دینا / عقود و قراردادها / سایر عقود / معامله بر اثر تهدید

معامله بر اثر تهدید

ارتباط با ما

درصورتی که برای مشاوره در تمامی زمینه های ذکر شده در سایت، به دانش چندین ساله ما در این زمینه نیاز داشتید می توانید با شماره تلفن 9099075303 ( تماس با تلفن ثابت از سراسر کشور و به ازای هر دقیقه 290000 ریال ) در ارتباط باشید. سایت مشاوره دینا یک مرکز خصوصی و غیرانتفاعی است و به هیچ ارگان دولتی و خصوصی دیگر اعم از قوه قضاییه ، کانون وکلا ، کانون کارشناسان رسمی دادگستری و .... هیچگونه وابستگی ندارد.
جهت ارئه انتقادات، پیشنهادات و شکایات با شماره تلفن 54787900-021 تماس حاصل فرمایید.

logo-samandehi

تمامی حقوق این سایت متعلق به دینا می باشد ©

تماس از کل کشور : ۳ ۰ ۳ ۵ ۷ ۰ ۹ ۹ ۰ ۹
همه روزه حتی ایام تعطیل از :  ۸ صبح   الی ۱  شب

معامله بر اثر تهدید یعنی، یک نفر، توسط دیگری، برای انعقاد قرارداد، در خصوص جان، مال، آبروی خود یا افراد نزدیک خانواده اش، تهدید گردد و با اکراه، اقدام به انعقاد معامله کند، از جمله شرایط تحقق اکراه، این است که عادتا غیر قابل تحمل باشد و تاثیر اکراه در معامله، حسب مورد، بطلان یا عدم نفوذ عقد اکراهی، خواهد بود.

 

 

قانون گذار در قانون مدنی، شرایط لازم برای انعقاد عقود و معاملات را پیش بینی کرده و فقدان هر شرط را حسب مورد، منجر به بطلان یا عدم نفوذ معاملات صورت گرفته می داند. از جمله مهم ترین رکن هر معامله، قصد و رضا و نداشتن اکراه و اجبار است؛ یعنی هیچ کس نباید با زور و تهدید، مجبور به انعقاد یک معامله و قرارداد شود.

 

با این وجود، معاملات اکراهی، بسیار شایع هستند و به همین علت، قانون گذار، در قانون مدنی، امکان وقوع معامله اکراهی را پیش بینی و قواعد، شرایط و آثار حقوقی آن را ذکر کرده است و با توجه به شایع بودن این معاملات و آثار حقوقی منفی ای که دارند، ضروری است افراد، از شرایط تحقق و در صورت نیاز، نحوه ابطال آن، مطلع باشند.

 

لذا در مقاله حاضر، توضیح داده شده مقصود از عقد اکراهی چیست و معنای معامله بر اثر تهدید چه می باشد، شرایط تحقق اکراه و تهدید و تاثیر اکراه در بطلان معامله، بررسی و حکم معامله اکراهی و اضطراری و نحوه ابطال معامله بر اثر اکراه، ذکر گردیده است.

تاثیر اکراه و تهدید در معامله

در پاسخ به این پرسش که معامله بر اثر تهدید به چه معنا است؟​ باید دانست مقصود از عقد اکراهی چیست و تهدید و اکراه در معامله، از منظر قانون مدنی، چه زمانی تحقق می یابند. ماده 202 قانون مدنی در تعریف اکراه، مقرر داشته:

 

"اکراه، به اعمالی حاصل می شود که موثر در شخص باشعوری بوده و او را نسبت به جان یا مال یا آبروی خود، تهدید کند؛ به نحوی که عادتا ‌قابل تحمل نباشد. در مورد اعمال اکراه‌ آمیز، سن و شخصیت و اخلاق و مرد یا زن بودن شخص، باید در نظر گرفته شود."

 

ماده ۲۰۴ قانون مدنی نیز مقرر می دارد: "تهدید طرف معامله، در نفس یا جان یا آبروی اقوام نزدیک او از قبیل زوج و زوجه و آباء و اولاد، موجب اکراه است. در مورد این ماده‌، تشخیص نزدیکی درجه برای موثر بودن اکراه، بسته به نظر عرف است."

 

بر اساس موارد مذکور، مقصود از عقد اکراهی و معامله بر اثر تهدید این است که شخصی، اعم از اینکه یکی از طرفین معامله باشد یا خیر، دیگری را که از شعور و عقل و آگاهی برخوردار است، در خصوص جان یا مال یا آبروی فرد یا اعضای نزدیک خانواده اش، ترسانده و مورد فشاری قرار دهد که عادتا قابل تحمل نباشد و بدین ترتیب، او را وادار به انجام معامله یا انعقاد یک عقد نماید. 

