سفته بهتر است یا چک

از لحاظ حقوقی، تعیین اینکه برای ضمانت، سفته بهتر است یا چک، کاملا بسته به موقعیت خواهد داشت؛ در صورتی که فردی، قصد دادن سند تجاری برای ضمانت را دارد، به دلیل مزایای سفته نسبت به چک، نظیر تهیه آسان آن، سفته بهتر است و برای پذیرنده ضمانت، چک به علت در حکم سند لازم الاجرا بودن، گزینه مناسبت تری می باشد.

اسناد تجاری، به دو دسته اسناد تجاری عام و خاص، تقسیم بندی می شوند که مقصود از اسناد تجاری خاص، چک، سفته و برات است و در عالم حقوقی و تجارت، به عنوان ابزاری برای ضمانت یا پرداخت، استفاده شده و سبب تسهیل روند انجام امور مالی و ضمانتی می گردند.

با توجه به تنوع اسناد تجاری در معنای خاص آن و استفاده فراوان از سفته و چک، این پرسش برای افراد ایجاد می گردد که سفته بهتر است یا چک و از آنجا که هر کدام از اسناد مذکور، کاربرد و آثار حقوقی مخصوص به خود را دارند، ضروری است از مزایا و تفاوت های این دو سند، برای ضمانت یا پرداخت، مطلع بود تا به عنوان طرفین معامله یا فردی که از این اسناد برای ضمانت استفاده می کند، با کمترین تبعات منفی حقوقی، مواجه شد.

لذا در مقاله حاضر، تفاوت های چک و سفته برای ضمانت، اینکه کدام یک مناسب ضمانت بوده و اعتبار کدام یک بهتر است، بررسی گردیده و در خصوص مزایای سفته نسبت به چک برای ضمانت، توضیح داده شده است که علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در این باره، می توانند ادامه مقاله را دنبال کنند.

تفاوت های چک و سفته برای ضمانت

تفاوت های چک و سفته برای ضمانت، مساله ای است که در این تیتر از مقاله حقوقی دینا، مورد بررسی قرار خواهد گرفت تا افرادی که قصد دارند این اسناد تجاری را به عنوان ضمانت بپذیرند یا به عنوان ضمانت به کارفرما یا ... بدهند، بهتر تصمیم گیری نمایند. این تفاوت ها عبارتند از:

اولین و مهم ترین تفاوت چک ضمانت و سفته ضمانت، در نحوه صدور آن ها است؛ به موجب قانون جدید، درج تاریخ، درج نام گیرنده و درج نام صادر کننده برروی چک ضمانت و ثبت آن در سامانه صیاد، اجباری و الزامی است و در غیر این صورت، کارسازی آن از طریق بانک، با مشکل مواجه می شود؛

در حالی که در صدور سفته ضمانت، درج نام صادر کننده و دریافت کننده سفته الزامی بوده و درج تاریخ بی معنا است. در خصوص تاریخ، فرد باید در قسمت مربوط به آن، عبارت " سفته بابت ضمانت .... صادر شده است" را بنویسد و نیازی به ثبت و تایید سفته ضمانت در سامانه صیادی نیست.

از دیگر تفاوت های سفته ضمانت و چک ضمانت، در نحوه نقد کردن آن ها است؛ در صورت تحقق موارد نقد کردن چک ضمانت، دارنده باید، به بانک محال علیه، مراجعه کرده و خواستار نقد کردن وجه چک شود و در صورتی که موجودی حساب صادر کننده کافی نباشد، حتما باید، گواهی عدم پرداخت و تاییدیه مطابقت امضای صادر کننده چک را از بانک محال علیه دریافت و حسب مورد، برای دریافت وجه آن، به اجرائیات ثبت یا دفاتر خدمات الکترونیک قضایی (جهت ثبت دادخواست مطالبه وجه چک)، مراجعه کند؛

اما در سفته ضمانت و تحقق موارد نقد کردن آن، دارنده بسته به اینکه سفته ضمانت، دارای تاریخ است یا خیر، باید ظرف ده روز از گذشت تاریخ مندرج برروی سفته یا ظرف ده روز از گذشت مهلت اظهارنامه ارسالی برای مطالبه وجه سفته، به دایره واخواست دادگستری مراجعه کرده و با پرداخت حدود ۲ درصد مبلغ کل سفته در زمان زدن تمبر بر روی واخواست نامه، اقدام به واخواست مبلغ سفته نماید؛

البته، دارنده سفته ضمانت، می تواند، به علت گذشت مهلت های مذکور یا در صورت تمایل از همان ابتدا، به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی رفته و دادخواست مطالبه وجه سفته را ثبت کند تا به دادگاه صالح برای رسیدگی و صدور حکم، ارسال گردد.

