ابطال سند ازدواج

 ابطال سند ازدواج، تنها پس از ارائه دادخواست این موضوع، به دفاتر خدمات قضایی و صدور رای دادگاه در خصوص آن، صورت خواهد گرفت و از مهم ترین شرایط باطل شدن این سند، اثبات مواردی نظیر اشتباه در مفاد سند و یا تحقق موارد بطلان نکاح، می باشد. از آثار این ابطال می توان به از بین رفتن رابطه زوجیت، اشاره کرد.

ازدواج که سنتی نیکو و پسندیده در دین اسلام است، در قوانین کشور جمهوری اسلامی ایران نیز، به رسمیت شناخته می شود و بخشی از مواد قوانینی چون، قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده، به مسائل حقوقی این واقعه، اختصاص داده شده است.

از مهم ترین مسائل حقوقی ای که امکان تحقق آن در عقد دائم و موقت، در قانون مدنی، مورد پیش بینی قرار گرفته، ابطال سند ازدواج است که این امر، تنها در صورتی امکان پذیر خواهد بود که موارد و شرایط باطل شدن​ این سند، وجود داشته باشد و متقاضی ابطال سند ازدواج، مراحل قانونی آن را به درستی، طی نماید.

لذا در مقاله حاضر، شرایط و موارد، مدارک لازم، نحوه و مراحل و آثار ابطال سند ازدواج، مورد بررسی قرار گرفته و نمونه دادخواست، نمونه رای باطل شدن سند نکاحیه، همچنین نمونه دادخواست ابطال صیغه نامه عقد موقت، ارائه شده است.

شرایط و موارد ابطال سند ازدواج

در توضیح شرایط و موارد ابطال سند ازدواج باید گفت، اساسا و به طور کلی، باطل شدن سند ازدواج، یا به دلیل اشتباه در مفاد سند و یا به دلیل تحقق موارد بطلان نکاح، امکان پذیر می باشد و فرد باید، از مدارک لازم برای اثبات موارد ذکر شده، برخوردار باشد. با توجه به اهمیت اطلاع از شرایط و موارد باطل شدن سند ازدواج، در زیر، هر کدام از دو دلیل مذکور، از نظر قانونی، بررسی و توضیح، داده شده اند.

باطل شدن سند ازدواج به دلیل اشتباه در مفاد سند و نقض قوانین ثبتی؛

با این توضیح که در مواردی، به دلیل خطاهای ثبتی و مواردی از این دست، مفاد سند نکاحیه، به غلط و اشتباه، درج می گردد و بدین ترتیب، اطلاعات سند ازدواج تنظیم شده، مطابق با واقعیت، نمی باشد. در این شرایط، این امکان وجود دارد که سند نکاحیه، باطل و مجددا صادر شود.

باطل شدن سند ازدواج به دلیل تحقق موارد بطلان نکاح؛

با این توضیح که در قانون مدنی، مواردی به عنوان باطل کننده عقد ازدواج، مورد پیش بینی قرار گرفته اند و تحقق یک یا چند مورد از آن ها، می تواند، عقد نکاح رخ داده را از ابتدا، باطل و فاقد اثر نماید و به تبع، سبب باطل شدن سند ازدواج تنظیم شده نیز بشود. این موارد، عبارتند از:

ازدواج بدون قصد و از روی اجبار یا اکراه؛ ابطال ازدواج از سوی دادگاه به دلیل عدم اجازه قانونی به ازدواج؛ نقض قوانین مرتبط با ازدواج؛ اشتباه در تعیین هویت یا ویژگی‌ های مهم طرفین؛ صوری بودن ازدواج؛ ازدواج با محارم سببی، نسبی و رضاعی؛

ازدواج دائم پنجم مردی که 4 زن دائمی دارد؛ شرط شدن صفت خاصی برای یکی از طرفین و عدم وجود آن (تخلف از شرط صفت)؛ وقوع جنون در مرد پس از عقد؛ عدم تعیین مهر و مدت (در عقد موقت یا صیغه)؛ ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان؛ ازدواج دو هم جنس؛ ازدواج با زن شوهردار؛ ازدواج در مدت عده (زنی که در عده طلاق یا وفات همسر سابق خویش است)؛

 انجام عقد نکاح در حین انجام مراسم احرام یا به طور کل، ازدواج در زمان حرام؛ ازدواج زن با مردی که از همان مرد، 3 طلاقه یا 9 طلاقه شده باشد؛ تدلیس یا فریبکاری، برای ترغیب فرد مقابل به ازدواج؛ نسبت دادن زنا به زن از سوی شوهر یا نفی فرزندی که به دنیا آورده است (لعان و ایلا)؛ وجود عیوب پیش بینی شده برای مرد یا زن در قانون که سبب فسخ نکاح و به تبع، باطل شدن سند ازدواج، می شوند، منوط بر اینکه طرفین، قبل از عقد، از آن عیوب، مطلع نباشند؛

