مسدود کردن کد ملی

نحوه اطلاع از مسدود کردن کد ملی و استعلام ممنوع الخدمات شدن محکوم علیه، با مراجعه به اداره ثبت احوال بوده و رفع توقیف کد ملی، تنها پس از بر طرف کردن مانع و سبب مسدودی و دستور مقام قضایی، میسر است. از جمله علل مسدود شدن کد ملی، محکومیت مالی و نپرداختن آن یا فرار کردن از سربازی می باشد.

امروزه، بیشتر خدمات، از جمله خدمات بانکی و اداری، صرفا با ارائه کارت و کد ملی، امکان پذیر است و با توجه به هوشمند شدن کارت های ملی، صرف وارد کردن کد ملی هر شخص، برای استعلام اطلاعات وی و مجاز بودن ارائه خدمت به او، کافی خواهد بود. 

در برخی مواقع، هنگامی که اشخاص، قصد استفاده از برخی خدمات، نظیر خدمات بانکی را دارند، با پیغامی نظیر کد ملی شما در سامانه ثبت احوال قفل شده است، روبرو می گردند؛ در این شرایط، تنها در صورتی فرد قادر خواهد بود که از خدمات اجتماعی و مالی بهره مند گردد که با نحوه و مراحل رفع توقیف یا رفع مسدودی کد ملی، آشنا باشد.

لذا در مقاله حاضر، نحوه اطلاع و دلایل مسدود کردن کد ملی، طریقه مسدود شدن کد ملی محکوم علیه، مزایای انجام این امر، چگونگی استعلام ممنوع الخدماتی کارت ملی، مدت زمان مسدودی، امکان یا عدم امکان توقیف کد ملی بابت مهریه، نحوه رفع مسدودی کد ملی و تنظیم نمونه درخواست این امر، بررسی و توضیح داده شده است.

از کجا بفهمیم کد ملی مسدود شده

اینکه از کجا بفهمیم کد ملی مسدود شده است؟ پرسشی بوده که از سوی اغلب افراد دارای پرونده های حقوقی و کیفری در دادگاه و محاکم دادگستری، مطرح می گردد. لذا این تیتر از مقاله حقوقی دینا، به بررسی نحوه اطلاع از مسدود شدن کد ملی و استعلام ممنوع الخدمات بودن محکوم علیه، اختصاص می یابد.

در پاسخ به پرسش مطروحه باید گفت، تا زمان نگارش مقاله (آبان 1402)، این امر، تنها از طریق مراجعه حضوری به ادارات ثبت احوال، میسر است و اینگونه نیست که مسدودی کد ملی، به افراد، ابلاغ گردد یا سامانه ویژه ای برای استعلام آن، تعبیه شده باشد.

البته، مواقعی که فرد دارای پرونده در دادگاه، برای دریافت خدمات بانکی، اداری و ...، به این مراکز مراجعه نموده و خدمت به علت مسدودی کد ملی، به او ارائه نمی گردد نیز می تواند، موقعیتی غیر مستقیم، برای استعلام ممنوع الخدمات بودن محکوم علیه یا اطلاع از مسدود شدن کد ملی، لحاظ شود.

به موجب مسدود کردن کد ملی، فرد از خدمات اجتماعی، اداری، بانکی و... محروم می گردد و هنگام درخواست ارائه خدمت، با پیغامی مشابه "کد ملی شما در سامانه ثبت احوال قفل شده" یا "وجود مغایرت میان اطلاعات وارده با اطلاعات ثبتی در ثبت احوال" روبرو می شود.

دلایل قفل شدن کد ملی

برای توضیح دلایل قفل شدن کد ملی، لازم به توضیح است، پیرو تصویب و ابلاغ دستورالعمل ساماندهی اجرای احکام مدنی، امکان مسدود کردن کد ملی محکوم علیه در دعاوی مالی، ایجاد شد. همچنین، امکان مسدود کردن کد ملی برخی متهمین و محکومین، نظیر سربازان فراری و ... از سوی مقام قضایی، وجود دارد. بنابراین، در یک جمع بندی کلی باید گفت، مهم ترین دلایل قفل شدن کد ملی، موارد زیر هستند:

در مواردی که پس از صدور حکم قطعی در دعاوی مالی و صدور اجراییه، محکوم علیه، از پرداخت بدهی خود، خودداری می ورزد، این امکان وجود دارد که محکوم له، از اجرای احکام مرجع صادر کننده رای، تقاضای مسدود کردن کد ملی و به تبع، ممنوع الخدماتی و توقیف حساب ها و اموال محکوم علیه را داشته باشد.

