مالیات دخانیات

مالیات دخانیات، مالیات بر ارزش افزوده ای است که باید، در ازای مصرف محصولات دخانی، نظیر سیگار و تنباکوی قلیان، همچنین، در ازای تولید، واردات و فروش این محصولات در داخل کشور، بر اساس نرخ های تعیین شده در قانون مالیات بر ارزش افزوده و قانون بودجه، به دولت، پرداخت شود.

دخانیاتی نظیر سیگار و تنباکوی قلیان، از جمله پر مصرف ترین و زیان آورترین کالاهای مصرفی در میان نسل قدیم و جدید و از مهم ترین مواردی هستند که بخش اعظمی از واردات و صادرات کشور را به خود اختصاص می دهند و همچون اکثر اقلام مصرفی، مشمول انواع مالیات، می شوند.

مالیات دخانیات، به ویژه در خصوص سیگار تولید داخل و خارج، همچنین تنباکوی قلیان، انواع مخصوصی داشته که حسب مورد، باید توسط مصرف کننده، تولید کننده و وارد کننده، پرداخت گردد و با توجه به جرایم سنگین ناشی از عدم پرداخت مالیات دخانیات، ضروری است، مشمولین پرداخت این مالیات، از قواعد، نحوه پرداخت، همچنین موعد پرداخت آن، آگاه باشند. 

لذا در مقاله حاضر، ماهیت مالیات دخانیات و انواع آن، جدول تعیین نرخ این مالیات و نحوه اخذ مالیات از سیگار و تنباکوی قلیان، بررسی گردیده و پس از ذکر قانون مالیات دخانیات در بودجه 1402، اخبار جدید، پیرامون مالیات سیگار، توضیح داده شده است.

مالیات دخانیات چیست؟

برای پاسخ به این پرسش که مالیات دخانیات چیست؟ ابتدا باید، تعریفی مختصر، از مالیات، ارائه داد. مقصود از مالیات، نهادی قانونی و حقوقی است که در اکثر کشورهای جهان، از جمله ایران، وجود داشته، به انواع مختلفی، نظیر مالیات بر درآمد، مالیات بر ارزش افزوده و...، تقسیم می گردد و یکی از مهم ترین منبع درآمد دولت ها است.

دخانیات نیز، اقلام مختلفی را در بر می گیرد که مهم ترین آن ها، سیگار و تنباکوی قلیان است که می توانند، تولید داخل یا خارج از کشور باشند. قانون گذار، با اهداف مختلفی، دخانیات، از جمله سیگار تولید داخل یا سیگار وارداتی را مشمول مالیات دانسته و عدم پرداخت آن را سببی برای تعلق جریمه به فرد مشمول یا مودی مالیاتی، می داند.

ماده 26 فصل ششم قانون مالیات بر ارزش افزوده نیز، سیگار، تنباکوی قلیان، توتون پیپ و... را، تحت عنوان کالای خاص، مشمول مالیات بر ارزش افزوده می داند و با این حساب، می توان گفت، مالیات دخانیات، مالیات بر ارزش افزوده ای است که باید، در ازای مصرف محصولات دخانی، نظیر سیگار و تنباکوی قلیان، همچنین، در ازای تولید، واردات و فروش این محصولات در داخل کشور، به دولت، پرداخت گردد.

انواع مالیات بر دخانیات

در توضیح انواع مالیات بر دخانیات، باید گفت، مالیات دریافتی از دخانیاتی نظیر سیگار و تنباکوی قلیان، مالیات بر مصرف یا مالیات بر ارزش افزوده و مالیات اضافه یا همان مالیات ناشی از اجرای بند (ه) تبصره (17) قانون بودجه سال 1402 کل کشور، می باشد.

با این توضیح که، بر اساس صدر و موارد 1 تا 5 بند "ت" ماده 26 قانون مالیات بر ارزش افزوده، انواع سیگار و محصولات دخانی، نظیر تنباکوی قلیان و توتون پیپ، تحت عنوان کالای خاص، مشمول مالیات بر مصرف یا مالیات بر ارزش افزوده می شوند و بسته به اینکه، سیگار یا محصولات دخانی، نظیر تنباکوی قلیان، تولید داخل باشد یا وارداتی، دارای نشان بین‌ المللی باشد یا خیر، نرخ مالیات و عوارض آن، متفاوت خواهد بود که در تیتر بعد، جدول این نرخ ها، ارائه می گردد.