عیوب مرد، عبارتند از: اختلال نعوظ و عدم توانایی برقراری کامل رابطه جنسی (عنن)، اخته شدن مرد (خصا) و مقطوع بودن آلت تناسلی (به نحوی که نتواند، عمل زناشویی را انجام دهد)، جنون وی، حتی اگر پس از عقد نکاح، واقع گردد؛ و عیوب زن برای فسخ نکاح عبارتند از: جذام، برص، وجود استخوان در آلت تناسلی که مانع از دخول شود، یکی شدن مجرای ادرار و واژن، زمین گیر شدن، نابینایی از دو چشم.

ذکر این نکته ضروری است که خیار فسخ، فوری است و اگر زوجین، قصد دارند اقدام به ابطال سند ازدواج، به علت وجود بیماری های موجود در زن و مرد یا تدلیس در نکاح نمایند، باید فورا و به محض اطلاع از عیب یا تدلیس و...، برای ثبت دادخواست فسخ نکاح و ابطال سند ازدواج، اقدام کنند. 

مدارک لازم برای ابطال ثبت واقعه ازدواج

برخورداری از مدارک لازم برای ابطال ثبت واقعه ازدواج و به تبع، باطل شدن سند نکاحیه، موردی است که تاثیر مستقیم، بر به نتیجه رسیدن پرونده حقوقی مربوط به این امر داشته و بدیهی است، بدون داشتن این مدارک، فرد، نمی تواند، پرونده حقوقی باطل شدن سند ازدواج را به نتیجه برساند. از جمله مدارکی که در پرونده ابطال سند ازدواج، برای ارائه به دادگاه، باید وجود داشته باشند، حسب مورد، عبارتند از:

عقد نامه؛

مدارک هویتی؛

ادله اثبات دعوی در امور حقوقی، نظیر اقرارنامه کتبی؛ استشهادیه شهودی که حاضر به شهادت در محکمه نیز هستند؛ در برخی موارد، نظر کارشناسی و پزشکی قانونی، همچنین نتایج استعلامات درخواستی.

علاوه بر موارد فوق الذکر، فرد باید از متن ​دادخواست تنظیم شده که به صورت فایل word، برروی یک حافظه، نظیر سی دی، رم و...، ذخیره گردیده، همچنین، از مدارک مثبت ثبت نام در سامانه ثنا (نام کاربری و رمز عبور)، برخوردار باشد؛ شخصی که فاقد حساب کاربری ثنا است، می تواند از طریق مراجعه حضوری به دفاتر خدمات قضایی یا سایت adliran.ir، بخش احراز هویت برخط، نسبت به تشکیل حساب کاربری ثنا، اقدام کند.

نحوه ابطال سند ازدواج

پس از بررسی شرایط باطل شدن سند ازدواج و مدارک لازم برای این امر، در تیترهای قبلی مقاله، در این تیتر از مقاله دینا، در خصوص نحوه ابطال سند ازدواج، توضیح داده خواهد شد. مراحل قانونی ابطال سند ازدواج و نحوه انجام این امر، به شرح زیر است:

تهیه مدارک لازم، برای ثبت دادخواست ابطال سند ازدواج؛

تنظیم دادخواست ابطال سند ازدواج به علت وجود اشتباهات ثبتی در سند یا به علت وجود موارد فسخ و بطلان نکاح؛ که این امر می تواند با کمک یک وکیل یا نمونه دادخواست های موجود در اینترنت، انجام شود؛

ذخیره فایل ورد دادخواست تنظیمی برروی یک حافظه؛

مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، و تحویل دادخواست به مسئول مربوطه در این دفاتر، برای ثبت و ارسال آن، به مرجع قضایی صالح؛ (در این مرحله، فرد باید، پرداخت هزینه دادرسی و تعرفه خدمات دفاتر را نیز انجام دهد، در غیر این صورت، دادخواست وی، ثبت نخواهد شد.)

ارسال دادخواست، به مرجع صالح، تشکیل پرونده و ابلاغ وقت رسیدگی، به طرفین، جهت حضور در جلسه رسیدگی؛

تشکیل جلسه رسیدگی؛ بررسی مدارک و شنیدن دفاعیات، توسط قاضی پرونده و در نهایت، صدور حکم.

