانون مالیات مستقیم)

مستفاد از تبصره 1 ماده 143 قانون مالیات مستقیم، در سهام های غیر بورسی، "انتقال دهندگان سهام...، مکلفند قبل از انتقال، مالیات متعلق را به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند." بدیهی است، در صورت عدم پرداخت مالیات، نقل و انتقال سهام، صورت نخواهد پذیرفت؛

همچنین، مستفاد از قسمت آخر تبصره 1 ماده 143 قانون مالیات مستقیم و ماده 200 این قانون، از آنجا که ‌ادارات ثبت یا دفاتر اسناد رسمی، باید در زمان ثبت تغییرات یا تنظیم سند انتقال سهام، گواهی پرداخت مالیات متعلق را اخذ و ضمیمه پرونده‌ کنند، در صورت تخلف از انجام این امر، مشمول جریمه‌ ای معادل، 20% مالیات متعلق به مودی خواهند بود و در مورد تکرار‌، به مجازات حبس تعزیری درجه شش نیز محکوم می گردند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص قواعد مالیات نقل و انتقال سهام در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون قواعد مالیات نقل و انتقال سهام پاسخ دهند.