تفاوت دیگر چک ضمانت و سفته ضمانت در این است که چک ضمانت می تواند، تا هر مبلغی که مورد توافق طرفین است نوشته شود، لکن مبلغ سفته، محدود به مبلغ چاپی مندرج بر روی آن بوده و صدور سفته ضمانت با مبالغ بالا، گاهی نیازمند تهیه سفته های متعدد از بانک ملی می باشد.

همچنین، هزینه های دادرسی مطالبه وجه چک ضمانت و روند اجرایی این امر، بسیار کمتر و سریع تر از هزینه های دادرسی و واخواست و مطالبه وجه سفته ضمانت و روند اجرایی آن است. شایان ذکر، مهم ترین وجه اشتراک و شباهت سفته و چک ضمانت را می توان در این امر خلاصه کرد که؛

در صورت صدور رای یا اجراییه برای پرداخت چک یا سفته ضمانت و استنکاف محکوم علیه از پرداخت، توقیف اموال یا جلب، می تواند تبعات یا در اصطلاح عرفی، مجازات عدم پرداخت سفته ضمانت یا چک ضمانت باشد.

شایان ذکر است، در پاسخ به این پرسش پر تکرار مبنی بر اینکه، چگونه اعتبار سفته باطل میشود یا از بین می رود؟ باید گفت، همچون چک، یکی از مهم ترین و رایج ترین راه های باطل کردن اعتبار سفته ضمانت، ایفای تعهد، از بین رفتن موضوع تعهد یا قطع همکاری است که به نوعی، استحقاق دارنده را برای مطالبه وجه آن، از بین برده و سبب بی اعتباری و بطلان این اسناد می گردد.

برای ضمانت سفته بهتر است یا چک

اینکه برای ضمانت سفته بهتر است یا چک را می توان از دیدگاه های مختلفی مورد بررسی قرار داد. یکی، از دیدگاه فردی که سفته یا چک ضمانت را می پذیرد و دیگری، از دیدگاه فردی که سفته یا چک ضمانت را به طرف مقابل می دهد. در زیر، شرح اینکه برای ضمانت، سفته بهتر است یا چک، از منظر هر دو موقعیت، ذکر گردیده است: 

از منظر حقوقی، برای فردی که اقدام به پذیرش اسناد تجاری برای ضمانت می کند، می توان گفت، پذیرش چک ضمانت، بهتر است. چرا که در صورت تحقق موارد نقد کردن چک ضمانت، کارسازی آن، آسان تر و کم هزینه تر بوده؛

همچنین، دارنده چک ضمانت را در سریع ترین زمان ممکن، به نتیجه مطلوب خواهد رساند؛ صدور گواهی عدم پرداخت آن رایگان است و امکان ادعای جعل یا انکار و تردید نسبت به امضای آن از سوی صادر کننده، نیازمند ارائه دلیل از سوی او و طرح شکایت از جانب وی است.

از طرف دیگر، برای فردی که اقدام به ارائه و تقدیم سند تجاری به دیگری برای ضمانت حسن انجام کار یا ایفای تعهد می نماید، دادن سفته توصیه می شود، آن هم سفته ای که در مقابل تاریخ آن، عبارت "بابت ضمانت حسن انجام کار یا ضمانت انجام تعهد و...."، همچنین نام گیرنده درج شده باشد؛

چرا که اولا، تهیه سفته برای فردی که قصد تقدیم آن به عنوان سندی برای ضمانت را دارد، آسان تر از تهیه چک و دسته چک است، امکان خیانت در امانت و نقد کردن بی دلیل سفته ضمانت، کاهش می یابد و اثبات عدم ایفای تعهد یا عدم حسن انجام کار و آنچه موجب حق نقد کردن سفته ضمانت برای دارنده گردیده، با دارنده خواهد بود.

