کلاهبرداری مثلثی

شیوه کار کلاهبرداران در جرم کلاهبرداری مثلثی به این صورت است که فرد مجرم، با ادعای فروشندگی، فیش واریزی را از خریداران دریافت نموده و کالا را به جای آن ها، از فروشنده واقعی اخذ می کند. حکم قانونی این جرم، در قوانینی نظیر قانون تجارت الکترونیک و قانون جرایم رایانه ای بیان شده است.

از جمله جرائمی که در حقوق ایران مورد جرم انگاری قرار گرفته است، کلاهبرداری می باشد. جرم کلاهبرداری، به معنی توسل فرد به شگردهای متقلبانه به منظور فریب طرف مقابل و تحصیل اموال آن ها می باشد. کلاهبرداری در عصر حاضر، به طرق مختلف صورت می پذیرد که از جمله آن می توان به جرم کلاهبرداری مثلثی اشاره نمود.

از آن جایی که در سال های اخیر و با رشد پیشرفت و تکنولوژی، کلاهبردای به شیوه مثلثی، رشد چشم گیری داشته است، افراد می بایست به منظور جلوگیری از متحمل شدن ضرر و زیان، با چیستی و ماهیت جرم کلاهبرداری مثلثی آشنا بوده و از حکم قانونی و مجازات آن مطلع باشند.

از این رو، در ادامه مقاله حاضر، قصد داریم، پس از پاسخ به این پرسش که جرم کلاهبرداری مثلثی چیست و شیوه کار کلاهبرداران در آن چگونه می باشد؛ به بیان حکم قانون در این زمینه بپردازیم. سپس در خصوص مجازات جرم کلاهبرداری مثلثی صحبت خواهیم کرد و نکات مهم آن را ارائه خواهیم نمود. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، با ما همراه باشید.

جرم کلاهبرداری مثلثی چیست

قبل از پاسخ به این پرسش که جرم کلاهبرداری مثلثی چیست؛ لازم است که در ابتدا؛ توضیحاتی راجع به تعریف جرم کلاهبرداری ارائه شود. به منظور تعریف جرم کلاهبرداری می بایست به ماده 1 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری مصوب سال 1364 مراجعه شود. این ماده، در خصوص جرم کلاهبرداری بیان می دارد:

هر کس از راه حیله و تقلب مردم را به وجود شرکت ها یا تجارت خانه های یا کارخانه ها یا موسسات موهوم یا به داشتن اموال و اختیارات واهی فریب دهد یا به امور غیر واقع امیدوار نماید یا از حوادث و پیش آمدهای غیر واقع بترساند و یا اسم و یا عنوان مجعول اختیار کند و به یکی از وسایل مذکور و یا وسایل تقلبی دیگر وجوه و یا اموال یا اسناد یا حوالجات یا قبوض یا مفاصا حساب و امثال آن ها را تحصیل کرده و از این راه مال دیگری را ببرد، کلاهبردار محسوب می شود.

جرم کلاهبرداری مثلثی، نیز از نظر ماهیت تفاوت چندانی با این تعریف نداشته، به جز این که جرم کلاهبرداری مثلثی، عموما در بستر اینترنت و در زمان خرید و فروش های کالا و خدمات آنلاین رخ می دهد.

در جرم کلاهبرداری مثلثی، شخص کلاهبردار، آگهی فروش فرد دیگری (فروشنده واقعی) را بازنشر داده، و از این طریق، برای خود مشتری پیدا می‌کند. پس از آن، زمانی که مشتری قصد واریز وجه به حساب کلاهبردار (فروشنده غیر واقعی) را دارد، مجرم اطلاعات بانکی فروشنده واقعی را به خریدار می دهد.

پس از آن که خریدار هزینه کالا را پرداخت نمود و فیش واریز را برای مجرم فرستاد، شخص کلاهبردار، فیش واریزی خریدار را به عنوان فیش واریزی خود برای فروشنده واقعی می فرستد و به جای خریدار، کالاها را دریافت می نماید. به این نوع کلاهبرداری، کلاهبرداری مثلثی گفته می شود.

