شیربها و قانون دریافت آن

تعیین شیربها و قانون دریافت آن، بدین صورت است که خانواده دختر و پسر، قبل از عقد نکاح، بر مبلغ آن، توافق می نمایند و شیربها، از جانب خانواده داماد به خانواده عروس، پرداخت خواهد شد. قانون، در خصوص شرایط دریافت شیربها، ساکت است و منعی در خصوص دریافت و پرداخت آن، در قالب جعاله، هبه و... نمی بیند.

ازدواج که سنتی نیکو و پسندیده و مورد تاکید در شرع اسلام است، قواعد حقوق مخصوص به خود را داشته که قانون گذار، آن ها را در قوانینی چون، قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده، پیش بینی کرده و هر شخصی که قصد انعقاد نکاح دائم یا موقت را دارد، باید به این قوانین، پایبند باشد.

علاوه بر قوانین حقوقی، برخی موارد عرفی نیز در خصوص ازدواج وجود دارند که در بسیاری از سنتها و فرهنگ ها، انعقاد عقد نکاح، وابسته به رعایت آن ها است و از جمله مهم ترین این رسوم، می توان به تعیین، پرداخت و دریافت شیربها از جانب خانواده داماد و عروس اشاره کرد.

با توجه به رایج بودن این نهاد عرفی در برخی مناطق ایران، در مقاله حاضر، در خصوص چیستی و شرایط دریافت شیربها، حکم قانون درباره این امر، نحوه محاسبه آن و اینکه آیا شیربها بعد از طلاق، به زن تعلق می گیرد یا خیر، توضیح داده شده است که علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر، می توانند ادامه مقاله را دنبال کنند.

شیربها چیست و متعلق به کیست؟

در پاسخ به این پرسش که شیربها چیست و متعلق به کیست؟ باید گفت، شیربها، یک نهاد عرفی مالی است که در برخی مناطق ایران، پرداخت و دریافت آن، هنگام انعقاد عقد نکاح دائم یا موقت، مرسوم بوده و در واقع، وجه نقد یا مالی است که از جانب خانواده داماد، در قالب عقد هبه، جعاله و... به خود عروس، مادر وی و یا خانواده دختر، پرداخت می شود.

هدف از پرداخت و دریافت شیربها در برخی مناطق، مواردی چون، کمک به خانواده دختر برای تهیه جهیزیه، قدردانی از رضایت دختر بر عقد نکاح با مرد، هدیه به مادر و پدر عروس برای تشکر و قدردانی از تربیت و پرورش دختر و مواردی از این دست مطرح می گردد. 

اینکه شیربها، متعلق به کیست، کاملا بسته به توافق طرفین و رسم و رسوم هر منطقه دارد و به همین علت، ممکن است، متعلق به مادر عروس، پدر او، خود عروس و... در نظر گرفته شود. در واقع، اینگونه نیست که شخص مشخصی در قانون و شرع، به عنوان مالک شیربها، تعیین گردیده باشد.

حکم قانون در خصوص شیربها

پرسش بسیاری از افراد، مبنی بر این بوده که حکم قانون در خصوص شیربها و دریافت آن، چیست؟ لذا این تیتر از مقاله حقوقی دینا، به بررسی حکم قانون در خصوص شیربها و دریافت آن، اختصاص یافته است. در پاسخ به پرسش مطروحه باید گفت:

قانون گذار، در قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده و سایر قوانین مربوط به عقد نکاح دائم و موقت، در خصوص شیربها و دریافت آن، ساکت است و در واقع، می توان گفت، آن را جزو حقوق مالی زن در زندگی مشترک که مرد، به موجب وقوع عقد نکاح و در صورت تحقق شرایط قانونی هر حق، ملزم به پرداخت آن باشد، نمی داند اما در عین حال، هیچگونه منع قانونی ای نیز برای دریافت و پرداخت آن، پیش بینی ننموده است.