اعتبار چک بهتر است یا سفته

یکی از سوالات رایج پیرامون اسناد تجاری خاص، مبنی بر این است که بین دو سند تجاری سفته و چک، اعتبار سفته بهتر است یا چک و مزایای کدام یک برای دارنده، بیشتر می باشد؟ لذا در این تیتر از مقاله، با در نظر گرفتن تمام آنچه در خصوص تفاوت های چک و سفته و اینکه کدام یک برای ضمانت بهتر است، ذکر شد، به این پرسش که اعتبار چک بهتر است یا سفته، پاسخ داده خواهد شد.

در توضیح اینکه اعتبار سفته بهتر است یا چک باید گفت، به طور قطع، چک از اعتبار بیشتری برخوردار بوده و علی رغم اینکه یک سند عادی محسوب می شود، اما در حکم سند لازم الاجرا و قابل مطالبه از دایره اجرائیات ثبت بوده و در مواقعی که از لحاظ حقوقی، صدور چک بلامحل یا چک کیفری، مصداق یابد، امکان طرح دعوای کیفری را برای دارنده و صدور حکم به مجازات حبس و در برخی موارد، محرومیت از داشتن دسته چک را برای صادر کننده، میسر و محقق می سازد.

با صدور قانون چک، همچنین، ممنوعیت صدور چک در وجه حامل و روی کارآمدن چک های بنفش یا صیادی، به جرات می توان گفت، امکان سوء استفاده از چک ها، صدور چک سفید امضا یا صدور چک بلامحل، نسبت به گذشته، بسیار کاهش یافته و به تبع، اعتبار این سند و اطمینان از قدرت نقد شوندگی چک، بسیار بیشتر از قبل شده است.

مزایای سفته نسبت به چک برای ضمانت

در تیتر دوم مقاله و در پاسخ به این پرسش که برای ضمانت سفته بهتر است یا چک، ذکر شد که چنانچه شخصی قصد دارد برای ضمانت ایفای تعهد یا ضمانت حسن انجام کار، به طرف دیگر قرارداد یا کارفرما و... یکی از اسناد تجاری را بدهد، بهتر است که سفته ضمانت را انتخاب کند به این علت که در این موقعیت، مزایای سفته نسبت به چک برای ضمانت، بیشتر است. این مزایا، عبارتند از:

تهیه سفته ضمانت و صدور آن، بر خلاف تهیه دسته چک و صدور چک ضمانت به واسطه آن (دسته چک)، نیاز به طی مراحل اداری و اعتبارسنجی بانکی نداشته و با مراجعه به شعب بانک ملی و در برخی موارد، دکه های روزنامه فروشی، قابل تهیه است، همچنین، کارسازی وجه سفته، نیازمند درج آن در سامانه ای ویژه، نظیر سامانه صیاد نمی باشد.

با درج عبارت "بابت ضمانت...." در مقابل قسمت تاریخ سفته، تا مادامی که موارد نقد کردن سفته ضمانت، تحقق نیابند، سفته، امانی محسوب خواهد شد و هرگونه اقدام برای نقد کردن آن، می تواند دارنده را با تبعات خیانت در امانت روبرو و او را ملزم و مکلف به اثبات عدم حسن انجام کار، عدم ایفای تعهد و ... به محکمه کند؛ همین امر، امنیت خاطر صادر کننده سفته ضمانت را تامین می نماید. 

از طرفی، یکی از مزایای سفته ضمانت نسبت به چک برای دارنده آن، این است که در صورت اقدام برای نقد کردن و دریافت وجه سفته، دارنده، بدون نیاز به اخذ گواهی عدم پرداخت از بانک و ارائه چنین مدرکی به دادگاه، می تواند اقدام به واخواست سفته یا ثبت دادخواست مطالبه وجه سفته کرده و از طی روند دریافت گواهی عدم پرداخت، بی نیاز گردد. 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص اینکه در ضمانت سفته بهتر است یا چک در کانال تلگرام حقوق تجاری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون در ضمانت سفته بهتر است یا چک پاسخ دهند.