در شرایطی که برای دادگاه رسیدگی‌ کننده به اعسار و صادر کننده حکم آن، محرز گردد، شخصی با هدف فرار از پرداخت دین، مرتکب تقصیر شده تا موجب اعسار وی شود، دادگاه می تواند دستور ممنوع الخدماتی و مسدود کردن کد ملی وی را صادر نماید.

 مسدود شدن کد ملی سربازان فراری از خدمت اجباری سربازی به دستور دادسرای نظامی؛ مسدود کردن کد ملی از سوی مقام قضایی دادسرا به منظور تکمیل قرار تامین کیفری؛ مسدود کردن کد ملی توسط اجرای احکام کیفری، به علت وجود بدهی های مالی به دستگاه قضایی، اعم از جزای نقدی یا وجه الکفاله، از دیگر علل مسدود شدن کد ملی هستند.

طریقه مسدود کردن کد ملی محکوم علیه

طریقه مسدود کردن کد ملی محکوم علیه، مبحثی است که در این تیتر از مقاله حقوقی دینا، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در توضیح این امر باید گفت، مسدود کردن کد ملی، به درخواست ذینفع (خواهان و کسی که رای به نفع او صادر شده) و به دستور مقام قضایی، میسر می باشد.

در مواردی که در دعاوی حقوقی یا کیفری دارای جنبه مالی، رایی به نفع محکوم له یا شاکی، صادر گردد و پس از صدور اجراییه یا گذشت مواعد مقرر قانونی، محکوم علیه از اجرای مفاد رای و اجراییه، خودداری نماید، ذینفع می تواند با مراجعه به اجرای احکام شعبه صادر کننده رای یا از طریق ثبت درخواست از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، درخواست مسدود کردن کد ملی و ممنوع الخدمات شدن محکوم علیه را داشته باشد؛

 پس از موافقت با درخواست، نامه ای به فرد، جهت ارائه به مراجع صالح، نظیر بانک، ثبت احوال و... داده می شود یا دستور مسدود کردن کد ملی و ممنوع الخدمات شدن، به صورت سیستمی، به نهادهای ذی صلاح، ابلاغ می گردد.

در پرونده های موجود در دادسرا، اجرای احکام کیفری و دادگاه های حقوقی و کیفری، حسب مورد، مقام قضایی، بسته به صلاح دید، می تواند، دستور مسدود کردن کد ملی متهم، محکوم و ... را داشته باشد و این امر را به ثبت احوال و تمام مراجع صالح، ابلاغ نماید.

مزایای مسدود کردن کد ملی

در تیترهای قبلی، در این باره که مفهوم عبارت "کد ملی شما در سامانه ثبت احوال قفل شده" چه بوده و اینکه آیا امکان مسدود شدن کد ملی سربازان فراری وجود دارد یا خیر، توضیح داده شد. با توجه به اینکه مسدود کردن کد ملی، دارای مزایای مخصوص به خود است، در این تیتر، مزایای مسدود کردن کد ملی، بررسی می شود که عبارتند از:

جلوگیری از فرار متهمین و محکومین؛

اهرم فشار برای پرداخت بدهی مالی یا تسلیم خود به مراجع کیفری صالح؛

پیشگیری از وقوع مواردی که سبب مسدود شدن کد ملی می گردد، نظیر پیشگیری از جرم فرار از خدمت سربازی.

شایان ذکر است، مسدود شدن کد ملی، سبب توقیف اموال و یا ضبط آن ها به نفع دولت یا محکوم له، نمی شود و برای توقیف اموال، باید درخواست و به تبع، دستوری جداگانه ارائه و صادر گردد. رفع توقیف اموال نیز تنها پس از حل عامل سبب توقیف، میسر خواهد بود.

استعلام ممنوع الخدمات کارت ملی

نحوه استعلام ممنوع الخدمات کارت ملی، پرسش افراد بسیاری است؛ چرا که از تبعات قانونی مسدود کردن کد ملی، ممنوع الخدمات شدن صاحب کد ملی خواهد بود و پس از ارسال و صدور دستورات لازم از سوی مراجع قضایی، هیچ نهادی، به فردی که کارت و کد ملی او مسدود گردیده، ارائه خدمات، نخواهند کرد. به عبارتی، فرد، از اغلب حقوق شهروندی خود، به ویژه حق استفاده از خدمات مالی، محروم می گردد.

همانطور که در تیتر اول مقاله نیز ذکر شد، استعلام ممنوع الخدماتی کارت ملی یا استعلام مسدود شدن کد ملی، با مراجعه مستقیم به ادارات ثبت احوال، میسر است و در برخی مواقع، همین که نهادی از ارائه خدمت به فرد، به علت مسدود بودن کارت و کد ملی، امتناع می کند، نوعی استعلام از مسدود شدن کارت ملی، محسوب می شود.