شیوه کار کلاهبرداران در کلاهبرداری مثلثی

در قسمت گذشته، به این سوال که جرم کلاهبرداری مثلثی چیست، پاسخ داده و در این خصوص بیان نمودیم که در کلاهبرداری مثلثی، مجرم، با وانمود نمودن به فروشنده بودن، کالا را به جای خریدار، از فروشنده واقعی دریافت می کند. در این قسمت از مقاله قصد داریم تا به توضیح شیوه کار کلاهبرداران در کلاهبرداری مثلثی بپردازیم.

جرم کلاهبرداری مثلثی عموما در فضای اینترنت و به دلیل رشد کسب و کارهای مجازی، رخ می دهد. در کلاهبرداری مثلثی غالبا سه شخص درگیر می شوند که شامل شخص کلاهبرداری و مجرم (فروشنده غیرواقعی)، فرد خریدار و فروشنده واقعی می باشند.

شیوه کار کلاهبرداران در کلاهبرداری مثلثی نیز به این صورت است که شخص مجرم، که نقش فروشنده را بازی می کند، شخص خریدار را فریب داده و با دریافت فیش واریزی او، به جای وی، کالا را از فروشنده واقعی دریافت می کند.

به عبارت دیگر، در جرم کلاهبرداری مثلثی، شخص مجرم با پول شخص دیگری، اجناس خود را خریداری می کند. جرم کلاهبرداری مثلثی به دلیل ناشناخته بودن هویت خریدار و فروشنده در فروشگاه های آنلاین رخ می دهد.

حکم قانونی در جرم کلاهبرداری مثلثی

در بخش های پیشین مقاله، در خصوص چیستی و ماهیت جرم کلاهبرداری مثلثی و شیوه کار کلاهبرداران در این جرم صحبت نمودیم. در این قسمت از مقاله قصد داریم تا توضیح حکم قانونی در جرم کلاهبرداری مثلثی بپردازیم.

در خصوص جرم کلاهبرداری مثلثی می بایست در ابتدا، بیان نمود که قانون گذار در هیچ از مواد قانونی، به طور خاص، جرم کلاهبرداری مثلثی را مورد اشاره قرار نداده و در این خصوص می بایست به مواد عمومی جرم کلاهبرداری و نیز کلاهبرداری اینترنتی مراجعه نمود. 

ماده 67 قانون تجارت الکترونیک در خصوص حکم قانون در جرم کلاهبرداری اینترنتی بیان می دارد؛ هر کس در بستر مبادلات الکترونیکی، با سوء‌ استفاده و یا استفاده‌ غیر مجاز از داده پیام ها، برنامه‌ ها و سیستم‌ های رایانه‌ ای و وسایل ارتباط از راه دور، دیگران را بفریبد و یا سبب گمراهی سیستم‌ های پردازش خودکار و نظایر‌ آن شود و از این طریق برای خود یا دیگری وجوه، اموال یا امتیازات مالی تحصیل کند و‌اموال دیگران را ببرد، مجرم محسوب می شود.

هم چنین، قانون گذار در مواد 1 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری مصوب 1364 و ماده 740 قانون جرایم رایانه‌ ای و فهرست مصادیق محتوای مجرمانه؛ به طور کلی، جرم کلاهبرداری را به شیوه های مختلف آن جرم انگاری نموده و برای آن، مجازات تعیین کرده است.

توجه به این نکته ضروری است که قانون گذار پیش از این، شروع به جرم کلاهبرداری را نیز جرم انگاری کرده و برای آن، مجازات تعیین نموده بود، اما این امر، با تصویب قانون کاهش مجازات حبس های تعزیری و مستند به ماده 15 آن، نسخ گردید.