 

در عقد اکراهی و بر اثر تهدید، عموما، به دلیل معنوی بودن اکراه و تهدید (ایجاد فشار روانی و ترس نامتعارف) فرد، مسلوب الاراده یا فاقد قصد نیست، بلکه با علم و آگاهی و قصد، اقدام به ایجاد معامله و عقد کرده، لکن، آزادی اراده او، به واسطه اعمالی که اکراهی و تهدید محسوب می گردند، محدود شده و رضای او، ناقص است؛ در معدود شرایطی که اکراه مادی باشد و فرد، کاملا فاقد قصد و رضا گردد، معامله باطل خواهد بود و از مصادیق معامله اکراهی و بر اثر تهدید و اکراه مادی محسوب می گردد.

تاثیر اکراه و تهدید در معامله

در پاسخ به این پرسش که معامله بر اثر تهدید به چه معنا است؟​ باید دانست مقصود از عقد اکراهی چیست و تهدید و اکراه در معامله، از منظر قانون مدنی، چه زمانی تحقق می یابند. ماده 202 قانون مدنی در تعریف اکراه، مقرر داشته:

 

"اکراه، به اعمالی حاصل می شود که موثر در شخص باشعوری بوده و او را نسبت به جان یا مال یا آبروی خود، تهدید کند؛ به نحوی که عادتا ‌قابل تحمل نباشد. در مورد اعمال اکراه‌ آمیز، سن و شخصیت و اخلاق و مرد یا زن بودن شخص، باید در نظر گرفته شود."

 

ماده ۲۰۴ قانون مدنی نیز مقرر می دارد: "تهدید طرف معامله، در نفس یا جان یا آبروی اقوام نزدیک او از قبیل زوج و زوجه و آباء و اولاد، موجب اکراه است. در مورد این ماده‌، تشخیص نزدیکی درجه برای موثر بودن اکراه، بسته به نظر عرف است."

 

بر اساس موارد مذکور، مقصود از عقد اکراهی و معامله بر اثر تهدید این است که شخصی، اعم از اینکه یکی از طرفین معامله باشد یا خیر، دیگری را که از شعور و عقل و آگاهی برخوردار است، در خصوص جان یا مال یا آبروی فرد یا اعضای نزدیک خانواده اش، ترسانده و مورد فشاری قرار دهد که عادتا قابل تحمل نباشد و بدین ترتیب، او را وادار به انجام معامله یا انعقاد یک عقد نماید. 

 

در عقد اکراهی و بر اثر تهدید، عموما، به دلیل معنوی بودن اکراه و تهدید (ایجاد فشار روانی و ترس نامتعارف) فرد، مسلوب الاراده یا فاقد قصد نیست، بلکه با علم و آگاهی و قصد، اقدام به ایجاد معامله و عقد کرده، لکن، آزادی اراده او، به واسطه اعمالی که اکراهی و تهدید محسوب می گردند، محدود شده و رضای او، ناقص است؛ در معدود شرایطی که اکراه مادی باشد و فرد، کاملا فاقد قصد و رضا گردد، معامله باطل خواهد بود و از مصادیق معامله اکراهی و بر اثر تهدید و اکراه مادی محسوب می گردد.

تاثیر اکراه و تهدید در معامله

در پاسخ به این پرسش که معامله بر اثر تهدید به چه معنا است؟​ باید دانست مقصود از عقد اکراهی چیست و تهدید و اکراه در معامله، از منظر قانون مدنی، چه زمانی تحقق می یابند. ماده 202 قانون مدنی در تعریف اکراه، مقرر داشته:

 

"اکراه، به اعمالی حاصل می شود که موثر در شخص باشعوری بوده و او را نسبت به جان یا مال یا آبروی خود، تهدید کند؛ به نحوی که عادتا ‌قابل تحمل نباشد. در مورد اعمال اکراه‌ آمیز، سن و شخصیت و اخلاق و مرد یا زن بودن شخص، باید در نظر گرفته شود."

 

ماده ۲۰۴ قانون مدنی نیز مقرر می دارد: "تهدید طرف معامله، در نفس یا جان یا آبروی اقوام نزدیک او از قبیل زوج و زوجه و آباء و اولاد، موجب اکراه است. در مورد این ماده‌، تشخیص نزدیکی درجه برای موثر بودن اکراه، بسته به نظر عرف است."

 

بر اساس موارد مذکور، مقصود از عقد اکراهی و معامله بر اثر تهدید این است که شخصی، اعم از اینکه یکی از طرفین معامله باشد یا خیر، دیگری را که از شعور و عقل و آگاهی برخوردار است، در خصوص جان یا مال یا آبروی فرد یا اعضای نزدیک خانواده اش، ترسانده و مورد فشاری قرار دهد که عادتا قابل تحمل نباشد و بدین ترتیب، او را وادار به انجام معامله یا انعقاد یک عقد نماید. 