در حال حاضر و تا زمان نگارش این مقاله (آبان ۱۴۰۲)، سایت ثبت احوال یا سایت های مرتبط با قوه قضاییه، سامانه ای را برای استعلام ممنوع الخدمات کارت ملی و مسدود بودن کد ملی، معرفی نکرده اند و به محض معرفی، این تیتر از مقاله دینا، بروزرسانی می گردد.

مدت زمان مسدودی کد ملی

افرادی که کد ملی آن ها به دستور قضایی، مسدود شده و به تبع، از دریافت خدمات اجتماعی و مالی، محروم هستند، همواره پرسش هایی را در خصوص مدت زمان مسدودی کد ملی، مطرح می نمایند. لذا در این تیتر، این مبحث بررسی و به آن، پاسخ داده خواهد شد.

قانون گذار، در خصوص مدت زمان مسدود کردن کد ملی و ممنوع الخدماتی محکوم علیه به تبع آن، ساکت می باشد و مدت معینی را مشخص نکرده است. بنابراین، می توان نتیجه گرفت، مدت زمان مسدود ماندن کد ملی و ممنوع الخدماتی محکوم علیه، کاملا تابع دستور قضایی و تشخیص مقام قضایی صالح است.

با توجه به روند مسدود ماندن کد ملی افرادی که به علت بدهی مالی، نپرداختن دیه، فرار از سربازی و... کد ملی آن ها مسدود شده، می توان گفت تا مادامی که مانع مسدودی کد ملی و ممنوع الخدمات شدن محکوم علیه رفع نگردد، کد ملی، مسدود باقی خواهد ماند و محکوم علیه، ممنوع الخدمات، خواهد بود. 

توقیف کد ملی بابت مهریه

در توضیح توقیف کد ملی بابت مهریه باید گفت، از عواقب اجرا گذاشتن مهریه توسط زوجه، می تواند مسدود کردن کد ملی زوج باشد. با این توضیح که چنانچه زن، مهر خود را به اجرا گذارد و مرد، محکوم به پرداخت آن شود اما پس از صدور اجراییه و یا بعد از گذشت مهلت پرداخت مهریه تقسیط شده به علت اعسار، همچنان از پرداخت مهر یا محکوم به، استنکاف کند، زن می تواند از اجرای احکام، تقاضای مسدود کردن کد ملی مرد را داشته باشد.

اجرای احکام شعبه صادر کننده رای، پس از بررسی درخواست و شرایط پرونده، اقدام به صدور و ابلاغ دستور مسدود کردن کد ملی و ممنوع الخدمات کردن محکوم علیه می نماید که در اصطلاح عرفی، به آن، توقیف کد ملی می گویند.

رفع توقیف کد ملی در سامانه ثبت احوال و سایر مراجع، تنها پس از پرداخت مهر و رفع مانع سبب مسدودی کد ملی، امکان پذیر بوده و باید، مدارک مثبت رفع مانع، به مرجع صالح، ارجاع گردد تا مقام قضایی، دستور رفع توقیف و مسدودی کد ملی و ممنوع الخدماتی محکوم علیه، را صادر نماید.

رفع مسدودی کد ملی و نمونه درخواست آن

رفع مسدودی کد ملی و نمونه درخواست آن، مبحثی است که در این تیتر از مقاله حقوقی دینا، مورد بررسی قرار گرفته است. با این توضیح که فردی که کد ملی او مسدود یا در اصطلاح عرفی، توقیف شده، می تواند با طی مراحل رفع مسدودی کد ملی و تنظیم نمونه درخواست آن، اقدام به رفع توقیف و رفع مسدودی کد ملی نماید و مجددا، از خدمات اجتماعی و مالی، بهره مند گردد. برای رفع توقیف و رفع مسدودی کد ملی، فرد باید، اقدامات زیر را انجام دهد:

 مدارک مثبت رفع مانع و رفع سبب مسدود شدن کد ملی و ممنوع الخدماتی را تهیه و سپس، آن را به همراه درخواست رفع مسدودی، به مرجع صالح، ارائه دهد یا با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و پس از تشکیل حساب کاربری ثنا، آن را به مرجع صالح، ارسال نماید.

مرجع صالح، پس از بررسی و احراز شرایط رفع توقیف و رفع مسدودی کد ملی، اقدامات لازم را در این خصوص انجام داده و دستورات مورد نیاز را صادر و به مراجع صلاحیت دار، ابلاغ خواهد کرد. در زیر، نمونه درخواست رفع مسدودی کد ملی، ارائه گردیده است.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نحوه و شرایط مسدود کردن کد ملی و رفع آن در کانال تلگرام موضوعات حقوقی عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نحوه و شرایط مسدود کردن کد ملی و رفع آن پاسخ دهند.