مجازات جرم کلاهبرداری مثلثی

همانطور که در قسمت های پیشین مقاله، اشاره شد، جرم کلاهبرداری به خصوص کلاهبرداری مثلثی در مواد مختلف قانونی مورد جرم انگاری قرار گرفته و برای آن، مجازات تعیین شده است. در این قسمت از مقاله، قصد داریم تا به توضیح مجازات جرم کلاهبرداری مثلثی بپردازیم.

ماده 1 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری مصوب سال 1364، به طور کلی کلاهبرداران را مجرم تلقی نموده و این افراد را علاوه بر مجازات رد اصل مال به صاحب آن، به حبس از یک تا ۷ سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است؛ محکوم می نماید.

در صورتی که مجرم و جرم کلاهبرداری مثلثی شرایط موجود در ماده 11 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری من جمله عدم داشتن سوء سابقه را داشته باشد، جرم وی قابل گذشت محسوب شده و مطابق با قانون، حداقل و حداکثر مجازات‌های حبس تعزیری درجه چهار تا درجه هشت مقرر در قانون برای جرائم قابل گذشت به نصف تقلیل یافته است.

هم چنین، مطابق با ماده 740 قانون جرایم رایانه ای، هرکس به طور غیرمجاز داده های متعلق به دیگری را برباید، چنانچه عین داده ها در اختیار صاحب آن باشد، به جزای نقدی از یک میلیون ریال تا بیست میلیون ریال و در غیر این صورت، به حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا بیست میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد. علاوه بر این ماده 67 قانون تجارت الکترونیکی مصوب 1382، در خصوص مجازات جرم کلاهبرداری مثلثی بیان می دارد:

هرکس در بستر مبادلات الکترونیکی، با سوء‌ استفاده و یا استفاده‌ غیر مجاز از داده پیام ها، برنامه‌ ها و... دیگران را بفریبد و یا سبب گمراهی سیستم‌ های پردازش خودکار و نظایر‌ آن شود و از این طریق برای خود یا دیگری وجوه، اموال یا امتیازات مالی تحصیل کند و‌ اموال دیگران را ببرد؛ مجرم محسوب و علاوه بر رد مال به صاحبان اموال به حبس از یک تا‌ سه سال و پرداخت جزای نقدی معادل مال ماخوذه محکوم می‌ شود. قاضی دادگاه با توجه به مواد فوق و احراز شرایط لازم، مجازات فرد مجرم را معین می نماید.

نکات مهم برای جلوگیری از کلاهبرداری مثلثی

در قسمت های قبلی مقاله، در خصوص چیستی و ماهیت جرم کلاهبرداری مثلثی، شیوه کار مجرمان و نیز حکم و مجازات قانونی آن صحبت نموده و توضیحاتی را ارائه نمودیم. در این قسمت از مقاله قصد داریم تا به توضیح نکات مهم برای جلوگیری از کلاهبرداری مثلثی بپردازیم.

از آن جایی که اغلب کلاهبرداری های اینترنتی، در بستر فضای مجازی و کسب و کارهای اینترنتی رخ می دهد، لازم است که هم خریدار و هم فروشنده، برای قربانی نشدن در دام کلاهبرداران، از اصالت هویت یکدیگر اطمینان حاصل نمایند.

این امر از طریق برقراری ارتباط در بستر برنامه و اپلیکیشن های هوشمند و نیز ایجاد تماس تلفنی امکان پذیر می باشد. یکی دیگر از نکات مهم برای جلوگیری از کلاهبرداری مثلثی، این است که افراد کالاهای مورد نظر خود را از سایت هایی خریداری نمایند که امکان واریز وجه را پس از دریافت کالا و درب منزل دارند. هم چنین، به کاربران توصیه می شود که تا حد امکان از پرداخت بیعانه برای خرید کالاها خودداری نمایند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد حکم قانونی جرم کلاهبرداری مثلثی در کانال تلگرام حقوق کیفری عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون حکم قانونی جرم کلاهبرداری مثلثی پاسخ دهند.