همچنین، بر اساس بخشنامه مربوط به اجرای بند (ه) تبصره (17) قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور، سوای از مالیات موضوع بند ت ماده 26 قانون مالیات بر ارزش افزوده، توليدكنندگان و واردكنندگان محصولات دخانی، اعم از سیگار و تنباکوی قلیان، بسته به اینکه محصولات دخانی، تولید داخل هستند یا وارداتی، با نشان ایرانی فروخته می شوند یا بین المللی، موظف به پرداخت مالیات به دولت، با نرخ و درصد مشخصی، می باشند.

شایان ذکر است، مستفاد از بند (ه) تبصره (17) قانون بودجه سال 1402 کل کشور، مالیات موضوع این بند، "به نسبت مساوی، برای بخش سلامت، با اولویت احداث و تجهیز مراکز ناباروری و زایشگاه های دولتی، ورزش همگانی و ورزش بانوان هزینه" می گردد. این مالیات، توسط سازمان امور دارایی دریافت، و به حساب دولت، واریز می شود.

نکته مهم اینکه، پرداخت مالیات ناشی از اجرای بند (ه) تبصره (17) قانون بودجه سال 1402 کل کشور، صرفا، وظیفه تولید کنندگان و وارد کنندگان دخانیاتی نظیر سیگار و تنباکوی قلیان است و صادر کنندگان سیگار و تنباکوی قلیان تولید داخل به خارج از کشور، همچنین، توزیع کنندگان، مشمول و موظف به پرداخت چنین، مالیاتی، نیستند.

جدول تعیین نرخ مالیات بر دخانیات

تعیین نرخ مالیات بر دخانیات، اعم از سیگار و تنباکوی قلیان، پرسش اغلب مشمولین این نوع از انواع مالیات است و به جهت اهمیت آن، در این تیتر از مقاله حقوقی دینا، به بررسی این پرسش پرداخته شده و طی دو جدول جداگانه، جداول تعیین نرخ مالیات بر دخانیات، ارائه گردیده است.

جدول اول، تعیین نرخ مالیات بر دخانیات، با توجه به بخشنامه مربوط به اجرای بند (ه) تبصره (17) قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور بوده و به نسبت آن، در سال 1403 با افزایش مواجه شده است و جدول دوم، جدول تعیین نرخ مالیات بر دخانیات، با استناد به صدر و موارد 1 تا 5 و تبصره 1 بند "ت" ماده 26 قانون مالیات بر ارزش افزوده می باشد.

شایان ذکر است، صرفا، تولید کنندگان و واردکنندگان سیگار و تنباکوی قلیان، موظف و ملزم به پرداخت مالیات های مقرر در جدول فوق الذکر هستند و توزیع کنندگان، همچنین، صادر کنندگان سیگار و تنباکوی قلیان تولید داخل به خارج از کشور، از پرداخت این مالیات، معاف می باشند. "تولید کنندگان دخانیات مکلفند، مالیات متعلق را در صورتحساب‌ های فروش، درج و از خریداران، وصول نمایند."

در خصوص جدول دوم، خوانندگان محترم، باید، حتما به تبصره 1 بند ت ماده 26 قانون مالیات بر ارزش افزوده، توجه داشته باشند و این امر را در نظر بگیرند که درصد های مذکور در جدول، با احتساب گذشت دوسال از تصویب قانون مالیات بر ارزش افزوده، نوشته شده و این یعنی، به هر کدام، 10 درصد، اضافه گردیده است. چرا که تبصره مذکور، مقرر داشته:

 "نرخ های تعیین‌ شده از سال دوم اجرای قانون که مصوب (1400/03/02) است، هر سال، پنج واحد درصد، افزایش می‌ یابد؛ تازمانی که نرخ مذکور، برای انواع سیگار و محصولات دخانی، توتون پیپ و تنباکوی تولید داخل، به پنجاه و پنج‌ درصد (55%)، برای تولیدات داخل با نشان بین‌ المللی، به نود و پنج‌ درصد (95%) و برای انواع سیگار و محصولات دخانی، توتون پیپ و تنباکوی وارداتی، به یکصد و بیست و پنج‌ درصد (125%)، برسد."

نحوه اخذ مالیات از سیگار و تنباکوی قلیان

نحوه اخذ مالیات از سیگار و تنباکوی قلیان، بسته به اینکه، مقصود از مالیات، مالیات موضوع صدر و موارد 1 تا 5 بند "ت" ماده 26 قانون مالیات بر ارزش افزوده باشد یا مالیات مربوط به اجرای بند (ه) تبصره (17) قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور، متفاوت است.