پس از قطعی شدن حکم و گذشت مهلت های اعتراض، فردی که رای به نفع او، صادر شده، باید، به اجرای احکام شعبه صادر کننده رای، مراجعه نموده و حسب مورد، درخواست صدور نامه های اداری لازم و اجرای رای را داشته باشد. علاقمندان به کسب اطلاعات درباره مراحل باطل کردن صیغه محرمیت می توانند، مقاله پیشنهادی در لینک زیر را مطالعه کنند.

آثار باطل شدن سند ازدواج

در توضیح آثار باطل شدن سند ازدواج باید گفت، در صورتی که به علت وجود شرایط باطل شدن سند نکاحیه، این سند، ابطال گردد، اثرات حقوقی بخصوصی را ایجاد خواهد نمود که اطلاع از آن ها، برای طرفین عقد نکاح باطل شده، ضروری است تا از سو استفاده از سند ازدواج در این شرایط، جلوگیری گردد. لذا این آثار، در این تیتر از مقاله دینا، مورد بررسی قرار گرفته اند و عبارتند از:

در صورتی که باطل شدن سند ازدواج، به علت وجود ایرادات ثبتی در سند باشد، سند قبلی، باطل و سندی جدید، صادر خواهد شد که در تمامی مراکز قضایی و غیر قضایی و نهادهای اداری و غیر اداری، معتبر شناخته می شود و قابل پذیرش است.

مستفاد از مواد 1098 و 1101 قانون مدنی، در صورتی که ابطال سند ازدواج، به دلیل اثبات موارد بطلان و فسخ نکاح، صورت گیرد، اثرات آن شامل از بین رفتن زوجیت و محرمیت میان زن و مرد، همچنین عدم تعلق مهر به زن و تکلیف او، به استرداد مهریه به شوهر، می باشد (در شرایطی که شوهر، پیش از ابطال عقد نکاح، مهر را به زن، پرداخته باشد.) 

البته، ذکر این نکته ضروری است، مستفاد از مواد 1099 و 1101 قانون مدنی، "در صورت جهل زن به فساد نکاح و وقوع نزدیکی، زن مستحق مهرالمثل است" و چنانچه باکره باشد، ارش البکاره نیز به وی، تعلق می گیرد. همچنین، باطل شدن عقد در صورت نداشتن رابطه، تنها درصورتی سبب تحقق مهر به زن می گردد که عقد نکاح، قبل از نزدیکی، فسخ شود و موجب فسخ، عنن مرد باشد.

نمونه دادخواست ابطال سند ازدواج

از آنجا که دادخواست ابطال سند ازدواج و تنظیم آن، از مهم ترین مدارک و مراحل مربوط به باطل کردن سند نکاحیه است، در این تیتر از مقاله حقوقی دینا، یک نمونه دادخواست ابطال سند ازدواج، ارائه شده تا خوانندگان محترم، در صورت نیاز، از آن، استفاده نمایند.

داشتن نمونه دادخواست فسخ نکاح و بطلان سند نکاحیه، فرد را از مراجعه به وکیل و هزینه برای این امر، بی نیاز می سازد. لذا، مطالعه مقاله پیشنهادی در لینک زیر، به علاقمندان داشتن نمونه دادخواست فسخ نکاح، توصیه می گردد.

نمونه رای ابطال سند ازدواج

مطالعه نمونه آرای صادره در خصوص ابطال سند ازدواج، تا حد زیادی، به طرفین دعوا، کمک می کند تا به درستی، طرح دعوا کرده و یا از خود، دفاع نمایند. لذا، درباکس زیر، یک عدد نمونه رای ابطال سند ازدواج، ارائه شده تا خوانندگان محترم، در صورت نیاز، از آن، استفاده نمایند.

یکی از موارد فسخ نکاح و به تبع، بطلان سند ازدواج، ناتوانی جنسی مرد است که علاقمندان به کسب اطلاعات از قواعد و نحوه تنظیم نمونه دادخواست این امر می توانند، مقاله پیشنهادی در لینک زیر را مورد مطالعه، قرار دهند.

نمونه دادخواست ابطال صیغه نامه

ابطال سند ازدواج عقد موقت یا صیغه نامه محضری نیز امکان پذیر می باشد و از مهم ترین مدارک لازم برای انجام این امر (باطل کردن صیغه نامه)، دادخواست می باشد. لذا، در باکس زیر، یک نمونه دادخواست ابطال صیغه نامه، ارائه شده تا خوانندگان محترم، در صورت نیاز، از آن، استفاده نمایند. 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط ابطال سند ازدواج در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط ابطال سند ازدواج پاسخ دهند.