 

در عقد اکراهی و بر اثر تهدید، عموما، به دلیل معنوی بودن اکراه و تهدید (ایجاد فشار روانی و ترس نامتعارف) فرد، مسلوب الاراده یا فاقد قصد نیست، بلکه با علم و آگاهی و قصد، اقدام به ایجاد معامله و عقد کرده، لکن، آزادی اراده او، به واسطه اعمالی که اکراهی و تهدید محسوب می گردند، محدود شده و رضای او، ناقص است؛ در معدود شرایطی که اکراه مادی باشد و فرد، کاملا فاقد قصد و رضا گردد، معامله باطل خواهد بود و از مصادیق معامله اکراهی و بر اثر تهدید و اکراه مادی محسوب می گردد.

 

حکم معامله اکراهی و اضطراری

برای بررسی حکم معامله اکراهی و اضطراری، باید ماده ۲۰۶ قانون مدنی، همچنین ماده 203 این قانون را مورد بررسی قرار داد. ماده 206 قانون مدنی، مقرر می دارد: "اگر کسی در نتیجه اضطرار، اقدام به معامله کند، مکره محسوب نشده و معامله اضطراری، معتبر خواهد بود." 

 

بر اساس ماده فوق، می توان گفت، معامله اضطراری، مطلقا صحیح است و اضطرار، سبب بطلان یا عدم نفوذ آن نمی گردد؛ چرا که معامله اضطراری، اصولا در شرایطی منعقد می گردد که فرد، با علم و اراده و آگاهی و با قصد و رضا، در راستای دفع ضرری بزرگ، ضرری کوچک تر را متحمل شده و عقد را منعقد می نماید. 

 

در خصوص حکم معامله اکراهی نیز بر اساس آنچه در تیترهای قبلی مقاله و در خصوص تاثیر اکراه در بطلان معامله و عدم نفوذ آن، همچنین، چیستی معامله بر اثر تهدید ذکر گردید باید گفت؛ در صورتی که اکراه، مادی بوده و سبب فقدان قصد شود، معامله اکراهی، باطل و در شرایطی که تهدید و اکراه، معنوی باشند و صرفا، اراده را محدود و رضا را ناقص کنند، معامله اکراهی، غیر نافذ خواهد بود و تا زمان تنفیذ یا عدم تنفیذ آن از سوی مکره، فاقد هرگونه اثر حقوقی و قانونی است.

 

ابطال معامله اکراهی

پس از توضیح در خصوص موضوعاتی چون معامله بر اثر تهدید، تاثیر اکراه در بطلان معامله و شرایط تحقق اکراه و تهدید در معاملات و عقود انجام شده، در این تیتر از مقاله حقوقی دینا، پیرامون نحوه و شرایط ابطال معامله اکراهی، صحبت خواهد شد.

 

هنگامی که شخصی اقدام به انعقاد معامله، بر اثر اکراه معنوی می نماید، برای بطلان آن، کافی است بعد از رفع اکراه، معامله و عقد غیرنافذ واقع شده را تنفیذ ننماید و به محض رفع اکراه و تهدید، اراده خود بر عدم تنفیذ را به طرف دیگر معامله، اعلام کند تا معامله، باطل شود. هنگامی که، اکراه و تهدید، مادی بوده باشد، معامله واقع شده، از ابتدا، باطل خواهد بود.

 

در هر صورت، چنانچه طرف دیگر عقد، عدم تنفیذ مکره را نپذیرد و ابطال معامله را قبول نداشته باشد، فرد باید، پس از تشکیل حساب کاربری ثنا و تنظیم متن دادخواست خود با کمک وکیل یا شخصا، فایل ورد دادخواست را تحویل دفاتر خدمات الکترونیک قضایی داده و بعد از پرداخت هزینه دادرسی و خدمات دفاتر، اقدام به ثبت دادخواست ابطال معامله اکراهی نماید.

 

با ثبت و ارسال دادخواست، پرونده، تشکیل و جلسه رسیدگی، برگزار می گردد و با اثبات اکراه و تهدید و وقوع معامله بر اثر آن ها (اکراه و تهدید)، محکمه، صدور حکم به بطلان معامله خواهد نمود. علاقمندان به کسب اطلاعات در خصوص معامله اضطراری می توانند، مقاله زیر را مطالعه کنند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص معامله بر اثر تهدید و شرایط تحقق اکراه در آن در کانال تلگرام حقوق عقود و قراردادها عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون معامله بر اثر تهدید و شرایط تحقق اکراه در آن پاسخ دهند.