اخذ مالیات مربوط به اجرای بند (ه) تبصره (17) قانون بودجه سال 1402 کل کشور، بدین ترتیب است که تولید کنندگان سیگار و تنباکوی قلیان، به درگاه ملی خدمات مالیات my.tax.gov.ir، مراجعه می نمایند و فرم اظهار موضوع بند (ه) تبصره (17) قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور را تسلیم می کنند؛

سپس، درموعد مقرر قانونی، مالیات متعلق را به حساب مخصوص این نوع از انواع مالیات دخانیات در بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، با عنوان تمرکز وجوه درآمد موضوع ردیف 110515، جدول شماره (5) قانون بودجه سال 1402 کل کشور، واریز می نمایند. واردکنندگان سیگار و قلیان نیز در گمرک و تحت عنوان حقوق ورودی، مالیات موضوع بند (ه) تبصره (17) قانون بودجه سال 1402 کل کشور را پرداخت می نمایند.

اخذ مالیات مربوط به صدر و موارد 1 تا 5 بند "ت" ماده 26 قانون مالیات بر ارزش افزوده، بدین صورت است که مشمول این نوع از انواع مالیات، طی 15 روز پس از پایان هر فصل از سال، اقدام به ثبت اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده خود در سامانه evat.ir می نماید و پس از محاسبه مالیات، نسبت به پرداخت آن، به سازمان مالیات، اقدام می کند.

قانون مالیات دخانیات در بودجه 1402

قانون مالیات دخانیات در بودجه ۱۴۰۲، بند (ه) تبصره (17) قانون بودجه سال 1402 کل کشور است که مقرر داشته: " از ابتدای سال ۱۴۰۲، به قيمت خرده فروشی، از هر نخ سيگار توليد داخل با نشان ايرانی، مبلغ پانصد (500) ريال، توليد داخل با نشان (برند) بين المللی، يک هزار (1.000) ريال و هر بسته پنجاه گرمی تنباكوی قليان داخلی، دويست هزار (200.000) ريال، به عنوان ماليات اضافه؛

و از هر نخ سيگار وارداتی، مبلغ هشت هزار (8.000) ريال و هر بسته پنجاه گرمی تنباكوی قليان وارداتی، سيصد و پنجاه هزار (350.000) ريال، به عنوان حقوق ورودی، دريافت می شود تا مطابق رديف های اين قانون، به نسبت مساوی، برای بخش سلامت، با اولويت احداث و تجهيز مراكز ناباروری و زايشگاه های دولتی، ورزش همگانی و ورزش بانوان، هزينه گردد."

"وزارت امور اقتصادی و دارايی، مكلف است، مبالغ مزبور را از توليدكنندگان و واردكنندگان دخانيات، حسب مورد، اخذ و به حساب درآمد عمومی موضوع رديف 110515 جدول شماره (5) اين قانون، واريز نمايد." در ادامه، اخبار جدید مالیات سیگار، بررسی می شود.

اخبار جدید مالیات سیگار

در توضیح اخبار جدید مربوط به مالیات سیگار باید گفت، به تازگی، رئیس سازمان امور مالیاتی کشور در بخشنامه‌ ای، نحوه اخذ مالیات از سیگار داخلی (تولید داخل)، در سال 1402 را ابلاغ کرد و تمامی نهادهای ذی صلاح، را موظف نمود، نسبت به اطلاع رسانی به مودیان ذی ربط، اقدامات لازم را انجام دهند.

بر اساس این بخشنامه، نرخ مالیات هر نخ سیگار تولید داخل و وارداتی، همچنین، سیگارهای ​تولید مشترک با برند ایرانی و بین المللی، مشخص شده و مشمولین پرداخت این مالیات، باید از طریق سایت my tax.gov.ir، فرم اظهار موضوع بند (ه) تبصره (17) قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور را تسلیم کرده و وجه مالیات را به حساب مخصوص بانک مرکزی، واریز کنند.

بر اساس آخرین اخبار در خصوص مالیات سیگار، دریافت و پرداخت مالیات موضوع بند (ه) تبصره (17) قانون بودجه سال 1402 کل کشور، جزو درآمد هزینه و بهای تمام شده محصولات دخانی برای اشخاص فعال در زنجیره تولید و توزیع این محصولات نیست. بر اساس بخشنامه رئیس سازمان امور مالیاتی، "صرفا تولید کنندگان، مکلف به واریز مالیات مورد نظر بوده و سایر اشخاص فعال در زنجیره توزیع، از این بابت، تکلیفی ندارند." هم چنین بنابر اعلام سازمان مالیات؛ نرخ مالیات بر دخانیات برای سال 1403، بر اساس قانون بودجه سال جاری مشخص گردیده و میزان آن، در تیترهای قبلی مقاله مورد بررسی قرار گرفت.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص قواعد اخذ مالیات دخانیات در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون قواعد اخذ مالیات دخانیات پاسخ دهند.