بنابراین، می توان گفت، در صورتی که طرفین، بر دریافت و پرداخت شیربها، توافق داشته باشند، با میل و رضای قلبی و بدون اکراه، اقدام به پرداخت آن شده باشد و در هنگام تعیین، دریافت و پرداخت آن، هر دو طرف، از اهلیت قانونی، برخوردار باشند، دریافت و پرداخت شیربها، بلامانع و قانونی است.

نحوه محاسبه مبلغ و دریافت شیربها

نحوه محاسبه مبلغ و دریافت شیربها، مساله ای است که در این تیتر از مقاله حقوقی دینا، به آن، پرداخته شده و قواعد مخصوص به هر یک، ذکر گردیده است. در خصوص مبلغ شیربها باید گفت، این امر، کاملا، بسته به توافق طرفین داشته و هیچگونه مبلغ یا مال مشخصی نیست که از قبل، به عنوان شیربها، در قانون یا عرف، تعیین شده باشد.

با توجه به نکته ای که در خصوص مبلغ شیربها ذکر شد، درباره نحوه محاسبه مبلغ شیربها نیز باید گفت، مبلغ شیربها، نحوه محاسبه مخصوص و فرمول از پیش تعیین شده نداشته و همه چیز، کاملا، تابع توافق طرفین دریافت و پرداخت کننده و عرف و رسوم منطقه ای است که اشخاص در آن، سکونت دارند.

نحوه و شرایط دریافت شیربها نیز بدین صورت بوده که قبل از انعقاد عقد نکاح، در مراسم خواستگاری یا پس از آن، از جانب خانواده داماد، به خانواده عروس، پرداخت می گردد اما چون شیربها و نحوه دریافت آن، تابع توافق دو طرف بوده، این امر که مبلغ شیربهای تعهد شده، بعد از وقوع نکاح و سال ها پس از آن، پرداخت گردد نیز در صورت توافق و رضایت طرفین، امکان پذیر است.

 چنانچه بعد از وقوع عقد نکاح، تعهد کننده پرداخت شیربها، از ایفای تعهد خود، خودداری نماید، شخصی که به نفع او تعهد شده می تواند، با تشکیل حساب کاربری ثنا؛ تنظیم دادخواست و سپس ثبت و ارسال آن از طریق دفاتر خدمات قضایی به دادگاه، پرداخت وجه شیربها را به شیوه قانونی، درخواست نماید. 

آیا شیربها بعد از طلاق به زن تعلق میگیرد؟

اینکه آیا شیربها بعد از طلاق به زن تعلق میگیرد؟ و قواعد تعلق شیربها و شرایط دریافت آن پس از طلاق چگونه است؟ بسیار از سوی زوجینی که قصد جدایی از یکدیگر را دارند، مطرح می شود. لذا در این تیتر، این پرسش ها بررسی و بر اساس حکم قانون، به آن ها پاسخ داده خواهد شد.

شیربها، تنها در صورتی بعد از طلاق، به زن تعلق خواهد گرفت که هنگام انعقاد عقد نکاح، بر پرداخت آن به زن، تعهد و توافق گردد و تعهد کننده این امر (شیربها)، از پرداخت آن، استنکاف ورزد. در این صورت، زن می تواند در هنگام طلاق و یا حتی پیش از آن، اقدام به مطالبه شیربهای تعهد شده نماید.

در غیر از حالت بالا، تصور تعلق شیربها به زن در هنگام طلاق، به عنوان یک حق مالی، امکان پذیر نیست؛ چرا که قانون گذار، شیربها را از حقوق مالی زنان که مرد به موجب انعقاد عقد نکاح، مکلف و ملزم به پرداخت آن باشد، نمی داند و تنها حقوق مالی قابل مطالبه زن در هنگام طلاق، مواردی نظیر مهریه، نفقه معوقه، اجرت المثل و حق مالی مربوط به شرط تنصیف اموال (در صورت وجود شرایط تعلق آن) است.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شیربها و قانون دریافت آن در کانال تلگرام حقوق خانواده عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شیربها و قانون دریافت آن پاسخ دهند.